Jak rozwiązać kryzys antybiotykooporności? - Gerry Wright

Antybiotyki: działając za kulisami, dają duże możliwości obecnej medycynie.
Używamy ich, aby leczyć choroby zakaźne, a także bezpiecznie przeprowadzać zabiegi takie jak operacje, chemioterapie i przeszczepy organów. A Jednak przestaliśmy odkrywać nowe i właśnie teraz grozi nam ich utrata. Jak właściwie znaleźliśmy się w tej sytuacji? Gerry Wright dzieli się swoimi spostrzeżeniami w temacie antybiotykooporności.

Lekcja: Gerry Wright, reżyseria: Artrake Studio.

Antybiotyki: działając za kulisami,
dają duże możliwości obecnej medycynie.

Używamy ich, aby leczyć choroby zakaźne,
a także bezpiecznie przeprowadzać zabiegi,

takie jak operacje, chemioterapie
oraz przeszczepy organów.

Bez antybiotyków
nawet rutynowe procedury medyczne

mogą prowadzić
do zagrażających życiu infekcji.

I właśnie teraz grozi nam ich utrata.

Antybiotyki to substancje chemiczne,
które zapobiegają rozwojowi bakterii.

Niestety, część bakterii stała się odporna
na wszelkie znane dotąd antybiotyki.

Jednocześnie przestaliśmy odkrywać nowe.

Jest jednak nadzieja,
że zdołamy pokonać ten problem.

Ale spójrzmy najpierw,
jak znaleźliśmy się w tej sytuacji?

Pierwszym antybiotykiem
szeroko stosowanym była penicylina

odkryta w 1928 roku
przez Alexandra Fleminga.

W 1945 roku w przemówieniu
z okazji otrzymania nagrody Nobla

Fleming ostrzegł, że antybiotykooporność

może potencjalnie zrujnować
cudowny lek, jakim są antybiotyki.

Nie pomylił się: lekooporne bakterie

zaczęły pojawiać się
już w latach 40. i 50.

Aż do lat 80. koncerny farmaceutyczne

zwalczały odporność bakterii
przez opracowywanie nowych antybiotyków.

Z początku było to niezwykle udane
i wysoce opłacalne przedsięwzięcie.

Z czasem jednak kilka rzeczy się zmieniło.

Nowo wynalezione antybiotyki

często działały tylko
na wąskie spektrum infekcji,

podczas gdy poprzednie
stosowano powszechnie.

Nie jest to problem sam w sobie,

ale oznacza mniejszą sprzedaż leków,

co w efekcie daje mniejsze dochody.

Na początku antybiotyki
przepisywano w nadmiernych ilościach,

w tym, pomimo braku skuteczności,
również na infekcje wirusowe.

Wzmożona kontrola nad antybiotykami
spowodowała spadek ich sprzedaży.

Równocześnie koncerny
zaczęły prace nad lekami

stosowanymi przy chorobach długotrwałych,

jak wysokie ciśnienie, cholesterol,

a później także depresje i stany lękowe.

Ponieważ można je brać bez końca,

są o wiele bardziej dochodowe.

Od połowy lat 80. nie opracowano
żadnych nowych antybiotyków,

lecz bakterie wciąż nabywały odporności,
przekazując sobie nawzajem,

a także innym gatunkom
tę cenną genetyczną informację.

Obecnie odporność bakterii jest powszechna

i coraz częściej zdarzają się szczepy

odporne na wszystkie
znane nam współcześnie leki.

Co więc możemy zrobić?

Trzeba kontrolować istniejące antybiotyki,

opracowywać nowe,

walczyć z lekoopornością

i szukać nowych dróg walki z infekcjami.

Największym odbiorcą antybiotyków
jest rolnictwo,

które stosuje antybiotyki
nie tylko do leczenia infekcji,

ale także do przyspieszania
wzrostu zwierząt hodowlanych.

Używanie antybiotyków w dużych ilościach

sprzyja oswajaniu się bakterii,

przez co zwiększa ich szanse
na rozwój odporności.

Wiele bakterii występujących u zwierząt,
jak na przykład salmonella,

może również atakować ludzi.

Lekooporne odmiany mogą trafić do nas
przez łańcuch pokarmowy

i rozprzestrzenić się
przez globalny handel i podróże.

Jeśli chodzi o nowe antybiotyki,

to natura podsuwa
najbardziej obiecujące rozwiązania.

Organizmy jak mikroby i grzyby
ewoluowały miliony lat,

żeby móc przeżyć w wymagającym środowisku,

więc często zawierają związki antybiotyków

dające im przewagę nad pewnymi bakteriami.

Można również opakować antybiotyki
molekułami hamującymi odporność.

Do rozwijania odporności
bakterie wykorzystują czasem

własne proteiny do rozkładu leku.

Opakowanie antybiotyku molekułami
blokującymi taki rozkład

pozwala lekowi skutecznie działać.

Bakteriofagi - wirusy atakujące bakterie,
ale nie atakujące ludzi,

to też obiecująca metoda walki
z infekcjami bakteryjnymi.

Prace nad szczepionkami
przeciw często spotykanym infekcjom

pomogą zapobiegać chorobom,
eliminując potrzebę antybiotyku.

Największe wyzwanie stanowi
finansowanie tych przedsięwzięć,

wszędzie przygnębiająco niskie.

Antybiotyki są na tyle nieopłacalne,

że wiele koncernów farmaceutycznych
zaprzestało ich opracowywania.

Mniejsze firmy farmaceutyczne,
które wprowadzają nowe antybiotyki,

nierzadko czeka bankructwo,
jak amerykański start-up Achaogen.

Nowe metody terapeutyczne,
takie jak bakteriofagi i szczepionki,

czeka ten sam zasadniczy problem
co tradycyjne antybiotykoterapie:

jeśli jednorazowe użycie jest skuteczne,
ciężko na nich zarobić.

Żeby aktywnie przeciwdziałać
antybiotykooporności na dłuższą metę,

trzeba korzystać z nich oszczędnie,

co jeszcze bardziej obniża
dochody twórców.

Jedną z możliwości jest uniezależnienie

zysków od ilości sprzedanych antybiotyków.

Dla przykładu, UK testuje obecnie model,

w którym placówki medyczne
wykupują subskrypcje na antybiotyki.

Choć rządy próbują zachęcać
do badań nad antybiotykami,

takie programy znajdują się jeszcze
w bardzo wczesnej fazie rozwoju.

Wszystkie kraje będą musiały
zrobić jeszcze dużo więcej,

ale dzięki inwestycjom w rozwój badań

i nadzór nad stosowaniem antybiotyków

wciąż mamy szansę pokonać opór bakterii.