< Return to Video

Атом уул шиг байвал — Нейтрон одыг тайлбарлах нь

  • 0:00 - 0:04
    Нейтрон од бол орчлон ертөнцийн онцгой зүйлсийн нэг юм.
  • 0:04 - 0:06
    Тэд яг л том атомын цөм шиг.
  • 0:06 - 0:10
    Хэдхэн километрийн диаметртэй боловч асар их хүчтэй бас нягт.
  • 0:11 - 0:13
    Харин яаж энэ зүйл оршдог вэ?
  • 0:20 - 0:24
    Одны амьдрал 2 хүчний тэнцвэрт байдалд үргэлжилдэг.
  • 0:24 - 0:28
    Энэ бол татах хүч болон түүний эсрэг үйлчилэх цөмийн урвалын даралт юм.
  • 0:29 - 0:33
    Одны цөмд устөрөгчийн атом гелийн атом болж хувирч байдаг.
  • 0:33 - 0:36
    Эцэст нь цөм дэх устөрөгч дуусна.
  • 0:37 - 0:41
    Дараа нь од хангалттай масстай болмогц гели нүүрстөрөгч рүү хувирах урвал явагдаж эхэлнэ.
  • 0:41 - 0:45
    Их хэмжээний масстай одод яг сонгино шиг олон давхаргатай
  • 0:45 - 0:48
    бөгөөд хүнд атомууд түүний цөмд үүсдэг.
  • 0:49 - 0:53
    Нүүрстөрөгч неон болж, тэр нь хүчилтөрөгч, дараа нь цахиур болдог.
  • 0:54 - 0:59
    Эцэст нь урвал төмрийг үүсгэснээр цааш өөр атом үүсэх урвал явагддаггүй.
  • 0:59 - 1:02
    Урвал зогсоход дотрох урвалын даралт огцом буурна.
  • 1:03 - 1:05
    Тэгээд од тэнцвэрт байдлаа алдаж,
  • 1:05 - 1:09
    түүний масс 1.4 нарны масстай болсноор
  • 1:09 - 1:12
    мөхөл ирдэг.
  • 1:12 - 1:17
    Цөмийн гадна хэсэг дотогшоо 70,000 км/с хүртэл хурдаар
  • 1:17 - 1:20
    одны төв рүү хумигдана.
  • 1:20 - 1:24
    Одоо зөвхөн атом доторх үндсэн хүч
  • 1:24 - 1:26
    татах хүчний эсрэг тэмцэнэ.
  • 1:27 - 1:30
    Квант механикийн онолоор электроны түлхэлт суларч
  • 1:30 - 1:33
    электрон болон протон нэгдэж нейтрон болно.
  • 1:33 - 1:36
    Ингэснээр атом цөм шигээ нягтарна.
  • 1:37 - 1:40
    Харин одны гадна давхаргууд сансарт шидэгдэж
  • 1:40 - 1:42
    хэт шинэ одны дэлбэрэлт болно.
  • 1:43 - 1:45
    Тэгэхээр одоо бид нейтрон одтой боллоо.
  • 1:46 - 1:48
    Түүний масс нь 1-ээс 3 нартай тэнцэх боловч
  • 1:48 - 1:53
    шахагдаж ойролцоогоор 25 км хэмжээтэй болсон байна!
  • 1:54 - 1:58
    Энэ нь дэлхийн массыг 500,000 дахин үржүүлсэнтэй тэнцүү масс Manhattan-тай
  • 1:58 - 2:01
    тэнцэх диаметртэй бөмблөгөнд багтсан байна.
  • 2:01 - 2:05
    Маш нягт. 1см куб хэмжээтэй нейтрон од
  • 2:05 - 2:10
    нэг тал нь 700 метр урт төмөр кубтай тэнцүү масс агуулдаг.
  • 2:11 - 2:15
    Энэ нь ойролцоогоор 1 тэрбум тонн бөгөөд Эверест уул
  • 2:15 - 2:18
    ганц ширхэг ёотонтой тэнцүү юм.
  • 2:19 - 2:21
    Нейтрон одны татах хүч мөн сонирхолтой!
  • 2:22 - 2:25
    Хэрвээ та 1м өндрөөс ямар нэг юм унагаахад,
  • 2:25 - 2:32
    тэр зүйл 7.2 сая км/ц хүртэлх хурдаар 1 микросекундэд унана.
  • 2:32 - 2:37
    Гадаргуу нь тэгш бөгөөд дээд тал нь 5 мм өндөртэй барзайсан байна.
  • 2:37 - 2:40
    Мөн маш нимгэн халуун плазм агаар мандалтай.
  • 2:40 - 2:44
    Гадаргын температур ойролцоогоор 1 сая Кельвин ба
  • 2:44 - 2:47
    бидний нар 5,800 Кельвин юм.
  • 2:48 - 2:50
    Одоо нейтрон одны дотор талыг авч үзье!
  • 2:50 - 2:53
    Гадарга нь маш хатуу ба
  • 2:53 - 2:57
    төмрийн атомын цөмөөр хийгдсэн торон дундуур урсах электронуудаас бүрдэнэ.
  • 2:58 - 3:02
    Цөм рүү ойртох тусам бид илүү олон нейтрон олж харах ба протон цөөрсөөр
  • 3:02 - 3:06
    маш өтгөн нейтронууд болно.
  • 3:07 - 3:10
    Нейтрон одны цөм маш сонин.
  • 3:11 - 3:14
    Бид түүний шинж чанар, юу гэдгийг сайн мэдэхгүй
  • 3:14 - 3:17
    урсамтгай замбараагүй матер уу?
  • 3:17 - 3:22
    эсвэл Кварк-гльюон гэх маш өтгөн хар матер уу?
  • 3:22 - 3:25
    Энэ нь уламжлалт аргаар утгагүй ба
  • 3:25 - 3:28
    энд зөвхөн ultraextreme орчин байж болно.
  • 3:29 - 3:33
    Олон талаараа нейтрон од аварга том атомын цөмтэй ижил юм.
  • 3:33 - 3:37
    Хамгийн гол ялгаа нь атомын
    цөм хүчтэй харилцан үйлчлэл
  • 3:37 - 3:40
    харин нейтрон од татах хүчтэй.
  • 3:41 - 3:43
    Энэ бүгд хангалттай биш юм.
  • 3:43 - 3:44
    Бусад хэдэн мэдээллийг харцгаая.
  • 3:45 - 3:50
    Нейтрон одод маш хурдан эргэх бөгөөд
    залуу од нь секундэд хэд хэдэн удаа эргэнэ.
  • 3:50 - 3:53
    Хэрвээ сул од нейтрон одны ойролцоо байвал нейтрон од түүнээс хооллож
  • 3:53 - 3:56
    секундэд хэдэн зуун удаа эргэнэ.
  • 3:57 - 4:01
    Яг л объект PSRJ1748-2446ad шиг.
  • 4:02 - 4:07
    Энэ нь ойролцоогоор 252 сая км/цаг хурдтай.
  • 4:07 - 4:11
    Энэ бол маш хурдан бөгөөд үүнээс болж сонин хэлбэртэй болдог.
  • 4:12 - 4:16
    Бид эдгээрийг жижиг од /pulsars/ гэж нэрлэдэг.
    Учир нь тэд хүчтэй радио дохио ялгаруулдаг.
  • 4:16 - 4:18
    Мөн нейтрон одны соронзон орон нь
  • 4:18 - 4:22
    ойролцоогоор дэлхийгээс 8 тэрбум дахин хүчтэй.
  • 4:22 - 4:26
    Маш хүчтэй, нөлөөлөлд орвол атомууд гажууддаг.
  • 4:27 - 4:29
    За, бид ойлгосон гэж бодож байна.
  • 4:29 - 4:31
    Нейтрон одод зарим нь ертөнцийн хамгийн онцгой
  • 4:31 - 4:35
    боловч мөн зарим нь хамгийн гайхамшигтай зүйл.
  • 4:35 - 4:39
    Бид нэг л өдөр түүнийг судлахын тулд сансрын хөлөг илгээж
  • 4:39 - 4:40
    сайхан зураг авна гэж найдаж байна!
  • 4:41 - 4:43
    Гэхдээ бид хэтэрхий ойртож болохгүй!
  • 5:08 - 5:11
    Хадмалыг https://www.youtube.com/user/bil0203
Title:
Атом уул шиг байвал — Нейтрон одыг тайлбарлах нь
Description:

Нейтрон од бол хорвоо ертөнцийн хачирхалтай зүйлсийн нэг. Хар нүх болоход тийм ч том биш бөгөөд уул шиг атом л гэсэн үг. Мөн та хэтэрхий түүнд ойртвол та маш том асуудалд орно...

Маш олон үзэгчид биднийг шинэ зүйл тавихад тэдэнд мэдээлэл байхгүй байна гэсэн хүсэлтээр бид мэдэгдэл хүргэх зүйлийг нээлээ. Ямар ч улиг болсон хэрэггүй мэдээлэл ирэхгүй: http://eepurl.com/2bzP1 (Шинэ видеог дахиж бүү алдаарай)

Видеоны хөгжмүүдийг эндээс:

https://www.epicmountainmusic.bandcamp.com/track/neutron-star
&
https://www.soundcloud.com/epicmountain

Видеонууд ямар нэг зүйлийг тайлбарлана. Жишээ нь хувьсал, цаг хугацаа, сансар огторгуй, энерги, бидний оршин буй энэхүү ертөнц.
Бид бол дизайнер, сэтгүүлчид, хөгжимчдийн нэгдсэн баг бөгөөд шинжлэх ухааныг илүү сонирхолтойгоор харуулахыг хүсэж байна. Учир нь энэ маш сонирхолтой.

Бидний веб, Twitter8 Facebook, Patreon, Behace хуудсуудаар зочилоорой!

https://www.facebook.com/Kurzgesagt
https://twitter.com/Kurz_Gesagt
http://kurzgesagt.org
http://www.patreon.com/Kurzgesagt
http://www.behance.net/kurzgesagt

Ивээн тэтгэгчиддээ маш их баярлалаа:


Justin Degenaars
Opal Hartbower
jordan gardner
Derek Loa
Chris Kitching
Jeff Le
Devir Islas
Andrew Connor
Francesca Monteiro
Scott Zell
Jeroen Koerts
Tanya Smirnova
Patrick Eyrich
J.J.
Chris Linardos
Tony Morley
Ben Nunan
Moe Levin
Pholpat Durongbhan
Raphael
Caroline Andrewes
Alex Kaplan
KokLiang Lim
Thomas Borg
trefmanic
Mathias Westad Larssen
Katia Lira
Adam Smith
Dean Herbert
Giovanna Cardoso
Adam Primaeros
Rory Bennett
Gaëtan Duvaux
Rasmus Lind
Ghitea Andrei Paul
Larry Bunyard
Maximilian Heitsch
Sebastian Laiseca
Ata Celbis
Andrzej Rejman
Benjamin Fries
Alexander Heavens
Chris Doughty
Dario Pagnia
Sara Shah
Eduardo Barbosa
Maximilian Ritter
Yousif
Jesse Powell
Peter Wagner
Eliud Vasquez
Igor Benicio de Mesquita
Siddharth Bajaj
Greeny Liu
Tibor Schiemann
dante harper
Bünyamin Tetik
Joe Pond
Stephen Morse
Jørgen Smalås
Evan Low
Dario „TLO“ Wünsch
Matthew Macomber
Ziggy Freed
Chase Gotlieb
Brian David Henderson
Alejandro Liechty
David Davenport-Firth
Janne Jaukkuri
Michael Ren
Peter Schuller
tBinger
Brandy Alexander
Alexander Kosenkov
Scott Laing
Gizem Gürkan
George Chearswat
oscar gautama
Pascal B.
Brandon Liu
Tim
Justin T.
Daniel O.C.L.
Leigh Thompson
Heemi Kutia
Valerie Brunet
somersault18:24
Jan Lukas Lehmann
Javier de la Garza
Peter Žnuderl
Randy Knapp
Benoît Graham
Jeff Churchill
Jonathan Velazquez Gore
Daniel
Roman Zolotorevich
Pol Lutgen
Seona Tea
Daniel Fuchs
Thomas Lee
Finn Edwards
Petr Pilař
Balazs-Hegedus Jozsef
Fabricio Godoy
Charles Kuang

Уул шиг том атом – Нейтрон одыг тайлбарлах нь

more » « less
Video Language:
English
Duration:
05:11

Mongolian subtitles

Revisions