Return to Video

Głęboki sen jest korzystny dla mózgu - skąd wziąć go więcej

  • 0:01 - 0:05
    A gdyby można było poprawić wydajność snu?
  • 0:05 - 0:07
    Ta kwestia nurtuje mnie
  • 0:07 - 0:10
    jako naukowca zajmującego się snem
  • 0:10 - 0:12
    od 10 lat.
  • 0:12 - 0:17
    Wynalezienie żarówki
    i technika przyniosły światu
  • 0:17 - 0:20
    24-godzinną pracę i produktywność
  • 0:20 - 0:25
    kosztem naturalnego rytmu dobowego
  • 0:25 - 0:28
    i zapotrzebowania organizmu na sen.
  • 0:29 - 0:32
    Od rytmu dobowego zależy
    nasz poziom energii w ciągu dnia.
  • 0:32 - 0:37
    Niedawno przeprowadziliśmy globalny
    eksperyment w oparciu o ten rytm
  • 0:37 - 0:39
    i okazało się, że zdrowy sen,
  • 0:39 - 0:43
    a co za tym idzie, jakość
    naszego życia są zagrożone.
  • 0:44 - 0:48
    Przez to nasz sen jest nieodpowiedni,
  • 0:48 - 0:51
    a przeciętny Amerykanin
    śpi o godzinę krócej
  • 0:51 - 0:54
    niż w latach 40. XX wieku.
  • 0:54 - 0:55
    Z jakiegoś powodu
  • 0:55 - 0:57
    przyjęliśmy za punkt honoru,
  • 0:58 - 1:00
    że poradzimy sobie
    bez dostatecznej ilości snu.
  • 1:00 - 1:04
    To prowadzi do problemów ze zdrowiem.
  • 1:05 - 1:09
    Większość z nas wie, że niewłaściwy sen
    przyczynia się do takich chorób jak:
  • 1:09 - 1:11
    Alzheimer, choroba układu krążenia,
  • 1:11 - 1:13
    udar mózgu czy cukrzyca.
  • 1:14 - 1:18
    Jeśli nie leczymy zaburzeń snu,
    jak bezdech senny,
  • 1:18 - 1:21
    to prawdopodobnie zachorujemy.
  • 1:21 - 1:25
    Czy wiecie o wpływie snu na stan umysłu?
  • 1:26 - 1:31
    Niewłaściwy sen powoduje, że podejmujemy
    ryzykowne i pośpieszne decyzje
  • 1:31 - 1:34
    i zmniejsza naszą zdolność do empatii.
  • 1:35 - 1:40
    Kiedy brak snu powoduje u nas
    autentycznie większą wrażliwość na ból,
  • 1:40 - 1:44
    nie dziwi, że nie jest nam łatwo
    w relacjach z innymi
  • 1:44 - 1:47
    i trudno nam być dobrym
    i zdrowym człowiekiem,
  • 1:47 - 1:49
    kiedy jesteśmy pozbawieni snu.
  • 1:50 - 1:52
    Naukowcy zaczynają rozumieć,
  • 1:52 - 1:54
    że nie tylko ilość,
  • 1:55 - 1:59
    ale też jakość snu wpływa
    na zdrowie i samopoczucie.
  • 2:00 - 2:02
    Moje badania skupiają się na tym,
  • 2:02 - 2:07
    co wielu naukowców uznaje
    za najbardziej regenerującą fazę snu,
  • 2:07 - 2:08
    czyli na głębokim śnie.
  • 2:09 - 2:11
    Wiemy już, że ogólnie mówiąc,
  • 2:11 - 2:14
    istnieją trzy główne fazy snu:
  • 2:14 - 2:15
    sen płytki,
  • 2:15 - 2:17
    szybkie ruchy gałek ocznych, czyli REM
  • 2:17 - 2:19
    i sen głęboki.
  • 2:19 - 2:25
    Badamy te fazy, podłączając elektrody
    do głowy, podbródka i klatki piersiowej.
  • 2:26 - 2:27
    Przy płytkim śnie i fazie REM,
  • 2:27 - 2:31
    fale mózgowe przypominają te,
    które powstają podczas czuwania.
  • 2:32 - 2:36
    Fale mózgowe podczas
    głębokiego snu mają duże wychylenia,
  • 2:36 - 2:39
    czym różnią się od fal z okresu czuwania.
  • 2:39 - 2:43
    Tego typu fale nazywane są falami delta.
  • 2:45 - 2:47
    Brak potrzebnego głębokiego snu
  • 2:47 - 2:49
    hamuje zdolność do uczenia się
  • 2:49 - 2:52
    i do regeneracji komórek i organizmu.
  • 2:53 - 2:56
    Podczas głębokiego snu
    przekształcamy wszystkie działania,
  • 2:56 - 2:58
    do których dochodzi za dnia
  • 2:58 - 3:01
    w pamięć długotrwałą i osobowość.
  • 3:01 - 3:02
    Z wiekiem
  • 3:02 - 3:06
    coraz częściej tracimy
    regenerujące fale delta.
  • 3:06 - 3:09
    W pewnym sensie
    głęboki sen oraz fale delta
  • 3:09 - 3:12
    są wyznacznikiem biologicznej młodości.
  • 3:14 - 3:17
    Oczywiście pragnąłem
    więcej głębokiego snu.
  • 3:17 - 3:23
    Wypróbowałem prawie każdy
    gadżet i urządzenie
  • 3:23 - 3:26
    dostępne dla zwykłego klienta
    i do celów medycznych.
  • 3:27 - 3:31
    Wiele się nauczyłem i zrozumiałem,
    że, jak większość ludzi,
  • 3:31 - 3:32
    też potrzebuję ośmiu godzin snu.
  • 3:32 - 3:35
    Nawet przesunąłem elementy
    całodobowego rytmu dnia,
  • 3:35 - 3:39
    zmieniając posiłki, ćwiczenia
    i przebywanie w świetle,
  • 3:39 - 3:43
    ale nadal nie mogłem znaleźć
    sposobu na głębszy sen.
  • 3:43 - 3:46
    Wtedy poznałem
    doktora Dmitrego Geraszczenkę
  • 3:46 - 3:49
    z Wyższej Szkoły Medycznej
    Uniwersytetu Harvarda.
  • 3:49 - 3:52
    Dmitry powiedział mi
    o nowym odkryciu naukowym
  • 3:52 - 3:56
    z laboratorium w Niemczech,
    które pokazuje, że pewne dźwięki
  • 3:56 - 3:59
    odtwarzane w odpowiednim
    momencie podczas snu
  • 3:59 - 4:02
    mogą wpłynąć na głębokość i wydajność snu.
  • 4:03 - 4:06
    Co więcej, te badania pokazują,
  • 4:06 - 4:08
    że dzięki tym dźwiękom można poprawić
  • 4:08 - 4:10
    wydajność naszej pamięci w kolejnym dniu.
  • 4:11 - 4:15
    Wspólnie z Dmitrym zaczęliśmy
    pracować nad rozbudową tej techniki.
  • 4:16 - 4:19
    Z kolegami z laboratorium
    Uniwersytetu Penn State
  • 4:20 - 4:24
    przygotowaliśmy eksperyment
    na potwierdzenie tej metody.
  • 4:24 - 4:27
    Od tej pory otrzymujemy dotację
    z Narodowej Fundacji Nauki
  • 4:28 - 4:30
    i Narodowego Instytutu Zdrowia
  • 4:30 - 4:32
    na rozwinięcie techniki
    stymulacji głębokiego snu.
  • 4:33 - 4:35
    Oto jak to działa.
  • 4:35 - 4:39
    W laboratorium podłączyliśmy
    ludzi to różnych urządzeń.
  • 4:39 - 4:40
    Dwa z nich mam na sobie.
  • 4:40 - 4:42
    To nie ozdoby dla modnisiów.
  • 4:42 - 4:43
    (Śmiech)
  • 4:44 - 4:47
    Kiedy ludzie znajdowali się
    w fazie głębokiego snu,
  • 4:47 - 4:50
    puszczaliśmy dźwięki
    stymulujące głęboki sen,
  • 4:50 - 4:52
    żeby ich sen był jeszcze głębszy.
  • 4:52 - 4:55
    Zademonstruję wam te dźwięki.
  • 4:56 - 5:00
    (Powtarzające się fale dźwiękowe)
  • 5:05 - 5:06
    Dość dziwne, prawda?
  • 5:06 - 5:08
    (Śmiech)
  • 5:08 - 5:12
    Ten dźwięk ma taką samą częstotliwość
  • 5:12 - 5:15
    jak fale mózgowe wytwarzane
    podczas głębokiego snu.
  • 5:15 - 5:19
    Ten wzór dźwięku pobudza mózg
  • 5:19 - 5:21
    do wytwarzania większej ilości
    regenerujących fal delta.
  • 5:22 - 5:25
    Kiedy następnego dnia
    spytaliśmy uczestników o ten dźwięk,
  • 5:25 - 5:28
    byli nieświadomi tego,
    że włączaliśmy jakieś dźwięki,
  • 5:28 - 5:32
    a jednak mózg zareagował
    większą ilością fal delta.
  • 5:32 - 5:36
    To jest obraz fal mózgowych
    osoby poddanej badaniu.
  • 5:36 - 5:38
    Widzicie dolną część?
  • 5:38 - 5:41
    Pokazuje częstotliwość
    odtwarzanych dźwięków.
  • 5:41 - 5:45
    Spójrzcie na fale mózgowe
    w górnej części wykresu.
  • 5:45 - 5:51
    Widzimy, że te dźwięki wytworzyły
    większą ilość regenerujących fal delta.
  • 5:52 - 5:55
    Odkryliśmy, że możemy
    precyzyjnie rozpoznać fazy snu,
  • 5:55 - 5:58
    bez podłączania ludzi do elektrod,
  • 5:58 - 6:01
    i wprowadzać ich w głębszy sen.
  • 6:01 - 6:02
    Pracujemy nad określeniem,
  • 6:02 - 6:06
    jakie powinno być
    środowisko dźwięków i snu,
  • 6:06 - 6:08
    żeby polepszyć zdrowy sen.
  • 6:09 - 6:12
    Sen może być bardziej
    regenerujący niż jest teraz.
  • 6:12 - 6:14
    Może niebawem
  • 6:14 - 6:17
    będziemy mogli założyć małe urządzenie
  • 6:17 - 6:19
    i lepiej wykorzystać właściwości snu.
  • 6:19 - 6:20
    Dziękuję.
  • 6:20 - 6:23
    (Brawa)
Title:
Głęboki sen jest korzystny dla mózgu - skąd wziąć go więcej
Speaker:
Dan Gartenberg
Description:

Nie ma nic lepszego od nocnego snu. A gdyby technologia pozwoliła nam na większe jego wykorzystanie? Dan Gartenberg pracuje nad techniką, która stymuluje najbardziej regenerującą fazę snu - sen głęboki, który (obok innych wspaniałych rzeczy) może pomóc nam wzmocnić pamięć i ukształtować osobowość. Dowiedz się więcej o tym, jak słuchanie dźwięków, które odzwierciedlają fale mózgowe wytwarzane podczas tej fazy snu, może doprowadzić do głębszego snu, przynosząc korzyść dla zdrowia, pamięci i zdolności do nauki.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:37

Polish subtitles

Revisions Compare revisions