خەوێکی قوڵ، سود بە مێشک دەگێنێت--چۆن زیاتری لێ بە دەست بێنین
-
0:01 - 0:05چی دەبێت ئەگەر
نوستنت كاراتر بكەی؟ -
0:05 - 0:07وەك زانايەكى بواری نووستن،
-
0:07 - 0:10ئەمە ئەم پرسیارەیە کە بۆ
ماوەی ١٠ساڵی ڕابردوو -
0:10 - 0:12لە مێشکم دەخولێتەوە.
-
0:12 - 0:17چونکە کاتێک گڵۆپی کارەبایی و
تەکنەلۆجیا بە جیھان ناسێنرا -
0:17 - 0:20بەرھەمداری و ئیشکردن لە ٢٤ کاتژمێردا،
-
0:20 - 0:22ئەمە بە ئاسانی بە سەر
-
0:22 - 0:25ڕیتمی ٢٤ کاتژمێری سروشتی
-
0:25 - 0:28و پێویستی جەستەمان بۆ خەوتن تێنەپەڕیوە.
-
0:29 - 0:32ڕیتمی ٢٤ کاتژمێری جەستە بڕی وزەی
پێویست بۆ ڕۆژەکەمان دیاری دەکات، -
0:32 - 0:37لەم دواییانەدا تاقيكردنەوەيەكى
جيهاننیمان لەسەر ئەم ڕیتمە ئەنجام دا، -
0:37 - 0:39کە تەندروست بوونی خەومان و
-
0:39 - 0:43و لە کۆتاییدا چۆنایەتی ژيانمان
دەکەوێتە ژێر مەترسی. -
0:44 - 0:45لەبەرئەم هۆکارە،
-
0:46 - 0:48ئەم خەوتنەی پێویستمانە بەدەست نەھێناوە،
-
0:48 - 0:51تێکڕای خەوتنی ئەمریکییەک
کاتژمێرێک بە بەراورد -
0:51 - 0:54بە ئەوانەی لە ساڵانی ١٩٤٠ کەمترە.
-
0:54 - 0:55لەبەر چەند ھۆکارێک،
-
0:55 - 0:57بڕيارماندا ئەمە وەك
پێناسێکی شانازى دێتە بەرچاو -
0:58 - 1:00ناتوانین خەوی پێویست بە دەست بهێنین.
-
1:00 - 1:04ئەمە قەیرانی تەندروستی جیهانی
قوڵتر دەکاتەوە. -
1:05 - 1:08زۆرێک لە ئێمە دەزانین کەم خەوی
پەیوەندی بە نەخۆشیەکانی وەک زەھایمەر -
1:08 - 1:11نەخۆشیەکانی دڵ و لوولەی خوێن،
-
1:11 - 1:13جەڵتەی مێشک و نەخۆشی شەکرە هەیە.
-
1:14 - 1:18ئەگەر چارەسەری نارێکی خەوتن نەکەی بۆ
نموونە ھەناسەبڕانی کاتی خەوتن نەکەیت، -
1:18 - 1:21ئەوا تۆ ئەگەری توش بوونت
بەم نەخۆشیانە زیاتر دەبێت. -
1:21 - 1:25بەڵام ئایا کاریگەری
خەوتن لەسەر مێشکت دەزانیت؟ -
1:26 - 1:31کەم خەوی وامان لێدەکات بڕیاری مەترسیدار و
سەرپێی و بدەین. -
1:31 - 1:34هەستی هاوخەمی لە ناخمان کەم دەکاتەوە.
-
1:35 - 1:40کاتێک بێ خەوی بەرامبەر بە
ئازارەکانمان ھەستیار ترمان دەکات، -
1:40 - 1:44جێگەی سەرسوڕمان نییە ئێمە تووشی
گرفت لەگەڵ خەڵکانیتر دەبینەوە، -
1:44 - 1:47هەر چەندە وەک کەسێکی
تەندروست و چالاک دەردەکەوین، -
1:47 - 1:49لەو کاتەی لە خەو بێبەش بوویت.
-
1:50 - 1:52زاناکان ئێستا هەوڵی تێگەیشتنیان لە
-
1:52 - 1:54نەک تەنها لە کاریگەری چەندایەتی
-
1:55 - 1:59بەڵکو چۆنایەتی و باشی خەوتن
لە سەر تەندروست بوونمان دەدەن. -
2:00 - 2:02توێژینەوەکەم جەخت لەمە دەکاتەوە،
-
2:02 - 2:07زۆرینەی زاناکان باوەڕیان وایە باشترین
قۆناغەکانی خەوتن بۆ تازەکردنەوە: -
2:07 - 2:08خەوێکی قووڵە.
-
2:09 - 2:11ئێمە دەزانین،
-
2:11 - 2:14سێ قۆناغەکانی خەوتن ئەمانەن:
-
2:14 - 2:15سوکە خەو،
-
2:15 - 2:17چاو نوقاندنێکی کورت
-
2:17 - 2:19وخەوێکی قووڵ.
-
2:19 - 2:25ئەم قۆناغانە بە بەستنەوەی مادەیی کارەبایی
بە کەوڵەسەر، چەناگە و سینگ پێوانە دەکەین. -
2:25 - 2:27لە سوکە خەو و چاو
نوقاندنێکی کورت، -
2:27 - 2:32شەپۆڵەکانی مێشکمان لێکچووی هەمان
شەپۆڵەکانی مێشکن لە کاتی بەئاگایی. -
2:32 - 2:36بەڵام شەپۆڵەکانی مێشکمان لە خەوی قوڵدا
شەپۆلە درێژەکانی مێشکە -
2:36 - 2:39زۆر جیاوازن لە شەپۆڵەکانی
مێشک لە کاتی ئاگایدا. -
2:39 - 2:43ئەو شەپۆڵە درێژانەی مێشک
پێیان دەڵێن شەپۆڵی دەلتا. -
2:45 - 2:47لەو کاتانەی کە بێبەشین لە
خەوی قوڵی پێویست، -
2:47 - 2:49ڕێگری لە تواناکانمان بۆ فێربوون،
-
2:49 - 2:52بۆ خانەکانمان، لاشەمان
و بۆ چاک بوونەوە دەکات. -
2:53 - 2:56خەوی قووڵ هەموو ئەو کارلێکانەی لە ڕۆژدا
-
2:56 - 2:58وەک یادەوەریە دڕێژخایەنەکان و کەسایەتیمان
-
2:58 - 3:01لەو کاتەدا دەگۆڕێت.
-
3:01 - 3:02کاتێک بە تەمەنتر دەبین،
-
3:02 - 3:06لەوانەیە ئێمە لە پڕ شەپۆڵە
تازەبووەکانی دەلتا لە دەست بدەین. -
3:06 - 3:09بە دەڕبرینێکی تر، خەوی قووڵ
و شەپۆڵەکانی دەلتا -
3:09 - 3:12نیشانەن بۆتەمەنی بایۆلۆجی
(نەک تەمەنی ڕاستەقینە). -
3:13 - 3:17بۆیە بە شێوەکی سروشتی دەمەویست خەوێکی
قوڵتر بۆ خۆم بە دەست بهێنم -
3:17 - 3:22و من زۆربەی ئامێر و شێوازەکانم
-
3:22 - 3:25پلەی-بەکاربەر، پلەی -پزیشکی،
-
3:25 - 3:26تاقی کردنەوە.
-
3:27 - 3:31زۆر شت فێربووم، وەک زۆرینەی خەڵک،
ئەوەی پێویستم پێیەتی بەدەستم هێنا -
3:31 - 3:32کە ھەشت کاتژمێرخەوتنە.
-
3:32 - 3:35تەنانەت ڕیتمی کاتژمێری جەستەشم،
-
3:35 - 3:39بە گۆرینی ژەمەکانی خواردن و
مەەشق، ڕاھێنان و خۆدانە بەر خۆر گۆڕی، -
3:39 - 3:43بەڵام نەمتوانیوە ڕێگەکی باشتر
بۆ خەوێکی قووڵتری شەو بدۆزمەوە. -
3:43 - 3:46تا ئەو کاتەی کە بە دیداری
نۆژدار دمیتری گێراشێنکۆ -
3:46 - 3:49لە زانکۆی پزیشکی ھارڤارد گەشتم.
-
3:49 - 3:52دمیتری دۆزینەوە
نوێکانی بواری ئەدەبی پێ ڕاگەیاندم، -
3:52 - 3:56تاقیگەیەکی ئەڵمانی سەلماندویەتی کە
ئەگەر لە کاتی دیاریکراو دەنگی دیاریکراو -
3:56 - 3:59بەر گوێی ئەو کەسانە بکەوێت کە خەوتوون،
-
3:59 - 4:02دەکرێت خەوەکەی قووڵتر و کاریگەرتر بکات.
-
4:03 - 4:06ئەم تاقیگەی شتێکیتریشی ئاشکرا کردووە
-
4:06 - 4:09کە دەکرێت یادەوەری ڕۆژانی داهاتوو
بەم تەکنیکە -
4:09 - 4:10بهرهو پێش ببهیت.
-
4:11 - 4:13من و دمیتری دەستەیەکەمان پێک هێنا،
-
4:13 - 4:16بۆ بنیاتنانی ئەمە تەکنەلۆجیایە و
دەستمان بە کارکردن کرد. -
4:16 - 4:19لەگەڵ هاوکارەکانمان لە تاقیگەکانی
توێژینەوە لە زانکۆیی پنسلڤینیا، -
4:20 - 4:24دیزاینی تاقیکردنەوەیەکمان کرد
تا ئەنجامی سیستەمەکەمان پشت ڕاست بکاتەوە. -
4:24 - 4:27لە لایەن دامەزراوەی نێونەتەوەیی
زانست و وسەنتەری نیودەوڵەتی تەندروستی -
4:28 - 4:30پشتگیری دارایی کراین
-
4:30 - 4:32بۆ گەشە پێدانی تەکنەلۆجی خەوێکی قووڵ.
-
4:33 - 4:35بەم شێوەیە کار دەکات.
-
4:35 - 4:36خەڵک دێنە ناو تاقیگە
-
4:36 - 4:39چەند ئامێرێکیان پێ دەدەین،
-
4:39 - 4:40دوو دانەیانم ئێستا پێیە،
-
4:40 - 4:42ئەمانە بۆ جوانی و
خۆدەرخستن نیە. -
4:42 - 4:43(پێکەنین)
-
4:44 - 4:47هەر کاتێک زانیبامان کە
ئەو خەڵکانە لە خەوێکی قوڵدان، -
4:47 - 4:50چەند دەنگێکی تایبەتمان
بە خەوی قووڵ دەخستە کار -
4:50 - 4:52بۆ ئەوەی خەوەکەیان قووڵتر بێت.
-
4:52 - 4:55ئێستا ئەو دەنگانەت نیشان دەدەم.
-
4:56 - 5:00(دووبارەکردنەوەی شەپۆلە دەنگیەکان)
-
5:05 - 5:06زۆر نامۆیە، وانییە؟
-
5:06 - 5:08(پێکەنین)
-
5:08 - 5:13ئەم دەنگە هەمان ڕێژەی لەرینەوەی
شەپۆڵەکانی مێشکی هەیە -
5:13 - 5:15لەو کاتەی مێشک لە خەوی قوڵدایە.
-
5:15 - 5:19دووبارە بوونەوەی ئەو دەنگانە
مێشکمان ئامادە دەکات -
5:19 - 5:21تا زیاتر شەپۆڵە تازەبووەکانی
دەلتا بە دەست بهێنێت. -
5:22 - 5:25کاتێک پرسیارمان لە بەشداربووەکان
دەربارەی ئەو دەنگانە کرد، -
5:25 - 5:28ئەوان ئاگادار نەبوون کە
ئێمە دەنگەکانمان خستبووە کار، -
5:28 - 5:32لەگەڵ ئەوەشدا مێشکیان وەڵامی
شەپۆلە دەنگیەکانی دەلتای داوەتەوە. -
5:32 - 5:36ئەم وێنەیە شەپۆلی مێشکی ئەو کەسانەیە
کە بەشداری توێژینەوەکەمان بوون. -
5:36 - 5:38ئەم خشتەیەی خوارەوە دەبینن؟
-
5:38 - 5:41ئەم دەنگە دەردەکەوێت لە کاتی
کارکردنی لەسەر هەمان شەپۆلە دەنگیەکان. -
5:41 - 5:45ئێستا سەیری شەپۆلە مێشکیەکانی
بەشی سەرەوەی هێلکاریەکە بکە. -
5:45 - 5:46لەم هێلکاریە تێبینی دەکرێت کە
-
5:47 - 5:51ئەم دەنگانە شەپۆڵی تازەبووەوەی دەلتا
زیادتر دەکەن. -
5:52 - 5:55ئەوە فێربووین کە دەتوانین
بە وردی لە خەوتن بکۆڵینەوە -
5:55 - 5:58بەبێ ئەوەی خەڵک بەبەستەری
کارەبایی پەیوەست بکرێت. -
5:58 - 6:01و وا لەخەڵکی بکەین قوڵتر بخەون.
-
6:01 - 6:02ئێمە بەردەوامین لە پەرەپێدانی
-
6:02 - 6:06ژینگەی دەنگی و شێوازی خەوی تەندروست
-
6:06 - 6:08بۆ باشتر کردنی خەویێکی تەندروست.
-
6:09 - 6:12خەوەکەمان بەو شێوەیە کە دەبێت هەبێت،
-
6:12 - 6:14بەڵام ڕەنگە ڕۆژێک بێت،
-
6:14 - 6:17بتوانین ئامێرێکی بچووک بپۆشین
-
6:17 - 6:19و تەندروستر بخەوین.
-
6:19 - 6:20سوپاس.
-
6:20 - 6:24(چەپڵەڕێزان)
- Title:
- خەوێکی قوڵ، سود بە مێشک دەگێنێت--چۆن زیاتری لێ بە دەست بێنین
- Speaker:
- دان گاتەنبەگ
- Description:
-
more » « less
هیچ شتێک بە ئەندازەی خەوتنی شەوان باش نییە. چی دەبێت ئەگەر تەکنەلۆجیا بتوانێت یارمەتی دەرمان بێت لەبەدەست هێنانی خەوێکی قووڵتر؟ دان گاتەنبێرگ كار لەسەر تەکنەلۆجیایەک دەکات کە هاندەری خەوێکی قووڵە و ڕێگە بۆ زیادبوونی شەپۆڵێکی مێشک لە کاتی خەوتن دەدات کە یادەوەری و کەسایەتیمان پتەوتر دەکات. لێکۆڵینەوەی زیاتر سەبارەت بەم دەنگانەی کە لە کاتی دیاریکراوی خەوتن بخرێنە کار، کاریگەریان لە سەر دروست بوونی شەپۆڵێکی هاوشێوەی ئەو شەپۆڵانەی مێشک دروستی دەکات لە کاتێکدا مێشک لە خەوێکی قووڵدایە، کە سودیان بۆ تەندروستی، توانی فێربوونمان و یادەوەریمان هەیە دەکات.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 06:37
|
halo fariq approved Kurdish subtitles for The brain benefits of deep sleep -- and how to get more of it | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for The brain benefits of deep sleep -- and how to get more of it | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for The brain benefits of deep sleep -- and how to get more of it | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for The brain benefits of deep sleep -- and how to get more of it | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for The brain benefits of deep sleep -- and how to get more of it | |
|
Razaw Bor accepted Kurdish subtitles for The brain benefits of deep sleep -- and how to get more of it | |
|
|
Razaw Bor edited Kurdish subtitles for The brain benefits of deep sleep -- and how to get more of it | |
|
|
Razaw Bor edited Kurdish subtitles for The brain benefits of deep sleep -- and how to get more of it |