< Return to Video

Hans Rosling's 200 Countries, 200 Years, 4 Minutes - The Joy of Stats - BBC Four

  • 0:04 - 0:07
    Bildigo ĉefrolas en mia laboro.
  • 0:08 - 0:10
    Mi instruas tutmondan sanon
  • 0:11 - 0:13
    Kaj mi scias ke la datumaro mem ne sufiĉas.
  • 0:13 - 0:18
    Mi devas montri ĝin tiel ke homoj ĝuas kaj komprenas.
  • 0:18 - 0:22
    Nun, mi provos ion, kion mi neniam antaŭe faris:
  • 0:22 - 0:25
    movbildigi la datumojn en vera spaco
  • 0:25 - 0:29
    helpe de mia teĥnika teamo.
  • 0:29 - 0:33
    Ek, jen unue, akso por sano.
  • 0:33 - 0:39
    Vivdaŭro de 25 ĝis 75 jaroj.
  • 0:39 - 0:41
    Jen infre, akso por riĉeco.
  • 0:41 - 0:47
    Enspezo po homo: 400, 4.000, 40.000 dolaroj.
  • 0:47 - 0:50
    Malalte tie, estas malriĉa kaj malsana,
  • 0:50 - 0:52
    kaj alte tie, estas riĉa kaj sana.
  • 0:53 - 0:59
    Nun mi montros al vi la mondon antaŭ 200 jaroj,
  • 0:59 - 1:00
    en 1810.
  • 1:00 - 1:02
    Kaj jen la landoj:
  • 1:02 - 1:08
    Eŭropaj brunas, aziaj ruĝas, mezorientaj verdas, subsaharafrikaj bluas,
  • 1:08 - 1:10
    kaj amerikaj flavas.
  • 1:10 - 1:13
    Kaj la grandeco de landa bobelo montras la loĝantaran grandecon.
  • 1:13 - 1:17
    En 1810, multas malalte tie, ĉu ne?
  • 1:17 - 1:19
    Ĉiuj landoj malsanis kaj malriĉis,
  • 1:19 - 1:23
    vivdaŭro estis malpli ol 40 ĉiulande
  • 1:23 - 1:27
    krom britio kaj nederlando kiuj pli bonis,
  • 1:27 - 1:29
    sed nur iomete.
  • 1:29 - 1:30
    Kaj nun, mi startigas la mondon.
  • 1:32 - 1:37
    Pro la Industria Revolucio, landoj en Eŭropo kaj aliloke
  • 1:37 - 1:39
    foriras de la aliaj,
  • 1:39 - 1:41
    sed la koloniitaj landoj en Azio kaj Afriko,
  • 1:41 - 1:44
    restadas malalte tie.
  • 1:44 - 1:47
    Poste, la okcidentaj landoj iĝas pli sanaj kaj pli riĉaj.
  • 1:47 - 1:51
    Nun lantmove por montri la efikon
  • 1:51 - 1:53
    de la Unua Mondmilito
  • 1:53 - 1:58
    kaj de la Hispana Gripa Epidemio. Kia katastrofo!
  • 1:58 - 2:02
    Nun rapide tra 1920-j kaj 1930-j.
  • 2:02 - 2:04
    Kaj, spite al la Granda Depresio,
  • 2:04 - 2:06
    la okcidentaj langoj plu progresas
  • 2:06 - 2:07
    ĝis pli da sano kaj pli da riĉo.
  • 2:07 - 2:10
    Japanio kaj iuj aliaj provas sekvi
  • 2:10 - 2:11
    sed la plej multaj restas malalte tie.
  • 2:11 - 2:15
    Nun, post la tragedio de la Dua Mondmilito,
  • 2:15 - 2:19
    ni paŭzas por vidi la mondon en 1948.
  • 2:19 - 2:23
    1948 estis tre bona jaro: la milito finiĝis,
  • 2:23 - 2:26
    svedio pintis en la vintraj olimpikoj,
  • 2:26 - 2:28
    kaj mi naskiĝis.
  • 2:28 - 2:31
    La malsamoj inter mondaj landoj
  • 2:31 - 2:32
    estis pli grandaj ol iam ajn.
  • 2:32 - 2:37
    Usono pintis, japanio proksimiĝis,
  • 2:37 - 2:39
    brazilio multe postlasiĝis,
  • 2:39 - 2:43
    irano iĝis iom pli riĉa pro nafto sed ankoraŭ kun mallongaj vivdaŭroj.
  • 2:43 - 2:46
    Kaj la aziaj gigantoj:
  • 2:46 - 2:48
    ĉinio, barato, pakistano, bangladeŝo, kaj indonezio,
  • 2:48 - 2:50
    restis malriĉaj kaj malsanaj tie,
  • 2:50 - 2:52
    sed atentu la okazontan!
  • 2:52 - 2:54
    Ek denove!
  • 2:54 - 2:57
    En mia vivdaŭro, ekskolonioj akiris sendependecon,
  • 2:57 - 3:00
    kaj tiam fine ili ekiĝis pli sanaj,
  • 3:00 - 3:01
    kaj pli sanaj,
  • 3:01 - 3:02
    kaj pli sanaj.
  • 3:02 - 3:06
    En la 1970-j, landoj en azio kaj latinameriko
  • 3:06 - 3:09
    ekproksimiĝis al la okcidentaj landoj:
  • 3:09 - 3:11
    ili fariĝis la emerĝaj ekonomioj.
  • 3:11 - 3:12
    Iom el akriko sekvas,
  • 3:12 - 3:14
    iuj afrikaj senmove restis en internaj militoj,
  • 3:14 - 3:16
    aliaj frapitaj de HIV.
  • 3:16 - 3:18
    Kaj nun ni povas vidi la mondon hodiaŭan,
  • 3:18 - 3:22
    per la plej lastaj statistikoj.
  • 3:23 - 3:25
    La plej multaj homoj vivas tie meze.
  • 3:25 - 3:28
    Sed samtempe estas enormaj malsamoj
  • 3:28 - 3:30
    inter la plej bonaj kaj plej malbonaj landoj
  • 3:30 - 3:34
    kaj ekzistas enormaj malsamoj ene de landoj.
  • 3:34 - 3:37
    Tiuj bobeloj montras mezumojn,
  • 3:37 - 3:38
    sed mi povas disigi ilin.
  • 3:38 - 3:41
    Je ĉinio, mi povas disigi laŭ provincoj.
  • 3:41 - 3:44
    Jen Ŝanhajo,
  • 3:44 - 3:48
    ĝi riĉas kaj sanas kiel italio hodiaŭ.
  • 3:48 - 3:51
    Kaj la malriĉa landinterna provinco Gansuo,
  • 3:51 - 3:52
    ĝi estas kiel Pakistano.
  • 3:52 - 3:55
    Kaj se mi plu disigas,
  • 3:55 - 3:58
    la kamparaj provincoj estas kiel Ganao.
  • 4:01 - 4:03
    Tamen, spite al la hodiaŭaj malsamegoj,
  • 4:05 - 4:07
    ni konstatas 200 jarojn da rimarkinda progreso.
  • 4:07 - 4:09
    Tiu grandega historia fendo
  • 4:09 - 4:10
    inter okcidento kaj malokcidento nun fermiĝas.
  • 4:10 - 4:15
    Ni fariĝis tute nova konverĝanta mondo,
  • 4:15 - 4:18
    kaj mi vidas klaran emon en la futuron
  • 4:18 - 4:20
    kun helpo, komerco, verda teknologio, kaj paco.
  • 4:20 - 4:23
    Tute eblas ke ĉiuj povos atingi
  • 4:24 - 4:26
    la riĉan sanan kvadranton.
  • 4:28 - 4:31
    Nu, dum la ĵusaj kelkaj minutoj, vi vidis
  • 4:31 - 4:34
    la rakonton de 200 landoj
  • 4:34 - 4:36
    tra 200 jaroj kaj preter.
  • 4:36 - 4:40
    Ĝi koncernis grafiki 120.000 numerojn,
  • 4:40 - 4:43
    genie ĉu ne?
Title:
Hans Rosling's 200 Countries, 200 Years, 4 Minutes - The Joy of Stats - BBC Four
Video Language:
English
Duration:
04:48

Esperanto subtitles

Revisions