Quả trứng có ối làm thay đổi cuộc chơi - April Tucker
-
0:14 - 0:15Liệu bạn có tin rằng con moóc,
-
0:15 - 0:16rắn chuông,
-
0:16 - 0:17và vẹt đuôi dài
-
0:17 - 0:20từng đều sống chung một nhà?
-
0:20 - 0:23Hãy trở về 350 triệu năm trước.
-
0:23 - 0:24Hãy nhìn xung quanh.
-
0:24 - 0:28Các đầm lầy ẩm ướt và rừng nhiệt đới
với đầy dương xỉ và cỏ đuôi ngựa -
0:28 - 0:29che phủ khắp vùng đất.
-
0:29 - 0:32Lưỡng cư là loại động vật
có xương sống ưu thế trên cạn. -
0:32 - 0:34Chúng có nhiều kích cỡ từ loài sa giông
-
0:34 - 0:35đến cá sấu.
-
0:35 - 0:38Và tất cả đều cần nước để đẻ trứng.
-
0:38 - 0:40Nếu chúng không đến gần nước,
-
0:40 - 0:43những chiếc trứng không vỏ,
mềm nhũn của chúng sẽ bị khô. -
0:43 - 0:44Bởi vì khó khăn này,
-
0:44 - 0:45chúng dành phần lớn thời gian
-
0:45 - 0:47sống ở trong hoặc gần nước ngọt.
-
0:47 - 0:50Đó là cho đến khi bước ngoặt
-
0:50 - 0:52trong tiến hóa thay đổi tất cả mọi thứ:
-
0:52 - 0:54trứng có màng ối.
-
0:54 - 0:56Trứng có màng ối có vỏ,
-
0:56 - 0:57chống nước,
-
0:57 - 0:59có thể được đẻ trên cạn.
-
0:59 - 1:01Chúng được sản sinh
bởi động vật có ối, -
1:01 - 1:05một nhóm động vật mới được đặt tên theo
loại trứng ngoạn mục của chúng. -
1:05 - 1:08Động vật có ối đầu tiên
là một động vật bốn chân, -
1:08 - 1:10hình hài giống một con thằn lằn nhỏ.
-
1:10 - 1:12Trong khi một số loài lưỡng cư
có thể đi lại trên cạn -
1:12 - 1:15và chôn trứng của chúng dưới đất ẩm
hoặc những vùng ẩm ướt cao, -
1:15 - 1:18không động vật nào
trước loài có ối có khả năng -
1:18 - 1:21đẻ trứng ở đất khô hoàn toàn.
-
1:21 - 1:22Bởi vì loại trứng tiến hóa này,
-
1:22 - 1:24các động vật có ối
là các động vật đầu tiên -
1:24 - 1:28có khả năng sống hoàn toàn trên đất liền.
-
1:28 - 1:30Bất kể cho sự di chuyển vào đất liền,
-
1:30 - 1:32các động vật có ối vẫn chưa từ bỏ
-
1:32 - 1:34tập tính sinh sống quanh hồ của chúng.
-
1:34 - 1:37Thực chất, trứng có ối
mang đầm hồ theo chúng -
1:37 - 1:40bằng việc bao bọc một môi trường nước
bên trong vỏ trứng. -
1:40 - 1:42Điều này đạt được bằng bốn nâng cấp chính
-
1:42 - 1:44đặc trưng cho trứng có ối.
-
1:44 - 1:46Hãy nhìn gần hơn.
-
1:46 - 1:48Nâng cấp đầu tiên là
nâng cấp rõ ràng nhất: -
1:48 - 1:49vỏ bảo vệ của trứng.
-
1:50 - 1:51Nó cứng nhưng mềm dẻo,
-
1:51 - 1:52và có một bề mặt da,
-
1:52 - 1:55vẫn có thể thấy ở trứng bò sát ngày nay.
-
1:55 - 1:57Vỏ bảo vệ trứng khỏi các loài thú săn mồi,
-
1:57 - 1:58vi khuẩn,
-
1:58 - 1:59tổn thương,
-
1:59 - 2:00và bị khô đi.
-
2:00 - 2:02Nhưng khác với các bức thành hồ cá,
-
2:02 - 2:04vỏ của trứng có ối có tính thẩm thấu,
-
2:04 - 2:06cho phép oxi đi qua
-
2:06 - 2:10để cho lớp ối bên trong không bị ngạt.
-
2:10 - 2:13Hai nâng cấp kế tiếp
là hai màng ngăn riêng biệt -
2:13 - 2:15kết hợp hoạt động với nhau
như một cặp phổi. -
2:15 - 2:17Chúng mang khí oxi vào trong bào thai
-
2:17 - 2:19trong khi lọc khí CO2.
-
2:19 - 2:21Đầu tiên là màng đệm,
-
2:21 - 2:24là lớp màng bảo vệ mà khí oxi đi qua
-
2:24 - 2:26sau khi vào những lỗ tí hon trên vỏ trứng.
-
2:26 - 2:27Bạn có thể nhận ra màng đệm
-
2:27 - 2:31là lớp vỏ mỏng bạn lột đi khỏi
trái trứng luộc chín. -
2:31 - 2:33Hãy xem nó như lớp màng chống nước
-
2:33 - 2:35như chiếc cửa ra vào của trứng.
-
2:35 - 2:37Nó là lối vào cho oxi
-
2:37 - 2:39và lối ra cho CO2.
-
2:39 - 2:41Lớp màng ngăn kết hợp với màng đệm
-
2:41 - 2:43là túi niệu.
-
2:43 - 2:44Nếu như màng đệm là cửa,
-
2:44 - 2:47thì túi niệu thực chất
là hành lang của một tòa nhà. -
2:47 - 2:50Chúng hướng oxi và CO2 vào ra
-
2:50 - 2:51đồng thời dự trữ
-
2:51 - 2:53chất thải không cần thiết từ bào thai.
-
2:53 - 2:56Màng đệm và túi niệu đảm bảo rằng bào thai
-
2:56 - 2:57có mọi thứ nó cần
-
2:57 - 2:59và loại bỏ bất cứ gì không cần thiết.
-
2:59 - 3:02Nâng cấp cuối cùng và quan trọng nhất
-
3:02 - 3:05là màng ối, lớp màng ngăn
mà loại trứng được đặt tên theo. -
3:05 - 3:08Màng ối cũng nằm trong màng đệm
-
3:08 - 3:11và giữ chất lỏng mà bào thai nổi bên trong
-
3:11 - 3:13Bởi vì nó đã rời bỏ thế giới nước
của loài lưỡng cư, -
3:13 - 3:16màng ối cần thiết để ngăn không cho
-
3:16 - 3:17bào thai bị khô.
-
3:17 - 3:19Nó là một cái hồ có thể di chuyển
-
3:19 - 3:22cho phép động vật có ối đẻ trứng trên cạn.
-
3:22 - 3:24Chất lỏng này cũng bảo vệ bào thai
-
3:24 - 3:26khỏi mọi va chạm hay chạm mặt đất cứng,
-
3:26 - 3:29như chiếc phuộc nhún
của xe đạp hoặc xe hơi của bạn. -
3:29 - 3:31Cùng nhau, chiếc vỏ
và bốn chiếc màng ngăn này -
3:31 - 3:33tạo nên môt môi trường nước an toàn
-
3:33 - 3:35cho bào thai lớn và phát triển.
-
3:35 - 3:38Các dòng con cái mới
của các động vật có ối tiếp tục -
3:38 - 3:40quá trình tiến hóa của loài có xương sống
-
3:40 - 3:43qua quá trình thám hiểm
các vùng đất mới cách xa mặt nước. -
3:43 - 3:45Chúng sẽ dành hàng triệu năm kế tiếp
-
3:45 - 3:46chia đôi thành hai nhóm riêng biệt:
-
3:46 - 3:49nhóm synapsid và nhóm sauropsid.
-
3:49 - 3:51Synapsida là nhóm động vật
-
3:51 - 3:52bao gồm động vật có vú,
-
3:52 - 3:54trong khi sauropsida là nhóm bao gồm
-
3:54 - 3:54bò sát,
-
3:54 - 3:55chim,
-
3:55 - 3:56và khủng long.
-
3:56 - 3:59Hai nhóm động vật có ối này
gộp lại bao gồm -
3:59 - 4:00loài moóc,
-
4:00 - 4:01rắn chuông,
-
4:01 - 4:03và vẹt đuôi dài
mà chúng ta biết ngày nay. -
4:03 - 4:04Như cuộc hội tụ gia đình,
-
4:04 - 4:06với các họ hàng với
nhiều hình dáng và kích cỡ, -
4:06 - 4:09đến với nhau từ mọi nẻo đường
trên Trái đất, -
4:09 - 4:11những con thú này đều
gọi chung một nơi là nhà: -
4:11 - 4:14quả trứng có ối.
- Title:
- Quả trứng có ối làm thay đổi cuộc chơi - April Tucker
- Description:
-
Xem toàn bộ bài học tại: http://ed.ted.com/lessons/the-game-changing-amniotic-egg-april-tucker
350 triệu năm trước, trứng không thể tồn tại xa nước, vì thế các loài động vật chỉ có thể sống trong hoặc gần nước. Đó là cho đến khi trứng có ối cho phép động vật sống trên cạn hoàn toàn. April Tucker lột từng lớp vỏ của chiếc trứng có ối, bộc lộ sự phi thường của kỳ quan tiến hóa này.
Bài học bởi April Tucker, minh họa bởi Pew36 Animation Studios.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:30
![]() |
TED Translators admin approved Vietnamese subtitles for The game-changing amniotic egg - April Tucker | |
![]() |
Ly Nguyễn accepted Vietnamese subtitles for The game-changing amniotic egg - April Tucker | |
![]() |
Ly Nguyễn edited Vietnamese subtitles for The game-changing amniotic egg - April Tucker | |
![]() |
Thi Bui edited Vietnamese subtitles for The game-changing amniotic egg - April Tucker | |
![]() |
Thi Bui edited Vietnamese subtitles for The game-changing amniotic egg - April Tucker | |
![]() |
Thi Bui edited Vietnamese subtitles for The game-changing amniotic egg - April Tucker | |
![]() |
Thi Bui edited Vietnamese subtitles for The game-changing amniotic egg - April Tucker |