< Return to Video

O nauce kryjącej się za nagłówkami o klimacie

  • 0:00 - 0:03
    Chciałabym Wam dzisiaj opowiedzieć o skali
  • 0:03 - 0:05
    naukowego wysiłku, którego efektami są
  • 0:05 - 0:07
    nagłówki które można znaleźć w prasie.
  • 0:07 - 0:09
    Nagłówki takie jak ten, dotyczące zmian klimatu.
  • 0:09 - 0:13
    oraz nagłówki takie jak ten, dotyczące zanieczyszczenia powietrza, bądź smogu.
  • 0:13 - 0:16
    Tematy te są dwoma gałęziami tego samego działu nauki o atmosferze.
  • 0:16 - 0:18
    Ostatnio nagłówki wyglądały tak jak ten, kiedy to Międzyrządowy
  • 0:18 - 0:20
    Zespół do spraw Zmian Klimatu, (ang. IPCC),
  • 0:20 - 0:24
    wydał raport o stanie zrozumienia systemu atmosferycznego.
  • 0:24 - 0:26
    Ten raport został napisany przez 620 naukowców
  • 0:26 - 0:28
    z 40 krajów.
  • 0:28 - 0:30
    Napisali oni niemalże tysiąc stron na ten temat.
  • 0:30 - 0:33
    A wszystkie z nich były recenzowane przez kolejnych, ponad 400,
  • 0:33 - 0:36
    naukowców i recenzentów, pochodzących ze 113 krajów.
  • 0:36 - 0:39
    To jest wielka społeczność. Tak wielka społeczność, że w zasadzie
  • 0:39 - 0:42
    nasze coroczne zebranie jest największym spotkaniem naukowców na świecie.
  • 0:42 - 0:45
    Ponad 15 tysięcy naukowców przyjeżdża każdego roku do San Francisco z tego powodu.
  • 0:45 - 0:47
    A każdy z tych naukowców jest w grupie badawczej.
  • 0:47 - 0:50
    A każda grupa badawcza zajmuje się szeregiem różnych tematów.
  • 0:50 - 0:53
    W Cambridge tematy są tak zróżnicowane jak oscylacje El Nino,
  • 0:53 - 0:55
    które mają wpływ na pogodę i klimat,
  • 0:55 - 0:57
    asymilacja danych satelitarnych,
  • 0:57 - 1:00
    czy emisje z plantacji produkujących biopaliwa, czym właśnie się zajmuję.
  • 1:00 - 1:03
    A każdą z tych dziedzin badań, których w zasadzie jest więcej,
  • 1:03 - 1:05
    zajmują się doktoranci, tacy jak ja.
  • 1:05 - 1:07
    Zajmujemy się niewiarygodnie wąskimi dziedzinami,
  • 1:07 - 1:09
    tak wąskimi jak badanie tylko kilku procesów czy kilku molekuł.
  • 1:09 - 1:12
    Jedną z cząsteczek, którą badam, jest izopren,
  • 1:12 - 1:16
    który widać tutaj. Jest to mała, organiczna cząsteczka. Pewnie nigdy o niej nie słyszeliście.
  • 1:16 - 1:18
    Spinacz do papieru waży w przybliżeniu tyle co
  • 1:18 - 1:22
    900 tryliardów -- 10 do potęgi 21 -- cząsteczek izoprenu.
  • 1:22 - 1:24
    Ale niezależnie od jego małej wagi,
  • 1:24 - 1:26
    co roku do atmosfery emituje się go tyle
  • 1:26 - 1:29
    ile ważą wszyscy ludzie na naszej planecie.
  • 1:29 - 1:32
    To naprawdę wielka ilość materii. Jest równoważna wadze emitowanego metanu.
  • 1:32 - 1:35
    A ponieważ jest go tak dużo, jest on istotnym czynnikiem dla atmosfery.
  • 1:35 - 1:38
    Ponieważ jest istotny dla atmosfery,
  • 1:38 - 1:40
    staramy się poznać go na wszystkie sposoby.
  • 1:40 - 1:42
    Wysadzamy go i i obserwujemy jego części.
  • 1:42 - 1:44
    To jest komora do badań smogu EUPHORE w Hiszpani.
  • 1:44 - 1:46
    Eksplozje atmosferyczne, spalanie paliw
  • 1:46 - 1:49
    trwa tam około 15 tysięcy razy dłużej niż w silniku w aucie.
  • 1:49 - 1:51
    Jednak wciąż oglądamy części.
  • 1:51 - 1:53
    Używamy kolosalnych modeli liczonych na superkomputerach.
  • 1:53 - 1:55
    Tym właśnie się zajmuję.
  • 1:55 - 1:57
    Nasze modele mają setki tysięcy punktów siatki
  • 1:57 - 2:00
    dla każdego oblicza się setki zmiennych, w bardzo małych odstepach czasu.
  • 2:00 - 2:02
    Wykonanie naszych obliczeń zajmuje tygodnie.
  • 2:02 - 2:04
    A przeprowadzamy ich tuziny
  • 2:04 - 2:06
    w celu zrozumienia co tak naprawdę się dzieje.
  • 2:06 - 2:09
    Co więcej, szukając tej molekuły latamy dookoła świata.
  • 2:09 - 2:12
    Niedawno przystąpiłam do kampani terenowej w Malezji. Są też inne.
  • 2:12 - 2:14
    Stworzyliśmy tam wieżę obserwacyjną atmosfery,
  • 2:14 - 2:16
    w samym środku lasu deszczowego, oraz wydaliśmy setki tysięcy
  • 2:16 - 2:18
    dolarów na cenne wyposażenie naukowe
  • 2:18 - 2:20
    tam zainstalowane, żeby szukać tam izoprenu
  • 2:20 - 2:22
    jak i innych rzeczy.
  • 2:22 - 2:24
    To jest nasza wieża w środku lasu deszczowego, widziana z powietrza.
  • 2:24 - 2:26
    A to jest widok z ziemi.
  • 2:26 - 2:29
    Na część tej wyprawy zabraliśmy ze sobą samolot.
  • 2:29 - 2:32
    Tym samolotem, modelem BA146, którego operatorem było FAAM,
  • 2:32 - 2:35
    lata normalnie 120 do 130 osób.
  • 2:35 - 2:38
    Pewnie lecieliście podobnymi aby dziś się tu znaleźć.
  • 2:38 - 2:41
    Ale nie lataliśmy nim tak po prostu. Lataliśmy 100 metrów ponad koronami drzew
  • 2:41 - 2:44
    żeby dokonać pomiarów tej molekuły. Niewiarygodnie niebezpieczna sprawa.
  • 2:44 - 2:47
    Musieliśmy lecieć pod specjalnym kątem natarcia aby pomiary były możliwe.
  • 2:47 - 2:49
    Do pilotażu wynajęliśmy pilotów wojskowych i testowych.
  • 2:49 - 2:51
    Musieliśmy zdobyć specjalne zezwolenia na loty.
  • 2:51 - 2:54
    Przy lataniu wzdłuż brzegów dolin, siły bezwładności mogą osiągnąć nawet 2g.
  • 2:54 - 2:56
    W tych warunkach naukowcy muszą być uwiązani
  • 2:56 - 2:58
    by móc dokonywać pomiarów na pokładzie.
  • 2:58 - 3:00
    Tak więc, możecie sobie wyobrazić,
  • 3:00 - 3:03
    że wnętrze tego samolotu nie wygląda jak wnętrze samolotu pasażerskiego.
  • 3:03 - 3:08
    To jest latające laboratorium, które zabraliśmy w miejsce występowania tej cząsteczki.
  • 3:08 - 3:11
    Robimy to wszystko aby zrozumieć właściwości chemiczne jednej molekuły.
  • 3:11 - 3:13
    A kiedy ten czy inny student taki jak ja ma trochę chęci
  • 3:13 - 3:15
    i wiedzy o takiej molekule,
  • 3:15 - 3:17
    pisze on jedną publikację naukową na dany temat.
  • 3:17 - 3:19
    Z jednej tylko wyprawy terenowej dostaniemy pewnie
  • 3:19 - 3:22
    kilka tuzinów prac traktujących o różnych procesach czy cząsteczkach.
  • 3:22 - 3:24
    W czasie gdy nasz stan wiedzy się poszerza,
  • 3:24 - 3:27
    będzie on treścią podrozdziału, lub podpodrozdziału
  • 3:27 - 3:30
    opracowania wydanego np. przez IPCC, chociaż mamy też inne.
  • 3:30 - 3:33
    A każdy z 11 rozdziałów opracowania IPCC
  • 3:33 - 3:35
    zawiera sześć do dziesięciu podrozdziałów.
  • 3:35 - 3:37
    Możecie sobie zatem wyobrazić skalę włożonego w nie wysiłku.
  • 3:37 - 3:39
    W każdym z takich opracować jakie tworzymy,
  • 3:39 - 3:41
    skupiamy się na podsumowaniu.
  • 3:41 - 3:44
    Takie podsumowanie jest pisane dla czytelników nie związanych z nauką.
  • 3:44 - 3:46
    Przekazujemy takie podsumowanie dziennikarzom i politykom,
  • 3:46 - 3:48
    aby tworzyli nagłówki prasowe takie jak ten.
  • 3:48 - 3:50
    Dziękuję bardzo.
  • 3:50 - 3:53
    (Oklaski)
Title:
O nauce kryjącej się za nagłówkami o klimacie
Speaker:
Rachel Pike
Description:

W zaledwie 4 minuty, chemiczka zajmująca sie atmosferą, Rachel Pike przedstawia gigantyczny wysiłek naukowców stojący za nagłówkami prasowymi dotyczącymi zmian klimatu, wraz z jej zespołem - jednym z tysięcy - biorącym udział w ryzykownym locie ponad lasem deszczowym w pogoni za danymi o molekule, która jest kluczowa dla atmosfery.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
03:57
Rysia Wand edited Polish subtitles for The science behind a climate headline
Retired user added a translation

Polish subtitles

Revisions Compare revisions