Zaskakujący zwyczaj oryginalnych myślicieli

Jak twórczy ludzie wpadają na pomysły?

Siedem lat temu przyszedł do mnie uczeń
z propozycją zainwestowania w jego firmę.

Powiedział: "Pracuję z trzema kolegami

i próbujemy zmienić rynek,
sprzedając rzeczy przez Internet.

A ja na to: "Ok, więc spędziliście
nad tym całe lato, tak?"

"Nie, wszyscy byliśmy na praktykach,
na wypadek, gdyby nie wyszło."

"No dobrze, ale chcecie pracować
na pełen etat po skończeniu szkoły?"

"Niekoniecznie. Mamy dodatkowe zajęcia."

Mija sześć miesięcy,

jest dzień przed wejściem firmy na rynek,

a nadal nie ma działającej
strony internetowej.

"Macie świadomość,
że cała firma to strona.

Dosłownie."

Oczywiście odmówiłem zainwestowania.

A oni ostatecznie nazwali
firmę Warby Parker.

(Śmiech)

Sprzedają okulary przez Internet.

Ostatnio uznano ich za najbardziej
innowacyjną firmę na świecie,

wycenianą na ponad miliard dolarów.

Więc teraz żoną zajmuję się
inwestowaniem naszych pieniędzy.

Dlaczego aż tak się pomyliłem?

Żeby się tego dowiedzieć, zacząłem badać
ludzi, których nazywam "oryginałami".

Oryginały to nonkomformiści,

ludzie, którzy nie tylko
mają nowe pomysły,

ale i działają w oparciu o nie.

To ludzie, którzy się wyróżniają,
wypowiadają swoje opinie.

Są kreatywni i napędzają
proces zmian na świecie.

To osoby, na które byście postawili.

I są zupełnie inni, niż się spodziewałem.

Chce wam opowiedzieć o 3 rzeczach,
których się nauczyłem

o rozpoznawaniu oryginałów

i upodabnianiu się do nich.

Pierwszym powodem, dla którego
zrezygnowałem z Warby Parker,

był ich powolny początek.

Wszyscy doskonale znacie prokrastynację.

Muszę wam coś wyznać. Ja jestem
przeciwieństwem. Ja prekrastynuję.

Tak, istnieje takie pojęcie.

Znacie to uczucie paniki na kilka godzin
przed ważnym deadlinem,

kiedy jeszcze nic nie zrobiliście.

Ja to czuję kilka miesięcy przed czasem.

(Śmiech)

Zaczęło się wcześnie: będąc dzieckiem,
bardzo poważnie podszedłem do Nintendo.

Budziłem się o 5 rano

i zaczynałem grać.
Non stop, aż je opanowałem.

W końcu to wymknęło się spod kontroli
na tyle, że lokalna gazeta

napisała o ciemnej stronie Nintendo,
ze mną w roli głównej.

(Śmiech)

(Brawa)

Od tego momentu wymieniłem włosy na zęby.

(Śmiech)

Ale to przydało mi się w college'u,

kiedy napisałem pracę na zaliczenie
ostatniego roku 4 miesiące przed terminem.

I byłem z tego dumny, aż do
pewnego momentu kilka lat temu.

Miałem uczennicę o imieniu Jihae,
która stwierdziła

"Moje najbardziej kreatywne pomysły
powstają, kiedy się obijam."

A ja na to "To miło, ale gdzie te cztery
prace, które jesteś mi winna?"

(Śmiech)

Była jednym z najbardziej
kreatywnych studentów

i jako psycholog organizacji
właśnie takie kwestie chciałem badać.

Chciałem, żeby zebrała trochę danych.

Poszła więc do paru firm, gdzie
namówiła pracowników

na wypełnienie ankiet na temat
częstotliwości prokrastynacji.

Następnie poprosiła szefów o ocenę
ich innowacyjności i kreatywności.

Oczywiście ci, którzy
prekrastynują, jak ja,

pędzą z wykonaniem zadań,

są oceniani jako mniej kreatywni

niż ci prokrastynujący umiarkowanie.

Chciałem wiedzieć jak to się ma do
prokrastynujących nieustannie.

Jihae odpowiedziała "Nie mam pojęcia.
Nie wypełnili ankiety."

(Śmiech)

No dobrze, tu są wyniki.

Widać, że czekający do ostatniej chwili

tak bardzo są zajęci obijaniem się,
że nie mają żądnych nowych pomysłów.

Z drugiej strony, działający od razu

są w takim szale niepokoju, że w ich
głowach nie pojawia się nic oryginalnego.

Oryginały zdają się być
w idealnym punkcie.

Dlaczego tak jest?

Może oryginalne osoby po prostu
mają złe nawyki w pracy.

Może prokrastynacja nie
pobudza kreatywności.

Zaprojektowaliśmy parę testów,
by to sprawdzić.

Poprosiliśmy ludzi o pomysły na biznes,

a następnie znaleźliśmy
niezależnych recenzentów,

którzy mieli ocenić poziom kreatywności
i przydatności tych pomysłów.

Niektórzy zostali poproszeni
o wykonanie zadania od razu.

Innych losowo przypisaliśmy do grup
prokrastynujących

grając w Minesweeper

przez pięć lub dziesięć minut.

I rzeczywiście,
prokrastynujący umiarkowanie

są o 16% bardziej kreatywni
niż pozostałe grupy.

Minesweeper jest świetny, ale to
nie powód takiego wyniku.

Przy zagraniu przez poznaniem zadania
efekt pobudzonej kreatywności

nie występował.

Dopiero przy poznaniu zadania

przed rozpoczęciem grania,

kiedy zadanie było nadal
gdzieś z tyłu głowy,

powstawały pomysły.

Prokrastynacja dawała czas na rozmyślanie
nad różnymi rozwiązaniami,

myślenie w niestandardowy sposób,
przeskakiwanie od idei do idei.

Kiedy kończyliśmy ten eksperyment,

zaczynałem pisać książkę o oryginałach

i pomyślałem "To świetna pora,
żeby nauczyć się prokratynować,

pisząc rozdział o prokrastynacji."

Więc metaprokrastynowałem

i jak każdy szanujący się prekrastynator,

obudziłem się wcześnie następnego ranka

i spisałem listę kroków,
jak się za to zabrać.

(Śmiech)

Następnie usilnie pracowałem

nad moim celem nierobienia
postępów w kierunku mojego celu.

Zacząłem pisać rozdział o prokrastynacji

i pewnego dnia,
kiedy byłem już w połowie,

odłożyłem pracę dosłownie w pół zdania

na całe miesiące.

To była katorga.

Kiedy jednak wróciłem do pracy,
miałem głowę pełną pomysłów.

Jak powiedział Aaron Sorkin,

"Ty nazywasz to prokrastynacją,
ja rozmyślaniem."

Po drodze odkryłem,

że wielu oryginałów w historii
prokrastynowało.

Na przykład Leonardo da Vinci.

Przez 16 lat z przerwami

pracował nad Mona Lisą.

Czuł się jak nieudacznik.

Pisał o tym w swoim dzienniku.

Niektóre z jego pomysłów
związanych z optyką

zmieniły jego sposób modelowania światła,

przez co stał się dużo lepszym malarzem.

A Martin Luther King Jr.?

W noc przed najważniejszą
przemową w jego życiu,

podczas marszu na Waszyngton

przerabiał ją do 3 nad ranem.

Siedział na widowni,
czekając na swoją kolej

i nadał robił notatki i wykreślał wersy.

Kiedy wszedł na scenę w 11 minucie,

zostawił swoje notatki,

żeby wypowiedzieć dwa słowa,
które zmieniły bieg historii

"Miałem sen".

Tego nie było w scenariuszu.

Przez odwlekanie napisania mowy
do ostatniej chwili,

otworzył się na większy
wachlarz możliwości.

Skoro tekst nie był wyryty w kamieniu,

mógł swobodnie improwizować.

Prokrastynacja to wada,
jeśli chodzi o produktywność,

ale może być też zaletą,
skutkując kreatywnością.

U oryginałów można zauważyć,

że szybko zaczynają, ale wolno kończą.

Właśnie to przegapiłem
w sprawie z Warby Parker.

Kiedy ociągali się przez sześć miesięcy,

spojrzałem na nich i powiedziałem

"Wiecie, że wiele innych firm zaczyna
sprzedawać okulary przez Internet".

Przegapili okazję bycia pierwszymi
wchodzącymi na rynek.

Ale nie zdawałem sobie sprawy,
że przez cały ten czas

próbowali znaleźć sposób, by sprawić,

że ludzie chętnie kupowaliby
przez internet.

Okazuje się, że zaleta bycia pierwszym
wchodzącym na rynek jest mitem.

Spójrzmy na badanie ponad
50 kategorii produktów,

porównując stwarzających rynek

z wchodzącymi na niego z ulepszeniami.

Ci pierwsi na rynku ponoszą porażkę
w 47 procentach przypadków

w porównaniu do 8 procent
przy zmieniających istniejący rynek.

Spójrzmy na Facebooka stworzonego

dopiero po Myspace i Friendster.

Spójrzmy na Googla, który powstał
lata po Altaviście i Yahoo.

Dużo łatwiej ulepszyć czyjś pomysł

niż stworzyć coś od zera.

Nauczyłem się, że aby być oryginałem,
nie trzeba być pierwszym.

Wystarczy być innym i lepszym.

To nie jedyny powód, dla którego
zrezygnowałem z Warby Parker.

Oni również mieli wątpliwości.

Mieli plan zapasowy,

przez co zwątpiłem w ich odwagę
bycia oryginalnymi,

bo spodziewałem się, że oryginały
wyglądałyby mniej więcej tak.

(Śmiech)

Więc z zewnątrz

wielu wygląda na pewnych siebie,

ale za fasadą

kryje się strach i wątpliwości,
jak u każdego z nas.

Oni po prostu inaczej sobie z nimi radzą.

Pozwólcie, że wam pokażę,

jak wygląda proces twórczy
dla większości z nas.

(Śmiech)

W trakcie badań odkryłem, że istnieją
dwa rodzaje wątpliwości.

Zwątpienie w siebie i zwątpienie w pomysł.

Zwątpienie w siebie paraliżuje.

Sprawia, że zastygasz.

Ale zwątpienie w pomysł
energetyzuje.

Motywuje do testowania,
eksperymentowania, ulepszania,

zupełnie jak Martin Luther King.

Kluczem do stania się oryginałem

jest prosty zabieg

unikania przeskakiwania od
trzeciego do czwartego kroku.

Zamiast mówić "Jestem do niczego"

powinieneś powiedzieć: "Pierwsze wersje
zawsze są do niczego,

ale to dopiero początek".

Więc jak do tego dojść?

Wskazówkę można znaleźć

w przeglądarce internetowej,
której używasz.

Da się przewidzieć wydajność
i zaangażowanie w pracę,

wiedząc jedynie z jakiej
przeglądarki korzystasz.

Niektórym z was może nie spodobać się
wynik tego badania...

(Śmiech)

Są dowody na to, że użytkownicy
Firefoxa i Chromu

prześcigają użytkowników
Internet Explorera i Safari.

Tak.

(Brawa)

Również zostają w pracy 15 procent dłużej.

Dlaczego? Nie chodzi
o techniczną przewagę.

Użytkownicy wszystkich przeglądarek
mają podobną szybkość pisania

oraz znajomość obsługi komputera.

Chodzi o to, skąd się wzięło przeglądarkę.

Jeśli używacie Internet
Explorera lub Safari,

były już zainstalowane na komputerze

i zaakceptowaliście to, co otrzymaliście.

Jeśli chcieliście mieć
Firefoxa lub Chroma,

wybraliście inną opcję,

okazaliście się zaradni
i pobraliście nową przeglądarkę.

Ludzie słyszą o tym badaniu i mówią:
"Świetnie, czyli, żeby

lepiej radzić sobie w pracy,
wystarczy, że zaktualizuję przeglądarkę?"

(Śmiech)

Chodzi o bycie typem osoby,

która wyjdzie z inicjatywą,
wątpiąc w domyślną opcję

i poszuka czegoś lepszego.

Jeśli tak działasz,

otwierasz się na przeciwieństwo deja vu.

Jest na to nazwa. Vuja de.

(Śmiech)

Vuja de ma miejsce, kiedy spoglądasz
na coś widzianego tyle razy,

że nagle zaczynasz patrzeć świeżym okiem.

To scenarzysta patrzący
na scenariusz filmu,

który nie został zaaprobowany
przez ponad pół wieku.

W każdej poprzedniej wersji główna
bohaterka była złą królową.

Jennifer Lee postawiła pytanie,
czy to ma sens.

Przerabia więc pierwszy akt,

zmienia czarny charakter
w udręczonego bohatera

i Kraina lodu staje się najlepiej
przyjętą animacją w historii.

Z historii pochodzi proste przesłanie.

W razie wątpliwości, miej tę moc.

(Śmiech)

A co ze strachem?

Oryginały też go czują.

Boją się ponieść porażkę,

ale tym, co ich od nas odróżnia,

jest ich strach przed bezczynnością.

Wiedzą, że można ponieść porażkę
zakładając firmę, która zbankrutuje

albo nie zakładając żadnej firmy.

Wiedzą, że na dłuższą metę,
najbardziej żałujemy nie naszych czynów,

ale ich braku.

Rzeczy, które chcielibyśmy zrobić od nowa,
patrząc naukowo,

to niewykorzystane szanse.

Elon Musk przyznał ostatnio,
że nie spodziewał się sukcesu Tesli.

Był pewien, że pierwszym rakietom SpaceX

nie uda się dotrzeć na orbitę,
a tym bardziej wrócić,

ale to było zbyt ważne, by nie spróbować.

Wielu z nas, kiedy
mamy ważny dla nas pomysł,

nawet nie próbuje.

Ale mam dla was dobre wieści.

Nikt nie będzie was osądzał
na podstawie słabych pomysłów.

Wielu sądzi, że tak się stanie.

Jeśli spojrzeć na przekrój biznesów

i zapytać o najlepszy pomysł,
najważniejszą sugestię,

85 procent osób go nie wypowiedziało.

Obawiali się wstydu, wyjścia na głupka.

Tymczasem oryginały mają
dużo słabych pomysłów,

całe mnóstwo.

Weźmy na przykład człowieka,
który zaprojektował to.

Czy to ważne, że wymyślił
lalkę tak przerażającą,

że bały się jej nie tylko dzieci,
ale i dorośli?

Nie. Czcimy Thomasa Edisona
za wynalezienie żarówki.

(Śmiech)

Jeśli spojrzeć na wskroś dziedzin,

największe oryginały są tymi,
którzy ponoszą porażkę najczęściej,

gdyż to oni próbują najczęściej.

Weźmy kompozytorów muzyki klasycznej.

Dlaczego niektórzy zajmują
w encyklopediach więcej miejsca niż inni,

a ich kompozycje są częściej przegrywane?

Jednym z najlepszych wskaźników

jest sama liczba ich kompozycji.

Im więcej tworzyli, tym
większa była różnorodność

i szanse trafienia na coś
prawdziwie oryginalnego.

Nawet trzy ikony muzyki klasycznej
- Bach, Beethoven i Mozart -

musieli stworzyć setki kompozycji,

by znalazły się wśród nich arcydzieła.

Możecie się zastanawiać

jak ten gość osiągnął wielkość,
nie robiąc zbyt wiele?

Nie wiem jak to się udało Wagnerowi.

Jednak większość z nas,
jeśli chce być bardziej oryginalna,

musi być bardziej pomysłowa.

Założyciele Warby Parker,
kiedy chcieli nazwać firmę,

potrzebowali czegoś wyrafinowanego,
wyjątkowego, bez negatywnych skojarzeń,

by stworzyć markę,

więc przetestowali ponad 2000 możliwości,

zanim powstało

Warby and Parker.

Jeśli złożyć to wszystko razem,
widać, że oryginały

nie różnią się od nas tak bardzo.

Czują strach i zwątpienie.
Prokrastynują.

Mają słabe pomysły.

Czasami nie wbrew tym cechom,
ale dzięki nim

odnoszą sukces.

Więc kiedy je zauważycie,
nie popełnijcie tego samego błędu.

Nie spisujcie ich na straty.

A jeśli chodzi o was samych,
nie spisujcie siebie na straty.

Szybki początek, ale powolny koniec

może zwiększać kreatywność,

motywować przez wątpienie w pomysły

i godzenie się ze strachem
przed bezczynnością

oraz uświadamiać, że trzeba wielu
słabych pomysłów, by mieć kilka świetnych.

Bycie oryginałem nie jest łatwe,

ale nie mam wątpliwości,

że to najlepsza droga,
by ulepszyć świat wokoło nas.

Dziękuję.