ဗိုင်းရပ်စ်တွေ တိရိစ္ဆာန်များဆီက လူတွေဆီ ဘယ်လို ခုန်ကူးကြတာလဲ။ Ben Longdon
-
0:08 - 0:11၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင်
မေရီလန်းစီရင်စု ကုန်စည်ပြပွဲမှာ -
0:11 - 0:14ဆုရခဲ့ကြတဲ့ ဝက်တွေကြည့်ရတာ
သိပ်ဟန်မကျခဲ့ပါဘူး။ -
0:14 - 0:19လယ်သမားတွေက ဝက်ထီးတွေ ကိုယ်ပူကြပြီး
နှာစီးနေကြတယ်လို့ အစီရင်ခံခဲ့ကြတယ်။ -
0:19 - 0:22ကုန်စည်ပြပွဲ စည်းရုံးသူတို့က
ဝက်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်နေကြချိန်မှာ -
0:22 - 0:28မေရီလန်း ကျန်းမာရေးဌာနကျတော့ ဖျားနာနေကြတဲ့
အကောင်တွေကြောင့် စိုးရိမ်နေခဲ့ကြတယ်။ -
0:28 - 0:32အချို့အကောင်တွေက အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် ဖြစ်ခဲ့
ကြပြီး တချို့က တင်းကုပ်ထဲ နေခဲ့ကြပါတယ်၊ -
0:32 - 0:38ဒါပေမဲ့ မကြာမီတွင် အကောင် ၄၀ တို့မှာ
ဝက်တုပ်ကွေးရောဂါ ရှိနေကြောင်း တွေ့ခဲ့ရတယ်။ -
0:38 - 0:41ဖျားနာကြတဲ့ တိရိစ္ဆာန်များဟာ အများအားဖြင့်
လူတွေကို ရောဂါမကူးစက်ကြပါဘူး။ -
0:41 - 0:45ဒါပေမဲ့ ရောဂါကူးဖြစ်ခဲ့လျှင်၊
မတူတဲ့ မျိုးစိတ်ကား ကူးစက်မှု -
0:45 - 0:47သို့မဟုတ် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ခုန်ကူးမှုဟာ
-
0:47 - 0:50ကြောက်မက်ဖွယ် ကပ်ဘေးတွေကို
ဖြစ်ပွားစေနိုင်ပါတယ်။ -
0:50 - 0:54ဒီတော့ မျိုးစိတ်တစ်ခုထံမှ ရောဂါပိုးတွေ
ဒီပြင်မျိုးစိတ်ကို ဘယ်လို ကူးစက်နိုင်တာလဲ၊ -
0:54 - 0:58ပြီးတော့ ပိုးခုန်ကူးမှုဟာ ဘာဖြစ်လို့
သိပ်ကို အန္တရာယ်များလှတာလဲ။ -
0:58 - 1:03ဗိုင်းရပ်စ်ဆိုတာက သက်ရှိပုံစံမှန်သမျှကို
ကူးစက်နိုင်တဲ့ သက်ရှိ ကပ်ပါးတစ်မျိုးပါ။ -
1:03 - 1:07ရှင်သန်လျက် မျိုးပွားဖို့အတွက်
၎င်းတို့ဟာ အဆင့်သုံးဆင့်ကို ကျော်ကြရတယ်- -
1:07 - 1:11ရောဂါဖြစ်လွယ်သူနဲ့ ထိတွေ့ရန်၊
ရောဂါကူးစက်ရန်နဲ့ မျိုးပွားလျက် -
1:11 - 1:15အခြားသူတို့ထံကို ကူးစက်ရန် လိုပါတယ်။
-
1:15 - 1:18ဥပမာတစ်ခုအဖြစ် လူတွေမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့
တုပ်ကွေးကို ယူကြည့်နိုင်ပါတယ်။ -
1:18 - 1:21ဦးစွအနေနဲ့ တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ်ဟာ
အိမ်ရှင်အသစ်နဲ့ တွေ့ရတယ်၊ -
1:21 - 1:24သူတို့ရဲ့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းထဲ
ကူးစက်တယ်။ -
1:24 - 1:27အဲဒါက သိပ်မခက်ပေမဲ့
ခန္ဓာကိုယ်အသစ်ထဲမှာ ရှင်သန်ဖို့ -
1:27 - 1:31ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ အောင်မြင်တဲ့ ရောဂါကူးစက်
တံတိုင်ကို တပ်ဆင်ရပါတယ်၊ -
1:31 - 1:34လူ့ကိုယ်ခံစနစ်ဘက်မှ
ရိုက်ချိုးပစ်မခံရမီ လုပ်ဖို့ လိုပါတယ်။ -
1:34 - 1:36အဲဒီတာဝန်ကို ပြီးမြောက်စေရန်၊
-
1:36 - 1:40ဗိုင်းရပ်စ်တွေဟာ အိမ်ရှင် မျိုးစိတ်တွေနဲ့
တုံ့ပြန်ဖို့ အထူးစနစ်တွေ တီထွင်ထားကြတယ်။ -
1:40 - 1:43လူ့တုပ်ကွေး ဗိုင်းရပ်စ်တွေဟာ
ပရိုတိန်းတွေနဲ့ ဖုံးအုပ်နေကြတယ်၊ -
1:43 - 1:49လူ့အသက်ရှူရာ အာရုံခံစနစ်တွေနဲ့
တွဲချည်နိုင်ကြပါတယ်။ -
1:49 - 1:54ဆဲလ်အတွင်းကို ရောက်တာနဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ
ထပ်ပြီး ပုံစံပြောင်းဖို့ ကြိုးစားတယ်၊ -
1:54 - 1:56အိမ်ရှင်ရဲ့ ဆဲလ်ပွားရေး ယန္တရားကို
တိုက်ခိုက်ပြီး -
1:56 - 1:59မိမိရဲ့ ကိုယ်ပိုင်
မျိုးပွားဖို့အတွက် အသုံးချတယ်။ -
1:59 - 2:04အခုတော့ ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ အိမ်ရှင်ရဲ့ ကိုယ်ခံ
စွမ်းအင်ကို ချိုးနှိမ်ပစ်ဖို့ အားထုတ်ရင်း -
2:04 - 2:08အခြားဆဲလ်တွေကို ကူးစက်ဖို့ လုံလောက်မယ့်
ပိုးတွေကို လုံလောက်စွာ ထုတ်လုပ်သွားမှာပါ။ -
2:08 - 2:12အဲဒီအဆင့်မှာ တုပ်ကွေးကို အခြားသူဆီကို
ကူးစက်ပေးနိုင်ပါပြီ။ -
2:12 - 2:16ရောဂါကူးစက်ခံရသူမှ တဆင့် ကူးစက်နိုင်ပါပြီ။
-
2:16 - 2:21ပြီးတော့ နှာချေမှုကလည်း
အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များနဲ့ -
2:21 - 2:23အစားအစားများထဲ
ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို ပို့ပေးပါတယ်။ -
2:23 - 2:29ဗိုင်းရပ်စ်တွေဟာ မျိုးစိတ်သစ်တွေကို
ကူးစက်ဖို့ တချိန်လုံး ကြိုးပမ်းကြပါတယ်။ -
2:29 - 2:31မကြာခဏဆိုသလို သူတို့ဟာ အောင်မြင်ကြပါတယ်။
-
2:31 - 2:37ကိစ္စအများစုမှာ အိမ်ရှင်နှစ်ဦးတို့ရဲ့
ဗီဇဟာ အတော်ကလေး ဆင်တူပါတယ်။ -
2:37 - 2:39လူသားကို ကူးစက်နေကျ ဗိုင်းရပ်စ်အတွက်
-
2:39 - 2:43ဆလတ်ရွက် ဆဲလ်ဟာ သူစိမ်းဖြစ်လျက်
ဝင်နေနိုင်မယ့် နေရာမျိုး မဟုတ်ပါ။ -
2:43 - 2:48ဒါပေမဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် တော်တော်များများဟာ
ပတ်ဝန်းကျင်ထဲမှာ ကျင်လည်ရင်း -
2:48 - 2:51အိမ်ရှင် အသစ်တွေကို ရှာဖို့
ကြိုးစားနေတတ်ကြပါတယ်။ -
2:51 - 2:55ဗိုင်းရပ်စ်တွေဟာ သန်းနဲ့ချီ လျင်မြန်စွာ
ပွားနိုင်ကြလို့ -
2:55 - 2:58သူတို့အကြားမှာ ကျပန်းဗီဇပြောင်းလာတဲ့
အကောင်တွေ ပေါ်လာတတ်ကြတယ်။ -
2:58 - 3:02ဗီဇပြောင်း အကောင်းအများစုဟာ သက်ရောက်မှု
မရှိကြဘဲ အချို့ကျတော့ အန္တရာယ်များကြတယ်၊ -
3:02 - 3:08ဒါပေမဲ့ နည်းလှတဲ့ အချိုးအစားက မျိုးစိတ်သစ်
ထံ ကူးစက်လွယ်တဲ့ ရောဂါပိုး ဖြစ်နိုင်တယ်။ -
3:08 - 3:13အဖျက်အားကြီးတဲ့ ဗီဇပိုးတွေဟာ
အချိန်ကြာလာရင် နိုင်ပွဲခံယူနိုင်ကြတယ်၊ -
3:13 - 3:18ဒါမှမဟုတ် မျိုးစိတ်သစ်တွေဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့
အိမ်ရှင်နဲ့ နီးစပ်သူ ဖြစ်နိုင်တယ်။ -
3:18 - 3:20အခြားနို့တိုက်သတ္တဝါနဲ့
နေနေကျ ဗိုင်းရပ်စ်အဘို့ -
3:20 - 3:24လူသားကို ကူးစက်ဖို့ဟာ ကံကောင်းချင်ရင်
အပတ်အနည်းငယ်သာ ကြာနိုင်ပါတယ်။ -
3:24 - 3:27ချင်ပန်ဇီမျောက်နဲ့ အဆင်ပြေနေတဲ့
ဗိုင်းရပ်စ် ဆိုရင် -
3:27 - 3:33ဗီဇအရ လူနဲ့အနီးစပ်ဆုံး မျိုးစိတ်ဖြစ်လို့
ဘာမှမပြောင်းဘဲ လူသားကို ကူးစက်နိုင်တယ်။ -
3:33 - 3:36အိမ်ရှင်သစ်ဆီကို ခုန်ကူးမှု
အောင်မြင်ဖို့ကိစ္စဟာ -
3:36 - 3:38မျိုးရိုးဗီဇ ဆင်တူဖို့နဲ့
အချိန်ဘဲ လိုပါတယ်။ -
3:38 - 3:42အချို့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေဟာ အိမ်ရှင်သစ်ထဲက
ဆဲလ်ကို လွယ်ကူးစွာ ကူးစက်နိုင်ကြပေမဲ့ -
3:42 - 3:46ကိုယ်ခံစွမ်းအားရဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို
ရှောင်ရှားနိုင်စွမ်း မရှိကြပါ။ -
3:46 - 3:50ဒီ့ပြင်ဗိုင်းရပ်စ်တွေကျတော့ အိမ်ရှင်သစ်ဆီ
ကူးစက်ရတာ ခက်ခဲပြီး ကြာနိုင်ပါတယ်။ -
3:50 - 3:53ဥပမာ၊ သူတို့ဟာ အိမ်ရှင်ရဲ့သွေးကို
အဆိပ်တက်စေနိုင်ကြတယ်၊ -
3:53 - 3:55ဒါပေမဲ့ တံတွေးကို ဘာမှ မလုပ်နိုင်ကြဘူး။
-
3:55 - 3:59ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အိမ်ရှင်သစ်ဆီ ခုန်ပျံမှုက
ကူးပြောင်းရေး အဆင့်ကို ရောက်သွားရင် -
3:59 - 4:01ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ ပိုလို့ကို
အန္တရာယ်များလာမယ်။ -
4:01 - 4:04အိမ်ရှင် နှစ်ဦးအကြားမှာ
ကျက်စားနိုင်ခြင်းဖြင့် -
4:04 - 4:09ပိုးဟာ ပိုကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်
အဖြစ် ဗီဇပြောင်းဖို့ အလားအလာ များပါတယ်။ -
4:09 - 4:13အိမ်ရှင်သစ်တိုင်းဟာ အကြီးစား ကပ်ဘေး
ဖြစ်ဖို့ အလားအလာကို တိုးချဲ့ပေးပါတယ်။ -
4:13 - 4:17ဗိုင်းရပ်စ်ပါရဂူများဟာ ဗီဇပြောင်းလဲမှုကို
တုပ်ကွေး ရောဂါပိုးကို ခုန်ကူးနိုင်တဲ့ -
4:17 - 4:21ဗိုင်းရပ်စ်အဖြစ် ပြောင်းလဲသွားနိုင်မှာကို
မျက်ချည်မပြတ် စောင့်ကြည့်နေကြပါတယ်။ -
4:21 - 4:26ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် နောက်တခါဖြစ်လာမယ့်
ဧရာမကပ်ဘေးကို ဟောကိန်းထုတ်ဖို့ မလွယ်လှပါ။ -
4:26 - 4:31ကျွန်ုပ်တို့ စတွေ့လာနေကြတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေ
များပြားလှပြီး မတူကွဲပြားကြပါတယ်။ -
4:31 - 4:35သုတေသီတွေဟာ အဲဒီလိုရောဂါပိုးတွေရဲ့
ဇီဝဗေဒကို မရပ်မနား ဆည်းပူးနေကြပါတယ်။ -
4:35 - 4:39သူတို့ မျိုးပွားမှုကို စောင့်ကြည့်နေရင်း
ကပ်ဘေးသစ် ပေါ်ပေါက်မှု အမြန်ဖေါ်ထုတ်လျက် -
4:39 - 4:45ကပ်ဘေးကို ရပ်စဲရန် ကာကွယ်ဆေးများနှင့်
စည်းကမ်းချက်များကို ပြုစုပေးနိုင်ကြမှာပါ။
- Title:
- ဗိုင်းရပ်စ်တွေ တိရိစ္ဆာန်များဆီက လူတွေဆီ ဘယ်လို ခုန်ကူးကြတာလဲ။ Ben Longdon
- Speaker:
- Ben Longdon
- Description:
-
more » « less
သင်ခန်းစာ အပြည့်ကို ကြည့်ရန် - https://ed.ted.com/lessons/how-do-viruses-jump-from-animals-to-humans-ben-longdon
Maryland မှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ကုန်စည်ပြပွဲတွင်၊ လယ်သမားတွေက ဝက်တွေ ကိုယ်ပူပြီး နှာစီးနေကြောင်း တိုင်ကြားခဲ့ကြတယ်။ လယ်သမားတွေက ဝက်တွေ အကြောင်းကို စိုးရိမ်နေကြချိန်မှာ ကျန်းမာရေးဌာနကျတော့ ပြပွဲလာ အကောင်တွေ ဖျားနာနေတာကို သောက မအေး ဖြစ်နေခဲ့ကြတယ်။ မကြာမီတွင် တက်ရောက်လာကြတဲ့ ဝက်အကောင် ၄၀ တို့မှာ ဝက်တုပ်ကွေး ရောဂါရှိနေကြောင်း တွေ့ခဲ့ရတယ်။ မျိုးစိတ် တစ်ခုရဲ့ ရောဂါပိုးတွေဟာ အခြားမျိုးစိတ်ဆီကို ဘယ်လိုနည်းနဲ့ ကူးစက်နိုင်ခဲ့တာလဲ၊ ပြီးတော့ အဲဒီလို ကူးစက်မှုဟာ ဘာဖြစ်လို့ ကြောက်စရာ ကောင်းတာလဲ။ Ben Longdon မှ ရှင်းပြထားပါတယ်။
Ben Longdon ရဲ့ သင်ခန်းစာကို Cabong Studios မှ ရိုက်ကူးပြသထားပါတယ်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:47
|
Myo Aung approved Burmese subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | |
|
Sanda Aung accepted Burmese subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | |
|
|
Sanda Aung edited Burmese subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How do viruses jump from animals to humans? |