Nasıl iyi bir ata olunur

Filozof Roman Krznaric, torunlarımız geleceğin sahipleri ama şu anda verdiğimiz kararlar ve yaptığımız eylemler gelecek nesilleri son derece etkileyecek diyor. Doğaya yasal bireylik vermek için mücadelen eden küresel bir kampanyadan tutun genç aktivistlerin koalisyonuyla gerçekleşen çığır açan bir davaya kadar Krznaric iyi atalar -- ya da onun deyimiyle "zaman asileri" -- olmanın yollarının örneklerini paylaşıyor ve yaşam süresini yeniden tanımlayan, kuşaklararası adaleti kovalayan ve gezegene derin sevgi aşılayan bir harekete katılmayı teşvik ediyor.

İnsanlığın rahatsız edici bir gerçeği
kabul etmesinin zamanı geldi:

Geleceği sömürgeleştirdik.

Özellikle de zengin ülkelerde,

ekolojik zararı ve teknolojik riski
orada kimse yokmuş gibi,

serbestçe bırakıp gidebileceğimiz
uzak sömürge bir bölge gibi davranıyoruz.

Trajik olan ise şu: Yarının nesillerinin
miraslarının bu talan edilme durumuyla

mücadele etmek için burada olmamaları.

Bir süfrajet gibi
kralın atının önüne atlayamazlar

ya da sivil haklar aktivisti gibi
oturma eylemi yapamazlar

ya da Mahatma Gandhi gibi
sömürgecilere karşı gelmek için

Tuz Yürüyüşü'ne katılamazsınız.

Temsil edilme hakları
veya siyasi hakları yok;

pazarda hiçbir etkileri yok.

Gelecek nesillerin sessiz
büyük çoğunluğu, güçsüz kılınıyor.

Bu adaletsizliğin ölçüsünü
kavramak zor olabilir,

o halde bir de bu yönden bakın:

Günümüzde hayatta 7,7 milyar insan var.

Son 50.000 bin yılda yaşayan ve ölen

tahmini 100 milyar insanın
sadece küçük bir bölümü.

Ama her ikisi de şu anki doğum
oranlarının sabit kalacağını varsayarsak

sonraki 50.000 yıl içinde doğacak olan

neredeyse 7 trilyon insana kıyasla
sayıca çok az kalıyorlar.

Sadece sonraki iki yüzyılda
on milyarca insan doğacak,

onların arasında torunlarınız

ve onların torunları,

arkadaşları ve bağımlı olacakları
toplumlar olacak.

Tüm bu gelecek nesiller,

bize ve onlara bıraktığımız
mirasa nasıl bakacalar?

Ortak atalarımızdan açıkça
olağanüstü miraslar aldık:

Tarım devrimi hediyesi,

tıbbi keşifler
ve hala yaşamakta olduğumuz şehirler.

Ancak hiç şüphesiz
yıkıcı miraslar da aldık.

Kölelik, sömürgecilik ve ırkçılık

şimdi düzeltilmesi gereken
adaletsizliklere neden oldu.

Yapısal olarak fosil yakıtlara
bağımlı olan ekonomilerin mirası

ve sonsuz büyüme şimdi dönüşüme uğramalı.

Gelecek nesillerin hak ettiği
iyi atalara nasıl dönüşebiliriz?

Son on yıldır,

küresel bir hareket,
geleceği sömürgecilikten kurtarmaya

ve zaman ufkumuzu
daha geniş bir şimdiye doğru uzatmaya

kendini adamış insanlardan
ortaya çıkmaya başladı.

Bu hareket hala parçalı durumda
ve henüz bir ismi yok.

Öncülerini zaman asileri olarak
adlandırıyorum.

Japonya'nın düşsel Future Design
hareketinin çalışmalarında bulunabilir,

birçok Amerikan yerli toplumları
tarafından uygulanan

yedinci neslin karar alması
ilkesini kullanarak

siyasete hükmeden kısa süreli döngülerin
üstesinden gelmeyi amaçlıyor.

Future Design, bölge sakinlerini
yaşadıkları kasaba ve şehirlerin

planlarını oluşturmak
ve tartışmak üzere bir araya topluyor.

Grubun yarısına şimdiki zamanın
bölge sakinleri oldukları söyleniyor.

Diğer yarısına ise
tören cübbeleri veriliyor

ve 2060 yılının bölge sakinleri
olduklarını hayal etmeleri isteniyor.

Meğerse 2060 yılının
bölge sakinleri sistematik olarak

sağlık yatırımlarından tutun
iklim değişikliği hareketine kadar

daha dönüştürücü
şehir planlarını destekliyorlar.

Geleceğin vatandaşlarının
bu yenilikçi şekli,

şu anda Yahaba gibi
küçük kasabalardan tutun,

Kyoto gibi büyük şehirlere kadar
tüm Japonya'da yayılıyor.

Peki ya Future Design demokratik
bir karar alma sürecini teşvik etmek

ve vizyonlarını bugünün
çok ötesine genişletmek için

tüm dünyadaki kasaba ve şehirler
tarafından uyarlansaydı ne olurdu?

Zaman asileri ayrıca
gelecekteki insanların haklarını

güvence altına almak için
mahkemeye gittiler.

Çocuklarımızın Güveni kuruluşu,

hem şimdiki hem de gelecek nesiller için

güvenli bir iklimin
ve sağlıklı bir atmosferin

yasal hakkı için mücadele eden
21 genç adına

ABD hükûmetine karşı
dönüm noktası olan bir dava açtılar.

David ve Goliath mücadelesi,

Kolombiya ve Pakistan'dan tutun,
Uganda ve Hollanda'ya kadar

tüm dünyadaki çığır açan
davalara zaten ilham vermişti

ve bu aktivizim dalgası da
bu hareketin yanında

doğaya yasal bireylik vermek için

Yeni Zelanda, Aotearoa'daki
Whanganui Nehri'nden tutun,

Hindistan'daki Ganj
ve Yamuna Nehri'ne kadar büyüyor.

Zaman asileri seçim sandığında da
harekete geçtiler.

2019'da Avrupa'daki gençler,
o seneki Avrupa parlamentosu seçimlerinde

kendi oylarını vermeleri için

ebeveynlerini, büyükanne
ve büyükbabalarını ikna etmeye başladılar.

#oyunuzuçocuklaradevredin etiketi
sosyal medyada viral oldu

ve iklim savunucuları tarafından
Avustralya'ya kadar yayıldı.

Eşim ve ben bunu duyduk

ve son Birleşik Krallık genel seçimlerinde

oylarımızı 11 yaşındaki ikizlerimize
vermeye karar verdik.

Mutfak masasına hepimiz oturduk
ve parti beyannamelerini tartıştık,

sonra teker teker oy pusulasında
X'i nereye yerleştireceğimizi söylediler

ve eğer merak ediyorsanız

hayır, ebeveynlerinin düşüncelerini
tamamen yansıtmadılar.

Böylelikle zamana karşı ayaklanma başladı.

Ayaklananlar, uzun vadeli bir görüş

ve bu yüzyılın en güçlü
siyasi hareketlerden biri olarak

ortaya çıkabilecek
kuşaklararası adalet için

küresel bir hareket oluşturarak

geleceği sömürgecilikten
kurtarmaya başlıyorlar.

7/24 haberlerin ve "Şimdi Satın Alın"
butonunun cazibesiyle birlikte

dijital oyalama ve tüketici kültürünün
bizi içine hapsettiği

kısa vadeli döngüden kurtulmamıza
yardımcı oluyorlar.

Zaman ufkumuzu saniyeler ve dakikalardan

on yıllara ve daha ötesine
genişletmemiz için bize ilham veriyorlar.

Sanatçı Katie Paterson'ın
Gelecek Kütüphane Projesi

yapım aşamasındaki bir yüzyıl olacak.

Her yıl ünlü bir yazar 2114'e kadar
hiç okunmayacak bir kitap bağışlayacak

ve tüm koleksiyon bu amaç için dikilmiş

ormanlardan elde edilmiş
kağıtlara basılacak.

Svalbard Küresel Tohum Deposu
vizyonunu daha da ileriye götürüyor,

Kuzey Kutup Dairesi'nde
bin sene dayanmak için tasarlanmış

yok edilemez bir depoda
milyonlarca tohuma ev sahipliği yapıyor.

Peki ama bin yıllık bir zaman dilimini
nasıl düşünebilir ve planlayabiliriz?

Cevap, belki de bir zaman asisi
olmanın esas sırrıdır

ve bu sır, doğanın 3,8 milyar yıllık
evrimini öğrenmemizi öneren

biyomimikri tasarımcısı
Janine Benyus'tan geliyor.

Diğer türler nasıl oldu da
10 binden fazla nesil boyunca

hayatta kalmayı ve gelişmeyi öğrendiler?

Yavrularına bakacakları yerle ilgilenerek,

parçası oldukları ekosistemde yaşayarak,

yuvayı kirletmeyerek öğrendiler

ki bu, insanların son yüzyıl boyunca

giderek artan hızda ve oranda
yıkıcı etkilerle yaptığı bir şey.

Dolayısıyla zaman asileri için
temel başlangıç noktası

sadece zamanı uzatmaya değil,

mekanı da yeniden canlandırmaya
odaklanmak olmalı.

Evlatlarımıza bakacak olan gezegenimizi

yenileştirmeli, onarmalı
ve onunla ilgilenmeliyiz.

Çocuklarımız için

ve çocuklarımızın çocukları için

ve henüz burada olmayanlar için

nehirlere, dağlara,
buz örtüsüne, savanlara aşık olmalı

ve doğanın hayat veren
uzun döngüleriyle yeniden bağ kurmalıyız.

Hepimiz zaman asisi olalım

ve bir çocuk doğduğunda söylenen

harika Mohawk duasından esinlenelim:

"Teşekkürler Dünya.

Yolu biliyorsun."