Dziki świat roślin mięsożernych - Kenny Coogan

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/the-wild-world-of-flesh-eating-plants-kenny-coogan

Na świecie jest ponad 600 gatunków roślin, które uzupełniają dietę składającą się z światła słonecznego, wody i minerałów owadami, mikrobami, a nawet żabami i szczurami. Muchy, kijanki i żuki padają ofiarą sideł niesamowitych roślin mięsożernych. Ale czym dokładnie są i w jaki sposób polują na swoje ofiary? Kenny Coogan zagłębia się w świat mięsożernych oszustów.

Lekcja: Kenny Coogan, reżyseria: Lisa LaBracio.

Jeszcze o tym nie wiedzą,

ale tych sześć stworzeń spotka
dość nietypowa śmierć.

Jedno po drugim

padną ofiarą niezwykłych,
drapieżnych sideł...

roślin mięsożernych.

Na świecie jest ponad 600 gatunków roślin,

które uzupełniają dietę składającą się
ze światła słonecznego, wody i minerałów

owadami, mikrobami,
a nawet żabami i szczurami.

Naukowcy uważają, że mięsożerstwo
wśród roślin ewoluowało osobno

przynajmniej sześć razy
na naszej planecie,

co sugeruje, że adaptacja
do jedzenia mięsa

przynosi roślinom znaczne korzyści.

Rośliny mięsożerne zazwyczaj rosną
na bardzo kwaśnych glebach,

ubogich w kluczowe składniki odżywcze,
jak azot, fosfor czy potas.

W tych niesprzyjających warunkach

rośliny potrafiące wabić,
zastawiać pułapki i trawić zdobycze

mają przewagę na tymi uzależnionymi
od gleby i jej składników odżywczych.

Weźmy na przykład niegościnne bagno,

na którym królują dzbaneczniki.

Mucha zwabiona żywym kolorem
i zachęcającym zapachem dzbanka,

wlatuje do środka i pije nektar rośliny.

Jednak dzbaneczniki mają
w nektarze koniinę,

czyli silny narkotyk dla owadów.

Gdy koniina zaczyna działać,

mucha staje się otępiała
i spada w dół lejka

do basenu wypełnionego cieczą,

w którym tonie.

Enzymy i bakterie w cieczy
powoli rozkładają ciało

na mikroskopijne cząsteczki,
które dzbanecznik wchłania przez liście.

Sporadycznie większe ofiary też wpadają

do śmiertelnego lejka dzbanecznika.

Druga ofiara stawi czoła lepkiej rosiczce.

Drobne liście rosiczki są uzbrojone
w kleistą wydzielinę - śluz roślinny.

Mrówka natychmiast
zostaje uwięziona w tym kleju.

Podczas gdy się szarpie,
enzymy zaczynają trawić jej ciało.

Specjalne macki wyczuwają jej ruch
i owijają się wokół niej,

zaciskając w śmiertelnym uścisku.

Gdy już się udusi,

co trwa około godziny,

macki ponownie się rozwiną
i będą czekać na kolejną ofiarę.

Dwa owady odpadły, zostały jeszcze cztery.

Kolejny cel skona pod ziemią,

w korzeniu rośliny pływaczkowatej.

Ofiara poszukując jedzenia,
wchodzi do korzenia przez szczelinę.

W środku szybko się gubi
w zawiłym labiryncie.

Las poskręcanych włosków
uniemożliwia jej ucieczkę,

prowadząc do głównej komory
z enzymami rozkładającymi mięso

i śmiertelnie niskim poziomem tlenu.

W mrocznych głębinach pobliskiego stawu

nieświadoma kijanka
wpływa na teren pływacza,

najszybszej ze wszystkich
roślin mięsożernych.

Kijanka zbliża się do pułapki rośliny

i w przeciągu milisekund

aparaty chwytające otwierają się
i wciągają ją do środka.

Uwięziona w połowie wewnątrz rośliny,

walczy, próbując się uwolnić,

ale część ciała uwięziona
w roślinie już jest trawiona.

W ciągu kilku godzin

ruchy kijanki wielokrotnie
wyzwolą pułapkę,

która za każdym razem
wciągnie ją coraz głębiej,

trawiąc żywcem kawałek po kawałku.

W międzyczasie ten żuk czuje
słodko pachnący nektar.

Zapach przyciąga go coraz bliżej,
aż w końcu ląduje na liściach

jednej z najbardziej niechlubnych
roślin mięsożernych na świecie.

Jego lądowanie pobudza
włoski liści pułapkowych muchołówki,

które aktywują zamknięcie pułapki.

Zazębione kolce na brzegach rośliny
przypieczętowują los ofiary.

Gdy się zamkną,

liście działają jak zewnętrzny żołądek
trawiący tkanki miękkie żuka.

Gdy za kilka dni znowu się otworzy,

zostanie po nim tylko
sucha łuska egzoszkieletu.

Ostatnie żywe stworzenie to jętka.

Zbliżając się do tłustosza,

kieruje się ku wysoko powiewającym kwiatom
nad trzoneczkami klejącego śluzu.

Ląduje na liściach, spija nektar
i odlatuje nietknięta.

Długie łodygi tych kwiatów odstraszają
niektóre owady od pułapek mięsożercy...

jako sposób oddzielania owadów
zapylających od pożywienia.

Jętka odlatuje żeby żyć
długo i szczęśliwie...

Och.