Return to Video

Balenin kökenleri - Jennifer Tortorello ve Adrienne Westwood

  • 0:09 - 0:11
    En küçük el hareketinden
  • 0:11 - 0:14
    odanın karşı tarafına
    yürümeye kadar her hareketin
  • 0:14 - 0:16
    ve mobilyanın etek boyuna
  • 0:16 - 0:18
    kadar her görsel detayın,
    karmaşık bir kurallar
  • 0:18 - 0:23
    dizisine göre düzenlendiği
    bir parti hayal edebilir misin??
  • 0:24 - 0:29
    Yüzyıllarca, Avrupalı soylular için
    bu adetler sıradan birşeydi.
  • 0:29 - 0:31
    Bunların modası geçse de,
  • 0:31 - 0:34
    bu bileşenleri tanıdık bir ad
    altında görmeye devam ediyoruz:
  • 0:34 - 0:37
    Bale.
  • 0:37 - 0:40
    Bale, İtalyanca "balletto" yani küçük dans
    sözcüğünden gelir.
  • 0:40 - 0:44
    Kökleri Rönesans İtalya'sına dayanmaktadır
    ve aristokratik toplantılarda yapılan
  • 0:44 - 0:47
    sosyal danslarla koreografiye dayalı
    gösterinin bir bileşimidir.
  • 0:50 - 0:53
    Bale, birçok açıdan saraydaki insanları
    uygun davranış sergilemeleri
  • 0:53 - 0:56
    için kontrol etmenin bir yoluydu.
  • 0:56 - 1:01
    İnsanların adım atma, baş selamı verme,
    el ele tutuşma biçimlerini belirliyordu.
  • 1:01 - 1:04
    Bale ayrıca, bir kişinin giyiminden
  • 1:04 - 1:08
    kralla ilişkisine göre nerede yürüyüp
    oturabileceğine hükmeden kurallar içerir.
  • 1:08 - 1:13
    Zamanla bale, saray yaşamının ana
    unsurlarından biri haline geldi
  • 1:13 - 1:17
    ve kurallarının doğru kavranması, birinin
    saraydaki başarısını belirler hale geldi.
  • 1:20 - 1:24
    Saray el kol hareketlerinin çoğu, modern
    bale tekniklerinde hâlâ görülebilir.
  • 1:25 - 1:28
    Bale Fransa'ya 16. yüzyılda,
  • 1:28 - 1:29
    Kral II. Henry'nin İtalyan karısı,
  • 1:29 - 1:32
    Catherine de' Medici
    tarafından getirilmiştir.
  • 1:32 - 1:36
    Kutlamalar daha aşırıya kaçtıkça
    dans da daha ileri gitmiştir.
  • 1:36 - 1:40
    Genç soylulara karmaşık adımlar
    öğreten dans hocaları
  • 1:40 - 1:45
    ve birleştirici bir tema sağlayan
    hikaye unsurları ile.
  • 1:45 - 1:48
    Zamanla, odak noktası katılımdan
    performansa kaydı
  • 1:48 - 1:51
    ve bale türü daha dramatik öğeler
    kazandı.
  • 1:51 - 1:53
    Profesyonelce tasarlanmış setler
  • 1:53 - 1:59
    ve yerden hafifçe yüksek, perdeleri olan
    bir platform ya da sahne gibi.
  • 1:59 - 2:03
    Ama balenin bugün bildiğimiz sanat
    haline gelmesi
  • 2:03 - 2:07
    17. yüzyılda XIV. Louis'nin
    sarayında oldu.
  • 2:07 - 2:11
    Louis'nin kendisi de çocukluğundan
    beri bale eğitimi almaktaydı.
  • 2:11 - 2:14
    On beş yaşında, Güneş Tanrısı Apollo
    olarak oynadığı ilk rolü,
  • 2:14 - 2:19
    balenin onun hükümdarlığında
    ana rolde olacağını gösteriyordu.
  • 2:19 - 2:21
    Ayrıca bu rol, ona Güneş Kralı
    ünvanını kazandırdı.
  • 2:21 - 2:25
    Muhteşem altın kostümü ve
    kralın ilahî olarak takdir edilmiş
  • 2:25 - 2:28
    bir yönetici olduğu fikrini
    destekleyen koreografisi nedeniyle.
  • 2:29 - 2:33
    Louis 40 büyük balede,
    80 rol oynayarak baleye devam etti;
  • 2:33 - 2:35
    bazen görkemli başrol olarak,
  • 2:35 - 2:39
    bazen de sonda başrol olarak
    ortaya çıkmadan önce
  • 2:39 - 2:41
    daha küçük ya da komik rollerde
    oynayarak.
  • 2:41 - 2:43
    Günlük bale eğitiminin yanısıra,
  • 2:43 - 2:45
    eskrim ve binicilik eğitimi de
    alıyordu.
  • 2:45 - 2:46
    Onun örneğiyle,
  • 2:46 - 2:51
    dans etmek, çağın erkekleri için
    temel bir beceri haline geldi.
  • 2:51 - 2:56
    Ama XIV. Louis'nin baleye ana katkısı
    icracı olarak değildi.
  • 2:56 - 3:00
    1661'de Kraliyet Dans Akademisini
    kurması ile
  • 3:00 - 3:05
    balenin kontrolü yerel loncalardan
    kraliyet sarayına geçti.
  • 3:05 - 3:06
    Louis, akademinin
  • 3:06 - 3:10
    yöneticisi olarak kendi bale hocası
    ve sıkça da dans partneri olan
  • 3:10 - 3:12
    Pierre Beauchamp'i görevlendirdi.
  • 3:12 - 3:17
    Beauchamp, balede bugün de kullanılan
    beş vücut pozisyonunu sistemleştirmiştir.
  • 3:17 - 3:20
    Kraliyet Müzik akademisi'nin yöneticisi
  • 3:20 - 3:22
    Jean-Baptiste Lully
  • 3:22 - 3:25
    ve ünlü oyun yazarı Molière ile
    işbirliği içinde olan
  • 3:25 - 3:28
    Beauchamp, balenin ihtişamlı bir
    temsil haline gelmesini sağlamıştır.
  • 3:28 - 3:33
    1669'da da ayrı bir bale akademisi
    kurulmuştur.
  • 3:33 - 3:40
    Paris Opera Balesi bugün dünyadaki en
    eski bale kumpanyası olarak yaşamaktadır.
  • 3:40 - 3:43
    Bale, kraliyet sarayından uzaklaşarak
    tiyatroda yaşamını sürdürüp
  • 3:43 - 3:46
    sonraki yüzyılda takip eden
  • 3:46 - 3:49
    demokratik devrim ve reformları
    atlatmıştır.
  • 3:49 - 3:51
    Romantik akımla birlikte
  • 3:51 - 3:55
    hayali ve folklorik temalar balede
    sıradan motifler haline gelmiştir.
  • 3:55 - 3:58
    Fransa'da balenin etkisi azalırken
  • 3:58 - 4:00
    Rusya gibi başka ülkeler
  • 4:00 - 4:03
    balenin gelişiminde büyük rol
    oynamıştır.
  • 4:03 - 4:08
    Şanslıyız ki, bugün pek çoğumuz karmaşık
    bir dizi adım öğrenmek zorunda değiliz,
  • 4:08 - 4:10
    sadece bir düğünde sosyalleşmek için.
  • 4:10 - 4:13
    Onun yerine tiyatroya gidip
    hayatını titizlikle baleye adamış,
  • 4:13 - 4:16
    XIV. Louis zamanında hayal edilemeyecek
  • 4:16 - 4:21
    beceriler gösteren profesyonelleri
    izlemeye gidebiliriz.
Title:
Balenin kökenleri - Jennifer Tortorello ve Adrienne Westwood
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/the-origins-of-ballet-jennifer-tortorello-and-adrienne-westwood

Her hareket ve her görsel ayrıntının, kurallar ve prosedürler ile karmaşık bir sistem tarafından yönetildiği bir parti düşünebiliyor musunuz? Yüzyıllar boyunca, bu tür ritüeller Avrupa asilleri için sıradandı. Modası geçince bu bileşenleri tanıdık bir isim altında tanımladık: Bale. Jennifer Tortorello ve Adrienne Westwood, bu zarif ve hassas dans tarihini özetlemektedir.

Jennifer Tortorello ve Adrienne Westwood tarafından verilen derdin animasyonları Moran Barak Studio tarafından yapılmıştır.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:38

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.