Jimmy Wales o narodzinach Wikipedii
-
0:00 - 0:04W 1962 roku Charles Van Doren, późniejszy redaktor naczelny Britanniki,
-
0:04 - 0:08powiedział, że idealna encyklopedia powinna być radykalna: nie powinna być ostrożna.
-
0:08 - 0:11Ale jeśli wiecie cokolwiek o historii Britanniki od 1962,
-
0:11 - 0:13na pewno nie można jej nazwać radykalną:
-
0:13 - 0:18dalej jest bardzo ostrożną, konwencjonalną i nudną encyklopedią.
-
0:18 - 0:23Wikipedia, z drugiej strony, zaczęła się od bardzo radykalnego pomysłu:
-
0:23 - 0:25spróbujcie sobie wyobrazić świat,
-
0:25 - 0:27w którym każda osoba na Ziemi
-
0:27 - 0:30ma wolny dostęp do sumy całej ludzkiej wiedzy.
-
0:30 - 0:32Do tego właśnie dążymy. Więc Wikipedia...
-
0:33 - 0:35właśnie widzieliście krótką prezentację...
-
0:35 - 0:39to encyklopedia na wolnej licencji. Tworzą ją tysiące ochotników
-
0:39 - 0:41z całego świata, w bardzo wielu językach.
-
0:41 - 0:43Jest pisana przy użyciu oprogramowania Wiki,
-
0:43 - 0:46czyli oprogramowania, którego demonstrację przed chwilą widzieliście.
-
0:46 - 0:48Każdy może szybko coś zmienić i zapisać to,
-
0:48 - 0:51a tekst będzie natychmiast dostępny w Internecie.
-
0:51 - 0:56Wszystko w Wikipedii jest zarządzane przez zespół całkowicie ochotniczy.
-
0:56 - 1:00Kiedy Yochai opowiadał o nowych metodach organizacji,
-
1:00 - 1:04podał dokładnie opis działania Wikipedii. Natomiast ja zamierzam dzisiaj
-
1:04 - 1:08opowiedzieć wam trochę obszerniej, jak to działa od środka.
-
1:08 - 1:13Właścicielem Wikipedii jest Fundacja Wikimedia, którą założyłem.
-
1:13 - 1:18Jest to organizacja non-profit. Naszym głównym celem w Fundacji Wikimedia
-
1:18 - 1:21jest udostępnianie wolnej encyklopedii wszystkim ludziom na świecie.
-
1:21 - 1:23Zastanówmy się, co to naprawdę oznacza.
-
1:23 - 1:26To o wiele więcej, niż tylko zrobienie fajnej witryny www.
-
1:26 - 1:30Naprawdę interesują nas kwestie wykluczenia cyfrowego, biedy na świecie,
-
1:30 - 1:34udostępnianie ludziom z całego świata informacji, których potrzebują,
-
1:34 - 1:35aby podejmować dobre decyzje.
-
1:35 - 1:39I przez to musimy wykonać masę pracy, która wykracza poza sam Internet.
-
1:39 - 1:43Dlatego właśnie wybraliśmy model wolnego licencjonowania,
-
1:43 - 1:45bo umożliwia on lokalnym przedsiębiorcom
-
1:45 - 1:47oraz wszystkim innym chętnym
-
1:47 - 1:51dowolne wykorzystanie naszych materiałów: kopiowanie, rozpowszechnianie.
-
1:51 - 1:53I można to robić komercyjnie lub niekomercyjnie.
-
1:53 - 1:57Na całym świecie pojawi się więc dużo możliwości wykorzystania Wikipedii.
-
1:57 - 1:59Na całym świecie pojawi się więc dużo możliwości wykorzystania Wikipedii.
-
1:59 - 2:01Jesteśmy finansowani z darowizn,
-
2:01 - 2:04a jedną z najciekawszych rzeczy jest to,
-
2:04 - 2:07jak mało pieniędzy faktycznie kosztuje działanie Wikipedii.
-
2:07 - 2:12Tak więc Yochai pokazał wam wykres kosztu drukowania prasy.
-
2:12 - 2:16A ja pokażę Wam koszt Wikipedii,
-
2:16 - 2:18ale najpierw opiszę jej wielkość.
-
2:18 - 2:22Mamy ponad 600 tysięcy artykułów po angielsku.
-
2:22 - 2:26Mamy łącznie dwa miliony artykułów w wielu różnych językach.
-
2:26 - 2:29Najwięcej po niemiecku, japońsku i francusku.
-
2:29 - 2:33Wszystkie wersje w językach zachodnioeuropejskich są dość duże.
-
2:33 - 2:36Ale tylko jedna trzecia połączeń z naszą witryną
-
2:36 - 2:38jest skierowana do angielskiej Wikipedii,
-
2:38 - 2:40co dla wielu jest zaskakujące.
-
2:40 - 2:44Wiele osób w Internecie myśli w sposób bardzo anglocentryczny,
-
2:44 - 2:47ale my jesteśmy naprawdę globalni, dostępni w bardzo wielu językach.
-
2:48 - 2:51Zdobyliśmy popularność: należymy do 50 czołowych witryn,
-
2:51 - 2:53jesteśmy bardziej popularni niż New York Times.
-
2:53 - 2:57I tu dochodzimy do prelekcji Yochai'ego.
-
2:58 - 3:01Tu widać rozwój Wikipedii – to ta niebieska linia,
-
3:01 - 3:04a tam jest New York Times.
-
3:04 - 3:07Interesujące jest to, że witryna New York Timesa
-
3:07 - 3:11to ogromne przedsięwzięcie korporacyjne, zatrudniające jakieś setki pracowników.
-
3:11 - 3:14My mamy dokładnie jednego pracownika.
-
3:14 - 3:17Jest nim nasz główny inżynier oprogramowania.
-
3:17 - 3:20Jest on naszym pracownikiem dopiero od stycznia 2005 roku,
-
3:20 - 3:22choć dużo stworzyliśmy wcześniej.
-
3:22 - 3:25Tak więc serwerami zarządza zbieranina ochotników,
-
3:25 - 3:27zasoby redagują wolontariusze.
-
3:27 - 3:29A nasza struktura organizacyjna
-
3:29 - 3:32nie przypomina żadnej tradycyjnej organizacji, jaką można sobie wyobrazić.
-
3:32 - 3:34Ludzie ciągle pytają: „Dobrze, a kto tym kieruje?”
-
3:34 - 3:39albo „Kto zajmuje się tym a tym?”. Odpowiadam: ktokolwiek, kto ma ochotę.
-
3:39 - 3:42To bardzo niezwykłe i chaotyczne zjawisko.
-
3:42 - 3:45Mamy teraz ponad 90 serwerów w trzech lokalizacjach,
-
3:45 - 3:49zarządzanych przez administratorów-wolontariuszy, pracujących przez Internet.
-
3:49 - 3:52Mogę połączyć się o dowolnej porze dnia lub nocy
-
3:52 - 3:56i zobaczę, że osiem do dziesięciu osób czeka,
-
3:56 - 4:00może odpowiedzieć na moje pytania czy uwagi dotyczące serwerów.
-
4:00 - 4:02Żadnej firmy nie stać na coś takiego.
-
4:02 - 4:06Nikt nie może pozwolić sobie na utrzymywanie w pogotowiu zespołu
-
4:06 - 4:10przez 24 godziny na dobę, ani na to, co mamy w Wikipedii.
-
4:10 - 4:13Mamy około 1,4 miliarda wyświetleń stron miesięcznie,
-
4:13 - 4:16co znaczy, że urośliśmy do naprawdę wielkich rozmiarów.
-
4:16 - 4:18I wszystkim zajmują się wolontariusze.
-
4:18 - 4:23Nasz całkowity miesięczny koszt połączeń internetowych to około 5000 dolarów.
-
4:23 - 4:25I to w praktyce główny koszt naszej działalności.
-
4:25 - 4:28Moglibyśmy poradzić sobie bez tego pracownika. Prawdę mówiąc...
-
4:28 - 4:31Zatrudniliśmy Briana, bo pracował przez 2 lata na niepełny etat,
-
4:31 - 4:33plus pełny etat w Wikipedii,
-
4:33 - 4:37więc zatrudniliśmy go, żeby miał coś z życia i mógł czasem pójść do kina.
-
4:38 - 4:41O obliczu tak chaotycznej organizacji, trzeba zapytać:
-
4:41 - 4:45dlaczego to nie są same śmieci? Dlaczego ta witryna jest tak dobra?
-
4:45 - 4:48A jak dobra jest ta witryna? Całkiem niezła. Nie jest doskonała,
-
4:48 - 4:51ale dużo lepsza, niż moglibyście się spodziewać,
-
4:51 - 4:53zważywszy na nasze chaotyczne rozwiązanie.
-
4:53 - 4:56Widząc, jak wprowadza niedorzeczne zmiany na stronie o mnie,
-
4:56 - 5:00pomyśleliście sobie: to wszystko na pewno zmieni się w kupę śmieci.
-
5:00 - 5:04Ale gdy zobaczyliśmy testy jakości – nie było ich jeszcze odpowiednio dużo,
-
5:04 - 5:06naprawdę zachęcam, żeby zrobić ich więcej –
-
5:06 - 5:10porównujące Wikipedię z tradycyjnymi źródłami: wyraźnie wygrywamy.
-
5:10 - 5:13Niemiecki magazyn porównał niemiecką Wikipedię,
-
5:13 - 5:16która jest dużo, dużo mniejsza niż angielska,
-
5:16 - 5:20z Microsoft Encarta i z Brockhaus Multimedia.
-
5:20 - 5:22Wygraliśmy zdecydowanie.
-
5:22 - 5:25Jakość artykułów porównywali eksperci,
-
5:25 - 5:28wynik sprawił nam dużą przyjemność.
-
5:28 - 5:32Dużo osób słyszało o konflikcie Bush-Kerry w Wikipedii.
-
5:32 - 5:36Media donosiły o tym dość obszernie.
-
5:36 - 5:39Zaczęło się od artykułu w Red Herring.
-
5:39 - 5:42Dziennikarze skontaktowali się ze mną...
-
5:42 - 5:47Przyznam, że podali moje nazwisko poprawnie, ale naprawdę chcieli stwierdzić,
-
5:47 - 5:49że wybory Bush-Kerry wzbudzają takie emocje,
-
5:49 - 5:53że rozsadza to społeczność Wikipedii. A więc podali, że powiedziałem:
-
5:53 - 5:56„To najbardziej zażarty konflikt w historii Wikipedii”.
-
5:56 - 5:58A ja powiedziałem: „nie ma żadnego konfliktu".
-
5:58 - 6:04Czyli nieco przekręcili moje słowa. Artykuły dość intensywnie modyfikowano.
-
6:04 - 6:07To prawda, że kilka musieliśmy je zablokować.
-
6:07 - 6:10Magazyn Time napisał ostatnio:
-
6:10 - 6:13„Środki nadzwyczajne są czasem konieczne,
-
6:13 - 6:18więc Wales blokował artykuły o Kerry'm i Bushu przez większą część 2004”.
-
6:18 - 6:22A wcześniej powiedziałem dziennikarzowi, że musieliśmy blokować je...
-
6:22 - 6:24sporadycznie i zawsze na krótko.
-
6:24 - 6:27A więc tak naprawdę spory,
-
6:27 - 6:31jakich prawdopodobnie spodziewacie się w społeczności Wikipedii,
-
6:31 - 6:33zazwyczaj nie są faktycznie sporami.
-
6:33 - 6:36Artykuły dotyczące kontrowersyjnych tematów są intensywnie edytowane,
-
6:36 - 6:39ale nie wywołują dużych sporów w społeczności.
-
6:39 - 6:44Powodem tego jest to, że większość ludzi rozumie potrzebę neutralności.
-
6:46 - 6:50Prawdziwa walka nie toczy się między prawicą i lewicą,
-
6:50 - 6:52jak spodziewa się większość ludzi,
-
6:52 - 6:55ale między partią poważnych i partią głupków.
-
6:55 - 6:59I żadna część spektrum politycznego nie ma monopolu na którąś z tych cech.
-
6:59 - 7:03Fakty dotyczące wspomnianego incydentu Bush-Kerry są takie,
-
7:03 - 7:05że artykuły dotyczące Busha i Kerry'ego
-
7:05 - 7:08były zablokowane przez mniej niż jeden procent 2004 roku.
-
7:08 - 7:10I to nie dlatego, że powodowały spory,
-
7:10 - 7:13ale po prostu z powodu nagminnego wandalizmu,
-
7:13 - 7:17który zdarza się czasem nawet na scenie: różni ludzie,
-
7:17 - 7:20czasem nawet dziennikarze mówili mi, że dokonali wandalizmu w Wikipedii
-
7:20 - 7:23i byli zaskoczeni tym, jak szybko zostało to naprawione.
-
7:23 - 7:27A ja zawsze odpowiadam: proszę tego nie robić, tak nie należy.
-
7:27 - 7:29Jak to robimy?
-
7:29 - 7:31Jak zarządzamy kontrolą jakości?
-
7:31 - 7:34Jak to działa?
-
7:34 - 7:37Jest tu kilka elementów:
-
7:37 - 7:40głównie zasady społeczne i trochę elementów w oprogramowaniu.
-
7:40 - 7:44Największym i najważniejszym elementem jest polityka neutralnego punktu widzenia.
-
7:44 - 7:47To jest coś, co ustanowiłem na samym początku
-
7:47 - 7:51jako podstawową i nie podlegającą dyskusji zasadę społeczności.
-
7:51 - 7:54To jest społecznościowa koncepcja współpracy,
-
7:54 - 7:58a więc nie wspominamy tu często o prawdzie i obiektywności.
-
7:58 - 8:02Powodem jest to, że jeśli powiemy, że będziemy pisać tylko prawdę na jakiś temat,
-
8:02 - 8:05to ani trochę nie pomoże nam ustalić, co mamy pisać,
-
8:05 - 8:07ponieważ nie zgadzamy się na temat prawdy.
-
8:07 - 8:10Ale mamy ten żargonowy termin „neutralność”,
-
8:10 - 8:12który sam ma długą historię w społeczności.
-
8:12 - 8:16Najprościej rzecz biorąc oznacza to, że zawsze gdy temat budzi spory,
-
8:16 - 8:19Wikipedia nie zajmuje stanowiska w tej sprawie.
-
8:19 - 8:22Powinniśmy ograniczyć się do tego, co twierdzą uznane źródła.
-
8:22 - 8:25Ta polityka neutralności jest dla nas naprawdę ważna,
-
8:25 - 8:29ponieważ umożliwia bardzo zróżnicowanej społeczności
-
8:29 - 8:31wspólne działanie i owocną pracę.
-
8:31 - 8:34Nasi autorzy są bardzo zróżnicowani politycznie, religijnie, kulturowo.
-
8:34 - 8:36Nasi autorzy są bardzo zróżnicowani politycznie, religijnie, kulturowo.
-
8:36 - 8:38Dzięki stanowczej polityce neutralności,
-
8:38 - 8:40od samego początku nie podlegającej dyskusji,
-
8:40 - 8:42zapewniamy ludziom możliwość współpracy.
-
8:42 - 8:44i to, że artykuły nie staną się wojną,
-
8:44 - 8:47cyklem ataków z lewej i z prawej strony.
-
8:47 - 8:49Jeśli będziecie się tak zachowywać,
-
8:49 - 8:51zostaniecie poproszeni o opuszczenie społeczności.
-
8:52 - 8:54Mamy więc recenzowanie w czasie rzeczywistym.
-
8:54 - 8:57Każda zmiana w witrynie trafia na stronę „Ostatnie zmiany”.
-
8:57 - 9:00Zmiany [Chrisa] trafiły na stronę „Ostatnie zmiany”.
-
9:00 - 9:04Zawartość strony „Ostatnie zmiany” trafia również na kanał IRC,
-
9:04 - 9:06czyli kanał rozmów internetowych
-
9:06 - 9:08monitorowany przez ludzi przy użyciu różnych programów.
-
9:10 - 9:12Można też korzystać z kanałów RSS
-
9:12 - 9:15albo dostawać e-maile z powiadomieniami o zmianach,
-
9:15 - 9:17można założyć własne listy monitorowanych stron.
-
9:17 - 9:20Moja strona jest na listach monitorowania sporej liczby użytkowników,
-
9:20 - 9:22ponieważ czasem pada ofiarą wandalizmu.
-
9:24 - 9:28Dlatego takie zmiany zawsze ktoś szybko zauważy,
-
9:28 - 9:32cofnie i przywróci poprzednią wersję strony.
-
9:32 - 9:34Jest kanał z informacjami o nowych stronach.
-
9:34 - 9:36Można wejść na określoną stronę Wikipedii
-
9:36 - 9:38i zobaczyć wszystkie nowo utworzone strony.
-
9:38 - 9:40To bardzo ważne, ponieważ nowe strony
-
9:40 - 9:43to często śmieci, które trzeba skasować, typu: ASDFASDF.
-
9:43 - 9:46Ale niektóre z nowych artykułów to najciekawsze, najfajniejsze rzeczy w Wikipedii.
-
9:46 - 9:48Ale niektóre z nowych artykułów to najciekawsze, najfajniejsze rzeczy w Wikipedii.
-
9:48 - 9:50Ktoś pisze artykuł o interesującym temacie,
-
9:50 - 9:52zaciekawi to innych, którzy się przyłączą, dzięki czemu będzie dużo lepszy.
-
9:52 - 9:54zaciekawi to innych, którzy się przyłączą, dzięki czemu będzie dużo lepszy.
-
9:54 - 9:56Edycja bywa anonimowa,
-
9:56 - 10:00co jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych i intrygujących aspektów Wikipedii.
-
10:00 - 10:04Żeby wprowadzić zmiany, Chris nie musiał się wcale logować,
-
10:04 - 10:07po prostu wszedł na stronę i wprowadził zmianę.
-
10:07 - 10:10Ale okazuje się, że tylko około 18 procent edycji w witrynie
-
10:10 - 10:12przeprowadzają anonimowi użytkownicy.
-
10:12 - 10:14Koniecznie należy pamiętać,
-
10:14 - 10:17że zdecydowaną większość edycji w witrynie
-
10:17 - 10:21wykonuje blisko związana społeczność ok. 600-1000 osób,
-
10:21 - 10:23które nieustannie porozumiewają się ze sobą.
-
10:23 - 10:25Mamy również ponad 40 kanałów IRC, 40 list dyskusyjnych.
-
10:25 - 10:29Ci ludzie się znają, komunikują się. Mamy spotkania w świecie fizycznym.
-
10:29 - 10:31To oni wykonują większość pracy w witrynie.
-
10:31 - 10:36I w pewnym sensie robią to jak półprofesjonaliści.
-
10:36 - 10:40Standardy, które ustanawiamy dla siebie, są takie same lub wyższe
-
10:40 - 10:42niż profesjonalne standardy jakości.
-
10:42 - 10:44Nie zawsze spełniamy te standardy,
-
10:44 - 10:46ale do tego dążymy.
-
10:46 - 10:49Tak więc to właśnie ta zwarta społeczność naprawdę dba o witrynę,
-
10:49 - 10:51a to jedni z najinteligentniejszych ludzi, jakich spotkałem.
-
10:51 - 10:53Stanowisko każe mi to mówić, ale to fakt.
-
10:53 - 10:57Ludzie, których przyciągnął pomysł pisania dla zabawy encyklopedii,
-
10:57 - 10:59są zwykle bardzo inteligentni.
-
11:00 - 11:02Narzędzia i oprogramowanie: wiele narzędzi
-
11:02 - 11:06umożliwia naszej społeczności monitorowanie siebie i całej pracy.
-
11:06 - 11:08To jest przykład historii edycji strony o płaskiej Ziemi,
-
11:08 - 11:11gdzie widzimy wprowadzone zmiany.
-
11:11 - 11:14Najlepsze na tej stronie jest to, że wystarczy rzucić okiem
-
11:14 - 11:16i wszystko wiadomo: OK, teraz rozumiem.
-
11:16 - 11:19Gdy ktoś tu wejdzie i spojrzy, widzi, że ktoś
-
11:19 - 11:21z anonimowego adresu IP edytował moją stronę.
-
11:21 - 11:24To wygląda podejrzanie: kto to był? Ktoś spojrzy na to,
-
11:24 - 11:28natychmiast widzi wyróżnione na czerwono wszystkie zmiany,
-
11:28 - 11:32widzi, które słowa zostały zmienione i tak dalej.
-
11:32 - 11:37To narzędzie umożliwia bardzo szybkie monitorowanie historii strony.
-
11:37 - 11:40Kolejna rzecz dotycząca naszej społeczności
-
11:40 - 11:43to nienarzucanie niczego, elastyczność.
-
11:43 - 11:47Większość reguł społecznych i metod pracy
-
11:47 - 11:49nie jest wcale narzucana przez oprogramowanie.
-
11:49 - 11:51Są tylko zapisane na stronach Wiki.
-
11:51 - 11:54Więc oprogramowanie wcale nie wymusza stosowania tych reguł.
-
11:54 - 11:57Pokażę przykład: to jest strona głosowania nad usunięciem.
-
11:58 - 12:01Jak wspomniałem wcześniej, ludzie wpisują ASDFASDF –
-
12:01 - 12:04trzeba to usunąć. W takich przypadkach administratorzy po prostu to kasują.
-
12:04 - 12:06Tu nie ma powodów do poważnych dyskusji.
-
12:06 - 12:10Ale pewnie domyślacie się, że często pojawiają się pytania o dany artykuł:
-
12:10 - 12:12Czy to nie za mało istotne dla encyklopedii?
-
12:12 - 12:16Czy te informacje można zweryfikować? Czy to oszustwo? Czy to prawda? Co to jest?
-
12:16 - 12:19Społeczność musi mieć możliwość znajdowania odpowiedzi na takie pytania.
-
12:19 - 12:22Metodą, która w sposób organiczny rozwinęła się w społeczności,
-
12:22 - 12:24jest strona głosowania nad usunięciem.
-
12:24 - 12:26Mamy tu konkretny przykład: to film
-
12:26 - 12:28„Twisted Issues”, pierwsza osoba twierdzi:
-
12:28 - 12:32„To ponoć film. W teście Google wypada fatalnie.”
-
12:32 - 12:35Test Google to sprawdzenie, czy hasło pojawia się w Google,
-
12:35 - 12:39bo jeśli czegoś nie ma nawet w Google, prawdopodobnie wcale nie istnieje.
-
12:39 - 12:43To nie jest doskonała zasada, ale dobry początek szybkiego zbadania tematu.
-
12:44 - 12:47A więc ktoś mówi: „Skasujcie to, bo nie ma znaczenia.”
-
12:47 - 12:49Potem ktoś dodaje: „Czekajcie, znalazłam to.
-
12:49 - 12:51Znalazłam w książce: „Przewodnik po groźnych filmach:
-
12:51 - 12:5320 filmów niezależnych, które trzeba zobaczyć”.
-
12:53 - 12:55OK. A następna osoba mówi: „Poprawcie to”.
-
12:55 - 12:59Jeszcze kto inny mówi: „Znalazłem to w IMDB. Trzeba zostawić”.
-
12:59 - 13:02A interesujące jest to, że oprogramowanie...
-
13:02 - 13:05Te głosy to tylko tekst wpisywany na stronie.
-
13:05 - 13:10Tak naprawdę to nie głosowanie, ale bardziej dialog.
-
13:10 - 13:12To prawda, że ostatecznie administrator może to przejrzeć i stwierdzić:
-
13:12 - 13:15To prawda, że ostatecznie administrator może to przejrzeć i stwierdzić:
-
13:15 - 13:18OK, 18 za usunięciem, dwa za zostawieniem, usuniemy to.
-
13:18 - 13:23Ale czasem jest 18 za usunięciem i 2 za zostawieniem, ale zostawimy to,
-
13:23 - 13:25bo te 2 głosy mówią: „Zaczekajcie.
-
13:25 - 13:27Nikt na to nie trafił, ale ja znalazłam to w książce
-
13:27 - 13:31i znalazłam link do strony z informacjami i poprawię to jutro,
-
13:31 - 13:34więc proszę nie usuwać” – wtedy artykuł przetrwa.
-
13:34 - 13:36Liczy się też, kim są głosujący.
-
13:36 - 13:38Jak mówiłem, to blisko związana społeczność.
-
13:38 - 13:40Tutaj na dole: „Zostawić, to prawdziwy film”, Rick Kay.
-
13:40 - 13:43Rick Kay to bardzo znany Wikipedysta,
-
13:43 - 13:46który robi bardzo dużo w dziedzinie wandalizmu, oszustw
-
13:46 - 13:48i głosowań nad usunięciem.
-
13:48 - 13:51Jego głos ma dużą wagę w społeczności,
-
13:51 - 13:53ponieważ on wie, co robi.
-
13:53 - 13:55A więc: jak to wszystko jest zarządzane?
-
13:55 - 13:59Ludzie chcą się dowiedzieć o administratorach i tak dalej.
-
13:59 - 14:03Model zarządzania Wikipedią, zarządzania społecznościowego,
-
14:03 - 14:07to bardzo zagmatwana, ale sprawna mieszanka konsensusu, co znaczy,
-
14:07 - 14:09że raczej nie głosujemy nad zawartością artykułów,
-
14:09 - 14:13ponieważ poglądy większości niekoniecznie są neutralne.
-
14:13 - 14:15Trochę demokracji: wszyscy administratorzy
-
14:15 - 14:18to osoby, które mają możliwość usuwania stron,
-
14:18 - 14:20co nie znaczy, że mają prawo usuwać strony,
-
14:20 - 14:23zawsze muszą przestrzegać zasad,
-
14:23 - 14:25wybiera ich społeczność.
-
14:25 - 14:29Czasami trolle internetowe oskarżają mnie, że sam dobieram administratorów,
-
14:29 - 14:31żeby stronniczo wpływać na treść encyklopedii.
-
14:31 - 14:35Śmieję się z tego, bo sam nie mam pojęcia, jak się ich wybiera.
-
14:35 - 14:37Jest trochę arystokratyzmu.
-
14:37 - 14:40Wspomniałem o tym już wcześniej, mówiąc, że na przykład
-
14:40 - 14:43głos Ricka Kay'a ma dużo większą wagę niż głos kogoś, kogo nie znamy.
-
14:43 - 14:47Czasem robię tę prelekcję z Angelą, która została ponownie wybrana
-
14:47 - 14:50do Zarządu Fundacji jako przedstawicielka społeczności.
-
14:50 - 14:54Dostała ponad dwa razy więcej głosów niż osoba, która przegrała.
-
14:54 - 14:58I zawsze ją peszę, mówiąc: na przykład taka Angela
-
14:58 - 15:01mogłaby zrobić w Wikipedii absolutnie wszystko i uszłoby to jej płazem,
-
15:01 - 15:03ponieważ jest tak podziwiana i wpływowa.
-
15:03 - 15:07Ale ironiczne jest to, że Angela ma taką możliwość, bo jest jedyną osobą,
-
15:07 - 15:10która absolutnie nigdy nie złamałaby żadnej zasady Wikipedii.
-
15:10 - 15:13I chętnie dodaję, że jest też jedyną osobą,
-
15:13 - 15:16która faktycznie zna wszystkie reguły Wikipedii.
-
15:16 - 15:20Jest jeszcze element monarchiczny, czyli moja rola w społeczności.
-
15:21 - 15:26Opowiedziałem kiedyś o tym w Berlinie i następnego dnia w gazecie
-
15:26 - 15:29był nagłówek „Jestem Królową Anglii”.
-
15:29 - 15:32To niedokładnie to, co powiedziałem, ale...
-
15:34 - 15:36Rzecz w tym, że moja rola w społeczności...
-
15:36 - 15:39W świecie wolnego oprogramowania istnieje dawna tradycja...
-
15:39 - 15:44...modelu życzliwego dyktatora.
-
15:44 - 15:47Większością najważniejszych projektów wolnego oprogramowania
-
15:47 - 15:49kieruje jedna osoba,
-
15:49 - 15:52którą wszyscy zgadzają się uznać za życzliwego dyktatora.
-
15:52 - 15:55Ja nie lubię terminu „życzliwy dyktator”
-
15:55 - 15:58i nie sądzę, że moje zadanie czy moja rola w świecie idei
-
15:58 - 16:03to bycie dyktatorem przyszłości całej ludzkiej wiedzy zbieranej wszędzie na świecie.
-
16:03 - 16:05To nie jest właściwe.
-
16:05 - 16:08Ale mimo to potrzeba trochę monarchii.
-
16:08 - 16:11Czasem musimy podjąć decyzję
-
16:11 - 16:14i nie chcemy utknąć za głęboko w sformalizowanym procesie decyzyjnym.
-
16:14 - 16:16i nie chcemy utknąć za głęboko w sformalizowanym procesie decyzyjnym.
-
16:16 - 16:20A jako przykład tego, dlaczego to jest,
-
16:20 - 16:22lub czasem bywa ważne:
-
16:22 - 16:25ostatnio mieliśmy sytuację, gdzie neonazistowska witryna odkryła Wikipedię.
-
16:25 - 16:30Stwierdzili: „To straszne, to witryna żydowskiego spisku,
-
16:30 - 16:33usuniemy artykuły, które nam nie odpowiadają.
-
16:33 - 16:35A jak widać, mają tam proces głosowania,
-
16:35 - 16:39mamy 40 000 członków, więc wyślemy ich tam,
-
16:39 - 16:41żeby głosowali za usunięciem tych stron”.
-
16:41 - 16:44Udało im się zmobilizować 18 osób.
-
16:44 - 16:46Tu macie przykład neonazistowskiej matematyki.
-
16:46 - 16:49Zawsze wydaje im się, że mają 40 000 członków, podczas gdy mają 18.
-
16:49 - 16:54Ale udało im się zmobilizować 18 osób do zupełnie absurdalnego głosowania
-
16:54 - 16:56za usunięciem w pełni poprawnego artykułu.
-
16:56 - 16:59Oczywiście głosowanie skończyło się wynikiem jakieś 85 do 18,
-
16:59 - 17:02więc nie było prawdziwego zagrożenia dla naszych demokratycznych procedur.
-
17:02 - 17:05Z drugiej strony ludzie stwierdzili: „Ale co zrobimy?
-
17:05 - 17:09Co jeśli to się powtórzy, jakaś lepiej zorganizowana grupa...
-
17:09 - 17:11włączy się do głosowania?”
-
17:11 - 17:14Na to ja odpowiedziałem: „Pieprzyć to, po prostu zmienimy zasady”.
-
17:14 - 17:19To moja rola w społeczności: stwierdzić, że nie pozwolimy, aby nasza otwartość
-
17:19 - 17:22i wolność osłabiły jakość treści.
-
17:22 - 17:25I jak długo ludzie ufają mi w mojej roli,
-
17:25 - 17:27jest to dla mnie właściwe miejsce.
-
17:27 - 17:31Oczywiście, z powodu wolnej licencji, jeśli ja będę źle pracować,
-
17:31 - 17:33ochotnicy mogą odejść, kiedy tylko im się podoba.
-
17:33 - 17:35Nie mogę nikomu nic nakazać.
-
17:35 - 17:39A więc ostatni punkt to: żeby zrozumieć jak działa Wikipedia,
-
17:39 - 17:43trzeba zrozumieć, że nasz model Wiki to nasz sposób pracy,
-
17:43 - 17:47ale nie jesteśmy fanatycznymi anarchistami webowymi.
-
17:47 - 17:50Jesteśmy bardzo elastyczni w zakresie metod społecznościowych,
-
17:50 - 17:54bo ostatecznie pasja społeczności jest skierowana na jakość dzieła,
-
17:54 - 17:58a niekoniecznie na proces służący jego tworzeniu.
-
17:58 - 18:00Dziękuję.
-
18:00 - 18:03(Brawa)
-
18:03 - 18:05Ben Saunders: Tak, cześć, Ben Saunders.
-
18:05 - 18:09Jimmy, wspomniałeś o bezstronności jako kluczu do sukcesu Wikipedii.
-
18:09 - 18:13Uderza mnie, że wiele podręczników
-
18:13 - 18:16z których uczą się dzieci cechuje wyraźna stronniczość.
-
18:16 - 18:20Czy słyszałeś o wykorzystywaniu Wikipedii przez nauczycieli
-
18:20 - 18:22i jak wg ciebie Wikipedia zmienia edukację?
-
18:22 - 18:27Jimmy Wales: Tak, wielu nauczycieli zaczyna wykorzystywać Wikipedię.
-
18:27 - 18:31W mediach tworzą pewien obraz Wikipedii, który uważam za fałszywy.
-
18:31 - 18:34Wyrasta on z historii o opozycji blogerów i gazet.
-
18:34 - 18:38Ten obraz przedstawia Wikipedię jako wariactwo,
-
18:38 - 18:44którego nienawidzą naukowcy i nauczyciele. A okazuje się, że to nieprawda.
-
18:44 - 18:46Na ostatni e-mail od dziennikarza pytającego:
-
18:46 - 18:48„Dlaczego naukowcy nienawidzą Wikipedii?”,
-
18:48 - 18:50odpowiedziałem z adresu na Harvardzie,
-
18:50 - 18:52bo ostatnio zostałem tam pracownikiem naukowym.
-
18:52 - 18:55I napisałem: „Na pewno nie każdy jej nienawidzi”.
-
18:55 - 18:58Ale sądzę, że jej oddziaływanie będzie duże.
-
18:58 - 19:00Prawdę mówiąc, mamy projekt,
-
19:00 - 19:02którym jestem osobiście naprawdę podekscytowany:
-
19:02 - 19:04to projekt Wikibooks,
-
19:04 - 19:06czyli próba stworzenia podręczników we wszystkich językach.
-
19:06 - 19:08I jest to dużo większy projekt.
-
19:08 - 19:12Jego realizacja zajmie jakieś 20 lat.
-
19:12 - 19:14Ale częścią tego jest wypełnianie naszej misji
-
19:14 - 19:17udostępnienia encyklopedii wszystkim ludziom na świecie.
-
19:17 - 19:20Nie zamierzamy nikogo spamować dyskami CD w stylu AOL.
-
19:20 - 19:23Chcemy dać im narzędzie, którego mogą używać.
-
19:23 - 19:25A w wiele osób na świecie
-
19:25 - 19:27nie ma żadnego pożytku z encyklopedii napisanej na poziomie uniwersyteckim,
-
19:27 - 19:29nie ma żadnego pożytku z encyklopedii napisanej na poziomie uniwersyteckim,
-
19:29 - 19:31bez masy literatury koniecznej,
-
19:31 - 19:33by osiągnąć poziom, na którym można z niej korzystać.
-
19:33 - 19:36Tak więc projekt Wikibooks ma taki cel.
-
19:36 - 19:38I myślę, że zobaczymy wielką....
-
19:38 - 19:39Może nawet nie będzie to nasze dzieło,
-
19:39 - 19:41pojawia się teraz tyle innowacji.
-
19:41 - 19:45Ale podręczniki na wolnej licencji to następna rewolucja w edukacji.
- Title:
- Jimmy Wales o narodzinach Wikipedii
- Speaker:
- Jimmy Wales
- Description:
-
Jimmy Wales opowiada o tym jak zebrał „bandę przypadkowych ochotników”, dał im narzędzia do współpracy i stworzył Wikipedię, internetową encyklopedię, która sama się organizuje, sama się poprawia i nigdy nie zostanie ukończona.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 19:45
![]() |
Retired user added a translation |