Kim tak naprawdę jesteś? Zagadka osobowości
-
0:01 - 0:04Cóż za intrygująca
grupa indywidualistów... -
0:06 - 0:07dla psychologa.
-
0:07 - 0:08(Śmiech)
-
0:08 - 0:12Przez ostatnie kilka dni miałem okazję
-
0:12 - 0:14słuchać waszych rozmów
-
0:15 - 0:17i obserwować wasze interakcje.
-
0:17 - 0:20Chyba mogę powiedzieć,
-
0:20 - 0:25że na sali jest 47 osób,
-
0:25 - 0:27które w tym momencie,
-
0:27 - 0:32wykazują psychologiczne symptomy,
które chciałbym dziś omówić. -
0:32 - 0:33(Śmiech)
-
0:33 - 0:36Pewnie chcielibyście wiedzieć, o kim mowa.
-
0:36 - 0:37(Śmiech)
-
0:37 - 0:39Ale zamiast wskazywać palcem,
-
0:39 - 0:42co byłoby nieuzasadnione i nachalne,
-
0:43 - 0:46myślę, że lepiej opowiem wam
kilka faktów i historii, -
0:46 - 0:49w których może dojrzycie samych siebie.
-
0:50 - 0:54Zajmuję się badaniami nad dziedziną,
zwaną psychologią osobowości, -
0:54 - 0:58która jest częścią nauk o osobowości
-
0:58 - 1:03pokrywającą całe spektrum
od neuronów po narrację. -
1:03 - 1:05Próbujemy,
-
1:06 - 1:07na swój sposób,
-
1:07 - 1:10pojąć, jak każdy z nas,
-
1:11 - 1:12każdy z was,
-
1:12 - 1:15jest pod pewnymi względami
-
1:15 - 1:16taki jak wszyscy,
-
1:17 - 1:18jak niektórzy,
-
1:19 - 1:21i jednocześnie jak nikt inny.
-
1:23 - 1:26Możecie o sobie powiedzieć:
-
1:26 - 1:28"Nie jestem intrygujący.
-
1:30 - 1:35Jestem 46. najnudniejszą osobą
na zachodniej półkuli". -
1:36 - 1:38Albo możecie o sobie powiedzieć:
-
1:38 - 1:40"Jestem intrygujący,
-
1:41 - 1:45nawet jeśli inni uważają mnie
za nadętego, kolosalnego durnia". -
1:45 - 1:46(Śmiech)
-
1:46 - 1:52Ale to właśnie samodzielne rozpoznanie
własnego nudziarstwa i wrodzonej głupoty -
1:52 - 1:57sprawiają, że jako psycholog
jestem głęboko tobą zafascynowany. -
1:57 - 2:00Pozwólcie wytłumaczyć mi,
dlaczego tak jest. -
2:00 - 2:04Jedno z najbardziej wpływowych podejść
w naukach o osobowości -
2:04 - 2:06jest znane jako psychologia cech.
-
2:06 - 2:11Przypisuje ona każdemu miejsce
w pięciu wymiarach o rozkładzie normalnym, -
2:11 - 2:18które opisują uniwersalne aspekty
różnic między ludźmi. -
2:19 - 2:22Kryją się pod akronimem OSEUN.
-
2:22 - 2:25"O" to "otwarty na doświadczenia",
-
2:25 - 2:28w kontraście do osób bardziej zamkniętych.
-
2:28 - 2:31"S" to "sumienność",
-
2:31 - 2:34kontra bardziej niefrasobliwi.
-
2:34 - 2:39"E" to "ekstrawersja"
w opozycji do introwertyków, -
2:39 - 2:42"U" - "ugodowość",
-
2:42 - 2:45w kontraście do zdecydowanie nieugodowych.
-
2:46 - 2:48"N" - neurotyczność,
-
2:48 - 2:51w kontraście do tych bardziej wyważonych.
-
2:52 - 2:56Czynniki te mają wpływ na nasz dobrostan,
-
2:56 - 2:58na to, jak potoczy się na nasze życie.
-
2:59 - 3:01Wiemy na przykład,
-
3:01 - 3:06że otwartość i sumienność
zapowiadają powodzenie w życiu, -
3:07 - 3:11ale otwarci ludzie osiągają
ten sukces dzięki śmiałości, -
3:11 - 3:13i, niekiedy, swojej inności.
-
3:14 - 3:18Sumienni osiągają sukces
dzięki dotrzymywaniu terminów, -
3:18 - 3:22wytrwałości, a także odrobiny pasji.
-
3:24 - 3:28Ekstrawersja i ugodowość sprzyjają
-
3:28 - 3:30dobrej współpracy.
-
3:31 - 3:34Ekstrawertycy mnie intrygują.
-
3:34 - 3:37Czasami na zajęciach
podaję podstawowy fakt, -
3:37 - 3:40który może rzucić światło
na ich osobowość. -
3:40 - 3:45Mówię, że dla dorosłych
jest praktycznie niemożliwe -
3:45 - 3:49polizać się w zewnętrzną część łokcia.
-
3:49 - 3:51(Śmiech)
-
3:51 - 3:52Wiedzieliście o tym?
-
3:54 - 3:58Niektórzy z was już próbowali polizać.
-
3:58 - 3:59Ale ekstrawertycy wśród was
-
4:00 - 4:02nie dość, że próbowali,
-
4:02 - 4:05ale udało im się polizać
-
4:05 - 4:06łokieć sąsiada.
-
4:06 - 4:07(Śmiech)
-
4:07 - 4:09To są ekstrawertycy.
-
4:09 - 4:13Pomówmy dokładniej o ekstrawersji,
-
4:13 - 4:16bo jest to ważne i intrygujące,
-
4:16 - 4:19pomaga zrozumieć to,
co nazywam trzema naturami. -
4:19 - 4:23Pierwsza to natura biogeniczna,
nasza neuropsychologia. -
4:23 - 4:26Druga: socjogeniczna lub druga natura,
-
4:26 - 4:30która dotyczy kulturowych
i społecznych aspektów życia. -
4:31 - 4:38Trzecia odpowiada
za indywidualność, idiosynkrazję, -
4:38 - 4:41nazywam to naturą "idiogeniczną".
-
4:41 - 4:42Już tłumaczę.
-
4:45 - 4:48Ekstrawertyków charakteryzuje
potrzeba stymulacji. -
4:49 - 4:54Stymulację można uzyskać
dzięki ekscytującym rzeczom: -
4:54 - 4:58głośnym hałasom, imprezom
i wydarzeniom towarzyskim podczas TED, -
4:58 - 5:01widzicie, że ekstrawertycy
tworzą magnetyczny rdzeń. -
5:01 - 5:03Zbierają się razem.
-
5:03 - 5:04I widziałem was.
-
5:04 - 5:07Introwertycy wolą spędzać czas
w spokojniejszych miejscach, -
5:08 - 5:09tam na drugim piętrze,
-
5:09 - 5:13gdzie mają możliwość
zmniejszenia poziomu stymulacji, -
5:13 - 5:17co można opacznie zrozumieć
jako antyspołeczne zachowanie, -
5:17 - 5:20co nie musi być prawdą.
-
5:21 - 5:24Po prostu zdajecie sobie sprawę,
że lepiej wam idzie, -
5:25 - 5:30kiedy da się obniżyć poziom stymulacji.
-
5:31 - 5:35Czasami stymulacja pochodzi
z wewnątrz, z ciała. -
5:35 - 5:40Kofeina działa na ekstrawertyków
lepiej niż na introwertyków. -
5:40 - 5:43Kiedy ekstrawertyk
wchodzi do biura o 9 rano -
5:43 - 5:46i mówi: "Muszę napić się kawy",
-
5:46 - 5:47to nie żartuje,
-
5:47 - 5:49naprawdę musi.
-
5:50 - 5:51Introwertykom kawa aż tak nie pomoże,
-
5:51 - 5:54szczególnie jeśli po wypiciu kawy
-
5:55 - 5:56czekają ich zadania,
-
5:56 - 5:59które trzeba wypełnić szybko
-
5:59 - 6:01i jest ich wiele.
-
6:01 - 6:05Introwertycy mogą robić wrażenie
zagubionych w natłoku zadań. -
6:06 - 6:07Ale to niewłaściwy wniosek.
-
6:07 - 6:10Oto dość intrygujące konsekwencje:
-
6:10 - 6:12nie zawsze jesteśmy tym, kim się wydajemy,
-
6:12 - 6:16co prowadzi do kolejnego punktu.
-
6:16 - 6:19Przedtem powinienem powiedzieć
-
6:19 - 6:21o stosunku seksualnym,
-
6:21 - 6:24ale nie wiem, czy mamy na to czas.
-
6:24 - 6:26Więc, jeśli chcecie...
-
6:27 - 6:28tak, chcecie?
-
6:28 - 6:29Dobrze.
-
6:29 - 6:30(Śmiech)
-
6:30 - 6:31Są prowadzone badania
-
6:31 - 6:36nad częstotliwością stosunków seksualnych
-
6:37 - 6:41wśród mężczyzn, kobiet;
introwertyków i ekstrawertyków. -
6:41 - 6:42Pytam was:
-
6:42 - 6:44ile razy na minutę,
-
6:45 - 6:47ojej, przepraszam,
to badanie na szczurach, -
6:47 - 6:49(Śmiech)
-
6:50 - 6:52Ile razy na miesiąc
-
6:55 - 6:58introwetyczni mężczyźni uprawiają seks.
-
6:58 - 7:003.0.
-
7:00 - 7:02Ekstrawertyczni mężczyźni?
-
7:02 - 7:03Więcej czy mniej?
-
7:04 - 7:05Tak, więcej.
-
7:06 - 7:085.5, prawie dwa razy więcej.
-
7:09 - 7:12Intrawertyczne kobiety: 3.1.
-
7:12 - 7:13Kobiety ekstrawertyczki?
-
7:13 - 7:17Szczerze, jako introwertyczny mężczyzna,
-
7:17 - 7:19co później wytłumaczę,
-
7:19 - 7:20są bohaterkami.
-
7:21 - 7:237.5.
-
7:24 - 7:26Nie tylko zajmują się
wszystkimi ekstrawertykami, -
7:26 - 7:28ale także kilkoma introwertykami.
-
7:28 - 7:30(Śmiech)
-
7:30 - 7:33(Brawa)
-
7:37 - 7:41Ekstrawertycy i introwertycy
inaczej się komunikują. -
7:43 - 7:44Ekstrawertycy chcą doświadczyć
-
7:44 - 7:49wielu towarzyskich interakcji
z przerwami na bliskość. -
7:49 - 7:52Lubią stać blisko,
by łatwo się porozumiewać. -
7:53 - 7:55Podtrzymują kontakt wzrokowy
-
7:55 - 7:56lub wymieniają spojrzenia.
-
7:57 - 7:58Badania wykazały,
-
7:58 - 8:01że używają więcej zdrobnień,
gdy kogoś poznają. -
8:02 - 8:05Gdy ekstrawertyk spotka Karola,
-
8:05 - 8:07przerabia go na Karolka, potem Lolka,
-
8:07 - 8:09a później "Loluś, mordo".
-
8:09 - 8:11(Śmiech)
-
8:11 - 8:14Introwertyk będzie trzymał się "Karola",
-
8:14 - 8:16póki sam Karol nie pozwoli
-
8:16 - 8:20na bliższą relację z rozmówcą.
-
8:20 - 8:23Rozmawiamy inaczej.
-
8:25 - 8:30Ekstrawertycy wolą czarno-biały,
konkretny, prosty język. -
8:32 - 8:33Introwertycy wolą...
-
8:34 - 8:40i muszę powtórzyć,
że jestem wielkim introwertykiem. -
8:41 - 8:43Mówimy inaczej.
-
8:43 - 8:47Preferujemy zdania z bogatym kontekstem,
-
8:47 - 8:49warunkowe,
-
8:49 - 8:51i dwuznaczne.
-
8:51 - 8:52(Śmiech)
-
8:52 - 8:53Mniej więcej.
-
8:53 - 8:55(Śmiech)
-
8:55 - 8:56Tak jakby.
-
8:56 - 8:57(Śmiech)
-
8:57 - 8:59Ogólnie rzecz biorąc.
-
9:00 - 9:01Właśnie tak.
-
9:02 - 9:04Ekstrawertykowi z introwertykiem
-
9:04 - 9:05czasem trudno się dogadać.
-
9:06 - 9:08Pracowałem na kontrakcie z kolegą,
-
9:08 - 9:11który różni się ode mnie we wszystkim.
-
9:12 - 9:14Po pierwsze, ma na imię Tom.
-
9:14 - 9:16A ja nie.
-
9:16 - 9:17(Śmiech)
-
9:17 - 9:19Po drugie, ma 1,96 wzrostu.
-
9:19 - 9:21A ja raczej nie.
-
9:21 - 9:22(Śmiech)
-
9:22 - 9:26Po trzecie, nie ma większego
ekstrawertyka niż on. -
9:26 - 9:28Ja jestem bardzo introwertyczny.
-
9:29 - 9:30Przeciążam się tak łatwo,
-
9:30 - 9:35że nie mogę nawet pić kawy
po trzeciej po południu, -
9:35 - 9:38bo wieczorem nie zasnę.
-
9:38 - 9:42Do projektu dołączył facet
o imieniu Michael. -
9:43 - 9:47I Michael prawie rozwalił projekt.
-
9:49 - 9:52Osoba, która go zaprosiła,
spytała mnie i Toma: -
9:53 - 9:55"Co myślicie o Michaelu?".
-
9:55 - 9:57Za chwilę powiem, co odpowiedział Tom
-
9:57 - 9:59klasycznym językiem ekstrawertyka.
-
10:00 - 10:04Oto, jak uszy ekstrawertyka
usłyszały moją wypowiedz, -
10:04 - 10:06dość precyzyjnie.
-
10:06 - 10:10Powiedziałem: "Michael
niekiedy ma tendencję -
10:10 - 10:14do zachowań, które niektórzy mogą uznać
-
10:14 - 10:19za być może zbyt asertywne
niż zwykle potrzeba". -
10:19 - 10:21(Śmiech)
-
10:22 - 10:23Tom przewrócił oczami i powiedział:
-
10:23 - 10:26"Brian, właśnie tak powiedziałem:
-
10:27 - 10:28to gnojek!".
-
10:28 - 10:30(Śmiech)
-
10:30 - 10:32(Brawa)
-
10:34 - 10:35Jako introwertyk
-
10:35 - 10:40mogę delikatnie sugerować
pewną "gnojkowatość" -
10:40 - 10:41w jego zachowaniu,
-
10:41 - 10:44ale nie sięgnę po słowo na "g".
-
10:44 - 10:46(Śmiech)
-
10:47 - 10:48Ale ekstrawertyk mówi:
-
10:49 - 10:51"Takie są fakty, co tu owijać w bawełnę".
-
10:51 - 10:53Tutaj się mijamy.
-
10:53 - 10:57Czy należy na to zwracać uwagę?
-
10:57 - 10:59Oczywiście.
-
10:59 - 11:00Trzeba o tym wiedzieć.
-
11:00 - 11:02Czy to już wszystko na nasz temat?
-
11:03 - 11:05Jesteśmy tylko zbiorem cech?
-
11:06 - 11:07Nie, nie jesteśmy.
-
11:08 - 11:10Pamiętajcie, że jesteście tacy jak inni
-
11:11 - 11:13i jak żadna inna osoba.
-
11:13 - 11:16A co z waszą indywidualnością?
-
11:16 - 11:20U Elżbiety czy Jerzego
-
11:20 - 11:23ekstrawertyzm i neurotyczność
mają cechy wspólne. -
11:24 - 11:28Ale czy niektóre szczególnie elżbietańskie
-
11:28 - 11:30lub georgiańskie zachowania
-
11:32 - 11:36pozwolą lepiej was zrozumieć
niż sam zestaw cech? -
11:36 - 11:39Co sprawia, że was kochamy?
-
11:39 - 11:42Nie za typ osobowości.
-
11:43 - 11:46Niezręcznie mi szufladkować ludzi.
-
11:47 - 11:50Poza tym nie każdy
zmieści się w szufladzie. -
11:51 - 11:53Co sprawia zatem, że jesteśmy wyjątkowi?
-
11:54 - 11:59To, co robimy w życiu,
nasze osobiste projekty. -
11:59 - 12:01Każdy ma bieżący projekt,
-
12:01 - 12:04o którym nikt tu nie wie.
-
12:06 - 12:07Może dotyczy twojego dziecka,
-
12:07 - 12:10już trzy razy byliście w szpitalu,
-
12:10 - 12:11a lekarze nie wiedzą, co mu jest.
-
12:13 - 12:15A może chodzi o mamę.
-
12:16 - 12:18Zachowujecie się niezgodnie z charakterem.
-
12:18 - 12:20Są to wolne cechy charakteru.
-
12:22 - 12:25Zwykle jesteś ustępliwy,
ale czasami wykazujesz upór, -
12:25 - 12:28by pokonać bariery obojętnej administracji
-
12:29 - 12:30w szpitalu,
-
12:30 - 12:32by zrobić coś dla mamy lub dziecka.
-
12:34 - 12:35Czym są te wolne cechy?
-
12:35 - 12:38Pojawiają się, kiedy odgrywamy scenariusz,
-
12:38 - 12:41by posunąć do przodu
główne projekty życia. -
12:42 - 12:44To one są najważniejsze.
-
12:44 - 12:46Nie pytaj innych,
jak by się scharakteryzowali. -
12:47 - 12:49Zapytaj: "Wokół czego
obraca się twoje życie?". -
12:50 - 12:51Wykorzystujemy te wolne cechy.
-
12:51 - 12:53Jestem introwertykiem,
-
12:53 - 12:57ale mój główny projekt to wykładanie.
-
12:58 - 12:59Jestem wykładowcą.
-
13:00 - 13:02I uwielbiam swoich studentów
-
13:03 - 13:05i moją dziedzinę.
-
13:05 - 13:10I nie mogę się doczekać, by opowiedzieć
o nowych i fascynujących rzeczach, -
13:11 - 13:14o których marzę im powiedzieć.
-
13:14 - 13:15Więc zachowuję się jak ekstrawertyk,
-
13:15 - 13:17bo o ósmej rano
-
13:17 - 13:19studenci potrzebują odrobiny humoru,
-
13:19 - 13:22nieco zaangażowania, by im pomóc
-
13:22 - 13:24w żmudnych dniach studiowania.
-
13:24 - 13:26Ale musicie być ostrożni,
-
13:26 - 13:29kiedy zbyt długo zachowujecie się
niezgodnie z charakterem. -
13:31 - 13:35Czasem sami się wtedy zaniedbujemy.
-
13:37 - 13:42Po okresie zachowania
pseudo-ekstrawertycznego -
13:42 - 13:44muszę się zregenerować w samotności.
-
13:46 - 13:49Susan Cain w książce "Ciszej proszę..."
-
13:49 - 13:52wspomina o dziwnym kanadyjskim profesorze,
-
13:52 - 13:54który nauczał na Harvardzie.
-
13:55 - 13:57Podobnie jak on, czasami idę do łazienki,
-
13:57 - 14:01by uciec od pocisków i strzał
wściekłych ekstrawertyków. -
14:01 - 14:02(Śmiech)
-
14:02 - 14:09Pamiętam, że pewnego dnia,
gdy odpoczywałem w kabinie, -
14:09 - 14:10próbując uniknąć nadmiernej stymulacji,
-
14:11 - 14:16do kabiny wszedł prawdziwy ekstrawertyk,
-
14:16 - 14:18nie do mojej kabiny, a do sąsiedniej,
-
14:18 - 14:21i mogłem słyszeć różnorakie odgłosy,
-
14:21 - 14:23których nienawidzimy we własnym wykonaniu,
-
14:23 - 14:26dlatego spuszczamy wodę
zarówno podczas, jaki i po. -
14:26 - 14:27(Śmiech)
-
14:28 - 14:33Nagle ochrypły głos spytał:
-
14:33 - 14:35"Hej, czy to dr Little?".
-
14:35 - 14:37(Śmiech)
-
14:39 - 14:45Jeśli jest coś, co da introwertykowi
zaparcie na pół roku, -
14:45 - 14:47to właśnie rozmowy w kibelku.
-
14:47 - 14:48(Śmiech)
-
14:48 - 14:50I właśnie tam się teraz udaję.
-
14:51 - 14:52Nie idźcie za mną.
-
14:53 - 14:54Dziękuję.
-
14:54 - 14:57(Brawa)
- Title:
- Kim tak naprawdę jesteś? Zagadka osobowości
- Speaker:
- Brian Little
- Description:
-
Co sprawia, że jesteś sobą? Psycholodzy lubią mówić o naszych cechach lub o określonej charakterystyce, która sprawia, że jesteśmy tym, kim jesteśmy. Ale Brian Little jest bardziej zainteresowany momentami, kiedy wykraczamy poza te schematy. Dzieje się tak, kiedy wymaga tego od nas kultura, a czasami kiedy sami od siebie tego wymagamy. Little analizuje różnice między introwertykami a ekstrawertykami i wyjaśnia, że osobowość może być bardziej plastyczna, niż się zdaje.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 15:15
Rysia Wand approved Polish subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
Marta Murawska edited Polish subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
Marta Murawska edited Polish subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality | ||
Marta Murawska edited Polish subtitles for Who are you, really? The puzzle of personality |