O nauce kryjącej się za nagłówkami o klimacie
-
0:00 - 0:03Chciałabym Wam dzisiaj opowiedzieć o skali
-
0:03 - 0:05naukowego wysiłku, którego efektami są
-
0:05 - 0:07nagłówki które można znaleźć w prasie.
-
0:07 - 0:09Nagłówki takie jak ten, dotyczące zmian klimatu.
-
0:09 - 0:13oraz nagłówki takie jak ten, dotyczące zanieczyszczenia powietrza, bądź smogu.
-
0:13 - 0:16Tematy te są dwoma gałęziami tego samego działu nauki o atmosferze.
-
0:16 - 0:18Ostatnio nagłówki wyglądały tak jak ten, kiedy to Międzyrządowy
-
0:18 - 0:20Zespół do spraw Zmian Klimatu, (ang. IPCC),
-
0:20 - 0:24wydał raport o stanie zrozumienia systemu atmosferycznego.
-
0:24 - 0:26Ten raport został napisany przez 620 naukowców
-
0:26 - 0:28z 40 krajów.
-
0:28 - 0:30Napisali oni niemalże tysiąc stron na ten temat.
-
0:30 - 0:33A wszystkie z nich były recenzowane przez kolejnych, ponad 400,
-
0:33 - 0:36naukowców i recenzentów, pochodzących ze 113 krajów.
-
0:36 - 0:39To jest wielka społeczność. Tak wielka społeczność, że w zasadzie
-
0:39 - 0:42nasze coroczne zebranie jest największym spotkaniem naukowców na świecie.
-
0:42 - 0:45Ponad 15 tysięcy naukowców przyjeżdża każdego roku do San Francisco z tego powodu.
-
0:45 - 0:47A każdy z tych naukowców jest w grupie badawczej.
-
0:47 - 0:50A każda grupa badawcza zajmuje się szeregiem różnych tematów.
-
0:50 - 0:53W Cambridge tematy są tak zróżnicowane jak oscylacje El Nino,
-
0:53 - 0:55które mają wpływ na pogodę i klimat,
-
0:55 - 0:57asymilacja danych satelitarnych,
-
0:57 - 1:00czy emisje z plantacji produkujących biopaliwa, czym właśnie się zajmuję.
-
1:00 - 1:03A każdą z tych dziedzin badań, których w zasadzie jest więcej,
-
1:03 - 1:05zajmują się doktoranci, tacy jak ja.
-
1:05 - 1:07Zajmujemy się niewiarygodnie wąskimi dziedzinami,
-
1:07 - 1:09tak wąskimi jak badanie tylko kilku procesów czy kilku molekuł.
-
1:09 - 1:12Jedną z cząsteczek, którą badam, jest izopren,
-
1:12 - 1:16który widać tutaj. Jest to mała, organiczna cząsteczka. Pewnie nigdy o niej nie słyszeliście.
-
1:16 - 1:18Spinacz do papieru waży w przybliżeniu tyle co
-
1:18 - 1:22900 tryliardów -- 10 do potęgi 21 -- cząsteczek izoprenu.
-
1:22 - 1:24Ale niezależnie od jego małej wagi,
-
1:24 - 1:26co roku do atmosfery emituje się go tyle
-
1:26 - 1:29ile ważą wszyscy ludzie na naszej planecie.
-
1:29 - 1:32To naprawdę wielka ilość materii. Jest równoważna wadze emitowanego metanu.
-
1:32 - 1:35A ponieważ jest go tak dużo, jest on istotnym czynnikiem dla atmosfery.
-
1:35 - 1:38Ponieważ jest istotny dla atmosfery,
-
1:38 - 1:40staramy się poznać go na wszystkie sposoby.
-
1:40 - 1:42Wysadzamy go i i obserwujemy jego części.
-
1:42 - 1:44To jest komora do badań smogu EUPHORE w Hiszpani.
-
1:44 - 1:46Eksplozje atmosferyczne, spalanie paliw
-
1:46 - 1:49trwa tam około 15 tysięcy razy dłużej niż w silniku w aucie.
-
1:49 - 1:51Jednak wciąż oglądamy części.
-
1:51 - 1:53Używamy kolosalnych modeli liczonych na superkomputerach.
-
1:53 - 1:55Tym właśnie się zajmuję.
-
1:55 - 1:57Nasze modele mają setki tysięcy punktów siatki
-
1:57 - 2:00dla każdego oblicza się setki zmiennych, w bardzo małych odstepach czasu.
-
2:00 - 2:02Wykonanie naszych obliczeń zajmuje tygodnie.
-
2:02 - 2:04A przeprowadzamy ich tuziny
-
2:04 - 2:06w celu zrozumienia co tak naprawdę się dzieje.
-
2:06 - 2:09Co więcej, szukając tej molekuły latamy dookoła świata.
-
2:09 - 2:12Niedawno przystąpiłam do kampani terenowej w Malezji. Są też inne.
-
2:12 - 2:14Stworzyliśmy tam wieżę obserwacyjną atmosfery,
-
2:14 - 2:16w samym środku lasu deszczowego, oraz wydaliśmy setki tysięcy
-
2:16 - 2:18dolarów na cenne wyposażenie naukowe
-
2:18 - 2:20tam zainstalowane, żeby szukać tam izoprenu
-
2:20 - 2:22jak i innych rzeczy.
-
2:22 - 2:24To jest nasza wieża w środku lasu deszczowego, widziana z powietrza.
-
2:24 - 2:26A to jest widok z ziemi.
-
2:26 - 2:29Na część tej wyprawy zabraliśmy ze sobą samolot.
-
2:29 - 2:32Tym samolotem, modelem BA146, którego operatorem było FAAM,
-
2:32 - 2:35lata normalnie 120 do 130 osób.
-
2:35 - 2:38Pewnie lecieliście podobnymi aby dziś się tu znaleźć.
-
2:38 - 2:41Ale nie lataliśmy nim tak po prostu. Lataliśmy 100 metrów ponad koronami drzew
-
2:41 - 2:44żeby dokonać pomiarów tej molekuły. Niewiarygodnie niebezpieczna sprawa.
-
2:44 - 2:47Musieliśmy lecieć pod specjalnym kątem natarcia aby pomiary były możliwe.
-
2:47 - 2:49Do pilotażu wynajęliśmy pilotów wojskowych i testowych.
-
2:49 - 2:51Musieliśmy zdobyć specjalne zezwolenia na loty.
-
2:51 - 2:54Przy lataniu wzdłuż brzegów dolin, siły bezwładności mogą osiągnąć nawet 2g.
-
2:54 - 2:56W tych warunkach naukowcy muszą być uwiązani
-
2:56 - 2:58by móc dokonywać pomiarów na pokładzie.
-
2:58 - 3:00Tak więc, możecie sobie wyobrazić,
-
3:00 - 3:03że wnętrze tego samolotu nie wygląda jak wnętrze samolotu pasażerskiego.
-
3:03 - 3:08To jest latające laboratorium, które zabraliśmy w miejsce występowania tej cząsteczki.
-
3:08 - 3:11Robimy to wszystko aby zrozumieć właściwości chemiczne jednej molekuły.
-
3:11 - 3:13A kiedy ten czy inny student taki jak ja ma trochę chęci
-
3:13 - 3:15i wiedzy o takiej molekule,
-
3:15 - 3:17pisze on jedną publikację naukową na dany temat.
-
3:17 - 3:19Z jednej tylko wyprawy terenowej dostaniemy pewnie
-
3:19 - 3:22kilka tuzinów prac traktujących o różnych procesach czy cząsteczkach.
-
3:22 - 3:24W czasie gdy nasz stan wiedzy się poszerza,
-
3:24 - 3:27będzie on treścią podrozdziału, lub podpodrozdziału
-
3:27 - 3:30opracowania wydanego np. przez IPCC, chociaż mamy też inne.
-
3:30 - 3:33A każdy z 11 rozdziałów opracowania IPCC
-
3:33 - 3:35zawiera sześć do dziesięciu podrozdziałów.
-
3:35 - 3:37Możecie sobie zatem wyobrazić skalę włożonego w nie wysiłku.
-
3:37 - 3:39W każdym z takich opracować jakie tworzymy,
-
3:39 - 3:41skupiamy się na podsumowaniu.
-
3:41 - 3:44Takie podsumowanie jest pisane dla czytelników nie związanych z nauką.
-
3:44 - 3:46Przekazujemy takie podsumowanie dziennikarzom i politykom,
-
3:46 - 3:48aby tworzyli nagłówki prasowe takie jak ten.
-
3:48 - 3:50Dziękuję bardzo.
-
3:50 - 3:53(Oklaski)
- Title:
- O nauce kryjącej się za nagłówkami o klimacie
- Speaker:
- Rachel Pike
- Description:
-
W zaledwie 4 minuty, chemiczka zajmująca sie atmosferą, Rachel Pike przedstawia gigantyczny wysiłek naukowców stojący za nagłówkami prasowymi dotyczącymi zmian klimatu, wraz z jej zespołem - jednym z tysięcy - biorącym udział w ryzykownym locie ponad lasem deszczowym w pogoni za danymi o molekule, która jest kluczowa dla atmosfery.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 03:57
![]() |
Rysia Wand edited Polish subtitles for The science behind a climate headline | |
![]() |
Retired user added a translation |