< Return to Video

Ջուլիան Թրեժր. լավ լսելու 5 միջոց

  • 0:00 - 0:03
    Մենք կորցնում ենք լսելու ունակությունը:
  • 0:03 - 0:07
    Հաղորդակցվելու ժամանակի մոտ 60 տոկոսը ծախսում ենք լսելու վրա:
  • 0:07 - 0:09
    Սակայն այնքան էլ լավ չենք լսելուց:
  • 0:09 - 0:11
    Մեր լսածի միայն 25 տոկոսն ենք մտապահում:
  • 0:11 - 0:13
    Նկատի չունեմ ձեզ կամ այս ելույթը,
  • 0:13 - 0:15
    բայց հիմնականում դա այդպես է:
  • 0:15 - 0:17
    Եկեք սահմանենք լսելը
  • 0:17 - 0:19
    որպես հնչյունների իմաստավորում:
  • 0:19 - 0:21
    Դա մտավոր աշխատանք է,
  • 0:21 - 0:23
    իմաստի տարանջատման աշխատանք:
  • 0:23 - 0:25
    Մենք այդ անելու համար հիանալի մեթոդներ ենք կիրառում:
  • 0:25 - 0:27
    Դրանցից մեկը հնչյունների համախումբը ճանաչելն է:
  • 0:27 - 0:30
    (Ամբոխի աղմուկ): Եթե նման երեկույթի ժամանակ
  • 0:30 - 0:32
    ասեմ` «Դեյվիդ, Սառա, լսեք»
  • 0:32 - 0:34
    ձեզնից ոմանք ուշադրություն կդարձնեն:
  • 0:34 - 0:36
    Մենք ճանաչում ենք ձայնային համադրությունները
  • 0:36 - 0:38
    և տարբերակում աղմուկն ազդակից,
  • 0:38 - 0:40
    հատկապես մեր անունը:
  • 0:40 - 0:42
    Տարբերակումը ևս մի միջոց է, որ կիրառում ենք:
  • 0:42 - 0:45
    Եթե այս կատարյալ աղմուկը մի քանի րոպեից ավելի թողնեմ,
  • 0:45 - 0:47
    դուք պարզապես կդադարեք այն լսել:
  • 0:47 - 0:49
    Մենք լսում ենք տարբերությունները
  • 0:49 - 0:52
    և անտեսում չփոփոխվող հնչյունները:
  • 0:52 - 0:55
    Բացի այդ գոյություն ունեն բազմատեսակ ֆիլտրեր:
  • 0:55 - 0:58
    Ֆիլտրերի միջոցով մենք բոլոր ձայներից տարորոշում ենք,
  • 0:58 - 1:00
    թե որոնց ուշադրություն դարձնենք:
  • 1:00 - 1:02
    Մարդկանց մեծ մասը նույնիսկ չի գիտակցում
  • 1:02 - 1:04
    այդ ֆիլտրերի գոյության մասին:
  • 1:04 - 1:07
    Բայց հենց դրանք են ստեղծում մեր իրականությունը
  • 1:07 - 1:10
    և պայմանավորում` ինչին այդ պահին ուշադրություն դարձնել:
  • 1:10 - 1:12
    Մի օրինակ բերեմ.
  • 1:12 - 1:15
    նպատակադրվածությունը շատ կարևոր է հնչյունների տարորշման և լսելու համար:
  • 1:15 - 1:17
    Երբ ամուսնացա,
  • 1:17 - 1:19
    կնոջս խոստացա, որ նրան կլսեմ ամեն օր այնպես,
  • 1:19 - 1:21
    ասես առաջին անգամ:
  • 1:21 - 1:24
    Դե իհարկե, դա ինձ մոտ չի ստացվում գրեթե ամեն օր
  • 1:24 - 1:26
    (Ծիծաղ)
  • 1:26 - 1:29
    Բայց մեր հարաբերություններում սա շատ կարևոր մտադրություն է:
  • 1:29 - 1:31
    Բայց սա դեռ ամենը չէ:
  • 1:31 - 1:34
    Հնչյունը մեզ նաև տարածական և ժամանակային պատկերացում է տալիս:
  • 1:34 - 1:37
    Եթե փակեք ձեր աչքերը հենց հիմա այս սենյակում,
  • 1:37 - 1:39
    միևնույն է, պատկերացում եք կազմում սրահի չափսի մասին`
  • 1:39 - 1:41
    դրա մակերեսներից եկող
  • 1:41 - 1:43
    ձայնային ալիքների տատանումների շնորհիվ:
  • 1:43 - 1:45
    Գիտակցում եք նաև` քանի մարդ կա ձեր շուրջը,
  • 1:45 - 1:48
    քանի որ ձեզ են հասնում միկրոձայնային ալիքները:
  • 1:48 - 1:51
    Ձայնը մեզ նաև ժամանակի զգացողություն է տալիս,
  • 1:51 - 1:53
    քանի որ ժամանակը միշտ
  • 1:53 - 1:55
    պարփակված է նրանում:
  • 1:55 - 1:57
    Ի դեպ, կարող եմ հավաստիացնել նաև, որ
  • 1:57 - 1:59
    լսելու միջոցով ենք ընկալում ժամանակի ընթացքը`
  • 1:59 - 2:01
    անցյալից մինչ ապագա:
  • 2:01 - 2:03
    «Հնչյունությունը ժամանակ և իմաստ է», հիանալի է ասված:
  • 2:03 - 2:06
    Սկզբում նշեցի, որ մենք կորցնում ենք լսելու ունակությունը:
  • 2:06 - 2:08
    Իսկ ինչու՞ նշեցի:
  • 2:08 - 2:10
    Դրա պատճառները շատ են:
  • 2:10 - 2:12
    Առաջինը, ստեղծել ենք տեղեկատվությունը փաստագրելու միջոցներ`
  • 2:12 - 2:14
    սկզբում գրելը, հետո ձայնագրումը,
  • 2:14 - 2:16
    իսկ հիմա նաև տեսագրումը:
  • 2:16 - 2:19
    Ուշադիր և ճշգրիտ լսելու արժեքը
  • 2:19 - 2:21
    պարզապես անհետացել է:
  • 2:21 - 2:24
    Երկրորդ, աշխարհն այժմ այնքան աղմկոտ է:
  • 2:24 - 2:26
    (Աղմուկ) Այս աններդաշնակության պայմաններում,
  • 2:26 - 2:29
    լսողական և տեսողական,
  • 2:29 - 2:31
    պարզապես դժվար է լսել:
  • 2:31 - 2:33
    Լսելը հոգնեցուցիչ է:
  • 2:33 - 2:35
    Շատերն աղմուկից փրկություն են գտնում ականջակալներ կրելով:
  • 2:35 - 2:38
    Սակայն նրանք այս մեծ հանրային տարածքը`
  • 2:38 - 2:40
    ձայնային ընդհանուր տարածքը
  • 2:40 - 2:44
    վերածում են միլիոնավոր աննշան ձայնային միավորների:
  • 2:44 - 2:47
    Այս սցենարի դեպքում ոչ ոք մյուսին չի լսում:
  • 2:47 - 2:49
    Մենք անհամբեր ենք դառնում:
  • 2:49 - 2:51
    Մենք այլևս պերճախոսություն չենք ցանկանում լսել,
  • 2:51 - 2:53
    այլ հնչյունների պատառիկներ:
  • 2:53 - 2:55
    Եվ զրույցի արվեստը,
  • 2:55 - 2:57
    ըստ իս, վտանգավոր ձևով փոխարինվում է
  • 2:57 - 2:59
    սեփական անձը ներկայացնելով:
  • 2:59 - 3:02
    Չգիտեմ, թե որքան է լսելու բաժինը այսպիսի զրույցում,
  • 3:02 - 3:04
    որը հաճախ է պատահում
  • 3:04 - 3:06
    հատկապես Միացյալ Թագավորությունում:
  • 3:06 - 3:08
    Մեր ընկալունակությունը թուլանում է:
  • 3:08 - 3:11
    Լրատվամիջոցները այսպիսի ճչացող գլխագրերով են ստիպված
  • 3:11 - 3:13
    գրավել մեր ուշադրությունը:
  • 3:13 - 3:15
    Դա նշանակում է` մենք դժվարանում ենք ուշադրություն դարձնել
  • 3:15 - 3:17
    նրբորեն, անուղղակիորեն
  • 3:17 - 3:20
    կամ ոչ բացահայտորեն ասվածին:
  • 3:20 - 3:23
    Այն, որ լսելու ունակությունը կորցնում ենք, լուրջ խնդիր է:
  • 3:23 - 3:25
    Սա անկարևոր մանրուք չէ,
  • 3:25 - 3:28
    քանի որ լսելը քայլ է դեպի հասկացողություն:
  • 3:28 - 3:32
    Գիտակցաբար լսելը միշտ տանում է ըմբռնման:
  • 3:32 - 3:35
    Եվ միայն չգիտակցված լսելու պարագայում
  • 3:35 - 3:37
    կարող են այսպիսի բաներ պատահել.
  • 3:37 - 3:39
    աշխարհը, որտեղ միմյանց բացարձակ չեն լսում,
  • 3:39 - 3:43
    իսկապես սարսափելի վայր է:
  • 3:43 - 3:45
    Այսպիսով, կցանկանայի ձեզ ներկայացնել
  • 3:45 - 3:48
    հինգ պարզ վարժություն, մատչելի միջոցներ`
  • 3:48 - 3:50
    բարելավելու ձեր գիտակցված լսողությունը:
  • 3:50 - 3:52
    Կցանկանա՞ք:
  • 3:52 - 3:54
    (Հանդիսատեսը` այո) Բարի:
  • 3:54 - 3:56
    Առաջինը լռությունն է:
  • 3:56 - 3:58
    Օրական գոնե երեք րոպե լռությունը
  • 3:58 - 4:00
    հիանալի վարժանք է
  • 4:00 - 4:02
    ականջները հանգստացնելու և վերալիցքավորվելու համար,
  • 4:02 - 4:04
    որպեսզի կրկին կարողանաք ունկնդիր լինել լռությանը:
  • 4:04 - 4:06
    Եթե չեք կարող բացարձակ լռության մեջ լինել,
  • 4:06 - 4:09
    ապա գոնե անաղմուկ վայր ընտրեք, որը նույնպես ընդունելի է:
  • 4:09 - 4:12
    Երկրորդ, սա ես ձայների խառնուրդ եմ անվանում
  • 4:12 - 4:15
    Նույնիսկ եթե այսպիսի աղմկոտ միջավայրում եք գտնվում,
  • 4:15 - 4:18
    իսկ մենք հաճախ ենք այսպիսի վայրերում լինում,
  • 4:18 - 4:20
    ուշադրություն դարձրեք, թե օրինակ սրճարանում
  • 4:20 - 4:22
    քանի աղբյուրից եք ձայն լսում:
  • 4:22 - 4:25
    Այս խառնուրդի մեջ քանի՞ առանձին ձայն եք լսում:
  • 4:25 - 4:28
    Նույնը կարելի է անել նաև մի գեղեցիկ վայրում,օրինակ լճի մոտ:
  • 4:28 - 4:30
    Քանի՞ թռչունի ձայն եք լսում:
  • 4:30 - 4:32
    Որտե՞ղ են դրանք: Որտեղի՞ց է գալիս կոհակների ձայնը:
  • 4:32 - 4:34
    Հիանալի վարժանք է
  • 4:34 - 4:37
    լսելու որակը լավացնելու համար:
  • 4:37 - 4:39
    Երրորդ վարժությունն անվանում եմ ըմբոշխնում.
  • 4:39 - 4:41
    գեղեցիկ վարժանք է:
  • 4:41 - 4:43
    Խոսքն առօրյա ձայներից հաճույք ստանալու մասին է:
  • 4:43 - 4:46
    Սա, օրինակ, իմ չորացուցիչն է
  • 4:46 - 4:48
    (Չորացուցիչի ձայնը) Ասես վալս է.
  • 4:48 - 4:51
    մեկ-երկու-երեք, մեկ-երկու-երեք:
  • 4:51 - 4:53
    Ինձ իսկապես դուր է գալիս:
  • 4:53 - 4:55
    Իսկ հապա մի սա փորձեք
  • 4:55 - 5:04
    (Սրճաղացի ձայն):
  • 5:04 - 5:06
    Օ՜:
  • 5:06 - 5:08
    Առօրյա ձայներն իսկապես հետաքրքիր են, եթե ուշադրություն դարձնեք:
  • 5:08 - 5:10
    Դա անվանում եմ թաքնված երգչախումբ:
  • 5:10 - 5:12
    Միշտ մեզ հետ է:
  • 5:12 - 5:14
    Հաջորդ վարժանքը
  • 5:14 - 5:16
    հավանաբար ամենից կարևորն է,
  • 5:16 - 5:18
    եթե միայն դա հիշելու լինեք:
  • 5:18 - 5:20
    Խոսքը լսելու շեշտադրումների մասին է`
  • 5:20 - 5:23
    կարող եք ինքներդ ընտրություն կատարել լսելու այն,
  • 5:23 - 5:25
    ինչը նպատակահարմար է կամ ինչը ցանկանում եք լսել:
  • 5:25 - 5:27
    Սա այն ֆիլտրերի փորձարկմանն է վերաբերում:
  • 5:27 - 5:29
    Հիշու՞մ եք այն ֆիլտրերը, որոնց օրինակները բերեցի սկզբում:
  • 5:29 - 5:31
    Սկսեք որպես լծակներ փորձարկել դրանք,
  • 5:31 - 5:34
    գիտակցված ընկալել և տեղափոխվել տարբեր տարածքներ:
  • 5:34 - 5:36
    Սրանք լսելու դիրքերից
  • 5:36 - 5:39
    կամ աստիճաններից մի քանիսն են միայն, որ կարող եք կիրառել:
  • 5:39 - 5:41
    Այդպիսիք շատ կան:
  • 5:41 - 5:43
    Հաճույք ստացեք դրանք օգտագործելուց: Շատ ոգևորիչ է:
  • 5:43 - 5:45
    Վերջում մի հապավում ներկայացնեմ:
  • 5:45 - 5:48
    Կարող եք կիրառել լսելիս, հաղորդակցվելիս:
  • 5:48 - 5:50
    Եթե այդ երկու դերերից մեկում եք,
  • 5:50 - 5:54
    որն այս դեպքում վերաբերում է բոլորիդ, քանի որ լսում եք այս ելույթը:
  • 5:54 - 5:56
    հապավումը կոչվում է RASA.
  • 5:56 - 5:58
    սանսկրիտերենից թարգմանաբար նշանակում է
  • 5:58 - 6:00
    կենսահյութ կամ էություն:
  • 6:00 - 6:02
    RASA նշանակում է Ընկալել,
  • 6:02 - 6:04
    այսինքն ուշադրություն դարձնել մարդուն,
  • 6:04 - 6:06
    Գնահատել` արձագանքելով արտահայտչամիջոցներով,
  • 6:06 - 6:08
    ինչպես` ըհը, այո, օ, բարի,
  • 6:08 - 6:11
    Ամփոփել, «այսպիսով» բառը շատ կարևոր է հաղորդակցության մեջ,
  • 6:11 - 6:15
    Հարցնել` վերջում հարցեր տվեք:
  • 6:15 - 6:17
    Այպիսով, հնչյունը իմ կիրքն է, իմ կյանքը:
  • 6:17 - 6:19
    Մի ամբողջ գիրք եմ գրել դրա մասին: Ապրում եմ լսելու համար:
  • 6:19 - 6:22
    Իհարկե շատերից այդչափ նվիրում ակնկալելը չափազանց է:
  • 6:22 - 6:24
    Սակայն հավատացած եմ, որ յուրաքանչյուր մարդ
  • 6:24 - 6:26
    պետք է գիտակցաբար լսի
  • 6:26 - 6:28
    լիարժեք ապրելու համար.
  • 6:28 - 6:30
    ժամանակի ու տարածության մեջ
  • 6:30 - 6:32
    մեզ շրջապատող ֆիզիկական աշխարհի հետ կապակցված լինելու,
  • 6:32 - 6:34
    փոխըմբռնման շնորհիվ միմյանց հետ կապված լինելու համար:
  • 6:34 - 6:36
    Էլ չեմ ասում հոգևոր կապվածության մասին,
  • 6:36 - 6:38
    քանի որ իմ գիտեցած ցանկացած հոգևոր ճանապարհի հիմքում
  • 6:38 - 6:40
    լսելն ու խորհելն
  • 6:40 - 6:42
    է ընկած:
  • 6:42 - 6:44
    Այդ իսկ պատճառով
  • 6:44 - 6:46
    մեր դպրոցներում լսելը պետք է դասավանդենք
  • 6:46 - 6:48
    որպես հմտություն:
  • 6:48 - 6:50
    Ինչու՞ այն չի դասավանդվում: Անհեթեթություն է:
  • 6:50 - 6:53
    Եվ եթե լսելու հմտություններ սովորեցնենք մեր դպրոցներում,
  • 6:53 - 6:56
    ապա լսելու անկման վտանգավոր միտումը
  • 6:56 - 6:59
    և սարսափելի աշխարհի հավանականությունը կարող ենք կանխել
  • 6:59 - 7:02
    և տեղափոխվել մեկ այլ իրողություն, որտեղ բոլորը միմյանց գիտակցաբար լսում են
  • 7:02 - 7:04
    կամ առնվազն ունակ են այդ անելու:
  • 7:04 - 7:06
    Չգիտեմ ինչպես դրան հասնել,
  • 7:06 - 7:08
    սակայն սա TEDն է,
  • 7:08 - 7:11
    իսկ TED-ի համայնքը ցանկացած բան անելու ներուժ ունի:
  • 7:11 - 7:14
    Ուրեմն, հրավիրում եմ բոլորիդ միանալու ինձ, միանալու մեկմեկու`
  • 7:14 - 7:17
    այս առաքելությունը ստանձնելու և դպրոցում դասավանդելու
  • 7:17 - 7:20
    մեկ սերնդի աշխարհը փոխելով, լսող,
  • 7:20 - 7:22
    փոխկապակցված, փոխըմբռնող
  • 7:22 - 7:25
    և խաղաղ աշխարհ ստեղծելու համար:
  • 7:25 - 7:27
    Շնորհակալ եմ, որ լսեցիք ինձ այսօր:
  • 7:27 - 7:29
    (Ծափահարություններ)
Title:
Ջուլիան Թրեժր. լավ լսելու 5 միջոց
Speaker:
Julian Treasure
Description:

Հետզհետե աղմկոտ դարձող աշխարհում, ինչպես ասում է հնչյունների ու ձայնի փորձագետ Ջուլիան Թրեժրը, «Մենք կորցնում ենք լսելու ունակությունը»: Այս կարճ ու հիանալի ելույթի ընթացքում Թրեժրը շրջապատի մարդկանց գիտակցված և ուշադիր լսելու հինգ միջոց է առաջարկում:

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:29
Tatevik Avetisyan added a translation

Armenian subtitles

Revisions