Czy nasze wspomnienia są prawdziwe? - Daniel L. Schacter

Pełna lekcja: https://ed.ted.com/lessons/are-all-of-your-memories-real-daniel-l-schacter

W badaniu z lat 90. uczestnicy wspominali, że jako dzieci zgubili się w centrum handlowym. Niektórzy dzielili się tymi wspomnieniami z najdrobniejszymi szczegółami. Był tylko jeden problem: żadna z tych osób nie zgubiła się w centrum handlowym. Ludzie stworzyli fałszywe wspomnienia po tym, jak psychologowie powiedzieli im, że się zgubili, a rodzice to potwierdzili. O co tu chodzi? Daniel L. Schacter bada zawodność pamięci.

Lekcja: Daniel L. Schacter, reżyseria: AIM Creative Studios.

W badaniu z lat 90.

uczestnicy wspominali, że jako dzieci
zgubili się w centrum handlowym.

Niektórzy z drobnymi szczegółami.

Jeden nawet pamiętał,
że starszy pan, który go uratował,

nosił flanelową koszulę.

Tylko że żadna z tych osób
nie zgubiła się w centrum handlowym.

Badani stworzyli fałszywe wspomnienia,

kiedy badacze wmówili im, że się zgubili,

i że chociaż może nie pamiętają incydentu,

to potwierdzili to ich rodzice.

Nie tylko jedna czy dwie osoby
myślały, że pamiętają zagubienie.

Zrobiła to jedna czwarta uczestników.

Wyniki mogą brzmieć niewiarygodnie,

ale w rzeczywistości odzwierciedlają
bardzo częste doświadczenie.

Wspomnienia bywają zawodne.

Chociaż nadal nie wiemy,
co powoduje tę omylność

na poziomie neurologicznym,

badania ujawniły kilka najczęstszych
sposobów tworzenia wspomnień

niezgodnych z rzeczywistością.

Eksperyment z centrum handlowym
pokazuje, jak można nieświadomie

uznać informacje ze źródeł zewnętrznych,

takich jak inni ludzie czy wiadomości,

za własne wspomnienia.

Ten rodzaj sugestii to jeden z czynników
wpływających na wspomnienia.

W innym badaniu

naukowcy pokazali grupie uczestników

losowy zbiór fotografii,

w tym zdjęcia kampusu uniwersyteckiego,
w którym żaden badany nie był.

Kiedy trzy tygodnie później
pokazano te same zdjęcia,

większość uczestników stwierdziła,
że raczej albo na pewno

odwiedziła kampus w przeszłości.

Uczestnicy błędnie przypisali informacje
z jednego kontekstu, ujrzanego obrazu,

do innego, czyli wspomnień,
których rzekomo doświadczyli.

W innym eksperymencie
pokazano ludziom ilustrację lupy,

a potem kazano wyobrazić sobie lizaka.

Badani często wspominali,
że widzieli lupę i lizaka.

Mieli problem z połączeniem
obiektów z odpowiednim kontekstem:

czy rzeczywiście je widzieli,
czy po prostu je sobie wyobrazili.

Inne badanie, w którym psycholog
zbadał ponad 2000 osób

na temat poglądu na legalizację marihuany,

pokazuje jeszcze jeden
rodzaj wpływu na pamięć.

Uczestnicy odpowiadali
na pytania w latach 1973 i 1982.

Ci, którzy powiedzieli, że w 1973 roku
poparli legalizację marihuany,

ale w 1982 roku byli temu przeciwni,

częściej twierdzili, że w 1973 roku
sprzeciwiali się legalizacji,

dostosowując dawne poglądy do obecnych.

Aktualne opinie, uczucia i doświadczenia

mogą zniekształcić wspomnienia.

W innym badaniu badacze przekazali
dwóm grupom uczestników

podstawowe informacje o dawnej wojnie,

prosząc o ocenę prawdopodobieństwa
zwycięstwa każdej ze stron.

Każda grupa otrzymała te same informacje

z wyjątkiem tego, że jednej grupie
ujawniono, kto faktycznie wygrał wojnę.

Druga grupa nie znała prawdziwego wyniku.

Teoretycznie odpowiedzi
obu grup powinny być podobne,

bo prawdopodobieństwo
zwycięstwa każdej ze stron

nie ma związku z faktycznym wynikiem.

Jeśli jest 20% szans na burzę
z piorunami i ta burza ma miejsce,

szansa nie wzrasta wstecz do 100%.

Mimo to grupa znająca wynik wojny oceniła
wyżej szanse faktycznych zwycięzców

niż grupa bez tej wiedzy.

Omylność wspomnień może
wpływać na rzeczywistość.

Pytania naprowadzające zadane
świadkom podczas policyjnych przesłuchań

mogą spowodować błędną
identyfikację czy niewiarygodne zeznania.

Nawet przy braku pytań naprowadzających

złe przypisanie źródła może prowadzić
do błędnych zeznań naocznych świadków.

Jeśli na sali sądowej

sędzia nie dopuści dowodu

i nakaże przysięgłym jego zignorowanie,
ci nie zawsze umieją to zrobić.

Jeśli pacjent szuka drugiej opinii,

a drugi lekarz zna pierwsze rozpoznanie,

ta wiedza może wpłynąć na jego diagnozę.

Wspomnienia nie są niezawodną
reprezentacją rzeczywistości,

a subiektywnymi spostrzeżeniami

i nie musi w tym być coś złego.

Problem pojawia się,
kiedy pamięć uznajemy za fakt

bez zrozumienia
prawdziwej natury wspomnień.