< Return to Video

Làm thế nào để hóa thạch...chính mình - Phoebe A. Cohen

  • 0:07 - 0:09
    Tượng tượng khi bạn là một hóa thạch:
  • 0:09 - 0:12
    được du lịch các bảo tàng thế giới,
  • 0:12 - 0:15
    được mọi người chiêm ngưỡng,
  • 0:15 - 0:18
    và tạo dáng trước ống kính.
  • 0:18 - 0:20
    Bạn nghe có thích không?
  • 0:20 - 0:22
    Vậy, chúc may mắn nha!
  • 0:22 - 0:26
    Ít nhất 99.9% sinh vật từng sống
  • 0:26 - 0:29
    không được bảo quản khi chết.
  • 0:29 - 0:30
    Nhưng kệ đi,
  • 0:30 - 0:31
    nếu ai muốn thì,
  • 0:31 - 0:33
    thì hãy nghe nha!
  • 0:33 - 0:34
    Nếu bạn muốn xác của bạn
  • 0:34 - 0:37
    ở trong Hội 0.01%
  • 0:37 - 0:40
    hay đặt ở Đại Lộ Hóa Thạch Danh Vọng,
  • 0:40 - 0:43
    không dễ đâu.
  • 0:43 - 0:45
    Bạn phải cố gắng nhiều đấy!
  • 0:45 - 0:48
    Bước một: chết.
  • 0:48 - 0:51
    Đó là sự thật lạnh lùng
    của hóa thạch.
  • 0:51 - 0:53
    Tất cả các thứ các nhà cổ sinh vật học
  • 0:53 - 0:57
    tìm ra đều từng sống và đã chết.
  • 0:57 - 0:58
    Bỏ qua chi tiết
  • 0:58 - 1:02
    và cho rằng bạn đã sống cuộc sống sung túc
  • 1:02 - 1:05
    giờ ta tới đến phần quan trọng --
  • 1:05 - 1:07
    bạn chết thế nào.
  • 1:08 - 1:10
    Có nhiều cách để thành hóa thạch,
  • 1:10 - 1:14
    đây là những cách chết trong top đầu.
  • 1:15 - 1:17
    Bạn có thể té vào đống nhựa cây,
  • 1:17 - 1:19
    thứ sẽ cứng lại, biến thành hổ phách
  • 1:19 - 1:22
    và có thể tồn tại cả triệu năm.
  • 1:22 - 1:26
    Nhưng sẽ rất khó để tìm được
    cái cây siêu bự,
  • 1:26 - 1:29
    bảo quản bằng hổ phách chỉ dành cho
  • 1:29 - 1:33
    côn trùng hay những động vậy rất nhỏ.
  • 1:33 - 1:35
    Nói chung, nơi để bạn
  • 1:35 - 1:37
    biến thành hóa thạch là
  • 1:37 - 1:40
    nơi có lớp trầm tích lắng đọng,
  • 1:40 - 1:42
    như hồ hay đáy biển.
  • 1:42 - 1:44
    Đỉnh núi hay thảo nguyên?
  • 1:44 - 1:45
    Không được!
  • 1:45 - 1:47
    Bạn cần được chôn,
  • 1:47 - 1:48
    càng nhanh càng tốt
  • 1:48 - 1:50
    vì xác bạn còn nằm trên bề mặt,
  • 1:50 - 1:52
    nó sẽ bị ăn thịt,
  • 1:52 - 1:53
    dọn dẹp
  • 1:53 - 1:54
    hay bị phá hủy
  • 1:54 - 1:57
    trước khi có cơ hội được bảo quản.
  • 1:57 - 1:59
    Nếu bạn được chôn ở nơi
  • 1:59 - 2:00
    ít hay không có oxy,
  • 2:00 - 2:03
    như đầm lầy hay đáy của hồ sâu,
  • 2:03 - 2:04
    thì sẽ tốt hơn.
  • 2:04 - 2:07
    Sự thiếu oxy sẽ làm chậm sự phân rã
  • 2:07 - 2:09
    và cho xác của bạn thêm
    thời gian để hóa đá.
  • 2:09 - 2:12
    Nên, bạn rất may mắn khi chết
  • 2:12 - 2:14
    và được côn ở vùng biển nông
  • 2:14 - 2:16
    dưới lớp hóa thạch.
  • 2:16 - 2:18
    Tiếp theo bạn làm gì?
  • 2:18 - 2:19
    Bạn có thể chọn cách
  • 2:19 - 2:21
    hóa thạch bằng khoáng chất.
  • 2:21 - 2:23
    Khi những mô mềm bị thối rữa hết,
  • 2:23 - 2:27
    xương của bạn sẽ bị bão hòa
    bởi nước đầy khoáng chất.
  • 2:27 - 2:31
    Từng phần một, những tinh thể li ti lắng
  • 2:31 - 2:32
    khỏi loại nước đó
  • 2:32 - 2:35
    để lắp đầy khoảng
    trống trong xương của bạn.
  • 2:36 - 2:38
    Không thì bạn nên cầu nguyện là
  • 2:38 - 2:39
    lớp trầm tích cứng lại
  • 2:39 - 2:41
    trong khi xương bạn phân rã
  • 2:41 - 2:43
    và lớp trầm tích hay
    chất khoáng sẽ lắp đầy
  • 2:43 - 2:45
    khoảng trống mà xương để lại
  • 2:45 - 2:49
    tạo ra một cái khuôn của bộ xương.
  • 2:49 - 2:51
    Qua thời gian, lớp trầm tích đó
  • 2:51 - 2:54
    sẽ hóa đá.
  • 2:54 - 2:57
    Nhưng chưa xong đâu!
  • 2:57 - 2:59
    Nhiều điều vẫn có thể xảy ra
  • 2:59 - 2:59
    với miếng đá đó,
  • 2:59 - 3:01
    có thể phá hủy cơ hội
  • 3:01 - 3:03
    được khám phá của xương của bạn.
  • 3:03 - 3:05
    Chúng có thể bị nâng lên thành núi
  • 3:05 - 3:06
    và bị xói mòn
  • 3:06 - 3:08
    hoặc chìm vào đại dương
  • 3:08 - 3:12
    chìm trong vỏ trái đất,
  • 3:12 - 3:15
    nấu chảy hóa thạch trong dung nham.
  • 3:15 - 3:17
    Cầu nguyện là lớp đá
  • 3:17 - 3:19
    sẽ được nâng lên nhẹ nhàng
  • 3:19 - 3:21
    bởi các mảng kiến tạo,
  • 3:21 - 3:22
    mực nước biển thay đổi,
  • 3:22 - 3:24
    và bạn sẽ được đưa lên bờ
  • 3:24 - 3:25
    gần mặt nước,
  • 3:25 - 3:27
    nhưng không quá gần
  • 3:27 - 3:30
    vì gió và mưa có thể làm bạn xói mòn
  • 3:30 - 3:33
    trước khi người ta tìm thấy bạn.
  • 3:33 - 3:36
    Bước cuối trong quá trình này,
  • 3:36 - 3:40
    một nhà cổ sinh vật học phải đến tìm bạn.
  • 3:40 - 3:42
    Có thể cô ấy là nhà nghiên cứu
  • 3:42 - 3:44
    truy tìm các hóa thạch
  • 3:44 - 3:46
    hay chỉ là người sưu tập gà mờ
  • 3:46 - 3:49
    mong tìm ra cái gì đó.
  • 3:49 - 3:52
    Cô ấy đào chục lớp đá lên,
  • 3:52 - 3:54
    hay thấy hóa thạch của bạn
  • 3:54 - 3:56
    nằm sẵn đó.
  • 3:56 - 3:59
    Và bạn đây rồi,
  • 3:59 - 4:01
    một phát hiện khoa học tuyệt vời,
  • 4:01 - 4:05
    mất cả triệu năm để tạo ra!
  • 4:05 - 4:07
    Cô ấy và đồng nghiệp sẽ tách bạn
  • 4:07 - 4:09
    ra khỏi lớp đất đá,
  • 4:09 - 4:10
    đo lường rồi chụp ảnh
  • 4:10 - 4:12
    tất cả mảnh vụn mà họ tìm được,
  • 4:12 - 4:15
    rồi bắt đầu tái hiện lại
  • 4:15 - 4:17
    bạn đã sống như thế nào và khi nào
  • 4:17 - 4:21
    dựa vào bằng chứng
    họ tìm được trong xương.
  • 4:21 - 4:25
    Fan của bạn sẽ là nhà cổ sinh vật học
  • 4:25 - 4:28
    và đám đông ngưỡng mộ ở bảm tàng.
  • 4:29 - 4:30
    Bạn thành công rồi đó!
  • 4:31 - 4:34
    Bạn dành mấy năm dưới đất tối tăm,
  • 4:34 - 4:35
    bỏ máu,
  • 4:35 - 4:36
    mồ hôi,
  • 4:36 - 4:37
    nước mắt,
  • 4:37 - 4:39
    và nội tạng của bạn.
  • 4:39 - 4:41
    Bạn chỉ còn lại xương
  • 4:41 - 4:44
    rồi xương bạn phân rã
  • 4:44 - 4:47
    rồi bị thay thể bởi khoáng chất.
  • 4:47 - 4:50
    Nhưng cũng đáng mà
  • 4:50 - 4:54
    vì bạn là bộ hóa thạch nổi tiếng đấy!
  • 4:54 - 4:58
    Tạo dáng đi nào!
Title:
Làm thế nào để hóa thạch...chính mình - Phoebe A. Cohen
Description:

Xem bài giảng hoàn chỉnh tại: http://ed.ted.com/lessons/how-to-fossilize-yourself-phoebe-a-cohen

Bạn luôn mơ ước đến những điều tuyệt vời trong cuộc sống, nhưng khi bạn chết thì sao? Bạn có muốn trở thành hóa thạch tuyệt vời nhất nhân loại không? Để đảm bảo rằng những nhà khảo cổ sẽ tìm ra bạn, bạn cần phải lên kịch bản chi tiết cho cái chết của bản (nó sẽ liên quan đến nhựa cây hoặc đáy đại dương đấy) và rồi Mẹ Thiên Nhiên sẽ chăm sóc cho xác của bạn. Phoebe A. Cohen sẽ miêu tả chi tiết cách làm thế nào để biến bạn thành một bộ hóa thạch nổi tiếng.

Bải giảng thực bởi Phoebe A. Cohen, do Anton Bogaty minh họa
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:14

Vietnamese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.