-
Hãy cho rằng chúng ta có tam giác ABC.
-
Nó sẽ nhìn giống như thế này.
-
Mình muốn biết một tối thiểu số thông tin
nhất định.
-
Mình muốn ra được một vài tiên đề
-
để chúng ta có thể xác định được
một tam giác khác
-
có đồng dạng với ABC hay không.
-
Thì chúng ta đã biết được nếu
cả 3
-
góc của tam giác bằng với
-
các góc tương ứng của tam giác ABC,
-
thì chúng ta biết được chúng ta đang có
2 tam giác bằng nhau.
-
Ví dụ như, nếu đây là 30 độ,
-
góc này là 90 độ, và góc này ở ngay đây
-
là 60 độ,
-
và chúng ta có một tam giác khác
-
nhìn giống như tam giác này,
nhìn nó rõ ràng là tam giác nhỏ hơn,
-
nhưng nó có các góc tương ứng.
-
Vậy thì góc này là 30 độ.
-
Góc này là 90 độ, và góc này
là 60 độ.
-
Chúng ta biết được rằng XYZ
trong trường hợp này sẽ đồng dạng với ABC.
-
Và rồi bởi vì những góc tương ứng này
bằng nhau,
-
chúng ta cũng sẽ biết được tam giác ABC
-
sẽ đồng dạng với tam giác XYZ.
-
Và bạn phải có đúng thứ tự
-
để bạn chắc được bạn đang có những
góc tương tự.
-
Y sẽ tương ứng với góc 90 độ.
-
X sẽ tương ứng với góc 30 độ.
-
A sẽ tương ứng với góc 30 độ.
-
Vậy thì A và X sẽ là cặp góc đầu tiên.
-
B và Y thì cả hai đều là 90 độ, nên
sẽ là cặp góc thứ 2.
-
Và Z sẽ là cuối cùng.
-
Vậy nên đó là những thứ mình đã biết,
nếu bạn có 3 góc.
-
Nhưng mà bạn có cần biết hết
3 góc hay không?
-
Nếu chúng ta chỉ biết 2 góc
thì có đủ thông tin không?
-
Thì, đương nhiên vì nếu bạn biết
2 góc của tam giác,
-
bạn sẽ biết góc còn lại.
-
Ví dụ như nếu bạn có một tam giác khác
-
mà nhìn như thế này-- hãy để mình
vẽ nó như thế này--
-
và nếu mình cho bạn biết rằng chỉ có
2 gặp góc tương ứng
-
bằng nhau.
-
Thì có lẽ góc này ở đây cũng sẽ bằng với
góc này ở đây,
-
và góc này ở đây sẽ bằng với góc kia.
-
Điều này có đủ để mình nói
2 tam giác này đồng dạng hay không?
-
Thì chắc chắn.
-
Bởi vì trong một tam giác, nếu bạn biết
được 2 trong 3 góc,
-
bạn sẽ biết góc còn lại.
-
Nếu bạn biết đây là 30 độ,
và đây là 90 độ,
-
bạn sẽ biết được góc này sẽ là
60 độ.
-
Bất kỳ 2 góc này là gì, bạn chỉ cần
lấy 180 trừ đi chúng,
-
và đó sẽ là góc này.
-
Vậy nhìn chung thì để chúng ta
biết được sự đồng dạng,
-
bạn không cần phải chỉ ra cả 3 cặp góc
-
bằng nhau, bạn chỉ cần chỉ ra 2 cặp thôi.
-
Và đây là tiên đề đồng dạng đầu tiên
của chúng ta.
-
Chúng ta sẽ gọi nó là góc-góc.
-
Nếu bạn có thể chỉ ra 2 cặp góc tương ứng
-
bằng nhau, chúng ta sẽ có 2 tam giác
đồng dạng.
-
Ví dụ như là, hãy viết những số ở ngay đây,
-
nếu đây là 30 độ, và chúng ta biết được
với tam giác này
-
thì góc này sẽ là 90 độ,
-
chúng ta biết được tam giác này ở ngay đây
-
sẽ đồng dạng với tam giác kia.
-
Và bạn có thể đi tới góc thứ 3
-
một cách dễ dàng.
-
Bạn có thể nói góc thứ 3 này
sẽ là 60 độ.
-
Vậy cả 3 góc sẽ bằng nhau.
-
Đây sẽ là một trong những
điều kiện về đồng dạng của chúng ta.
-
Bây giờ thì, một điều khác mà chúng ta
biết được về động dạng,
-
là tỉ lệ giữa các cạnh
-
sẽ bằng nhau.
-
Ví dụ như là, nếu chúng ta có
một tam giác khác
-
ở ngay đây-- mình sẽ vẽ một
tam giác khác--
-
mình sẽ gọi tam giác này là XYZ.
-
Hãy cho rằng chúng ta biết được
tỉ lệ giữa AB và XY,
-
chúng ta biết AB chia cho XY-- nên
tỉ lệ giữa cạnh này
-
và cạnh này-- hãy để ý chúng ta đang
không nói chúng bằng nhau.
-
Chúng ta chỉ đang xem xét tỉ lệ thôi.
-
Chúng ta có thể nói AB chia cho XY, hãy cho rằng
-
nó sẽ bằng với BC chia cho YZ.
-
Nó sẽ bằng với BC chia cho YZ.
-
Và sẽ bằng với AC chia cho XZ.
-
Vậy một lần nữa, đây là một
trong những cách
-
bạn có thể biết được, ê, hai tam giác này
đồng dạng.
-
Vậy thì bạn sẽ có 3 cặp cạnh tương ứng,
-
tỉ lệ giữa 3 cặp cạnh tương ứng
-
sẽ bằng nhau, vậy thì chúng ta sẽ biết được
-
2 tam giác này đồng dạng.
-
Vậy chúng ta sẽ gọi đây là trường hợp
đồng dạng cạnh-cạnh-cạnh.
-
Và bạn không muốn lẫn lộn chúng
-
với tam giác bằng nhau cạnh-cạnh-cạnh.
-
Tất cả những gì nãy giờ là tiên đề
đồng dạng,
-
mà chúng ta cho là luôn đúng
-
để chúng ta có thể nhờ nó
-
mà giải quyết những vấn đề khác hoặc
chứng minh định lý khác.
-
Cạnh-cạnh-cạnh, khi chúng ta nói về
tam giác bằng nhau,
-
có nghĩa là các cặp cạnh tương ứng
sẽ bằng nhau.
-
Cạnh-cạnh-cạnh cho tam giác
đồng dạng, chúng ta đang nói
-
về tỉ lệ giữa các cặp cạnh tương ứng
-
sẽ bằng nhau.
-
Ví dụ như là hãy cho rằng cạnh ngay đây
sẽ bằng 10.
-
Không,
-
để mình nghĩ ra một số lớn hơn.
-
Hãy cho rằng cạnh này bằng 60,
và cạnh này bằng 30,
-
và cạnh này ở ngay đây sẽ bằng
30 nhân căn 3.
-
Mình chỉ đang lấy những con số này
vì sau này chúng ta sẽ học được
-
rằng đây sẽ là tỷ lệ các cạnh cho
tam giác
-
góc 30-60-90.
-
Và hãy xem rằng tam giác này ở đây
-
sẽ là 6, 3, và 3 căn 3.
-
Hãy để ý rằng AB chi cho XY, 30 căn 3
-
chia cho 3 căn 3 sẽ là 10.
-
BC chia cho XY sẽ bằng gì?
-
30 chia 3 sẽ bằng 10.
-
Và 60 chia cho 6 hay là AC chia cho XZ
sẽ bằng gì?
-
Thì nó cũng sẽ bằng 10.
-
Vậy nhìn chung, khi chúng ta đi từ cạnh
của tam giác này
-
sang cạnh tương ứng của tam giác kia,
-
chúng ta luôn nhân 10 cho cả 3 cặp.
-
Vậy thì chúng ta đang không nói
2 tam giác này bằng nhau,
-
hoặc chúng ta đang không nói các cạnh
-
này bằng nhau cho trường hợp
tam giác bằng nhau cạnh-cạnh-cạnh.
-
Chúng ta chỉ đang nói rằng các cạnh
-
đều được nới ra với tỉ lệ bằng nhau,
hoặc một cách khác
-
để nói là, các tỉ lệ giữa các cặp
cạnh tương ứng nhau
-
sẽ bằng nhau.
-
Và bây giờ, điều gì sẽ xảy ra nếu
chúng ta có-- hãy
-
vẽ một tam giác khác ở ngay đây.
-
Hãy để mình vẽ nó như thế này.
-
Thật ra, mình vẫn sẽ để danh sách
trường hợp ở đây.
-
Hãy vẽ một tam giác ABC khác.
-
Vậy thì đây sẽ là A, B, và C. Và hãy cho rằng
-
chúng ta biết được rằng cạnh này,
khi chúng ta đi từ tam giác này,
-
chúng ta biết được XY sẽ bằng với AB
nhân một hằng số.
-
Mình sẽ viết nó ở ngay đây.
-
XY sẽ bằng với một hằng số nhân AB.
-
Thật ra để mình vẽ XY lớn hơn, thiệt ra
cũng không
-
cần thiết lắm.
-
Hằng số đó có thể bé hơn 1, thì trong
trường hợp đó,
-
cạnh của tam giác sẽ nhỏ hơn.
-
Nhưng hãy để mình vẽ XY như thế này,
-
Hãy để mình vẽ XY lớn hơn.
-
Hãy cho rằng đây là X và đây sẽ là Y.
-
Hãy cho rằng chúng ta biết XY chia cho AB
-
sẽ bằng với một hàm số nào đó.
-
Hoặc nếu bạn muốn nhân cả hai vế
cho AB,
-
bạn có thể có được XY sẽ bằng với
AB được nới rộng ra.
-
Vậy chắc AB sẽ bằng 5, XY bằng 10,
và hằng số của chúng ta sẽ bằng 2.
-
Chúng đang nới rộng ra 2 lần.
-
Hãy cho rằng chúng ta cũng biết được
góc ABC
-
sẽ bằng với góc XYZ.
-
Mình sẽ thêm một điểm ở đây.
-
Vậy hãy để mình vẽ một cạnh khác
ở ngay đây.
-
Đây sẽ là Z. Vậy hãy cho rằng
-
chúng ta cũng biết góc ABC sẽ
bằng với góc XYZ.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-