< Return to Video

ئەو وزەیەی کە ئەفریقا پێویستە گەشەی پێبدات، و شەڕ لەگەڵ گۆڕانی کەش و هەوا دا بکات

  • 0:01 - 0:03
    بیر لەوە بکەوە.
  • 0:03 - 0:06
    کالیفۆرنیاکان بۆ یاری ڤیدیۆیی
    کارەبای زۆر بەکار دەهێنن
  • 0:06 - 0:09
    لە هەمو وڵاتەکان بەکاردێت بەگشتی لە سێنگال
  • 0:09 - 0:12
    هەروها،لە هۆڵی لەشجوانیش
    کە ئێستا بەهۆی کۆڤیدوە داخراون،
  • 0:12 - 0:15
    نیۆرکیەکان دەتوانن کار بکەن لە
    هۆڵی وەرزشی ـــ10 پلەی سەدی
  • 0:15 - 0:18
    چونکە وادیارە سەرما کالۆری زیاتر دەسوتێنێ
  • 0:18 - 0:22
    تەنهالە3% نەیجیریەکان فێنککەرەوە بەکاردێنن
  • 0:22 - 0:24
    وەکو دەیبینی،بۆشایەکی سەرسوڕینەر هەیە
  • 0:24 - 0:27
    لە نیوان ئەو وزەیەی هەیەو ئەو وزەیەی کەنیە
  • 0:27 - 0:30
    لە هەمو جیهان نا یەکسانی وزەمان هەیە
  • 0:30 - 0:34
    ملیۆنان کەس هەیە وزەی پێویستیان نیە
    بۆ بنیادنانی ژیانێکی باشتر
  • 0:34 - 0:37
    وزەی زۆر و باوەڕ پێکراو
  • 0:37 - 0:40
    بۆ ئەوەی کارەکانیان بەرێوەببەن
  • 0:40 - 0:43
    بۆ پاراستنی بەروبومەکانیان لە بۆگەنبون
  • 0:43 - 0:46
    بۆ پاراستنی ژیان لە ئامێرەکانی پزیشکی
  • 0:46 - 0:49
    بۆ کارکردن لە ماڵەوە و ئەنجامدانی پەیوەندی لەنزیکەوە لەگەڵ هاوکارەکانیان
  • 0:49 - 0:52
    بۆ بەڕێوە بردنی شەمەندەفەر و کارگەکان
  • 0:52 - 0:54
    لە بنەرەتدا،بۆگەشەکردن و بۆ خۆشگوزەرانی
  • 0:54 - 0:57
    وە بۆ گەیشتن بە هەردوو شکۆ
    وە هەل
  • 0:58 - 1:01
    وڵاتە دەوڵەمەندەکان ئەو جۆرە وزەیان هەیە،
  • 1:01 - 1:05
    زۆربەی وڵاتانی ئەفریقا و هەندێ شوێنی تریش
    نیانە.
  • 1:05 - 1:07
    وە ئەو ملیاران کەسەی
  • 1:07 - 1:10
    هەموو جیهان زیاتر و زیاتر لەدواوە
    دەمێنێتەوە
  • 1:10 - 1:13
    جگە لە وەرگرتنی
    وزەی ئەوان زۆر بوو بۆ
  • 1:13 - 1:15
    دەوڵەمەندەکان شتێکی تریان هەیە بۆ بەخشین:
  • 1:15 - 1:18
    کە پێویستە هەمو کەسێک شەڕی گۆرانی
    کەشوهەوا بکات بە هەمان شێوە.
  • 1:18 - 1:19
    تەکاندنی گۆڕانی کەشوهەوا
  • 1:19 - 1:23
    پێویستی بە گواستنەوەی خێرا هەیە
    بۆ سەرچاوەکانی کاربۆنی نزم
  • 1:23 - 1:28
    وە هێشتا،دەرکردنەکان بەردەوام دەبن
    بۆ بەرەوپێشچونی زیاتر ساڵ لە دوای ساڵ
  • 1:28 - 1:31
    هەڕەشەی لێدان دەکات
    بودجەی کاربۆنی توندمان
  • 1:31 - 1:33
    ئەمە وێ ئەمڕۆ باسی بکەم
  • 1:33 - 1:36
    بودجەی کاربۆن خەمڵاندنی
    لە کۆی گشتی دەرکردنەکان
  • 1:36 - 1:38
    کە کەش و هەوای هەسارەکەمان
    بە سەلامەتی دەتوانێ بمژێت
  • 1:38 - 1:41
    ڕووبەڕووی زۆرانێکی زۆر
    بۆ ئەوەی ئەم بودجەیە ی کاربۆن نەتەقێتەوە
  • 1:41 - 1:45
    جیهان سەیری ئەفریقا دەکات
    بە شێوەیەکی تەواو ناکۆک
  • 1:45 - 1:48
    لە لایەکەوە، دەیەوێت ئێمە گەشە بکات
  • 1:48 - 1:50
    بۆ ئەوەی لە هەژارییەکی بێنرخ دەرکەون
  • 1:50 - 1:51
    بۆ بنیاتنانی چینی ناوەند
  • 1:51 - 1:55
    سەیارە و هەواهەڵواسەر بکات
    وە خۆشیەکی مۆدێرنی تر
  • 1:56 - 1:59
    چونکە دوای هەموو شتێک
    ئەفریقا بازاڕی جیهانی داهاتوویە
  • 2:00 - 2:01
    لە لایەکی ترەوە
  • 2:01 - 2:04
    چونکە ئەوان نیگەرانیبۆ ئەوەی کردارێک نیشان بدەیت لەسەر گۆڕانی کەش و هەوا
  • 2:05 - 2:06
    وڵاتانی دەوڵەمەند لە ڕۆژئاوا
  • 2:06 - 2:10
    بە شێوەیەکی زیاد پارەدانەکانیان سنووردار دەکەن
    بۆ تەنها سەرچاوەکانی وزەی نوێ
  • 2:10 - 2:12
    بە کاریگەری بە ئەفریقا دەڵێت
    وە نەتەوە هەژارەکانی تر
  • 2:13 - 2:15
    بۆ ئەوەی یان گەشە بکات بەبێ کاربۆن
  • 2:15 - 2:18
    یان بۆ سنوردارکردنی گەشەکردنیان
    هەموو تانەکان
  • 2:18 - 2:20
    ئەفەریقا بە ئاشکرا پێویستی بە گەشەسەندنە
  • 2:20 - 2:22
    ئەوە هیچ شتێک نییە
  • 2:22 - 2:26
    وە دەمەوێت ئەمڕۆ کەیسەکە بکەم
    کە ئەفەریقا دەبێت ئەولەویتی پێ بێت
  • 2:26 - 2:28
    کاتێک کە دێتە سەر ئەوەی کە ماوە
    لە بودجەی کاربۆندا
  • 2:28 - 2:30
    بە ووتەیەکی تر
  • 2:30 - 2:34
    دەبێت ڕێگە بە ئەفریقا بدریت، بەڵێ بەرهەم
    کاربۆنی زیاتر لە ماوە کورتەکە
  • 2:34 - 2:35
    بۆ ئەوەی گەشە بکەین
  • 2:35 - 2:38
    لەکاتێکدا کە جیهانی دەوڵەمەند پێویستی بە
    بۆ ئەوەی بە توندی دەریان ببڕێت
  • 2:38 - 2:40
    ئەفریقیەکان مافی ان هەیە کە هیواخواز بن
  • 2:40 - 2:43
    بۆ هەمان خۆشگوزەرانی
    کە هەموو کەسێک چێژی لێ وەردەگریت
  • 2:44 - 2:47
    وە ئێمە شایەنی هەمان چانسیکارێکین
  • 2:47 - 2:48
    لە پەروەردەیەک
  • 2:48 - 2:50
    بە شکۆ و دەرفەت
  • 2:51 - 2:53
    هەروەها ئێمە زۆر باش تێدەگەین
  • 2:53 - 2:56
    کە هەموو جیهان
    پێویستە کە بە داهاتوویەکی کاربۆنی سفر یی بگەی
  • 2:57 - 3:00
    لەوانەیە ئەمە پێچەوانەی ە
    بەڵام ئەم سێ خاڵانە لەبەرچاو بگیرێ
  • 3:01 - 3:04
    یەکەم، ئەفریقا تاوانبار نییە
    گۆڕانی کەش و هەوا
  • 3:04 - 3:05
    قوربانییە
  • 3:05 - 3:08
    ئه فریقا و زیاتر
    زیاتر لە یەک ملیار کەس
  • 3:08 - 3:11
    لە نێوان لاوازترین
    بۆ گۆڕانی کەش و هەوا لەسەر ئەم هەسارەیە
  • 3:11 - 3:15
    ڕووبەڕووی خراپترین کاریگەریەکان دەبێتەوە
    لە کەش و هەوایەکی زۆر، وشکەساڵی و گەرما
  • 3:15 - 3:17
    وە هێشتا ئەگەر سەیرکەیت
    لە شوێنی کاربۆن
  • 3:17 - 3:19
    لە هەموو کیشوەری ئەفریقا
  • 3:19 - 3:22
    48 وڵاتی ئەفریقی کۆکرانەوە
  • 3:22 - 3:25
    بەرپرسن لە کەمتر لە سەدا یەک
    لە کۆکردنی کاربۆنی دووانە
  • 3:26 - 3:27
    لە کەش و هەوادا
  • 3:27 - 3:31
    تەنانەت ئەگەر هەر یەک لە یەک ملیار
    خەڵکی لە ئەفریقای سەحەران
  • 3:31 - 3:34
    سێ ئەوەندە کارەبایان
    لە شەودا بەکار ئەهینن
  • 3:34 - 3:38
    وە ئەگەر هەموو ئەو هێزە نوێیە
    لە ڕووەکی سروشتی ئاگرتێبەردراوەوە هاتووە
  • 3:38 - 3:41
    ئێمە خەمڵاندن دەکەین کە دی ئۆ پی دووی زیادە
    کە ئەفریقا زیاد دەکات
  • 3:41 - 3:44
    یەکسان دەبێت بە تەنها لە سەدا یەک
    لە هەموو جیهان دەرکردن
  • 3:44 - 3:49
    دووەم ، ئەفریقا پێویستی بە وزەی زیاترە
    بۆ شەڕکردن لەگەڵ گۆڕانی کەش و هەوا، نەک کەمتر
  • 3:49 - 3:51
    بەهۆی لاوازی کەشوهەواوە
  • 3:51 - 3:55
    شەڕی کەشوهەوای ئەفریقا
    دەربارەی خۆگونجاندن و خۆڕاگرییە
  • 3:55 - 3:58
    گونجاندنی کەش و هەوا
    وزەی ە
  • 3:58 - 4:00
    بۆ وەڵامدانەوەی کەش و هەوایەکی زۆر
  • 4:00 - 4:03
    ئەفریقیەکان پێویستیان دەبێت
    ژێرخانێکی زیاتر
  • 4:03 - 4:08
    ئێمە باسی دیواری دەریاو ڕێگای گشتی دەکەین
    باڵەخانەی سەلامەت و زیاتریش
  • 4:09 - 4:10
    بۆ ئەوەی لەگەڵ وشکەساڵیدا
  • 4:10 - 4:13
    ئەفریقیەکان پێویستیان بە ئاودێری پەمپ دەبێت
    بۆ کشتوکاڵەکەیان
  • 4:13 - 4:15
    وە زۆر پێویستی بە نائومێدیهەیە
    بۆ ئاوی سازگار
  • 4:15 - 4:17
    وە بۆ ڕزگار بوون لە بەرزبونەوەی پلەی گەرما
  • 4:17 - 4:19
    ئەفریقیەکان پێویستیان بە کۆگای سارد و ئەی سی هەیە
  • 4:19 - 4:21
    لە سەدان ملیۆن ماڵدا
  • 4:21 - 4:26
    ئۆفیس، کۆگاکان، کارگەکان
    داتاکان و ئەو جۆرە ی
  • 4:26 - 4:28
    ئەمانە هەموو چالاکی ەوزەن
  • 4:28 - 4:30
    ئەگەر شکستمان پێ بێت لە هێورکردنەوە
  • 4:30 - 4:34
    پلانی وڵاتە دەوڵەمەندەکان ی B
    بۆ گۆڕانی کەش و هەوا ئەوەیە کە بە سادەیی خۆی بگونجێنێت
  • 4:34 - 4:38
    ئەفریقیەکان پێویستیان پێیەتی و شایەنی
    هەمان توانای خۆگونجاندن
  • 4:38 - 4:39
    سێیەم
  • 4:39 - 4:44
    سەپاندنی کەمکردنەوە لەسەر هەژارەکانی جیهان
    نایەکسانی ئابوری فراوان دەکات
  • 4:44 - 4:46
    ئێمە ئاپارتایدی وزە دروست دەکەین
  • 4:46 - 4:48
    کارکردن لە وزە و گەشەی جیهانیدا
  • 4:48 - 4:49
    زۆر جار گوێم لە خەڵک دەبێت کە دەڵێن
  • 4:49 - 4:54
    "بەهۆی کەش و هەواوە ناتوانین
    بۆ ئەوەی هەموو کەسێک ژیانی ئێمە بژی"
  • 4:54 - 4:57
    ئەو ڕوانگە لە چاودێریکردن خراپترە
  • 4:57 - 4:58
    ئەمە شێوەی ڕەگەزپەرستییە
  • 4:58 - 5:01
    وە ئەوە دوو پلە دروست دەکات
    سیستەمی وزەی جیهانی
  • 5:01 - 5:03
    لەگەڵ وزە یەکی زۆر بۆ دەوڵەمەندان
  • 5:03 - 5:05
    وە چرای بچووکی خۆر بۆ ئەفریقیەکان
  • 5:05 - 5:08
    بازاڕی جیهانی بۆ غازی سروشتی
    نمونەیەکی گەورەیە بۆ ئەمە
  • 5:09 - 5:12
    کۆمپانیا گەورەکانی ڕۆژئاوا
    بە شێوەیەکی چالاک کێڵگەی گاز پەرە پێدەدات
  • 5:12 - 5:13
    لە وڵاتانی ئەفریقا
  • 5:13 - 5:17
    بۆ بەڕێوەبردنی پیشەسازی و بەرهەمهێنانی کارەبا
    لە ئاسیا یان لە ئەوروپا
  • 5:17 - 5:21
    لەگەڵ ئەوەشدا کاتێک ئەم وڵاتە ئەفریقیانە
    دەمەوێت ڕووەکی وزە لە ماڵەوە دروست بکەیت
  • 5:21 - 5:23
    گاز بۆ خەڵکی خۆیان بەکار بێنە
  • 5:23 - 5:26
    پێشکەوتنی ڕۆژئاوا
    وە کۆمەڵگا داراییەکان دەڵێن
  • 5:26 - 5:28
    "نەخێر، پارە مان بۆ نابەن"
  • 5:28 - 5:29
    وە ئەمە گاڵتەجاڕانە
  • 5:30 - 5:32
    چه ندین وڵاتی هه ژار
    زۆر لەپێش ڕۆژئاواوەن
  • 5:32 - 5:35
    کاتێک دێتە سەر گواستنەوە
    بۆ سیستەمی وزەی کاربۆنی نزم
  • 5:35 - 5:39
    لە کینیا، کە من خەڵکی ئەو شوێنەم، ئێمە دروستدەکەین
    زۆربەی کارەبامان بێ کاربۆنە
  • 5:40 - 5:44
    سەرچاوە نوێبووەکان
    وەک گەرمی زەوی، هایدرۆ و با
  • 5:44 - 5:46
    نزیکەی لە سەدا 80 دابین دەکات
    کارەبامان
  • 5:46 - 5:49
    لە ئەمریکا ئەو ژمارە تەنها لە سەدا 17
  • 5:49 - 5:51
    کەواتە با خاڵەکانی خۆم دووبارە بکەرەوە
  • 5:51 - 5:53
    پێویستە هەموو کەسێک بە سفر کاربۆنی داهاتوو بگەی
  • 5:54 - 5:55
    لە گواستنەوەکەدا
  • 5:55 - 5:59
    ئەفریقا و نەتەوە هەژارەکانی دیکە
    شایەنی ئەوەن کە هاوسەنگیەکە بەدەست بهینن
  • 5:59 - 6:01
    کە ماوەتەوە
    لە بودجەی کاربۆنی جیهاندا
  • 6:02 - 6:04
    بۆ پێشبڕکێ ئابورییەکان
  • 6:04 - 6:06
    بۆ پێشبڕکێ ئابورییەکان
  • 6:06 - 6:07
    لە گواستنەوەکەدا
  • 6:07 - 6:09
    وە بۆ دادپەروەری ئابوری
  • 6:09 - 6:11
    وڵاتە دەوڵەمەند و باڵا دەستەکان
  • 6:11 - 6:15
    پێویستە بەرپرسیارێتییەکەی خۆیان هەڵبسێت
    بۆ ئەوەی بەرەو دیکاربۆنکردن دەرکەون
  • 6:15 - 6:17
    لە ئابوریخۆیان دەست پێ بکەن
  • 6:18 - 6:22
    هەموومان بەرپرسیارێتییەکی بە کۆمەڵمان لە ئەستۆدایە
    بۆ گۆڕینی کەش و هەوا
  • 6:23 - 6:24
    ئەگەر شکستمان پێ بێت
  • 6:24 - 6:29

    ئەوە نابیت چونکە سێنیگال یان کینیا
    یان بێنین یان مالی بڕیاری دروستکردنیا دا
  • 6:29 - 6:31
    ژمارەیەکی کەم لە ڕووەکی کارەبای گازی سروشتی
  • 6:31 - 6:34
    بۆ دابینکردنی هەلی ئابوری بۆ خەڵکی خۆیان
  • 6:34 - 6:35
    سوپاس
Title:
ئەو وزەیەی کە ئەفریقا پێویستە گەشەی پێبدات، و شەڕ لەگەڵ گۆڕانی کەش و هەوا دا بکات
Speaker:
ڕۆز ئێم مۆتیسۆ
Description:

لەم قسە و باسانەی کە لە ڕوانگەی گۆڕینی ڕوانگەوە دەکرێت ، ڕۆز ممۆتیسۆ ، دۆسیەی بەئەولەویەتکردنی پێویستیەکانی ئەفریقا لەگەڵ ئەوەی لەبودجەی کاربۆنی جیهان بەجێماوە ، دەکات ، بۆ گەشەپێدان و بەشێوەیەکی ڕێک و پێکی شوێنپێی کاربۆنی جیهانی بچووکتر بەدەست بهێنێت .

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:37

Kurdish (Central) subtitles

Revisions