Yapıştırıcı mı yoksa bant mı daha güçlü? - Elizabeth Cox
-
0:07 - 0:12Dünyanın en eski yapıştırıcısı
8.000 yıldan daha eski -
0:12 - 0:15ve Ölü Deniz'in yakınındaki
bir mağaradan geliyor. -
0:15 - 0:17İlk insanlar, hayvan kemiği
-
0:17 - 0:20ve bitkisel özlerden
elde edilen bu karışımı -
0:20 - 0:24ve sepetlerini sağlamlaştırmak
ve araç gereç yapımında kullandılar. -
0:24 - 0:25Binlerce yıl sonra da
-
0:25 - 0:30bitki ve hayvanlar, insan medeniyetini
bir arada tutan yapıştırıcı oldular. -
0:30 - 0:35Neredeyse her şeyin yapım ve tamiri için
yeterince bant ve yapıştırıcımız var. -
0:35 - 0:39Peki bant ve yapıştırıcıya
yapışkanlığı sağlayan ne? -
0:39 - 0:42Ayrıca hangisi daha güçlü?
-
0:42 - 0:44Yapışkanlar sentetik moleküllerden
-
0:44 - 0:47veya bitki nişastası dekstirin,
-
0:47 - 0:49süt proteini kasein
-
0:49 - 0:53ve ağaç rezenesindeki
çam sakızından elde edilebilir. -
0:54 - 1:00İşe yaramaları için hem yapışkanlı,
hem de tutturucu bağları olması lazım. -
1:00 - 1:04Yapışkanlı bağlar
yapışkanın moleküllerinde -
1:04 - 1:07ve yapıştığı nesnenin moleküllerinde olur.
-
1:07 - 1:11Tutturucu bağlar da yapıştırıcı ve bantın
kendi molekülleri arasında olur, -
1:11 - 1:13etkenleri bir arada tutar.
-
1:13 - 1:17Yapışkanların çoğu çözeltide çözülmüş
yapışkanlı polimerler içerir, -
1:17 - 1:20bu onların şişenin içine
yapışmamalarını sağlar. -
1:20 - 1:23Pek çok yapıştırıcının güçlü kokusu
bu çözeltiden geliyor, -
1:23 - 1:26açık havaya maruz kalınca buharlaşıyor.
-
1:26 - 1:29Bazı yapıştırıcılar
çözelti olarak su kullanır, -
1:29 - 1:33bazıları ise solunması sağlığa zararlı
kimyasallar kullanır. -
1:33 - 1:38Kurumak yerine kimyasal reaksiyon gösteren
birden fazla bileşenli yapıştırıcılar -
1:38 - 1:40daha güçlü bir sağlamlaştırma yaratır.
-
1:40 - 1:43Yapıştırıcının yapışkan ve tutturucu
her iki özelliği de oldukça güçlü, -
1:43 - 1:47ama kuruma süreçleri
onları geriye döndürülemez kılıyor. -
1:47 - 1:51Bu yüzden yapıştırıcılı bir yüzey
kuruduktan sonra kırılırsa -
1:51 - 1:54yeni yapıştırıcı olmadan düzeltilemez.
-
1:54 - 1:58Bunun aksine, yapıştırmada
bant kullanılırsa -
1:58 - 2:00daha zayıf, geri dönüşü mümkün
bağlar oluşturur, -
2:00 - 2:05yani yüzeydeki bantı çıkarıp
yüzeyi tekrar kullanabilirsiniz. -
2:05 - 2:08Van der Waals güçleri denen
bu zayıf bağlar, -
2:08 - 2:11herhangi iki materyal arasında olabilir,
-
2:11 - 2:14ancak yalnızca birbirlerine
aşırı derecede yakınlarsa, -
2:14 - 2:16çıplak gözle görebileceğimizden
çok daha yakın. -
2:16 - 2:21Bantın çeşitli bileşenlerden oluşan
kombinasyonu genellikle plastik -
2:21 - 2:24veya plastiğe benzeyen
esnek bir bileşen -
2:24 - 2:26ve takifiyer adlı bileşenden
oluşan kaplamadır. -
2:26 - 2:29''Yapışkan'' olan bileşen bu.
-
2:29 - 2:31Bir bantın yapışkanlığı
-
2:31 - 2:34elastikliği ve takifiyerinin ölçüsüne,
-
2:34 - 2:37bantın yüzeyine kaplanan
yapışkanın kalınlığına -
2:37 - 2:39ve kaplama materyalinin türüne bağlı.
-
2:39 - 2:44Bant bir yüzeye bastırıldığında
hiçbir kimyasal reaksiyon olmaz. -
2:44 - 2:50Bunun yerine yumuşak yapışkan
yüzeydeki çatlakların içine dolar. -
2:50 - 2:57Çatlakların içine kayma ve yerleşme
yeteneğine visko elastisite adı verilir. -
2:57 - 3:01Visko elastik bu mikroskopik
aralıkları doldurduğunda -
3:01 - 3:05Van der Waals gücü gerçekleştirmek için
yeterince yakınlaşmış olur. -
3:05 - 3:09Peki dünyanın en güçlü yapıştırıcısı ne?
-
3:09 - 3:11Bunun net bir cevabı yok.
-
3:11 - 3:14Yapışkanlı bağların tam gücünü düşünürsek
-
3:14 - 3:16yapıştırıcı banttan daha güçlü,
-
3:16 - 3:21ama tek bir yapışkan
tüm durumlarda işe yarayacaktır. -
3:21 - 3:25Yapıştırıcılar arasında siyanoakrilatlar
veya japon yapıştırıcısı -
3:25 - 3:28en güçlü bağlantıları sağlayabilir,
-
3:28 - 3:33ama iki bileşenli epoksi yapıştırıcıları
ısı ve aşınmaya çok dayanıklılar -
3:33 - 3:37ve daha geniş bir yelpazede
kullanım için uygunlar. -
3:37 - 3:40Yani eğer havadan
bir anvil sallandırmak istiyorsanız -
3:40 - 3:43japon yapıştırıcısı
en iyi tercih olabilir. -
3:43 - 3:46Aynısını aktif bir yanardağ üzerinde
gerçekleştirecekseniz -
3:46 - 3:48bunun yerine epoksi isterdiniz.
-
3:48 - 3:50İşe yaraması için
-
3:50 - 3:53yapıştırıcılar değdikleri yerde
yeterli miktarda katı cisme gerek duyar. -
3:53 - 3:56Bowling toplarından
bir zincir yapmak istiyorsanız -
3:56 - 3:59izole bant daha iyi olabilir.
-
3:59 - 4:04Mühendisler de benzer tuhaf
etkenleri her zaman hesaba katarlar. -
4:04 - 4:07Bir motorun içindeki ısıya dayanabilecek
doğru yapıştırıcının seçimi -
4:07 - 4:09ölüm kalım meselesidir.
-
4:09 - 4:12İzole bantın yapışkanlık gücü
-
4:12 - 4:14diğer epoksi yapıştırıcılarla
karşılaştırılamasa da -
4:14 - 4:19acil bir durumda anlık yapıştırma için
avantajlı durumdadır. -
4:19 - 4:22Bir roketi ateşlemek için
yapıştırıcı gerekebilir, -
4:22 - 4:25ama dünya dışı tamir işleri için
banta sadık kalın, -
4:25 - 4:30çünkü sıfır yer çekiminde
likit yapıştırıcı işe yaramıyor.
- Title:
- Yapıştırıcı mı yoksa bant mı daha güçlü? - Elizabeth Cox
- Description:
-
Dersin tamamı için: https://ed.ted.com/lessons/which-is-stronger-glue-or-tape-elizabeth-cox
Dünyadaki en eski yapıştırıcı 8.000 yaşının üstünde ve Ölü Deniz yakınında bir mağaradan geliyor. Bugün, her şeyi inşa ve tamir etmek için yeterli türde bant ve yapıştırıcımız var. Peki bunlara yapışkanlık sağlayan şey ne? Ve hangisi daha güçlü? Elizabeth Cox yapışkanların dünyasını açıklıyor.
Ders: Elizabeth Cox
Animasyon: Sinbad Richardson - Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:51
![]() |
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Which is stronger: Glue or tape? - Elizabeth Cox | |
![]() |
Eren Gokce approved Turkish subtitles for Which is stronger: Glue or tape? - Elizabeth Cox | |
![]() |
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Which is stronger: Glue or tape? - Elizabeth Cox | |
![]() |
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for Which is stronger: Glue or tape? - Elizabeth Cox | |
![]() |
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for Which is stronger: Glue or tape? - Elizabeth Cox | |
![]() |
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for Which is stronger: Glue or tape? - Elizabeth Cox | |
![]() |
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Which is stronger: Glue or tape? - Elizabeth Cox |