Jam djali i një terroristi. Ja se si unë zgjodha paqen.
-
0:02 - 0:04Në 5 nëntor 1990
-
0:04 - 0:07një burre i quajtur El-Sayyid Nosair hyri
-
0:07 - 0:10në një hotel në Manhatan
-
0:10 - 0:12dhe vrau Rabinin Meir Kahane
-
0:12 - 0:16liderin e Ligës për Mbrojtjen e Hebrenjve.
-
0:16 - 0:19Fillimisht, Nosair u gjykua i pafajshëm
për vrasjen, -
0:19 - 0:23por ndërkohë që ishte ne burg
për krime me të ulta, -
0:23 - 0:25ai dhe të tjerë filluan
të planifikonin sulme -
0:25 - 0:27në nje duzine pikash
simbolike të Nju Jorkut, -
0:27 - 0:29duke përfshirë tunele, sinagoga
-
0:29 - 0:32dhe Selinë e Kombeve të Bashkuara.
-
0:32 - 0:34Fatmirësisht, ato plane u zbuluan
-
0:34 - 0:37nga një informator i FBI.
-
0:37 - 0:39Fatkeqësisht, bomba e 1993
-
0:39 - 0:43ndaj World Trade Center nuk u zbulua.
-
0:43 - 0:44Nosair me ne fund do te denohej
-
0:44 - 0:48për përfshirjen e tij në komplot.
-
0:48 - 0:52El-Said Nosair është babai im.
-
0:52 - 0:54Unë linda në Pitsburgh, Pensilvani
-
0:54 - 0:58ne 1983 nga ai, një inxhinier egjiptian
-
0:58 - 1:01dhe nga një nënë e dashur
amerikane, mësuese e fillores, -
1:01 - 1:02të cilët së bashku bëne
c'ishte e mundur -
1:02 - 1:05për të ndërtuar një fëmijëri
të lumtur për mua. -
1:05 - 1:07Në moshën shtatë vjeçare,
-
1:07 - 1:10dinamika e familjes sonë
filloi të ndryshonte. -
1:10 - 1:13Im atë më prezantoi me
një anë të islamizmit -
1:13 - 1:17ku shumë pak njerëz, përfshirë ketu
dhe pjesa më e madhe e myslimanëve -
1:17 - 1:19arrijnë ta shohin.
-
1:19 - 1:21Ka qenë eksperienca ime që kur njerëzit
-
1:21 - 1:23arrijnë të bashkëveprojnë
me njëri-tjetrin, -
1:23 - 1:26nuk duhet shumë për të
kuptuar që në përgjithësi, -
1:26 - 1:29ne të gjithë duam të njëjtat
gjëra nga jeta. -
1:29 - 1:32Megjithatë, në çdo fe, në çdo popull,
-
1:32 - 1:34gjendet një përqindje e vogël e njerëzve
-
1:34 - 1:37të cilët mbahen shumë fort
pas besimeve të tyre -
1:37 - 1:40aq sa ata ndiejnë se duhet të
përdorin çdo metodë të nevojshme -
1:40 - 1:44për t’i bërë të tjerët të jetojnë si ata.
-
1:44 - 1:46Disa muaj para arrestimit të tij,
-
1:46 - 1:48ai më uli dhe më shpjegoi se
-
1:48 - 1:51për fundjavat e shkuara,
ai dhe disa shokë të tij -
1:51 - 1:53kishin shkuar në një poligon
qitjesh në Long Island -
1:53 - 1:55për praktikë.
-
1:55 - 1:59Ai më tha që do të shkoja
me të mëngjesin tjetër. -
1:59 - 2:01Ne mbërritëm në poligonin
e qitjes në Kalverton, -
2:01 - 2:03e cila pa u ditur nga grupi, po vëzhgohej
-
2:03 - 2:05nga FBI.
-
2:06 - 2:08Kur ishte rradha ime për të qëlluar,
-
2:08 - 2:10im atë më ndihmoi të mbaja pushkën në sup
-
2:10 - 2:12më shpjegoi se si ta marr
në shenjë objektivin -
2:12 - 2:14rreth 30 metra larg.
-
2:14 - 2:17Atë ditë, me plumbin e fundit qëllova
-
2:17 - 2:20driten e vogël portokalli që gjendej
në majë të objektivit -
2:20 - 2:23dhe për habi të të gjithëve,
veçanërisht times, -
2:23 - 2:27i gjithë objektivi shpërtheu në flakë.
-
2:27 - 2:29Xhaxhai im iu kthye burrave të tjerë
-
2:29 - 2:32dhe në arabisht tha “Ibn abuh”
-
2:32 - 2:36Si i ati dhe i biri.
-
2:36 - 2:39Të gjithë ata u dukën sikur po qeshnin
me të madhe nga ai koment, -
2:39 - 2:40vetëm pak vjet më vonë
-
2:40 - 2:44e kuptova plotësisht se çfarë iu
duk atyre kaq për të qeshur. -
2:44 - 2:46Ata menduan se panë tek unë,
të njëjtin shkatërrim -
2:46 - 2:50që babai im ishte i aftë të bënte.
-
2:50 - 2:52Përfundimisht ata njerëz ishin të bindur
-
2:52 - 2:56të vendosnin një furgon të mbushur
me 700 kg eksploziv -
2:56 - 3:00në parkimin e nëndheshëm në Kullën
Veriore të World Trade Center, -
3:00 - 3:03duke shkaktuar një eksplozion
që vrau gjashtë njerëz -
3:03 - 3:06dhe plagosi mbi 1000 të tjerë.
-
3:06 - 3:09Këta ishim burrat me të cilët takohesha.
-
3:09 - 3:13Këta ishin burrat të cilët i thërrisja
ammu, që do të thotë xhaxha. -
3:13 - 3:15Kur arrita moshën 19 vjeçare,
-
3:15 - 3:18isha shpërngulur rreth
njëzet herë në jetën time -
3:18 - 3:20dhe ajo paqëndrueshmëri
përgjat fëmijërisë sime, -
3:20 - 3:22nuk më dha mundësi
-
3:22 - 3:24të kisha shumë shokë.
-
3:24 - 3:26Sa herë që filloja të
ndihesha mirë me dikë, -
3:26 - 3:30vinte momenti që të paketonim
dhe të lëviznin në qytetin tjetër. -
3:30 - 3:32Duke qenë vazhdimisht i ri në klasë,
-
3:32 - 3:34isha shpesh objektiv i ngacmimeve.
-
3:34 - 3:37E mbaja indentitetin tim të
fshehtë nga shokët e klasës -
3:37 - 3:38që të mos isha një objektiv,
-
3:38 - 3:42por mesa duket, të qenurit më i urti,
më topolaku fëmijë në klasë -
3:42 - 3:44mjaftonte si mjet sulmi.
-
3:44 - 3:47Kështu që shumicën e kohës
e kalova në shtëpi -
3:47 - 3:49duke lexuar libra dhe duke parë televizor
-
3:49 - 3:50ose luaja video game.
-
3:50 - 3:53Për ato arsye aftësitë e mia
sociale mungonin -
3:53 - 3:55për të mos thënë fare.
-
3:55 - 3:57dhe i rritur në një ambjent jotolerant,
-
3:57 - 3:59nuk isha pregatitur për botën e vërtetë.
-
3:59 - 4:00Isha rritur të gjykoja njerëzit
-
4:00 - 4:02bazuar në masa arbitrare,
-
4:02 - 4:06si raca e një personi apo feja e tij.
-
4:06 - 4:09Kështu që çfarë mi hapi sytë?
-
4:09 - 4:11Një nga eksperiencat e mia të para
-
4:11 - 4:13që e sfidoi mënyrën time të menduarit
-
4:13 - 4:16ishte përgjat zgjedhjeve
presidenciale në vitin 2000. -
4:16 - 4:18Përmes një programi
pregatitjeje universitar, -
4:18 - 4:20pata mundesinë të merrja pjesë
-
4:20 - 4:23në Konventën Ndërkombëtare
të Rinisë në Filadelfia. -
4:23 - 4:26Fokusi i veçantë i grupit tim
ishte dhuna e të rinjve dhe -
4:26 - 4:28duke qënë një viktimë e ngacmimeve
në shumicën e jetës sime, -
4:28 - 4:32ishte një temë për të cilën
u apasionova në veçanti. -
4:32 - 4:36Anëtarët e grupit tim, vinin nga
eksperienca të ndryshme jete. -
4:36 - 4:38Një ditë drejt përfundimit të konventës,
-
4:38 - 4:41zbulova se njëri nga fëmijët
me të cilin u miqësova -
4:41 - 4:44ishte hebre.
-
4:44 - 4:45U deshën disa ditë
-
4:45 - 4:47që ky detaj të zbulohej,
-
4:47 - 4:50dhe kuptova se nuk kishte
antipati natyrale -
4:50 - 4:53midis nesh.
-
4:53 - 4:56Nuk kisha patur ndonjë mik hebre më parë,
-
4:56 - 4:58dhe sinqerisht pata
një ndjenjë krenarie -
4:58 - 5:00në aftësinë për të kapërcyer një pengesë
-
5:00 - 5:03që në shumicën e jetës sime
më kishin bërë të besoja -
5:03 - 5:05se ishte e pakapërcyeshme.
-
5:05 - 5:07Një kthesë tjetër madhore ndodhi kur
-
5:07 - 5:10gjeta një punë vere te Busch Gardens,
-
5:10 - 5:12një park lojërash.
-
5:12 - 5:15Atje isha i ekspozuar ndaj njerëz
të besimeve dhe kuturave të ndryshme -
5:15 - 5:17dhe ai eksperiment provoi
të ishte themelor -
5:17 - 5:21në zhvillimin e karakterit tim.
-
5:21 - 5:23Gjatë jetës sime me kishin mësuar
-
5:23 - 5:26se homoseksualiteti është
një mëkat, dhe si rrjedhim -
5:26 - 5:30të gjithë njerëzit gej ishin
një influencë negative. -
5:30 - 5:32Si për shanc, kisha mundësinë
-
5:32 - 5:34të punoja me disa performues gej
-
5:34 - 5:35te një shfaqje atje,
-
5:35 - 5:38dhe së shpejti zbulova se shumica
ishin njerëzit më të mirë -
5:38 - 5:42dhe më pak gjykues që kisha njohur.
-
5:42 - 5:44Të qenurit një fëmijë i vënë në lojë,
-
5:44 - 5:46krijoi një ndjenjë empatie tek unë
-
5:46 - 5:48kundrejt vuajtjes së të tjerëve,
-
5:48 - 5:50dhe eshte krejt e panatyrshme qe unë
-
5:50 - 5:52të trajtoj njerëzit e mirë
-
5:52 - 5:56në çdo mënyrë tjetër nga ajo se si
unë do të doja të trajtohesha. -
5:56 - 5:58Për shkak të asaj ndjesie, isha i aftë
-
5:58 - 6:02të krahasoja steriotipat me të
cilët isha mësuar si fëmijë, -
6:02 - 6:05me eksperiecën e vërtetë
të jetës dhe bashkëveprimin. -
6:05 - 6:07Nuk e di se si është të jesh gej,
-
6:07 - 6:10por jam shumë mirë i njohur
me të qenurit i gjykuar -
6:10 - 6:13për diçka që është përtej kontrollit tim.
-
6:13 - 6:17Më pas, atje ishte “The Daily Show”.
-
6:17 - 6:19Çdo natë Xhon Stjuart më detyroi
-
6:19 - 6:23të isha intelektualisht i sinqertë me
veten time për fanatizmin tim -
6:23 - 6:25dhe më ndihmoi mua të kuptoja se raca,
-
6:25 - 6:28feja apo orientimi seksual i personit
-
6:28 - 6:33nuk kishin të bënin fare me
kualitetin e karakterit të tij. -
6:33 - 6:36Për mua ai ishte në shumë
drejtime figura e babait -
6:36 - 6:40për të cilin dëshpërimisht kisha nevojë.
-
6:40 - 6:43Frymëzimi mund të vijë zakonisht
nga një vend i papritur, -
6:43 - 6:46dhe fakti që një komedian hebre
kishte bërë më shumë -
6:46 - 6:48për të ndikuar pozitivisht pikpamjen time
-
6:48 - 6:50sesa vetë babai im ekstremist,
-
6:50 - 6:53nuk më kishte shpëtuar pa e vënë re.
-
6:53 - 6:56Një ditë pata një bashkëbisedim
me mamanë time -
6:56 - 6:58për mënyrën sesi botëpamja
ime po fillonte të ndryshonte -
6:58 - 7:01dhe ajo më tha diçka
-
7:01 - 7:02që do ta ruaj në zemër
-
7:02 - 7:04sa të kem jetë.
-
7:05 - 7:07Ajo më pa me sytë e lodhur
-
7:07 - 7:09të dikujt që kishte provuar
-
7:09 - 7:13aq shumë dogmatizëm
sa i mjaftonte gjithë jetën, dhe tha -
7:13 - 7:16“U lodha duke urryer njerëzit”.
-
7:16 - 7:19Në atë moment kuptova se sa
shumë energji negative -
7:19 - 7:23duhet për të mbajtur atë
urrejtje brenda teje. -
7:24 - 7:27Zak Ebrahim nuk është emri im i vërtetë.
-
7:27 - 7:29E ndërrova kur familja ime vendosi
-
7:29 - 7:31të prese lidhjet me babain tim
-
7:31 - 7:33dhe të nis një jetë të re.
-
7:33 - 7:35Kështu, përse duhej te dilja hapur
-
7:35 - 7:38dhe ta vija veten në rrezik?
-
7:38 - 7:40Epo, kjo është e thjeshtë.
-
7:40 - 7:44E bëj më shpresë se ndoshta
dikush ndonjë ditë -
7:44 - 7:46i cili është i detyruar të përdore dhunë
-
7:46 - 7:49mund të dëgjojë historinë
time dhe të kuptojë -
7:49 - 7:51që ka një mënyrë më të mirë
-
7:51 - 7:53që edhe pse isha nen ndikimin
-
7:53 - 7:55e kesaj dhune, ideologjie jotolerante,
-
7:55 - 7:58nuk u bëra fanatik.
-
7:58 - 8:01Në vend të kësaj, zgjodha të
përdorja eksperiencën time -
8:01 - 8:03për të luftuar terrorizmin,
-
8:03 - 8:06kundër fanatizmit.
-
8:07 - 8:10E bëj këtë për viktimat e terrorizmit
-
8:10 - 8:12dhe të dashurit e tyre,
-
8:12 - 8:14për dhimbjen dhe humbjen e tmerrshme
-
8:14 - 8:17që terrorizmi u kishte
shkaktuar në jetët e tyre. -
8:17 - 8:20Për viktimat e terrorizmit
do të flas hapur -
8:20 - 8:22kundër këtyre veprimeve të pakuptimta
-
8:22 - 8:26dhe të dënoj veprimet e tim eti.
-
8:26 - 8:29Dhe me këtë fakt të thjeshtë
qëndroj këtu si një dëshmi -
8:29 - 8:34se dhuna nuk është pjesë
e fesë ose racës së dikujt, -
8:34 - 8:36dhe se një djalë nuk
është i detyruar të ndjeke -
8:36 - 8:40mënyrat e babait të tij.
-
8:40 - 8:42Unë nuk jam im ate.
-
8:42 - 8:45Falemnderit. (Duartrokitje)
-
8:45 - 8:49Falemnderit, të gjithë ju.
-
8:49 - 8:52Falemnderit të gjithëve.
-
8:52 - 8:53Shumë falemnderit.
- Title:
- Jam djali i një terroristi. Ja se si unë zgjodha paqen.
- Speaker:
- Zak Ebrahim
- Description:
-
Nëse je rritur nën dogma dhe urrejtje, a mund të zgjedhësh një rrugë tjetër? Zak Ebrahim ishte vetëm shtatë vjeç kur babai i tij ndihmoi në planifikimin e bombes ndaj World Trade Center në 1993. Historia e tij është shokuese, e fuqishme dhe veçanërisht motivuese.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 09:13
![]() |
Helena Bedalli approved Albanian subtitles for I am the son of a terrorist. Here's how I chose peace. | |
![]() |
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for I am the son of a terrorist. Here's how I chose peace. | |
![]() |
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for I am the son of a terrorist. Here's how I chose peace. | |
![]() |
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for I am the son of a terrorist. Here's how I chose peace. | |
![]() |
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for I am the son of a terrorist. Here's how I chose peace. | |
![]() |
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for I am the son of a terrorist. Here's how I chose peace. | |
![]() |
Helena Bedalli accepted Albanian subtitles for I am the son of a terrorist. Here's how I chose peace. | |
![]() |
Alma A edited Albanian subtitles for I am the son of a terrorist. Here's how I chose peace. |