-
Khoảng 3500 năm trước ở Ai Cập,
-
một vị Pharaoh là nạn nhân của
một cuộc tấn công tàn bạo.
-
Nhưng không phải là cuộc tấn công vật lí.
-
Vị vua này đã chết hai mươi năm.
-
Một cuộc tấn công vào lịch sử,
-
một hành động đáng nguyền rủa.
-
Kẻ nào đó đã phá hủy
các bức tượng của vị vua này,
-
bằng cách dùng một cái đục, cố gắng xóa
tên và hình ảnh cả vị vua khỏi lịch sử.
-
Vị vua đó là ai,
và điều gì ẩn giấu sau vụ tấn công này?
-
Đây là then chốt:
-
vua Hatshepsut là phụ nữ.
-
Theo lẽ thường tình,
bà ấy không bao giờ nên trở thành vua.
-
Mặc dù phụ nữ giữ ngôi vua là hợp pháp,
-
nhưng nó đã làm xáo trộn một số
niềm tin cốt yếu của người Ai Cập.
-
Đầu tiên, vua được xem là hiện thân sống
-
của nam thần Horus.
-
Thứ hai, sự xáo trộn luật lệ truyền thống
của nam giới
-
là một thử thách đáng gờm với Maat,
-
có nghĩa là "chân lý", biểu thị
một niềm tin vào thứ bậc và sự công bằng,
-
mang tính sống còn với người Ai Cập.
-
Hatshepsut có lẽ đã cố gắng để thích ứng
-
với niềm tin ấy trong sự kết nối thứ bậc
và sự gia trưởng thông qua chức vị của bà.
-
Bà lấy tên là Maatkare,
-
và đôi khi ám chỉ bản thân
-
như là Hatshepsu,
với chữ cuối thuộc về đàn ông.
-
Nhưng dường như, những nỗ lực ấy
đã không thuyết phục được mọi người.
-
và kẻ nào đó có lẽ đã xóa đi
hình ảnh của Hatshepsut.
-
Vì vậy thế giới có thể quên đi
sự xáo động đối với Maat,
-
và Ai Cập có thể cân bằng trở lại.
-
Hơn nữa, Hatshepsut không phải là
người thừa kế hợp pháp của ngai vàng,
-
mà là một nhiếp chính,
một vị đồng quốc vương thay thế.
-
Vương quyền của Ai Cập theo truyền thống
là cha truyền con nối.
-
Từ vua Thutmose I
đến con trai Thusmose II,
-
chồng của Hatshepsut.
-
Đúng ra vương vị sẽ truyền từ Thutmose II
trực tiếp cho con trai Thutmose III,
-
nhưng Thutmose III chỉ là một cậu bé
khi cha cậu qua đời.
-
Hatshepsut, vợ cả của vua
và giờ là góa phụ,
-
vào cuộc để giúp đỡ với vai trò
nhiếp chính cho con chồng.
-
nhưng cuối cùng lại cầm quyền bên cạnh cậu
như một vị vua thực thụ.
-
Có lẽ Thutmose III đã giận dữ vì điều đó.
-
Có lẽ cậu ta là kẻ đã
xóa đi hình ảnh của bà.
-
Cũng có thể là ai đó
muốn làm ô danh Hatshepsut
-
bởi vì bà là một vị vua tồi.
-
Nhưng các bằng chứng đã chỉ ra
bà thật sự là vị vua giỏi.
-
Bà thành thạo hoàn thành
vai trò truyền thống của chức vụ.
-
Một nhà xây dựng tuyệt vời.
-
Đền thờ của bà, Djeser-Djeseru,
-
là một hiện tượng kiến trúc thời điểm đó
-
và được ngưỡng mộ tận ngày nay.
-
Bà đã phát triển kinh tế của Ai Cập,
-
điều khiển một sứ mệnh thành công
đến vùng đất xa xôi bằng thuyền thúng.
-
Bà ấy có mối liên hệ tôn giáo rất mạnh.
-
Bà được mệnh danh
là con gái thần Amun.
-
Và bà giỏi quân sự
vớichiến dịch Nubian
-
và bà đã cùng chiến đấu
với binh lính trong trận chiến.
-
Tất nhiên, chúng ta cần cẩn thận
khi đánh gia sự thành công
-
sự nghiệp của Hatshepsut,
-
vì có nhiều bằng chứng
được viết bởi chính Hatshepsut.
-
Bà kể câu chuyện của chính mình
bằng hình ảnh và chữ viết
-
trên tường trong đền thờ của mình
-
và trong nhà thờ nhỏ bà xây để thờ Amun.
-
Vậy kẻ nào đã phạm tội
chống lại kí ức về Hatshepsut?
-
Mối nghi ngờ lớn nhất là con trai chồng
và người đồng vị của bà, Thutmose III.
-
Cậu ta làm vậy vì tức giận
bà cướp đi vương vị của mình?
-
Dường như sự phá hủy này
chưa được thực hiện
-
cho tới 20 năm sau khi Hatshepsut qua đời.
-
Đó là quãng thời gian dài để ôm mối giận
và hành động trong cơn thịnh nộ.
-
Có lẽ Thutmose III làm vậy để khiến
thế lực của mình trông mạnh hơn.
-
Nhưng hầu như cậu ta hay kẻ nào đó
có xóa đi những hình ảnh
-
thì người ta vẫn không quên
vị nữ vương ngồi trên ngai vàng của Ai Cập.
-
Sự bất thường về giới này chỉ đơn giản
quá đe dọa đến Maat
-
và phải được xóa sạch khỏi lịch sử.
-
May mắn thay, những nhà kiểm duyệt xưa
cũng không đủ thấu đáo.
-
Đủ bằng chứng sót lại để chúng ta
chắp nối xem điều gì đã xảy ra,
-
nên câu chuyện vô song về người phụ nữ
quyền lực ấy bây giờ có thể được kể lại.