< Return to Video

Truyền thuyết Ai-len về Giant's Causeway

  • 0:05 - 0:09
    Trên bờ biển Bắc Ai-len,
  • 0:09 - 0:12
    một cao nguyên rộng lớn gồm
    các phiến đá bazan và các cột trụ
  • 0:12 - 0:15
    được gọi là Giant's Causeway
    (Đường của người Khổng lồ)
  • 0:15 - 0:17
    trải dài ra biển.
  • 0:17 - 0:19
    Khoa học giải thích
    điều này là kết quả
  • 0:19 - 0:22
    của dung nham nóng chảy
    co lại và nứt ra
  • 0:22 - 0:26
    khi nó nguội dần
    sau vụ phun trào núi lửa.
  • 0:26 - 0:30
    Nhưng thần thoại Ai-len cổ
    lại có cách giải thích khác.
  • 0:30 - 0:32
    Theo truyền thuyết,
  • 0:32 - 0:36
    người khổng lồ Finn MacCool
    sống hạnh phúc trên bờ biển Bắc Antrim
  • 0:36 - 0:38
    cùng vợ là Oonagh.
  • 0:38 - 0:41
    Điều duy nhất quấy rầy họ
    là những lời chế nhạo và đe dọa
  • 0:41 - 0:43
    của gã khổng lồ Benandonner,
  • 0:43 - 0:48
    còn được gọi là gã da đỏ
    sống trên bờ biển Scotland.
  • 0:48 - 0:51
    Hai gã gầm lên, lăng mạ
    và ném đá vào nhau
  • 0:51 - 0:54
    trong những màn
    phô trương sức mạnh.
  • 0:54 - 0:59
    Một lần, Finn bốc một khối đất lớn
    và ném nó vào đối thủ,
  • 0:59 - 1:01
    nhưng nó không tới được đất liền.
  • 1:01 - 1:04
    Thay vào đó, khối đất
    trở thành đảo Isle of Man
  • 1:04 - 1:07
    và miệng hố để lại
    từ khối đất bị ném chứa đầy nước
  • 1:07 - 1:10
    trở thành Lough Neagh.
  • 1:10 - 1:13
    Cuộc nói chuyện cố chấp
    của hai gã khổng lồ tiếp tục,
  • 1:13 - 1:17
    đến một ngày Benandonner
    thách thức Finn chiến đấu, mặt đối mặt.
  • 1:17 - 1:21
    và vì thế, gã khổng lồ Ai-len
    đã ném đủ đất đá xuống biển
  • 1:21 - 1:26
    tạo thành một cây cầu đá
    tới bờ biển Scotland.
  • 1:26 - 1:29
    Finn bước đi trong cơn giận giữ.
  • 1:29 - 1:31
    Khi Scotland lờ mờ hiện ra trước mắt,
  • 1:31 - 1:34
    gã đã nhận ra hình bóng
    của Benandonner từ xa.
  • 1:34 - 1:36
    Finn có kích thước đáng nể,
  • 1:36 - 1:39
    nhưng khi nhìn thấy kẻ thù khổng lồ
    rầm rầm tiến về phía mình,
  • 1:39 - 1:42
    lòng dũng cảm của anh chùn xuống.
  • 1:42 - 1:48
    Liếc nhìn chiếc cổ dày và nắm đấm
    của Benandonner, Finn quay đầu bỏ chạy.
  • 1:48 - 1:51
    Trở về nhà, khi Benandonner
    đang xông nhanh tới,
  • 1:51 - 1:55
    Finn run rẩy tả lại sự lực lưỡng
    của kẻ thù cho Oonagh.
  • 1:55 - 1:58
    Họ biết nếu đối đầu với Benandonner,
  • 1:58 - 2:00
    anh sẽ bị bóp nát.
  • 2:00 - 2:02
    Vì vậy, Oonagh đã nảy ra
    một kế hoạch khôn khéo:
  • 2:02 - 2:05
    họ cần tạo ra
    một ảo tưởng về kích thước,
  • 2:05 - 2:10
    rằng Finn là một ngọn núi
    trong khi giữ anh ta khuất tầm mắt.
  • 2:10 - 2:13
    Khi Benandonner đến gần cuối cây cầu,
  • 2:13 - 2:16
    Oonagh nhét chồng vào một cái nôi lớn.
  • 2:16 - 2:19
    Cải trang thành một cậu bé to lớn,
  • 2:19 - 2:22
    Finn nằm yên lặng
    khi Benandonnner đập cửa.
  • 2:22 - 2:25
    Ngôi nhà rung lên
    khi hắn bước vào trong.
  • 2:25 - 2:29
    Oonagh nói với vị khách tức tối
    rằng chồng cô không có nhà,
  • 2:29 - 2:33
    nhưng cô mời hắn ngồi
    và ăn trong khi chờ đợi.
  • 2:33 - 2:36
    Khi cắn mạnh
    những chiếc bánh trước mặt,
  • 2:36 - 2:38
    Benandonner bật khóc
    trong đau đớn
  • 2:38 - 2:43
    thanh kim loại mà Oonagh giấu
    trong cái bánh đã làm gãy răng hắn.
  • 2:43 - 2:46
    Cô nói với hắn
    đây là chiếc bánh yêu thích của Finn,
  • 2:46 - 2:49
    gieo thoáng nghi ngờ
    trong tâm trí Benandonner
  • 2:49 - 2:52
    rằng hắn chẳng là gì
    so với đối thủ.
  • 2:52 - 2:54
    Khi Finn vờ khóc,
  • 2:54 - 2:59
    Benandonner đã bị thu hút
    bởi cậu bé khổng lồ trong góc nhà.
  • 2:59 - 3:03
    Một đứa trẻ quá lực lưỡng
    được quấn trong đống chăn.
  • 3:03 - 3:07
    Benandonner rùng mình trước ý nghĩ
    người cha sẽ trông thế nào.
  • 3:07 - 3:10
    Hắn thà không biết còn hơn.
  • 3:10 - 3:14
    Khi chạy trốn, Benadonner
    bóc toạc những tảng đá nối bờ,
  • 3:14 - 3:16
    phá vỡ đường đắp.
  • 3:16 - 3:19
    Những gì còn lại tạo lên
    hai hình thái đá đồng nhất:
  • 3:19 - 3:22
    một trên bờ biển Bắc Antrim
    của Ai-len
  • 3:22 - 3:28
    và một ở Hang Fingal ở Scotland,
    ngay bên kia bờ biển.
Title:
Truyền thuyết Ai-len về Giant's Causeway
Speaker:
Iseult Gillespie
Description:

Xem toàn bộ bài học: https://ed.ted.com/lessons/the-irish-myth-of-the-giant-s-causeway-iseult-gillespie

Trên bờ biển Bắc Ai-len, một cao nguyên rộng lớn gồm các phiến đá bazan và các cột trụ có tên là Giant's Causeway (Đường của Người Khổng lồ) trải dài ra biển. Khoa học giải thích điều này là kết quả của việc kết hợp dung nham nóng chảy và khe nứt khi nó nguội dần dần sau vụ phun trào núi lửa. Nhưng truyền thuyết Ai-len cổ đại lại có cách giải thích khác. Cùng nghe Iseult Gillespie kể lại câu chuyện về Đường của Người Khổng lồ.

Bài học của Iseult Gillespie, Hoạt hình TED-Ed bởi Dylan Glynn.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:43

Vietnamese subtitles

Revisions