.کورتەیەک له مێژووی شەڕی دڕێژخایەنی خەڵکی ڕەگەزگۆڕ بۆ مافی یەکسانی
-
0:01 - 0:03بۆچی لەناکاو ڕەگەزگۆڕین
له هەموو شوێنێک بڵابوویەوە؟ -
0:03 - 0:05(پێکەنین)
-
0:05 - 0:08وەک چالاکوانێکی ڕەگەزگۆڕاو
ئەم پرسیارەم زۆر لێدەکرێت. -
0:08 - 0:11لە بیرت بێت کە کەمتر لە سەدا
یەکی هەرزەکارەکان له ئەمریکادا -
0:11 - 0:13بەڕاشکاوی ڕەگەزگۆڕینی
خۆیان ئاشکرا کردووە. -
0:13 - 0:17(GLAAD) بە گوێرەی ڕاپرسی
نزیکی له %١٦ ی ڕەگەز نەگۆڕە ئەمریکییەکان -
0:17 - 0:20دەڵێن بە لایەنی کەمەوە
کەسێکی ڕەگەزگۆڕاو دەناسن. -
0:20 - 0:23بۆیە بۆ سەدا ٨٤ ـەکەیتر
ئەمه لەوانەیه وەک بابەتێکی نوێ دیاربێت. -
0:23 - 0:25بەڵام ڕەگەزگۆڕین دیاردەیەکی نوێ نییە.
-
0:26 - 0:28!جیاوازی ڕەگەز کونترە
لەوەی بیری لێدەکەیتەوه -
0:28 - 0:31و ڕەگەزگۆڕەکان بەشێکی ئەم
میراته لە پاش بەجێماوەن. -
0:32 - 0:36له ناوەڕاستی ئەفریقا بۆ باشووری ئەمریکا
بۆ دوورگەکانی زەریای هێمن و سەروتریش، -
0:36 - 0:39خەڵک لەم شوێنانە ژیاون
بە جۆرەها ڕەگەزی جیاواز ، -
0:39 - 0:41ئەمەش بە درێژایی مێژوو قوڵدەبێتەوە.
-
0:41 - 0:43بۆ نموونە، کۆچکردنی هندی و پاکستانییەکان،
-
0:43 - 0:46لە کاما سۆترەدا بۆ ٢٠٠٠ ساڵ
پێش ئەمڕۆ دەگەڕێتەوە. -
0:47 - 0:50هەر یەک لە نەتەوە ڕەسەنەکانی
ئەمریکا دەربڕینی جیاوازیان هەیە، -
0:50 - 0:52بەڵام زۆربەی دەربڕینەکان
بە واتا دوو گیان دێت. -
0:53 - 0:54سەیری ڕەگەزگۆڕاوەکان وەک
-
0:54 - 0:57جادووگەر و تیمارکەر
له کۆمەڵگەکەیاندا سەیر دەکەن. -
0:57 - 1:00هەتا پێش داگیر کردنی خاکەکانیان، ئەوان
-
1:00 - 1:02بەم شێوەیە سەیری
ڕەگەزگۆڕاوەکانیان دەکرد. -
1:03 - 1:05ئێستا، له توێژینەوەی
مێژووی ڕەگەزگۆڕەکاندا -
1:05 - 1:08ئێمه بەدوای خەڵکی ڕەگەزگۆڕاو
و ڕەفتارەکانیان دەگەڕێین. -
1:09 - 1:11بۆ نموونە: ژنان
که وەکو پیاوان دەردەکەون -
1:11 - 1:14تاوەکو بتوانن لەشەڕی ناوەخۆ بجەنگن.
-
1:14 - 1:16لە دوای شەردا، زۆربەیان
ژیان دەکەن وەکو ژنان، -
1:16 - 1:21بەڵام هەندێکیان وەک: ئەلبرت کاشیر
بەردەوام دەبن له ڕەفتار کردن وەکو پیاو. -
1:21 - 1:24ئەلبرت لە کۆتایدا
ناچارکرا که ببێته پەنابەر -
1:24 - 1:26و ناچارکرا تا
کۆتایی ژیانی بەرگی ئافرەتان بپۆشێت. -
1:27 - 1:28( هەناسه هەڵدەکێشێت )
-
1:29 - 1:32لە دەوری( ١٨٩٦) گروپێک
کە وەک نێرەمووک خۆیان دەناساند -
1:32 - 1:34کۆڕی نێرەموکەکانیان دامەزراند.
-
1:35 - 1:39کە ئەرکیان ڕەتکردنەوەی ئەو مامەڵە
خراپانەبوون کە توشیان دەبووەوە. -
1:39 - 1:43و بەم کاره بوون بە یەکەم
گرووپی پاڵپشتی هاوڕەگەزەکان. -
1:43 - 1:47لە ٤٠ و ٥٠کاندا توێژەرە پزیشکییەکان
تیشکیان خستە سەر دەرمانی هاورەگەزەکان، -
1:47 - 1:49ئەم توێژینەوانە لە لایەن نەخۆشە
هاوڕەگەزەکان پاڵپشتی دەکرا، -
1:49 - 1:52وەک: لویز لۆرانس، ژنێکی هاوڕەگەز
کە پەیوەندییەکی باشی هەبوو -
1:52 - 1:56لەگەڵ ئەوانەی دەست بەسەرکرابوون
بەهۆی پۆشینی بەرگی ناجۆر بە ئاشکرایی. -
1:56 - 1:59توێژینەوەی سێکسیەکانی
ئەلفرید کینزی ناساند بە -
1:59 - 2:01تۆڕێک لە هاوڕەگەزبازەکان.
-
2:02 - 2:04توێژەری تریش وردە وردە پەیدابوون،
-
2:04 - 2:09وەک: فرجینا پرینس، رید ئەریکسون
کریستین جورجینسنی بەناوبانگ کە -
2:09 - 2:12بە ئاشکراکردنی هاوڕەگەزی خۆی لە
ساڵی 1952 سەردێری ڕۆژنامەکانی داگیر کرد. -
2:13 - 2:17لە کاتێکدا هاوڕەگەزە سپی پێستەکانی شارەکان
تۆڕێکی پاڵپشتی خۆیان پێک هێنابوو، -
2:17 - 2:19هاوڕەگەزەکانیتر دەبوایە
خۆیان ئاگاداری خۆیان بن. -
2:20 - 2:24هەندێک کەس وەک شاجوان گریفین گریس
بە کاتێکی قورس تێپەڕین. -
2:24 - 2:27ئەوانی تر که پێیان دەوترێت
شاژنی شەقامەکان که -
2:27 - 2:30لەلایەن پۆلیسەوە کرابوونە ئامانج
بەهۆی دەڕبڕینی ڕەگەزەکانیان -
2:30 - 2:33و لە پێشەنگی ڕووداوە گرنگەکان بوون
-
2:33 - 2:34لە جوڵانەوەی هاوڕەگەزبازەکان.
-
2:35 - 2:39ئەمە دەمانباتەوە بۆ پشێوییەکانی ساڵی 1959ی
Cooper Do-nuts، -
2:39 - 2:42،کافتریای Comptonله ١٩٦٦
-
2:42 - 2:44و مەیخانەی Stonewall
بەناوبانگی بەرلین له ١٩٦٩. -
2:45 - 2:49له ١٩٧٠، سیلفیا رێفیرا و مارشا جونسون،
-
2:49 - 2:51دوو سەرباز لە ستۆنوۆڵ بوون،
-
2:51 - 2:56ئەستێرەیان دامەزراند: ستریت
تراسنڤێتی ئاکشن ڕیڤلوشنەریس -
2:57 - 3:00هاوڕەگەزبازەکان بەردەوام بوون له تێکۆشان
یەکسان جێبەجێ کردنی یاساکان، -
3:00 - 3:03سەڕەرای ئەوەی زیاتر
ڕووبەڕووی جیاکاری دەبوونەوە، -
3:03 - 3:06بێئیشی، گرتن، تۆمەت هەڵبەستنی
ئایدز بۆ هاوڕەگەزخوازەکان. -
3:09 - 3:10لەوەتەی ئێمە هەین،
-
3:10 - 3:13دەسەڵاتدارەکان هەموو هەوڵێک دەدەن
بۆ دورخستنەوە و پشتگوێ خستنمان -
3:13 - 3:16بەهۆی ئەوەی کە بەم شێوەیە
دەژین کە خۆمان دەمانەوێت. -
3:17 - 3:21ئەم وێنه جووڵاوەی ئێستا
لە بەرلین له ١٩٣٣دا گیراوه، -
3:21 - 3:23که هەندێک جار له
دەقی مێژوویدا بەکاردێت، -
3:23 - 3:27کە نازیەکان چۆن ئەو کارانەیان
دەسوتاندن کە بە نائەڵمانی ئەژمار دەکران. -
3:27 - 3:30بەڵام ئەوەی کە باس ناکرێت سوتانی
ئەم توێژینەوە قەبانەیەیە کە لە لایەن -
3:30 - 3:33سەنتەری توێژینەوەی
سێکسیەوە ئەنجامدراون. -
3:33 - 3:36ئەمە پوختەیەک لە جووڵانەوەی
هاوڕەگەزبازەکانی ئەمریکام باس کرد، -
3:36 - 3:39بەڵام، ماگنوس هێرشفیلد
و هاوڕێکانی له ئەڵمانیا -
3:39 - 3:41چەند سەدەیەک پێش ئێمە بوون،
-
3:41 - 3:45ماگنوس هێرشفیلد له داکۆکیکارە
یەکەمەکان بوو بۆ کەسانی هاورەگەزباز. -
3:45 - 3:48و یەکەمین پەرتووکی درێژی
لەسەر ڕەگەزگۆڕاوەکان نووسیوە. -
3:48 - 3:51یارمەتیدان بۆ دەسکەوتنی
خزمەتگوزاری پزیشکی و ناسنامه، -
3:51 - 3:53لەگەڵ دەزگای پۆلیسی
بەرلین کاری دەکرد بۆ -
3:53 - 3:55کۆتایی هێنان بە جیاکردنەوەی
دژی هاورەگەزبازەکان -
3:55 - 3:57لە دامەزراوەکان دایمەزراندن.
-
3:57 - 3:59بۆیه کاتێک نازییەکان
کتێبخانەکەییان سووتاند، -
3:59 - 4:02کاریگەری وێرانکەری بۆ توێژینەوەی
هاوڕەگەزبازەکان لە سەرانسەری جیهان هەبوو. -
4:03 - 4:06ئەمە هەوڵێکی پلان بۆ دانراوی
لە ناوبردنی هاوڕەگەزبازەکان بوو، -
4:06 - 4:08و نە یەکەم و نە کۆتا هەوڵ بوو.
-
4:10 - 4:13بۆیه کاتێک لێم دەپرسن بۆچی له ناکاو
خەڵکی ڕەگەزگۆڕ له هەموو شوێنێکن؟ -
4:13 - 4:16من تەنها پێیان دەڵێم
که ئێمه لێره بووین. -
4:16 - 4:17ئەم چیڕۆکانه پێویسته
باس بکرێن، -
4:17 - 4:20لەگەڵ چەندین چیرۆکی بێشوماریتر
کە بە پێی کات مردوون. -
4:20 - 4:24نەک تەنها ژیانمان گرنگی نییە،
بەڵکو تێکۆشانیشمان پشت گوێ خراوە -
4:24 - 4:27و بەڵێ، هەندێک خەڵک، کێشەی
ڕەگەزگۆڕاوەکان شتێکی نوێ دیارە. -
4:27 - 4:30لە ئێستادا، کۆمەڵێک خەڵک دەبینم
گرنگی بە جووڵانەوەکەمان دەدەن -
4:30 - 4:32تەنها دۆخێکه که ئەمەش تێدەپەڕێت
-
4:32 - 4:35بەڵام گوێبیستی خەڵکانێکیتر دەبم
که پێمان دەڵێن ئارام بگرین، -
4:35 - 4:37چونکه جوڵانەوەکەمان تاکو ئێستا نوێیە.
-
4:38 - 4:41بیهێنە بەرچاوت، که چۆن
وتووێژەکان دەگۆڕین ئەگەر -
4:41 - 4:45دانی پێدا بنێین کە تێکۆشانی هاوڕەگەزەکان
بۆ یەکسانی مێژوویەکی درێژی هەیە. -
4:46 - 4:48ئایا ئێمە شتەکان گەورە دەکەین؟
-
4:48 - 4:50پێویستە چاوەڕێ بکەین؟
-
4:50 - 4:52یاخود پێویستە، بۆ نمونە،
-
4:52 - 4:55شتێکیتر سەبارەت بە کوشتنی
ژنە هاورەگەزە ڕەشە پێستەکە -
4:55 - 4:57و بکوژەکانی کە هەرگیز یاسایان
لە سەر جێبەجێ ناکرێت؟ -
4:58 - 5:01ئایا بارودۆخەکەمان هێشتا
بە ئازار دیارە بۆ تۆ؟ -
5:01 - 5:02(هەناسه هەڵدەکێشێت)
-
5:03 - 5:07له کۆتایدا، دەمەوێت هاوڕەگەزبازەکان
درک بەوە بکەن که ئەوان تەنها نین. -
5:08 - 5:11کاتێک مناڵ بووم بیرم دەکردەوە کە
هەڵەیەک لە من هەیە کە لەگەڵم دەمرێت. -
5:12 - 5:14خەڵک بە زۆر ئەم
بیرۆکەیەیان دەخزاندە ناو مێشکم، -
5:14 - 5:17و لە مێشکم چەقی چونکە
هیچ کەسێکی وەک خۆمم نەدەناسی. -
5:18 - 5:21لەوانەیه ئەگەر باووباپیرم زووتر ناسیبا
-
5:21 - 5:24کاتی زۆرم لە دۆزینەوەی سەرچاوەی شانازی
-
5:24 - 5:26بە کەسانی وەک خۆم و
ناسنامەی خۆم بە فیڕۆ نەدەچوو. -
5:27 - 5:31چونکە من لە کۆمەڵەیەکی جوان و زیندووم
-
5:31 - 5:33کە یەکتر بەرزدەکەنەوه
ئەگەرچی خەڵکیتر واناکەن، -
5:33 - 5:36ئاگاداری یەکتردەبین کاتێک
تێدەکۆشین یان کێشەیەکمان هەیە، -
5:36 - 5:39هەر چۆنێک بێت، سەڕەرایی هەموو شتێک،
-
5:39 - 5:42هۆکارێک دەدۆزینەوە
تا شانازی بە یەکتر بکەین، -
5:42 - 5:44تا یەکترمان خۆشبووێت
-
5:44 - 5:46بۆ سەیر کردنی چاوی یەکتر و بە یەکتر گوتن
-
5:46 - 5:48کە تۆ تەنها نیت.
-
5:49 - 5:51تۆ ئێمەت هەیه.
-
5:51 - 5:53و ئێمە بۆهیچ شوێنێک ناڕۆین.
-
5:54 - 5:55.سوپاس بۆ ئێوە
-
5:55 - 6:01.(چەپڵەڕێزان)
- Title:
- .کورتەیەک له مێژووی شەڕی دڕێژخایەنی خەڵکی ڕەگەزگۆڕ بۆ مافی یەکسانی
- Speaker:
- سامی نور یونس
- Description:
-
more » « less
چالاکوانی ڕەگەزگۆڕاوەکان و هاوڕێی TED، سامی نور یونس لەم ئاخاوتنە جوانەدا، مێژووی سەرسەختی کۆمەڵی ڕەگەزگۆڕاوەکان باس دەکات. لە مێژووی هاورەگەزبازەکاندا، چیرۆکی ئازایانە، هەڵویستی لێبڕاوانە و تێکۆشانی ناکۆتا بۆ مافەکانی مرۆڤ و یەکستانی بەرچاو دەکەوێت. ئەو دەڵێت، "تەنها بیهێننە بەرچاو کە گفتوگۆیەک چۆن دەگۆڕێت کاتێک دانی پێدەنێن کە تێکۆشانی ڕەگەزگۆڕاوەکان مێژوویەکی دوور و درێژی هەیە‘‘.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 06:14
|
halo fariq approved Kurdish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | |
|
Daban Q Jaff accepted Kurdish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality |