< Return to Video

ဗိုင်းရပ်စ် စစ်ဆေးမှုတွေ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်ကြလဲ။ Cella Wright

  • 0:06 - 0:11
    ဗိုင်းရပ်စ်သစ်တစ်ခု ပေါ်လာပြီး
    တောမီးလို ပျံ့နှံ့သွားတယ်။
  • 0:11 - 0:12
    ဒါကို ထိန်းချုပ်ဖို့
  • 0:12 - 0:18
    သုတေသီတွေဟာ ပထမဆုံး ကူးစက်ခံထားရ
    သူတွေရဲ့ ဒေတာတွေကို ကောက်ယူရမှာပါ။
  • 0:18 - 0:21
    အဓိက စမ်းသပ်နည်း နှစ်နည်းက
    အလွန်အရေးပါပါတယ်။
  • 0:21 - 0:23
    တစ်နည်းက သင့်မှာ ဗိုင်းရပ်ရှိ၊မရှိပြပြီး
  • 0:23 - 0:26
    နောက်တစ်နည်းက သင့်မှာ
    ရှိပြီးသားဆိုတာကို ပြသတာပါ။
  • 0:26 - 0:29
    ဒီတော့ ဒီစမ်းသပ်မှုတွေ
    အတိအကျ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်ကြလဲ။
  • 0:29 - 0:33
    PCR(သို့) ပိုလိုမာ ချိတ်ဆက်
    ဓာတ်ပြုခြင်း စမ်းသပ်မှုဟာ
  • 0:33 - 0:36
    ခန္ဓာကိုယ်ထဲက ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ဗီဇဆိုင်ရာ
    ဒြပ်ပစ္စည်းကို ဦးတည်ထားပြီး
  • 0:36 - 0:40
    လောလောဆယ် ကူးစက်ခံရသူ
    တစ်ဦးဦးကို ရောဂါရှာဖွေဖို့ အသုံးပြုတယ်။
  • 0:40 - 0:45
    ဒါပေမဲ့ ဒီဗီဇဆိုင်ရာ ဒြပ်က ရှာဖွေရာမှာ
    တကယ့်ကို ခက်ခဲရလောက်အောင်
  • 0:45 - 0:48
    မသိနိုင်တဲ့ ပမာဏမှာ ရှိနေနိုင်တယ်။
  • 0:48 - 0:50
    ဒါက PCR ပါဝင်တဲ့ နေရာပါ။
  • 0:50 - 0:54
    ဒါကို အလွယ်တကူ ကြည့်ရှုနိုင်ရလောက်အောင်
    များပြားတဲ့ ပမာဏတွေအဖြစ် ဗီဇဆိုင်ရာ
  • 0:54 - 0:57
    သတင်အချက်အလက်ကို
    ဆပွားပေးဖို့ အသုံးပြုတယ်။
  • 0:57 - 1:00
    အရင်က မမြင်ဖူးတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တစ်ခုအတွက်
    PCR စမ်းသပ်ချက် တီထွင်ဖို့
  • 1:00 - 1:04
    သုတေသီတွေဟာ ဦးဆုံး ၎င်းရဲ့ ဗီဇဆိုင်ရာ
    ဒြပ်(သို့) ဂျီနူမ်းကို အစီအစဉ်ချပြီး
  • 1:04 - 1:09
    ဒီထူးခြားတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်အတွက် တစ်မူထူးတဲ့
    နေရာတွေကို ရှာဖွေတယ်။
  • 1:09 - 1:13
    ဒီနောက် PCR က ဒီထူးခြားတဲ့
    အပိုင်းတွေကို ဦးတည်တယ်။
  • 1:13 - 1:16
    နမူနာတစ်ခု ကောက်ယူခြင်းနဲ့
    PCR စမ်းသပ်မှုစတယ်။
  • 1:16 - 1:21
    ဒါက အသည်းရောင်ရောဂါအတွက်
    သွေး၊ ပိုလီယိုဗိုင်းအတွက် မစင်နဲ့
  • 1:21 - 1:25
    ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်တွေအတွက် နှာခေါင်းနဲ့
    လည်ချောင်းက နမူနာတွေဖြစ်နိုင်တယ်။
  • 1:25 - 1:27
    နမူနာကို ဗဟိုဓာတ်ခွဲခန်းကို ပို့ဆောင်ပြီး
  • 1:27 - 1:32
    အဲဒီမှာဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ ဂျီနူးမ်း ရှိတာအတွက်
    PCR စမ်းသပ်မှု လုပ်ဆောင်တယ်။
  • 1:32 - 1:36
    ဗီဇဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်တွေကို
    DNA သို့ RNA ကနေ ကုဒ်ရေးနိုင်တယ်။
  • 1:36 - 1:43
    ဥပမာ HPV က DNA သုံးပေမဲ့
    COVID-19 ရဲ့ အကြောင်းခံ SARS-CoV-2 က
  • 1:43 - 1:45
    RNA ကို သုံးတယ်။
  • 1:45 - 1:49
    PCR မလုပ်ဆောင်ခင်
    ဗိုင်းရပ်ဆိုင်ရာ RNA ကို "ရှိလျှင်"
  • 1:49 - 1:54
    လိုက်ဖက်တဲ့ DNA ရဲ့ အမျှင်တစ်ခု
    ဖန်တီးဖို့ ပြောင်းပြန် မှတ်သားရမယ်။
  • 1:54 - 1:57
    ဒီနောက် သုတေသီတွေဟာ PCR
    လုပ်ဆောင်တယ်။
  • 1:57 - 2:01
    နမူနာထဲမှာ ဗိုင်းရပ်စ် ရှိရင် ၎င်းရဲ့
    ဗီဇဆိုင်ရာ ကုဒ်ရဲ့ ထူးခြားတဲ့ နေရာတွေကို
  • 2:01 - 2:05
    လိုက်ဖက်တဲ့ ပရိုင်မာတွေက တွေ့ရှိပြီး
    အင်ဇိုင်းတွေနဲ့ ကူးယူမယ်။
  • 2:05 - 2:09
    DNA အမျှင်တစ်ခုက သန်းရာချီ ဖြစ်လာတယ်။
  • 2:09 - 2:13
    ဒါတွေကို အလင်းထွက်တဲ့ ဆိုးဆေးနဲ့
    မှတ်ထားတဲ့ စမ်းတံကို သုံးပြီးရှာတယ်။
  • 2:13 - 2:15
    PCR စက်က အလင်းကို အာရုံခံမိရင်
  • 2:15 - 2:18
    နမူနာက ဗိုင်းရပ်ရှိတာကို စမ်းသပ်သိရှိတာပါ။
  • 2:18 - 2:22
    လူတစ်ဦးဟာ ကူးစက်ခံရတယ်လို့ ဆိုလိုတာပါ။
  • 2:22 - 2:24
    အခြားဘက်မှာတော့ Immunoassays က
  • 2:24 - 2:27
    ခုံခံအားစနစ်ရဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် မှတ်ဉာဏ်ထဲကို
    ဝင်ရောက်တယ်။
  • 2:27 - 2:30
    လူတစ်ဦးဟာ အရင်က ကူးစက်ခံရဖူးလား
    ဆိုတာကို ပြသတာပါ။
  • 2:30 - 2:34
    ၎င်းတို့ဟာ ကူးစက်မှုအတွင်း ခုံခံအားစနစ်က
    ထုတ်တဲ့ ဗိုင်းရပ် သီးခြားပဋိပစ္စည်းတွေကို
  • 2:34 - 2:36
    ဦးတည်ကာ လုပ်ဆောင်တယ်။
  • 2:36 - 2:38
    ဒါတွေက ဗိုင်းရပ်စ်တွေကို ပင်ကိုသဘာဝ
  • 2:38 - 2:42
    မဟုတ်တဲ့ အရာတွေကို ရှာဖွေ၊ တိုက်ထုတ်တဲ့
    ပရိုတိန်းရဲ့ အထူးပြု အမျိုအစားတွေပါ။
  • 2:42 - 2:47
    Immunoassays ဟာ အများဆုံးအမျိးအစား
    IgG ပဋိပစ္စည်းတွေကို ရှာတွေ့လောက်ပြီး
  • 2:47 - 2:52
    ကူးစက်မှုအသစ်ကို တုံ့ပြန်ရာမှာ ထုတ်တဲ့
    ပထမ အမျိုးအစား IgG ပဋိပစ္စည်းတွေ၊ပါ။
  • 2:52 - 2:56
    IgG ပဋိပစ္စည်းတွေ ရှိတာက မကြာခင်က
    ကူးစက်မှုတစ်ခုကို ညွှန်းပေမဲ့
  • 2:56 - 3:00
    သိရှိနိုင်တဲ့ ပမာဏတစ်ခု ထုတ်လုပ်ဖို့
    ခန္ဓာကို တစ်ပတ်ကြာ လွှမ်းမိုးတာကြောင့်
  • 3:00 - 3:03
    လက်ရှိ ကူးစက်မှုတွေကို ရှာဖွေရာမှာ
    စိတ်မချရဘူး။
  • 3:03 - 3:09
    တစ်ချိန်တည်းမှာ IgG ပဋိပစ္စည်းတွေက ကူးစက်
    ပြီးနောက် ကာလတစ်ခုကြာလည်ပတ်နေတယ်။
  • 3:09 - 3:13
    ၎င်းတို့ရှိနေတာက လူတစ်ဦးဟာ ထိတွေပြီး
    ပြန်သက်သာသွားတယ်ဆိုတာ အမြဲလို ညွှန်ပြတယ်။
  • 3:13 - 3:15
    immunoassay မတိုင်မီက
  • 3:15 - 3:18
    ကျန်းမာရေး ပညာရှင်တွေဟာ
    တစ်ဦးချင်ဆီကနေ သွေးထုတ်ယူတယ်။
  • 3:18 - 3:23
    ဒီနောက် ဒီနမူနာက စိတ်ဝင်စားတဲ့
    ဗိုင်းရပ်ရဲ့ အပိုင်းတစ်ခုနဲ့ ထိတွေ့မိတယ်။
  • 3:23 - 3:27
    ခန္ဓာကိုယ်ဟာ တကယ်ပဲအရင်တုန်းက
    ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ တွေ့ထိဖူးတယ်ဆိုရင်
  • 3:27 - 3:31
    ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ဗိုင်းရပ် သီးခြား ပဋိပစ္စည်း
    တွေဟာစမ်းသပ်စဉ်မှာ ပေါင်းစည်းသွားမယ်။
  • 3:31 - 3:36
    ဒီတုံ့ပြန်မှုက နမူနာ ရောဂါရှိတယ်ဆိုတာကို
    ပြသတဲ့ အရောင်ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ထုတ်ပေးပြီး
  • 3:36 - 3:40
    ဒီလူဟာ ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ထိတွေ့ခဲ့တယ်ဆိုတာပါ။
  • 3:40 - 3:42
    Immunoassays ဟာ ရောဂါကူးစက်ထားပေမဲ့
  • 3:42 - 3:44
    မစမ်းသပ်ရေးတဲ့ လူတွေကို နောက်ကြောင်းပြန်
  • 3:44 - 3:47
    ရောဂါရှာတဲ့အခါ အထူး အရေးပါတယ်။
  • 3:47 - 3:51
    ဗိုင်းရပ်စပ်တစ်ခုကို ခံနိုင်ရည် တိုးသွား
    သူတွေအတွက် စိတ်လှုပ်ရှားစရာ အလားအလာပါ။
  • 3:51 - 3:55
    တချို့ရောဂါတွေမှာ လောလောဆယ် ရောဂါကို
    တိုက်ခိုက်နေတဲ့ လူတွေမှာ
  • 3:55 - 3:58
    သွေးရည်ကြည်ကို ကုသမှုအဖြစ် သုံးနိုင်တယ်။
  • 3:59 - 4:02
    PCR နဲ့ immunoassays တွေ-
    ပိုတိကျပြီး ပိုထိရောက်လာရေးအတွက်
  • 4:02 - 4:05
    အမြဲတမ်း လုပ်ဆောင်နေဆဲပါ။
  • 4:05 - 4:06
    ဥပမာ
  • 4:06 - 4:10
    PCR ထဲက ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတွေဟာ တစ်နာရီ
    အတွင်း ရလဒ်တွေကို ထပ်ဆင့်လွှင့်ပေးတဲ့
  • 4:10 - 4:13
    အလိုလိုပါပြီးသား စမ်းသပ်ရေး ကိရိယာတွေ
    အသုံးပြုရေးကို ဖြစ်စေတယ်။
  • 4:13 - 4:17
    ရည်မှန်း DNA ရဲ့ သီးခြား အပိုင်းတွေကို
    အဆင့်မီစေတဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ် PCR က
  • 4:17 - 4:20
    နောက်ထပ် မြှင့်တင်ပေးတဲ့ တိကျမှု
    အလားအလာကို ပြသတယ်။
  • 4:20 - 4:23
    immunoassays ဟာ အလျင်အမြန်
    တီထွင်ဖို့ ခက်ခဲပေမဲ့
  • 4:23 - 4:28
    စကင်္ာပူက သုတေသီတွေဟာ SARS-CoV-2
    အတွက် တစ်ခုကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့တယ်။
  • 4:28 - 4:31
    COVID-19 ကို ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါတစ်ခုလို့
    မကြေညာခင်ကတောင်ပါ။
  • 4:31 - 4:34
    ဒါတွေကို တီထွင်တဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့
    ဒါတွေကို စီမံတဲ့
  • 4:34 - 4:37
    ကျန်းမာရေး ပညာရှင်တွေနဲ့အတူ
    ဒီစမ်းသပ်မှုတွေဟာ
  • 4:37 - 4:39
    လုံးဝ မရှိမဖြစ် လိုအပ်တာတွေပါ။ -
  • 4:39 - 4:43
    စောစောစီးစီစီး ထိရောက်စွာ သုံးလိုက်ရင်
    သန်းချီတဲ့ အသက်တွေကို ကယ်တင်နိုင်မှာပါ။
Title:
ဗိုင်းရပ်စ် စစ်ဆေးမှုတွေ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်ကြလဲ။ Cella Wright
Speaker:
Cella Wright
Description:

သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို https://ed.ted.com/lessons/how-do-virus-tests-actually-work-cella-wright တွင် ကြည့်ရှုပါ။

ဗိုင်းရပ်စ်သစ်တစ်ခု ပေါ်လာပြီး တောမီးလို ပျံ့နှံ့သွားတယ်။ ဒါကို ထိန်းချုပ်ဖို့ သုတေသီတွေဟာ ပထမဆုံး ကူးစက်ခံထားရသူတွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဒေတာတွေကို ကောက်ယူရမှာပါ။
အဓိက စမ်းသပ်နည်း နှစ်နည်းက အလွန်အရေးပါပါတယ်။ တစ်နည်းက သင့်မှာ ဗိုင်းရပ်ရှိ၊မရှိ ပြောပြပြီး နောက်တစ်နည်းက သင့်မှာ ရှိပြီးသားဆိုတာကို ပြသတာပါ။ ဒီတော့ ဒီစမ်းသပ်မှုတွေ အတိအကျ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်ကြလဲ။ Cella Wright ကနေပြီး PCR စမ်းသပ်မှုတွေရဲ့ သိပ္ပံနဲ့ immunoassays ကို စူးစမ်းထားပါတယ်။

သင်ခန်းစာကို Cella Wright က ပြုစုပြီး Hype CG က ရိုက်ကူးထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:44

Burmese subtitles

Revisions Compare revisions