< Return to Video

Inverse matrikse(deel 1)

  • 0:00 - 0:01
    ...
  • 0:01 - 0:03
    Ons het geleer van optel van matrikse, aftrek van matrikse,
  • 0:03 - 0:05
    matriks vermenigvuldiging.
  • 0:05 - 0:07
    So jy wonder dalk, is daar die
  • 0:07 - 0:09
    gelykstaande aan matriks deling?
  • 0:09 - 0:11
    En voor ons daar uitkom, laat ek 'n paar
  • 0:11 - 0:12
    konsepte aan jou verduidelik.
  • 0:12 - 0:14
    En dan sal ons sien daar is iets wat dalk nie
  • 0:14 - 0:16
    presies deling is nie, maar dit is gelyksoortig daar aan.
  • 0:16 - 0:20
    So voor dat ons dit voorstel, Gaan ek jou voorstel aan
  • 0:20 - 0:22
    die konsep van 'n identiteitsmatriks.
  • 0:22 - 0:24
    So 'n identiteitsmatriks is 'n matriks.
  • 0:24 - 0:29
    En ek sal dit voorstel met 'n hoofletter I.
  • 0:29 - 0:35
    Wanneer ek dit maal met 'n ander matriks-- eintlik weet
  • 0:35 - 0:37
    ek nie of ek hierdie punt hier moet sit nie-- maar in elk geval,
  • 0:37 - 0:38
    wanneer ek maal met 'n ander matriks
  • 0:38 - 0:40
    kry ek daardie ander matriks.
  • 0:40 - 0:45
    Of wanneer ek daardie matriks maal met die identiteitsmatriks,
  • 0:45 - 0:47
    kry ek die matriks weer.
  • 0:47 - 0:50
    En dit is belangrik om agter te kom wanneer ons matriks
  • 0:50 - 0:54
    vermenigvuldiging doen, dat rigting saak maak.
  • 0:54 - 0:57
    Ekt eintlik hier inligting gegee wat--ons
  • 0:57 - 1:00
    kan nie net aanneem dat wanneer ons gewone matriks vermenigvuldiging doen
  • 1:00 - 1:02
    dat a maal b is gelyk aan b maal a nie.
  • 1:02 - 1:04
    Dit is belangrik wanneer ons matriks vermenigvuldiging doen,
  • 1:04 - 1:08
    om te bevestig dat dit saak maak in watse rigting
  • 1:08 - 1:11
    jy maal.
  • 1:11 - 1:15
    Maar in elk geval, en hierdie werk altwee kante toe net as ons
  • 1:15 - 1:20
    werk met vierkantige matrikse.
  • 1:20 - 1:23
    dit kan werk in een rigting, of die ander as die matriks
  • 1:23 - 1:24
    nie vierkantig is, maar nie in altwee nie.
  • 1:24 - 1:27
    En jy kan dink hiervan op dieselfde manier as waarin
  • 1:27 - 1:29
    ons matriks vermenigvuldiging gedoen het, hoekom dit gebeur.
  • 1:29 - 1:31
    maar in elk geval, ek het hierdie matriks gedefinieer.
  • 1:31 - 1:33
    Nou hoe lyk hierdie matriks eintlik?
  • 1:33 - 1:35
    Dit is eintlik redelik maklik.
  • 1:35 - 1:43
    As ons 'n 2 by 2 matriks het, die identiteitsmatriks is 1, 0, 0, 1.
  • 1:43 - 1:50
    As jy 3 by 3 wil he, is dit 1, 0, 0, 0, 1, 0, 0, 0, 1.
  • 1:50 - 1:52
    Ek dink jy sien die patroon.
  • 1:52 - 1:58
    As jy 'n 4 by 4 wil he, is die identiteitsmatriks 1, 0, 0, 0
  • 1:58 - 2:05
    0, 1, 0, 0, 0, 0, 1, 0, 0, 0, 0, 1.
  • 2:05 - 2:08
    So jy kan sien al wat enige matriks is, vir enige gegewe
  • 2:08 - 2:11
    dimensie-- Ek bedoel ons kan hierdie uitbrei tot enige n by n
  • 2:11 - 2:15
    matriks-- is jy het net 1'e op die linker boonste tot
  • 2:15 - 2:15
    regter onderste diagonaal.
  • 2:15 - 2:18
    En alles anders is 0.
  • 2:18 - 2:19
    So ekt dit vir jou vertel.
  • 2:19 - 2:20
    Laat ons bewys dit werk rerig.
  • 2:20 - 2:23
    Kom ons vat hierdie matriks en maal dit
  • 2:23 - 2:24
    met 'n ander matriks.
  • 2:24 - 2:26
    En bevestig dat daardie matriks nie verander nie.
  • 2:26 - 2:31
    so as ons 1, 0, 0, 1 vat.
  • 2:31 - 2:35
    Kom ons maal dit met-- kom ons doen 'n algemene matriks.
  • 2:35 - 2:36
    net sodat jy kan sien dit werk vir alle getalle.
  • 2:36 - 2:39
    a, b, c, d.
  • 2:39 - 2:41
    ...
  • 2:41 - 2:42
    So dit is gelyk aan wat?
  • 2:42 - 2:45
    ...
  • 2:45 - 2:48
    Ons gaan hierdie ry maal met hierdie kolom.
  • 2:48 - 2:51
    1 maal a plus 0 maal c is a.
  • 2:51 - 2:52
    En daardie ry maal hierdie kolom.
  • 2:52 - 2:55
    1 maal b plus 0 maal d.
  • 2:55 - 2:56
    dit is b.
  • 2:56 - 2:58
    Dan hierdie ry maal hierdie kolom.
  • 2:58 - 3:02
    0 maal a plus 1 maal c is c.
  • 3:02 - 3:04
    Dan uiteindelik, hierdie ry maal hierdie kolom.
  • 3:04 - 3:07
    0 maal b plus 1 maal d.
  • 3:07 - 3:09
    wel, dit is slegs d.
  • 3:09 - 3:10
    Daar het jy dit.
  • 3:10 - 3:13
    En dit kan dalk 'n lekker oefening wees om dit
  • 3:13 - 3:15
    anders om te probeer.
  • 3:15 - 3:17
    En eintlik is dit selfs beter om dit te doen
  • 3:17 - 3:19
    met 'n 3 by 3.
  • 3:19 - 3:20
    En jy sal sien dit werk alles uit.
  • 3:20 - 3:24
    En 'n goeie oefening is vir jou om te ding oor hoekom dit werk.
  • 3:24 - 3:26
    En as jy dink daaroor, is dit omdat jy die
  • 3:26 - 3:27
    ry inligting kry van hier af, en jou kolom
  • 3:27 - 3:29
    inligting van hier af.
  • 3:29 - 3:32
    En basies, wanneer ookal jy maal, kom on se
  • 3:32 - 3:37
    hierdie vektor maal met hierdie vektor, maal jy die
  • 3:37 - 3:40
    ooreenstemmende terme en plus hulle dan, ne?
  • 3:40 - 3:42
    So as jy 'n 1 en 'n 0 het, die 0 gaan enigeiets
  • 3:42 - 3:45
    behalwe die eerste term in die kolom vektor uit kanselleer.
  • 3:45 - 3:47
    So dit was hoekom jy gelos word met net a.
  • 3:47 - 3:48
    En dit is hoekom dit alles gaan uit kanselleer behalwe die
  • 3:48 - 3:49
    eerste term in die kolom vektor.
  • 3:49 - 3:51
    En dit is hoekom net die b oorbly.
  • 3:51 - 3:53
    En ook, dit sal alles behalwe die
  • 3:53 - 3:54
    tweede term uit kanselleer.
  • 3:54 - 3:56
    Dit is hoekom jy net c hier oor het.
  • 3:56 - 3:57
    Hierdie maal hierdie.
  • 3:57 - 3:58
    Los jou met net c.
  • 3:58 - 3:59
    hierdie maal hierdie.
  • 3:59 - 4:00
    Los jou met net d.
  • 4:00 - 4:02
    En dieselfde geld ook wanneer jy 'n
  • 4:02 - 4:06
    3 by 3 of, 'n n by n vektore gebruik.
  • 4:06 - 4:07
    So dit is interessant.
  • 4:07 - 4:09
    Jy het die identiteitsvektor.
  • 4:09 - 4:12
    Nou as ons ons vergelyking wil klaar maak-- so
  • 4:12 - 4:12
    kom ons dink daaroor.
  • 4:12 - 4:15
    Wel ons weet in gewone wiskunde, as ons 'n 1 maal
  • 4:15 - 4:18
    a, kry mens a.
  • 4:18 - 4:24
    En ons weet ook dat 1 gedeel deur a-- dit is nou net gewone
  • 4:24 - 4:28
    wiskunde, dit het niks met matrikse te doen nie-- i gelyk aan 1.
  • 4:28 - 4:30
    En jy weet, ons noem hierdie die inverse van a.
  • 4:30 - 4:34
    En dit is dieselfde ding as om te deel met die nommer a.
  • 4:34 - 4:37
    So is daar 'n matriks ekwivalent?
  • 4:37 - 4:39
    Laat ek gou kleure verander, want ekt hierdie kleur al bietjie
  • 4:39 - 4:40
    te veel gebruik.
  • 4:40 - 4:45
    Is daar 'n matriks, waar as ek sou matriks a gehad het,
  • 4:45 - 4:49
    en ek maal dit met hierdie matriks-- en ek sal dit die
  • 4:49 - 4:52
    inverse van a noem-- is daar 'n matriks waar ek gelos word met, nie die nommer
  • 4:52 - 4:54
    1 nie, maar met die 1 ekwivalent
  • 4:54 - 4:55
    in die matriks wereld?
  • 4:55 - 4:59
    waar ek gelos word met die identiteitsmatriks?
  • 4:59 - 5:01
    En dit sal ekstra lekker wees as ek selfs hierdie
  • 5:01 - 5:03
    vermenigvuldiging kon rond skuif.
  • 5:03 - 5:08
    So A maal A inverse behoort gelyk te wees aan
  • 5:08 - 5:09
    die identiteitsmatriks.
  • 5:09 - 5:12
    En as jy daaroor dink, as altwee hierdie goed waar is,
  • 5:12 - 5:15
    dan is A inverse nie net die inverse van A nie, maar
  • 5:15 - 5:17
    A is ook die inverse van A inverse.
  • 5:17 - 5:18
    So hulle is mekaar se inverses.
  • 5:18 - 5:21
    Dit is al wat ek bedoel het om te se.
  • 5:21 - 5:23
    En toevallig is daar net so 'n matriks.
  • 5:23 - 5:25
    Dit word die inverse van A, soos
  • 5:25 - 5:27
    wat ek al 3 keer gese het
  • 5:27 - 5:30
    En nou sal ek jou wys hoe om dit uit te werk.
  • 5:30 - 5:32
    So kom ons doen dit.
  • 5:32 - 5:35
    En ons sal sien dat om dit vir 'n 2 by 2 uit te werk is redelik
  • 5:35 - 5:36
    voor die hand liggend.
  • 5:36 - 5:40
    Alhoewel jy dalk sal dink dat dit vreemd is hoe
  • 5:40 - 5:43
    mense die meganika agter dit uitgedink het, of die
  • 5:43 - 5:45
    algoritme vir dit.
  • 5:45 - 5:46
    3 by 3 word harig.
  • 5:46 - 5:47
    4 by 4 sal jou heel dag vat.
  • 5:47 - 5:52
    5 by 5, jy gaan amper definitief 'n nalatige fout maak
  • 5:52 - 5:54
    as jy die inverse van 'n 5 by 5 matriks.
  • 5:54 - 5:57
    En did is beter om dit te los vir 'n rekenaar.
  • 5:57 - 5:59
    Maar in elk geval, hoe werk ons die matriks uit?
  • 5:59 - 6:01
    So kom ons doen dit, en dan sal ons vasstel dat dit
  • 6:01 - 6:03
    die inverse is.
  • 6:03 - 6:14
    So as ek die matriks A het, en dit is a, b, c, d.
  • 6:14 - 6:16
    En ek sy inverse kry.
  • 6:16 - 6:18
    Die inverse is eintlik-- en hierdie gaan
  • 6:18 - 6:19
    lyk soos voodoo.
  • 6:19 - 6:21
    In toekomstige videos, ek sal vir jou 'n bietjie meer
  • 6:21 - 6:24
    intuïsie gee vir hoekom dit werk, of ek sal eintlik vir jou wys hoe
  • 6:24 - 6:25
    die tot bestaan gekom het.
  • 6:25 - 6:29
    Maar vir nou is dit amper beter om net die stappe te memoriseer,
  • 6:29 - 6:31
    net sodat jy die selfvertroue het dat jy weet dat
  • 6:31 - 6:32
    jy kan 'n inverse uitwerk.
  • 6:32 - 6:38
    Dit is gelyk aan 1 oor hierdie nommer maal hierdie. a maal d
  • 6:38 - 6:41
    minus b maal c.
  • 6:41 - 6:44
    ad minus bc.
  • 6:44 - 6:51
    En hierdie hoeveelheid hier onder, ad minus bc, dit noem ons
  • 6:51 - 6:54
    die determinant van die matriks A.
  • 6:54 - 6:55
    En ons gaan daardie maal.
  • 6:55 - 6:56
    Hierdie is net 'n nommer.
  • 6:56 - 6:57
    Hierdie in net 'n skalaar hoeveelheid.
  • 6:57 - 7:01
    En ons gaan dit maal met-- jy ruil
  • 7:01 - 7:02
    die a en die d.
  • 7:02 - 7:03
    Jy ruil die linker boonste en die regter onderste terms.
  • 7:03 - 7:07
    So jy het d en a oor.
  • 7:07 - 7:09
    En jy maak hierdie 2, jy maak die linker onderste en die
  • 7:09 - 7:11
    regter boonste, jy maak hulle negatief.
  • 7:11 - 7:18
    So minus c minus b.
  • 7:18 - 7:20
    En die determinant-- weereens hierdie is net iets
  • 7:20 - 7:22
    wat jy op geloof gaan moet vat vir nou.
  • 7:22 - 7:24
    In toekomstige videos belowe ek om jou meer intuïsie te gee.
  • 7:24 - 7:26
    Maar dit is redelik gesofistikeerd om te leer wat
  • 7:26 - 7:26
    die determinant is.
  • 7:26 - 7:29
    En as jy hierdie doen in jou hoerskool klas, jy hoef
  • 7:29 - 7:30
    eintlik net te weet hoe om dit uit te werk.
  • 7:30 - 7:32
    Alhoewel ek nie daarvan hou om dit vir jou te se nie.
  • 7:32 - 7:34
    So wat is hierdie?
  • 7:34 - 7:36
    Hierdie word ook die determinant van A genoem.
  • 7:36 - 7:38
    So jy sal dalk in die eksamen iets sien soos, werk uit wat
  • 7:38 - 7:38
    die determinant van A is.
  • 7:38 - 7:40
    So laat ek jou net dit vertel.
  • 7:40 - 7:43
    En dit word voorgestel deur A in absolute waarde tekens.
  • 7:43 - 7:48
    en dit is gelyk aan ad minus bc.
  • 7:48 - 7:50
    So 'n ander manier om dit te se, hierdie kan wees 1 gedeel deur
  • 7:50 - 7:50
    die determinant.
  • 7:50 - 7:54
    So jy kan se A inverse is gelyk aan 1 gedeel met
  • 7:54 - 8:03
    determinant van A maal d minus b minus c, a.
  • 8:03 - 8:04
    enige manier wat jy daarna kyk.
  • 8:04 - 8:06
    Maar kom ons gebruik hierdie op 'n regte probleem, en jy sal sien dat
  • 8:06 - 8:08
    dit nie eintlik so erg is nie.
  • 8:08 - 8:13
    So kom ons verander die letters, net sodat jy weet dit hoef nie
  • 8:13 - 8:13
    altyd A te wees nie
  • 8:13 - 8:16
    Kom ons se ek het 'n matriks B.
  • 8:16 - 8:21
    En die matriks B is 3-- ek gaan net ewekansige getalle
  • 8:21 - 8:29
    gebruik-- minus 4, 2 minus 5.
  • 8:29 - 8:31
    Kom ons werk B se inverse uit.
  • 8:31 - 8:35
    So B inverse gaan 1 gedeel met
  • 8:35 - 8:36
    die determinant van B.
  • 8:36 - 8:37
    Wat is die determinant?
  • 8:37 - 8:42
    Dit is 3 maal -5 minus 2 maal -4.
  • 8:42 - 8:48
    So 3 maal -5 is -15, -2 maal -4..
  • 8:48 - 8:50
    2 maal -4 is -8.
  • 8:50 - 8:51
    Ons gaan dit aftrek.
  • 8:51 - 8:53
    So dit is plus 8.
  • 8:53 - 8:56
    ...
  • 8:56 - 9:06
    En ons gaan dit maal met wat?
  • 9:06 - 9:11
    Wel, ons het hierdie twee terme om geruil. So dit is -5 en 3.
  • 9:11 - 9:14
    En ons maak hierdie 2 terme negatief.
  • 9:14 - 9:17
    -2 en 4.
  • 9:17 - 9:19
    4 was -4, so nou word dit 4.
  • 9:19 - 9:21
    En kom ons sien of ons dit kan vereenvoudig.
  • 9:21 - 9:26
    So B inverse is gelyk aan -15 plus 8.
  • 9:26 - 9:28
    Dit is -7
  • 9:28 - 9:30
    So hierdie is 1 gedeel met 7.
  • 9:30 - 9:34
    So die determinant van B-- ons kan skryf B se determinant--
  • 9:34 - 9:36
    is gelyk aan -7.
  • 9:36 - 9:45
    So dit is -1/7 maal -5, 4, -2, 3.
  • 9:45 - 9:48
    Wat gelyk is aan-- hierdie is net 'n skalaar, dit is net 'n
  • 9:48 - 9:50
    nommer, so ons kan dit maal met elke element--
  • 9:50 - 9:53
    So dit is gelyk aan minus, minus, plus.
  • 9:53 - 9:56
    Dit is 5/7.
  • 9:56 - 10:01
    5/7 minus 4/7.
  • 10:01 - 10:02
    Kom ons sien
  • 10:02 - 10:03
    posetief 2/7.
  • 10:03 - 10:06
    ...
  • 10:06 - 10:07
    En dan -3/7.
  • 10:07 - 10:11
    ...
  • 10:11 - 10:12
    Dit is 'n bietjie harig.
  • 10:12 - 10:13
    Ons het op geeindig met breuke en sulke goed hier.
  • 10:13 - 10:16
    Maar laat ons vasstel dat hierdie rerig die inverse is
  • 10:16 - 10:17
    van die matriks B.
  • 10:17 - 10:19
    kom ons maal hulle uit.
  • 10:19 - 10:21
    So voordat ek dit doen moet ek eers plek maak.
  • 10:21 - 10:30
    ...
  • 10:30 - 10:32
    Ek kort hierdie nie eers meer nie.
  • 10:32 - 10:34
    ...
  • 10:34 - 10:35
    Daar het jy dit.
  • 10:35 - 10:35
    OK.
  • 10:35 - 10:40
    So kom ons bevestig dat daardie maal hierdie, of hierdie maal
  • 10:40 - 10:43
    daardie, is rerig gelyk aan die identiteitsmatriks.
  • 10:43 - 10:44
    SO kom ons doen dit.
  • 10:44 - 10:46
    So laat ek kleure verander.
  • 10:46 - 10:54
    So B inverse is 5/7, as ek nie
  • 10:54 - 10:55
    enige nalatige foute gemaak het nie.
  • 10:55 - 10:58
    -4/7
  • 10:58 - 11:01
    2/7.
  • 11:01 - 11:04
    en -3/7.
  • 11:04 - 11:05
    Dit is B inverse.
  • 11:05 - 11:07
    En laat ek daai maal met B.
  • 11:07 - 11:09
    3 minus 4.
  • 11:09 - 11:12
    2 minus 5.
  • 11:12 - 11:16
    En hierdie gaan die produk matriks wees.
  • 11:16 - 11:18
    Ek kort so bietjie plek om my wiskunde te doen.
  • 11:18 - 11:21
    ...
  • 11:21 - 11:23
    Laat ek kleure verander.
  • 11:23 - 11:28
    Ek gaan hierdie ry maal met hierdie kolom.
  • 11:28 - 11:32
    So 5/7 maal 3 is wat?
  • 11:32 - 11:41
    15/7.
  • 11:41 - 11:45
    Plus -4/7 maal 2.
  • 11:45 - 11:55
    So -4/7 maal 2 is minus-- laat ek seker maak
  • 11:55 - 11:58
    dit is reg-- 5 maal 3 is 15/7.
  • 11:58 - 12:02
    -4 -- O ja, reg --4 maal 2, so -8/7.
  • 12:02 - 12:06
    ...
  • 12:06 - 12:08
    Nou gaan ons hierdie ry maal met hierdie kolom.
  • 12:08 - 12:17
    So 5 maal -4 is 20/7.
  • 12:17 - 12:25
    Plus -4/7 maal -5.
  • 12:25 - 12:33
    Dit is plus 20/7.
  • 12:33 - 12:36
    My brein begin stadiger word, Om matriks
  • 12:36 - 12:38
    vermenigvuldiging te doen met breuke en negatiewe getalle.
  • 12:38 - 12:41
    Maar hierdie is 'n goeie oefening vir baie
  • 12:41 - 12:42
    dele van die brein.
  • 12:42 - 12:42
    maar in elk geval.
  • 12:42 - 12:43
    So laat ons afgaan, en hierdie term doen.
  • 12:43 - 12:49
    So nou gaan ons hierdie ry maal met hierdie kolom
  • 12:49 - 12:54
    so 2/7 maal 3 is 6/7.
  • 12:54 - 12:57
    plus -3/7 maal 2.
  • 12:57 - 13:00
    So dit is -6/7.
  • 13:00 - 13:01
    Een term oor.
  • 13:01 - 13:02
    Laaste deel.
  • 13:02 - 13:07
    2/7 maal -4 is -8/7.
  • 13:07 - 13:14
    ...
  • 13:14 - 13:18
    plus -3/7 maal -5.
  • 13:18 - 13:25
    So daardie minusse kanselleer uit, en ons het 15/7 oor.
  • 13:25 - 13:28
    En as ons vereenvoudig, wat kry ons?
  • 13:28 - 13:32
    15/7 -8/8 is 7/7.
  • 13:32 - 13:33
    Wel dit is 1.
  • 13:33 - 13:36
    Hierdie is duidelik 0.
  • 13:36 - 13:36
    Hierdie is 0.
  • 13:36 - 13:39
    6/7 minus 6/7 is 0/
  • 13:39 - 13:42
    En dan -8/7 plus 15/7 dit is 7/7.
  • 13:42 - 13:44
    Dit is weer 1.
  • 13:44 - 13:45
    En daar het jy dit.
  • 13:45 - 13:47
    Ons het dit reg gekry om die inverse matriks te kry.
  • 13:47 - 13:50
    En dit was moeiliker om te bewys dat dit die inverse was
  • 13:50 - 13:53
    deur vermenigvuldiging, net want ons moes dit doen met al die breuke,
  • 13:53 - 13:55
    en negatiewe getalle.
  • 13:55 - 13:57
    Maar hopenlik is dit goed genoeg vir julle.
  • 13:57 - 13:59
    En as jy andersom kan probeer om te verseker dat
  • 13:59 - 14:01
    as jy dit andersom maal dat jy ook
  • 14:01 - 14:02
    die identiteitsmatriks kry.
  • 14:02 - 14:04
    Maar in elk geval, dit is hoe jy die inverse
  • 14:04 - 14:06
    van 'n 2 by 2 uitwerk.
  • 14:06 - 14:09
    En soos ons sal sien in die volgende video, om die
  • 14:09 - 14:12
    inverse van 'n 3 by 3 te doen is nog lekkerder.
  • 14:12 - 14:14
    Sien jou binnekort.
  • 14:14 - 14:14
    ...
Title:
Inverse matrikse(deel 1)
Description:

Kry die inverse van 'n 2x2 matriks.

more » « less
Video Language:
English
Duration:
14:14
jjbrokenarrow added a translation

Afrikaans subtitles

Revisions