< Return to Video

How to solve one-step multiplication and division equations with fractions and decimals

  • 0:00 - 0:03
    Hebu tukokotoa maswali ya milinganyo,
  • 0:03 - 0:04
    na tutaandaa baadhi ya milinganyo
  • 0:04 - 0:06
    ambayo ni rahisi kuliko kawaida,
  • 0:06 - 0:08
    itakuwa na desimali na sehemu.
  • 0:08 - 0:13
    Tuseme nina mlinganyo, 1.2 mara c
  • 0:13 - 0:16
    ni sawa na 0.6.
  • 0:16 - 0:17
    Hivyo nizidishe ngapi
  • 0:17 - 0:21
    mara 1.2 nipate 0.6?
  • 0:21 - 0:23
    Natumai hutoisahau haraka ,
  • 0:23 - 0:25
    hivyo tunaweza kufikiria
  • 0:25 - 0:27
    njia ya kufanya swali hili.
  • 0:27 - 0:28
    Hivyo nachohitaji kufanya kwenye hili swali,
  • 0:28 - 0:30
    nina c upande wa kushoto,
  • 0:30 - 0:32
    naizidisha kwa 1.2,
  • 0:32 - 0:35
    itapendeza kama hii tutaiita c.
  • 0:35 - 0:38
    Kama hii utaiita c badala ya 1.2c.
  • 0:38 - 0:39
    Hivyo nifanye nini hapa?
  • 0:39 - 0:41
    Vizuri nitagawanya kwa 1.2
  • 0:41 - 0:43
    kama tulivyoona,
  • 0:43 - 0:45
    hatuwezi kufanya upande wa kushoto,
  • 0:45 - 0:48
    hivyo itabadilisha, hatuwezi kusema
  • 0:48 - 0:52
    kwamba hii ni sawa na hii, kama ukifanya upande mmoja.
  • 0:52 - 0:55
    Hivyo tunazidisha kwa 1.2 pande zote.
  • 0:55 - 0:58
    Upande wa kushoto, 1.2c gawanya kwa 1.2,
  • 0:58 - 1:00
    vizuri, hii itakuwa c.
  • 1:00 - 1:02
    Utabakiwa na c,
  • 1:02 - 1:07
    utakuwa na c ni sawa na 0.6 juu ya 1.2.
  • 1:08 - 1:09
    Hivyo, hii ni sawa na ngapi?
  • 1:09 - 1:11
    Kuna njia nyingi unazoweza kutumia hapa.
  • 1:11 - 1:13
    Njia ninayopenda kutumia ni,
  • 1:13 - 1:14
    kwanza tuondoe desimali.
  • 1:14 - 1:17
    Hivyo tuzidishe kiasi na asili
  • 1:17 - 1:20
    kwa namba kubwa ili kuondoa desimali.
  • 1:20 - 1:21
    Hivyo nini kitatokea kama tukizidisha
  • 1:21 - 1:23
    kiasi na asili kwa....
  • 1:23 - 1:26
    Hebu tuone tukizidisha kwa 10,
  • 1:26 - 1:29
    utakuwa na 6 kwenye kiasi
  • 1:29 - 1:32
    na 12 kwenye asili, hebu tuifanye.
  • 1:32 - 1:36
    Tuzidishe kiasi na asili kwa 10.
  • 1:36 - 1:38
    Hii ni sawa na kuzidisha kwa
  • 1:38 - 1:41
    10 juu ya 10, haitabadili thamani ya sehemu.
  • 1:41 - 1:46
    Hivyo 0.6 mara 10 ni 6, na 1.2 mara 10 ni 12.
  • 1:51 - 1:53
    Hivyo ni sawa na sita ya kumi na mbili, na kama tunataka
  • 1:53 - 1:56
    tunaweza kuiandika kwa njia rahisi.
  • 1:56 - 1:58
    Tunaweza kuiandika hii kama, kuzidisha kiasi
  • 1:58 - 2:02
    na asili kwa 6, utapata 1 juu ya 2,
  • 2:02 - 2:04
    hii ni sawa na nusu.
  • 2:04 - 2:08
    Na kama ukiangalia swali letu la awali,
  • 2:08 - 2:13
    1.2 mara nusu, unaweza kuiona hii kama makumi kumi na mbili.
  • 2:13 - 2:15
    Makumi kumi na mbili mara nusu
  • 2:15 - 2:18
    ni sawa na makumi sita,
  • 2:18 - 2:19
    hivyo tutajisikia vizuri
  • 2:19 - 2:21
    kwamba c ni sawa na nusu.
  • 2:21 - 2:23
    Tufanye mfano mwingine.
  • 2:23 - 2:28
    Tuchukulie tuna 1 juu ya 4
  • 2:29 - 2:33
    ni sawa na y juu ya 12.
  • 2:33 - 2:35
    Hivyo tunapataje thamani ya y hapa?
  • 2:35 - 2:38
    Tuna y upande wa kulia,
  • 2:38 - 2:40
    na imegawanywa kwa 12.
  • 2:40 - 2:42
    Njia nzuri ninayoweza kufikiri
  • 2:42 - 2:44
    ya kuondoa hii 12 na kubakiwa na y
  • 2:44 - 2:49
    upande wa kulia ni kuzidisha pande zote kwa 12.
  • 2:49 - 2:52
    Tufanye hii kwa rangi ya njano.
  • 2:52 - 2:55
    Hivyo kama nikizidisha uande wa kulia kwa 12,
  • 2:55 - 2:57
    nitazidishe pia upande wa kushoto kwa 12.
  • 2:57 - 2:59
    Kwa mara nyingine, kwa nini nimechagua 12?
  • 2:59 - 3:01
    Ninataka kuzidisha kwa baadhi ya namba,
  • 3:01 - 3:03
    ambazo wakati nazidisha kwa y juu ya 12
  • 3:03 - 3:04
    nibakiwe na y.
  • 3:04 - 3:06
    Na hivyo y mara 12 gawanyaa kwa 12,
  • 3:06 - 3:08
    ni sawa na 1.
  • 3:08 - 3:11
    Na pia upande wa kushoto utabakiwa na
  • 3:11 - 3:13
    12 mara moja ya nne, ambayo ni kumi na mbili ya nne.
  • 3:13 - 3:18
    Hivyo utapata 12 juu ya 4, ni sawa na y.
  • 3:20 - 3:25
    Au unaweza kusema y ni sawa na 12 juu ya 4, y ni sawa na,
  • 3:25 - 3:28
    ngoja nifanye hii ili uone ninachofanywa,
  • 3:28 - 3:31
    nabadilisha upande, haitabadilisha kilichosemwa,
  • 3:31 - 3:33
    y ni sawa na 12 juu ya 4.
  • 3:33 - 3:36
    Hivyo kumi na mbili ya nne ni nini?
  • 3:36 - 3:38
    Unaweza kuiona kama 12 gawanya kwa 4,
  • 3:38 - 3:41
    ambayo ni 3, au unaweza kuiona kama kumi na mbili ya nne
  • 3:41 - 3:43
    ambayo kimsingi itakuwa, 3 nzima.
  • 3:43 - 3:45
    Unaweza kusema hii ni sawa na 3.
  • 3:45 - 3:48
    Y ni sawa na 3, na unaweza kuiangalia.
  • 3:48 - 3:52
    Moja ya nne ni sawa na 3 juu ya 12,
  • 3:52 - 3:53
    zote zimefanya kazi.
  • 3:53 - 3:55
    Kitu kizuri kuhusu milinganyo ni kuwa,
  • 3:55 - 3:59
    unaweza kuangalia kuona kama umepata jibu sahihi.
  • 3:59 - 4:02
    Ngoja tufanye nyingine.
  • 4:02 - 4:07
    4.5 ni sawa na 0.5n
  • 4:08 - 4:11
    Kama kawaida, nina n tayari upande wa kulia.
  • 4:11 - 4:13
    lakini imezidishwa kwa 0.5,
  • 4:13 - 4:15
    itakuwa vizuri kama utasema n.
  • 4:15 - 4:16
    Hivyo kipi nifanye?
  • 4:16 - 4:20
    Nitazidisha pande zote, nitazidisha pande zote
  • 4:20 - 4:23
    kwa 0.5, mara nyingine, kama nikifanya upande wa kulia
  • 4:23 - 4:25
    nitafanya hivyo upande wa kushoto.
  • 4:25 - 4:26
    Na kwa nini nagawanya kwa 0.5?
  • 4:26 - 4:29
    Hivyo nimebakiwa na upande wa kulia.
  • 4:29 - 4:32
    Hii itakuwa sawa na, kwa hiyo upande wa kushoto,
  • 4:32 - 4:36
    nina 4.5 juu ya 0.5, ngoja,
  • 4:36 - 4:37
    sitaki kuruka hatua nyingi.
  • 4:37 - 4:42
    4.5 juu ya 0.5, ni sawa na n,
  • 4:44 - 4:46
    kwa sababu una 0.5 gawanya kwa 0.5,
  • 4:46 - 4:48
    Umebakiwa na n hapa.
  • 4:48 - 4:50
    Hivyo hiyo ni sawa na ngapi?
  • 4:50 - 4:53
    4.5 gawanya kwa 0.5,
  • 4:53 - 4:55
    kuna njia nyingi unaweza kuitazama hii.
  • 4:55 - 4:56
    Unaweza kuitazama hii kama makumi arubaini-tano
  • 4:56 - 4:58
    gawanya kwa makumi tano, ambayo
  • 4:58 - 5:00
    hii itakuwa sawa na 9.
  • 5:00 - 5:02
    Au kama hiyo inachanganya kidogo
  • 5:02 - 5:04
    au una wasiwasi kidogo, unaweza kufanya tulichofanya juu hapa.
  • 5:04 - 5:06
    Unaweza kuzidisha kiasi na asili
  • 5:06 - 5:08
    na namba sawa, ili kuondoa desimali.
  • 5:08 - 5:11
    Na kwa hili swali, kama utazidisha kwa 10
  • 5:11 - 5:13
    utaondoa desimali moja kulia.
  • 5:13 - 5:15
    Mara nyingine, tutazidisha
  • 5:15 - 5:17
    kiasi na asili kwa kitu sawa.
  • 5:17 - 5:19
    Tunazidisha kwa 10 juu ya 10, ambayo ni sawa na 1,
  • 5:19 - 5:21
    ambayo inatuambia hatubadili
  • 5:21 - 5:23
    thamani ya hii sehemu.
  • 5:23 - 5:28
    Hivyo ngoja tuone, hii itakuwa 45
  • 5:28 - 5:33
    juu ya 5, ni sawa na n.
  • 5:33 - 5:35
    Na unaweza kusema subiri subiri,
  • 5:35 - 5:37
    subiri kidogo, umetuambia tutakachofanya
  • 5:37 - 5:41
    upande mmoja wa mlinganyo, tunatakiwa kufanya upande mwingine
  • 5:41 - 5:43
    wa mlinganyo na hapa,
  • 5:43 - 5:45
    unazidisha upande wa kushoto wa huu mlinganyo
  • 5:45 - 5:46
    kwa 10 juu ya 10.
  • 5:46 - 5:48
    Kumbuka, ni ngapi 10 juu ya 10?
  • 5:48 - 5:50
    10 juu ya 10 ni 1.
  • 5:50 - 5:52
    Kama nataka kufanya, niweza kuzidisha upande wa kushoto
  • 5:52 - 5:55
    kwa 10 juu ya 10, na nitazidisha upande wa kushoto
  • 5:55 - 5:58
    kwa 10 juu ya 10, lakini hii haitobadili thamani ya
  • 5:58 - 6:00
    upande wa kulia.
  • 6:00 - 6:02
    Siwezi kubadili thamani ya pande mbili.
  • 6:02 - 6:04
    Najaribu kuandika upande wa kushoto
  • 6:04 - 6:07
    kwa kuzidisha kwa 1 kwa njia ya ubunifu.
  • 6:07 - 6:10
    Lakini kumbuka, n mara 10 juu ya 10, hii itaendelea
  • 6:10 - 6:12
    kuwa n.
  • 6:12 - 6:14
    Hivyo sikiuki hii kanuni
  • 6:14 - 6:15
    ya kila ninachofanya upande wa kushoto
  • 6:15 - 6:16
    nitakifanya upande wa kulia.
  • 6:16 - 6:19
    Unaweza kuzidisha upande mmoja kwa 1
  • 6:19 - 6:21
    na unaweza kufanya mara nyingi utakavyo.
  • 6:21 - 6:23
    Kwa njia hiyo hiyo unaweza kuongeza 0
  • 6:23 - 6:25
    au kutoa 0 upande mmoja,
  • 6:25 - 6:27
    pasipo kuonyesha
  • 6:27 - 6:28
    unafanya hivyo upande mwingine,
  • 6:28 - 6:30
    kwa sababu haibadilishi thamani.
  • 6:30 - 6:33
    Lakini kivyovyote, una n sawa na 45 juu ya 5,
  • 6:33 - 6:34
    ngapi ni 45 juu ya 5?
  • 6:34 - 6:36
    Hii itakuwa 9.
  • 6:36 - 6:40
    Hivyo tuna 9 sawa na , kwa nini nimegeuza kuwa kijani?
  • 6:40 - 6:45
    Tuna 9 ni sawa na n, au tunaweza kusema n ni sawa na 9.
  • 6:46 - 6:48
    Na unaweza kuhakikisha hilo:
  • 6:48 - 6:53
    4.5 ni sawa na 0.5 mara 9, nusu ya 9 ni 4.5
  • 6:54 - 6:57
    Ngoja tufanye zaidi.
  • 6:57 - 7:00
    Sawa sawa, ngoja nipate nafasi apa,
  • 7:00 - 7:05
    hivyo tunaweza kuweka swali tofauti na tulio nalo.
  • 7:05 - 7:10
    Hivyo tuchukulie nina mtajo tofauti.
  • 7:10 - 7:15
    Tuchukulie tuna g juu ya 4 ni sawa na 3.2.
  • 7:15 - 7:17
    Ninataka kuiondoa hii kwa kuzidisha kwa 4,
  • 7:17 - 7:19
    hivyo njia rahisi ninayofikiri ya kufanya hii
  • 7:19 - 7:22
    ni kuzidisha pande zote kwa 4.
  • 7:22 - 7:23
    Hivyo ninazidisha pande zote kwa 4,
  • 7:23 - 7:27
    na 4 gawanya kwa 4 ni 1,
  • 7:27 - 7:32
    kwa hiyo nina g sawa na, 3.2 mara 4 tunapata ngapi?
  • 7:33 - 7:37
    Hebu tuone 3 mara 4 ni 12, na sehemu za makumi mbili mara 4
  • 7:37 - 7:42
    ni sehemu za makumi nane, hivyo itakuwa 12 na sehemu za makumi nane.
  • 7:42 - 7:45
    G itakuwa 12.8, na unaweza kuhakikisha hii kama ni sahihi.
  • 7:45 - 7:50
    12.8 gawanya kwa 4 ni 3.2.
Title:
How to solve one-step multiplication and division equations with fractions and decimals
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
07:51

Swahili subtitles

Revisions