< Return to Video

Czy wykryjesz błąd w tych nagłówkach? (Poziom 1) - Jeff Leek i Lucy McGowan

  • 0:12 - 0:14
    "Nowy lek leczy raka".
  • 0:14 - 0:17
    "Aspiryna zmniejsza ryzyko zawału serca".
  • 0:17 - 0:19
    "Śniadanie pomaga schudnąć".
  • 0:19 - 0:22
    Media są pełne takich nagłówków,
  • 0:22 - 0:25
    często przeczących sobie nawzajem.
  • 0:29 - 0:32
    Jak określić, czy chodzi o zdrowie
  • 0:32 - 0:34
    i obiecujące leki,
  • 0:34 - 0:36
    czy coś jest mniej przełomowe?
  • 0:36 - 0:37
    W medycynie
  • 0:37 - 0:40
    często występuje rozdźwięk
    między nagłówkami prasowymi
  • 0:40 - 0:42
    a opisywanymi badaniami naukowymi.
  • 0:42 - 0:45
    To dlatego, że celem nagłówka
    jest przyciągnięcie uwagi.
  • 0:45 - 0:48
    Im odważniejszy tytuł,
    tym silniejszy efekt.
  • 0:48 - 0:50
    Z drugiej strony
  • 0:50 - 0:52
    wiele badań naukowych
    przynosi znaczące rezultaty,
  • 0:52 - 0:56
    kiedy skupia się na wąskim,
    konkretnym zagadnieniu.
  • 0:56 - 0:58
    Najlepszy sposób
    na odróżnienie prawdy od fikcji
  • 0:58 - 1:02
    to analiza badań,
    o których mowa w nagłówkach.
  • 1:02 - 1:05
    W celu przetestowania umiejętności
  • 1:05 - 1:09
    dla każdego z trzech nagłówków
    przygotowano trzy opisy badań.
  • 1:09 - 1:12
    Posłuchaj opisu pierwszego badania,
  • 1:12 - 1:15
    wciśnij pauzę i spróbuj wykryć błąd.
  • 1:15 - 1:19
    Wszystkie dane niezbędne
    do wykrycia błędu zostały podane.
  • 1:19 - 1:22
    Zacznijmy od takiego
    hipotetycznego scenariusza.
  • 1:22 - 1:25
    Przeprowadzono badanie
    na myszach testujące nowy lek na raka.
  • 1:25 - 1:27
    Badanie obejmowało dwie grupy myszy.
  • 1:27 - 1:31
    Jednej podawano lek, a drugiej placebo.
  • 1:31 - 1:32
    W wyniku eksperymentu
  • 1:32 - 1:34
    myszy, które dostawały lek, wyzdrowiały,
  • 1:34 - 1:38
    a te z placebo - nie.
  • 1:38 - 1:40
    Co jest nie tak w nagłówku
  • 1:40 - 1:44
    "Badanie pokazuje, że nowy lek
    może wyleczyć raka"?
  • 1:44 - 1:47
    Badanie przeprowadzono na myszach,
  • 1:47 - 1:51
    więc ​​na jego podstawie nie można
    wyciągać wniosków dotyczących człowieka.
  • 1:51 - 1:56
    Tak naprawdę nowe leki i terapie
    nie są początkowo testowane na ludziach.
  • 1:56 - 1:58
    Dopiero jeśli wyniki są obiecujące,
  • 1:58 - 2:03
    w badań klinicznych
    mogą brać udział ludzie.
  • 2:03 - 2:04
    To była rozgrzewka.
  • 2:04 - 2:06
    Oto trudniejszy przykład.
  • 2:06 - 2:10
    Badanie wpływu aspiryny na zawał serca.
  • 2:10 - 2:15
    Naukowcy losowo podzielili
    mężczyzn na dwie grupy.
  • 2:15 - 2:17
    Jedna grupa codziennie brała aspirynę,
  • 2:17 - 2:20
    a druga codziennie brała placebo.
  • 2:20 - 2:21
    Na końcu badania
  • 2:21 - 2:24
    osoby z grupy kontrolnej
    częściej chorowały na zawał serca
  • 2:24 - 2:26
    niż grupa przyjmująca aspirynę.
  • 2:26 - 2:30
    Co jest nie tak z nagłówkiem
  • 2:30 - 2:33
    "Aspiryna zmniejsza ryzyko zawału serca"?
  • 2:33 - 2:38
    W badaniu wzięli udział tylko mężczyźni,
  • 2:38 - 2:40
    więc aspiryna zmniejsza
    ryzyko zawału u mężczyzn.
  • 2:40 - 2:44
    Twierdzenie, że "aspiryna zmniejsza
    ryzyko zawału", jest zbytnim uogólnieniem.
  • 2:44 - 2:48
    Nie można zakładać, że wyniki
    mężczyzn odnoszą się do kobiet.
  • 2:48 - 2:53
    Badania często zawężają grupę badanych
    ze względu na lokalizację, wiek, płeć
  • 2:53 - 2:55
    i wiele innych czynników.
  • 2:55 - 2:57
    Przed uogólnieniem wniosków
  • 2:57 - 3:01
    trzeba przeprowadzić podobne
    badania na innych grupach.
  • 3:01 - 3:03
    Nagłówki zawierające takie stwierdzenia
  • 3:03 - 3:08
    muszą być poparte dowodami
    nie z jednego, a wielu badań.
  • 3:08 - 3:11
    Czy te dwa przykłady wystarczyły,
    żeby poradzić sobie z trzecim?
  • 3:11 - 3:16
    Spróbujmy na przykładzie o wpływie
    jedzenia śniadania na utratę wagi.
  • 3:16 - 3:20
    Badacze wyłonili grupę osób,
    które nigdy nie jedzą śniadania,
  • 3:20 - 3:23
    i poprosili je, żeby zaczęły
    codziennie jeść śniadanie.
  • 3:23 - 3:27
    Uczestnikami byli kobiety i mężczyźni
    w różnym wieku i o różnym pochodzeniu.
  • 3:27 - 3:29
    Rok później
  • 3:29 - 3:32
    uczestnicy stracili średnio 2,2 kg wagi.
  • 3:32 - 3:34
    Co jest nie tak w nagłówku
  • 3:34 - 3:37
    "Jedzenie śniadania pomaga schudnąć"?
  • 3:37 - 3:41
    Badani zaczęli jeść śniadanie i schudli,
  • 3:41 - 3:45
    ale nie wiemy czy schudli,
    bo zaczęli jeść śniadanie.
  • 3:45 - 3:47
    Może stała kontrola wagi
  • 3:47 - 3:50
    zachęciła ich do zmiany
    nawyków żywieniowych.
  • 3:50 - 3:54
    Żeby wykluczyć wpływ innego czynnika,
  • 3:54 - 3:56
    trzeba porównać uczestników badania
  • 3:56 - 3:59
    z grupą, która nie jadała śniadania
  • 3:59 - 4:01
    ani przed badaniem, ani w jego trakcie.
  • 4:01 - 4:05
    Nagłówek nie powinien
    twierdzić, że wyniki tego badania
  • 4:05 - 4:07
    mają ogólne zastosowanie.
  • 4:07 - 4:10
    Podobne stwierdzenia
    przy braku grupy porównawczej
  • 4:10 - 4:13
    powinny budzić wątpliwości
    co do rzetelności badania.
  • 4:13 - 4:15
    Po przetestowaniu umiejętności
  • 4:15 - 4:17
    na hipotetycznych przykładach
  • 4:17 - 4:20
    możesz sprawdzić się
    w prawdziwych wiadomościach.
  • 4:20 - 4:23
    Nawet jeśli pełna wersja
    artykułu jest płatna,
  • 4:23 - 4:25
    zawsze możesz znaleźć
  • 4:25 - 4:29
    bezpłatne ogólnodostępne
    podsumowania badań
  • 4:29 - 4:31
    albo opis badania w artykule prasowym.
  • 4:31 - 4:33
    Wyniki poszczególnych badań
  • 4:33 - 4:37
    nie muszą mieć związku
    z chwytliwym nagłówkiem.
  • 4:37 - 4:39
    Śmiałe wnioski w kwestii zdrowia ludzkiego
  • 4:39 - 4:42
    wymagają dowodów
    gromadzonych przez wiele lat.
  • 4:42 - 4:43
    W międzyczasie
  • 4:43 - 4:48
    możemy być na bieżąco z nauką,
    czytając więcej niż nagłówki.
Title:
Czy wykryjesz błąd w tych nagłówkach? (Poziom 1) - Jeff Leek i Lucy McGowan
Speaker:
Jeff Leek i Lucy McGowan
Description:

Cała lekcja: https://ed.ted.com/lessons/can-you-spot-the-problem-with-these-headlines-level-1-jeff-leek-and-lucy-mcgowan

Kiedy pisze się o medycynie, często między nagłówkiem prasowym a badaniem naukowym, o którym mowa, występuje rozdźwięk. Celem nagłówków jest przyciągnięcie uwagi, ale wiele badań daje istotne wyniki dopiero, kiedy skupia się na wąskim, konkretnym zagadnieniu. Skąd wiedzieć, czy sprawa jest faktycznie przełomowa czy jednak wątpliwa? Jeff Leek i Lucy McGowan wyjaśniają, jak to sprawdzić.

Lekcja: Jeff Leek i Lucy McGowan, reżyseria: Zedem Media.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:49

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.