Return to Video

Hayatın çalışma sistemi - George Zaidan ve Charles Morton

  • 0:08 - 0:10
    Her tavuk bir zamanlar yumurta,
  • 0:10 - 0:12
    her meşe ağacı bir palamut,
  • 0:12 - 0:14
    her kurbağa bir iribaştı.
  • 0:14 - 0:15
    Buzdolabınızın arka tarafındaki
  • 0:15 - 0:17
    ekmek parçasının üstündeki küf,
  • 0:17 - 0:20
    kısa süre önce tek hücreli bir canlıydı.
  • 0:20 - 0:22
    Hatta siz bir zamanlar
  • 0:22 - 0:24
    ebeveynlerinizin gözündeki
    bir parıltıydınız.
  • 0:25 - 0:27
    Bütün bu organizmaların paylaştığı
  • 0:27 - 0:28
    ortak ve basit hedef:
  • 0:28 - 0:31
    Varlıklarını sürdürmek.
  • 0:31 - 0:34
    Şimdiye kadar keşfettiğimiz
  • 0:34 - 0:35
    bütün yaşam formları
  • 0:35 - 0:39
    aynı kuralları, malzemeleri
    ve mekanizmayı kullanarak hayattalar.
  • 0:39 - 0:41
    Sadece robotlardan oluşan
    bir fabrikayı hayal edin.
  • 0:41 - 0:43
    Bu robotların iki görevi var:
  • 0:43 - 0:45
    Bir, fabrikanın sürekli
    çalışmasını sağlamak
  • 0:45 - 0:47
    ve iki, doğru zaman geldiğinde
  • 0:47 - 0:48
    tamamen yeni bir fabrika kurmak.
  • 0:49 - 0:50
    Bunları yapmak için,
  • 0:50 - 0:52
    kurulum talimatlarına,
  • 0:52 - 0:53
    hammaddeye,
  • 0:53 - 0:54
    fazlaca enerjiye,
  • 0:54 - 0:56
    ne zaman normal,
    ne zaman hızlıca çalışacağına
  • 0:56 - 0:59
    ya da ne zaman duracağına
    dair birkaç kurala
  • 0:59 - 1:01
    ve bazı döviz kurlarına ihtiyaçları var,
  • 1:01 - 1:03
    çünkü robotların da maaşa ihtiyacı var.
  • 1:03 - 1:05
    Her fabrika, bütün olası fabrika
    planlarının olduğu
  • 1:05 - 1:07
    yüksek güvenlik ofisine
  • 1:07 - 1:10
    ve bütün farklı türden robotları
    üretmek için
  • 1:10 - 1:12
    bütün talimat setlerine
  • 1:12 - 1:13
    sahiptir.
  • 1:14 - 1:17
    Özel robotlar bu talimatların fotokopisini
    çeker ve daha fazla robotun
  • 1:17 - 1:19
    bina bloklarına yardım etmesi
    için gönderir.
  • 1:19 - 1:21
    Onların iş arkadaşları bu parçaları
  • 1:21 - 1:23
    daha fazla robota birleştirir,
  • 1:23 - 1:24
    bunlar da fabrikada
  • 1:24 - 1:26
    doğru yere götürülür
  • 1:26 - 1:29
    ve çalışmaya başlamak için
    gerekli olan araçları verirler.
  • 1:29 - 1:31
    Her robot merkezi güç fabrikasından
  • 1:31 - 1:32
    enerji çeker,
  • 1:32 - 1:35
    bu eğer normal gaz yeterli değilse
  • 1:35 - 1:36
    hurda malzeme de yakan
  • 1:36 - 1:39
    normal gaz yakabilen büyük bir fırındır.
  • 1:40 - 1:41
    Fabrikada bazı alanlar
  • 1:41 - 1:43
    daha zor çalışma koşullarına sahiptir,
  • 1:43 - 1:45
    bu yüzden bu alanlar duvarla ayrılmıştır.
  • 1:45 - 1:47
    Ancak içerideki robotlar
  • 1:47 - 1:48
    direkt duvarlara gömülü olan
  • 1:48 - 1:50
    özel kapılarla
  • 1:50 - 1:51
    fabrikayla en azından haberleşir.
  • 1:52 - 1:54
    Şimdiye kadar anlamışsınızdır ki
  • 1:54 - 1:55
    burada hücreden
  • 1:55 - 1:56
    bahsediyoruz.
  • 1:56 - 1:59
    Yüksek güvenlikli ofis çekirdek.
  • 1:59 - 2:01
    Deoksiribonükleik asit veya DNA olarak
  • 2:01 - 2:04
    planları ve talimatları saklar.
  • 2:04 - 2:06
    Fotokopi talimatlar RNA'dır.
  • 2:06 - 2:08
    Robotlar çoğunlukla
    amino asitlerden yapılan
  • 2:08 - 2:10
    proteinlerdir.
  • 2:10 - 2:12
    Ama çoğunlukla özel araçlar kullanırlar,
  • 2:12 - 2:13
    vitamin ve mineralleri
  • 2:13 - 2:15
    veya bunlardan türeyenleri.
  • 2:15 - 2:18
    Fabrika alanları veya fabrikanın
    kendisinin etrafındaki duvarlar
  • 2:18 - 2:20
    çoğunlukla lipitlerden yapılır,
  • 2:20 - 2:22
    yani yağlar.
  • 2:22 - 2:23
    Çoğu organizmada,
  • 2:23 - 2:25
    ana yakıt kaynağı şekerdir,
  • 2:25 - 2:27
    ama gerekirse,
  • 2:27 - 2:29
    yağlar ve proteinler de bölünerek
  • 2:29 - 2:30
    fırında yanabilir.
  • 2:30 - 2:32
    Kapılar zar proteinlerdir,
  • 2:32 - 2:35
    doğru zamanda çok spesifik
    malzeme ve bilginin
  • 2:35 - 2:37
    duvarlardan geçmesine izin verir.
  • 2:38 - 2:40
    Robot proteinler arasındaki etkileşim
  • 2:40 - 2:42
    bir çeşit itmeyi gerektirir,
  • 2:42 - 2:44
    robot minimum ücreti düşünün.
  • 2:44 - 2:46
    Bu itmeyi gerçekleştirmek için
  • 2:46 - 2:48
    az fakat hayati para çeşidi
  • 2:48 - 2:50
    proteinler arasında transfer edilir.
  • 2:50 - 2:53
    Elektronlar, protonlar, oksijen
    ve fosfat grupları
  • 2:53 - 2:54
    ana kimyasal para birimleridir
  • 2:54 - 2:57
    ve küçük moleküler cüzdanlarda saklanır
  • 2:57 - 3:00
    veya onları güvende tutacak
    daha büyük çantalarda.
  • 3:00 - 3:02
    Bu biyokimyadır,
  • 3:02 - 3:04
    Çok büyük mücadelelerde
  • 3:04 - 3:06
    fabrikanın her parçasının
    hayatınızı düzgünce
  • 3:06 - 3:09
    gitmesini sağlamak için nasıl
    alaka kurduğu çalışma.
  • 3:09 - 3:10
    Belki çok fazla yakıt vardır;
  • 3:10 - 3:14
    bedeniniz fazlasını glikojen
    veya yağ olarak biriktirecektir.
  • 3:14 - 3:15
    Belki de yeteri kadar yoktur;
  • 3:15 - 3:17
    bedeniniz bu enerji depolarını
    kullanacaktır.
  • 3:17 - 3:20
    Belki bir virüs veya bakteri
    istila etmeye çalışıyordur;
  • 3:20 - 3:22
    bedeniniz bağışıklık sistemini
    hareketlendirecektir.
  • 3:22 - 3:25
    Belki sıcak veya keskin
    bir şeye dokundunuz;
  • 3:25 - 3:27
    sinirleriniz durmanızı söyleyecektir.
  • 3:27 - 3:29
    Belki yeni bir hücre
  • 3:29 - 3:32
    veya kişi yaratmanın zamanıdır.
  • 3:32 - 3:35
    İnanılmaz bir biçimde meşe ağaçları,
    tavuklar, kurbağalar,
  • 3:35 - 3:36
    siz bile,
  • 3:36 - 3:38
    basit robot ve fabrika tasarımlarının
  • 3:38 - 3:40
    aynısını paylaşıyorsunuz,
  • 3:40 - 3:42
    bunlardan biyokimyacılar
    çok şey öğrenebilir,
  • 3:42 - 3:44
    bunların hepsi hakkında,
  • 3:44 - 3:45
    hep beraber.
Title:
Hayatın çalışma sistemi - George Zaidan ve Charles Morton
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/the-operating-system-of-life-george-zaidan-and-charles-morton

İnsanlar, ahtopotlar ve çam ağaçları benzer şekilde hücrelerden oluşmuştur, küçük ama hayatı devam ettiren sofistike sistemlerdir. Hücreler çekirdek, DNA, proteinler, yağlar, vitaminler ve minerallerin hepsinin kritik rol oynadığı robotlar tarafından çalıştırılan küçük fabrikalara benzerler. George Zaidan ve Charles Morton bir hücrenin planını ortaya koyuyor ve biyokimyanın tüm hayatı nasıl bir araya getirdiğini açıklıyor.

Ders: George Zaidan ve Charles Morton, animasyon: Pew36 Animation Studios.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:01

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.