Verliefd wórden is niet zo moeilijk

Wist je dat je op wie dan ook verliefd kunt worden gewoon door ze 36 vragen te stellen? Mandy Len Catron probeerde het en het werkte. Ze schreef er een artikel over dat razend populair werd (je moeder heeft het je waarschijnlijk al eens gestuurd). Maar ... is het echte liefde? En wat is het verschil tussen verliefd worden en verliefd blijven?

Ik publiceerde dit artikel

in de column Modern Love
van The New York Times in januari:

"To Fall in Love With Anyone, Do This."

Het artikel gaat
over een psychologische studie

om romantische liefde te creëren
in het laboratorium

en over mijn ervaring
toen ik die studie zelf heb uitgetest

op een avond vorige zomer.

De procedure is tamelijk eenvoudig:

twee vreemden stellen elkaar om beurten
36 vragen die steeds persoonlijker worden

en staren dan in elkaars ogen,

vier minuten lang zonder iets te zeggen.

Hier zijn enkele voorbeeldvragen.

Nr. 12: Als je morgen een nieuwe kwaliteit
of gave zou kunnen hebben,

wat zou je kiezen?

Nr. 28: Wanneer heb je het laatst
gehuild in het bijzijn van iemand?

In je eentje?

Zoals je ziet, worden ze
echt steeds persoonlijker.

Nr. 30, dat vind ik echt een leuke:

Vertel je partner
wat je leuk vindt aan hem;

wees zeer eerlijk deze keer,

zeg zaken die je niet zou zeggen
tegen iemand die je net hebt ontmoet.

Toen ik enkele jaren eerder
voor het eerst over deze studie las,

viel één detail mij echt op,

namelijk het gerucht dat twee deelnemers

zes maanden later waren getrouwd

en het hele lab hadden uitgenodigd
voor de plechtigheid.

Ik was uiteraard erg sceptisch

over deze truc om romantische liefde
mee te kunnen opwekken,

maar ik was natuurlijk geïntrigeerd.

Toen ik de kans kreeg
om die studie zelf uit te proberen

met iemand die ik wel kende
maar niet echt goed,

verwachtte ik niet verliefd te worden.

Maar we werden wel verliefd, en --

(Gelach)

ik vond het een goed verhaal,

dus enkele maanden later
stuurde ik het naar Modern Love.

Het werd gepubliceerd in januari

en het is nu augustus,

dus ik vermoed dat sommigen van jullie
zich waarschijnlijk afvragen:

zijn we nog samen?

Waarom ik denk
dat jullie je dit afvragen,

is omdat ik deze vraag

de laatste zeven maanden
steeds opnieuw heb gekregen.

En die vraag is waarover ik
het vandaag echt wil hebben.

Maar dat is voor later.

(Gelach)

De week voor het artikel verscheen,

was ik erg zenuwachtig.

Ik had de laatste jaren gewerkt

aan een boek over liefdesverhalen,

dus ik was gewend om het op mijn blog

over mijn eigen ervaringen
met romantische liefde te hebben.

Maar een post op een blog krijgt
hooguit enkele honderden views,

en doorgaans enkel
van mijn Facebook-vrienden,

en ik dacht dat mijn artikel
in The New York Times

enkele duizenden views zou krijgen.

Dat leek mij veel aandacht

voor een betrekkelijk nieuwe relatie.

Maar zoals later bleek,
had ik er echt geen benul van.

Het artikel werd online gepubliceerd
op een vrijdagavond

en op zaterdag was dit
het verkeer op mijn blog.

Op zondag hadden de Today Show
en Good Morning America al gebeld.

Binnen een maand had het artikel
meer dan 8 miljoen views

en ik was, en dat is nog zacht uitgedrukt,

helemaal niet voorbereid
op dit soort aandacht.

De moed vatten om eerlijk te schrijven
over je liefdeservaringen is één ding,

maar iets anders is om te ontdekken

dat je liefdesleven
de internationale pers heeft gehaald

(Gelach)

en om te beseffen
dat mensen over de hele wereld

oprecht geïnteresseerd zijn
in de status van je nieuwe relatie.

(Gelach)

Wanneer mensen belden of mailden,
wat ze wekenlang elke dag deden,

stelden ze altijd eerst dezelfde vraag:

zijn jullie nog samen?

Trouwens, toen ik deze talk voorbereidde,

heb ik in mijn mailbox snel gezocht
naar de zin "Zijn jullie nog samen?"

en onmiddellijk verschenen er
meerdere berichten.

Ze waren van studenten en journalisten

en vriendelijke onbekenden zoals deze.

In radio-interviews vroegen ze het.

Ik gaf eens een lezing
en een vrouw riep vanuit het publiek:

"Hé Mandy, waar is je vriendje?"

Ik werd onmiddellijk knalrood.

Ik begrijp dat dit erbij hoort.

Als je over je relatie schrijft
in een internationale krant,

kun je verwachten
dat mensen vragen durven stellen,

maar ik was gewoon niet voorbereid
op de omvang van de reacties.

De 36 vragen lijken
een eigen leven te zijn gaan leiden.

The New York Times heeft zelfs
een vervolgartikel gepubliceerd

voor Valentijnsdag

met ervaringen van lezers
die de studie zelf hadden geprobeerd

met wisselend succes.

Dus mijn eerste reflex
tegenover al die aandacht

was mijn relatie te beschermen.

Ik zei nee tegen elke aanvraag

om samen in de media te verschijnen.

Ik weigerde tv-interviews

en zei nee tegen elk verzoek
om foto's van ons samen.

Ik denk dat ik bang was

om onbedoeld iconen te worden
van het 'verliefdwordingsproces',

een positie waartoe ik mij
allerminst bevoegd achtte.

Ik begrijp het:

mensen wilden niet gewoon weten
of de studie werkte,

ze wilden weten of ze écht werkte:

of ze blijvende liefde kon produceren,

niet zomaar een korte affaire,
maar echte, duurzame liefde.

Maar dit was een vraag
die ik niet kon beantwoorden.

Mijn eigen relatie was
slechts enkele maanden oud

en de vraagstelling was verkeerd.

Wat zou weten of we nog samen zijn,
hen echt vertellen?

Als het antwoord 'nee' was,

zou de ervaring van die 36 vragen stellen

dan minder waardevol zijn?

Dr. Arthur Aron schreef
voor het eerst over die vragen

in deze studie hier, in 1997.

Zijn doel was niet
om romantische liefde te produceren,

maar om interpersoonlijke verbondenheid
tussen universiteitsstudenten te creëren

door het gebruik van, wat Aron noemde,

"duurzame, escalerende, wederzijdse,
personalistische zelfonthulling".

Klinkt romantisch, niet?

Maar de studie werkte.

De deelnemers voelden
zich nadien meer verbonden

en andere studies hebben ook
zijn snel-vrienden-protocol gebruikt

om snel vertrouwen en intimiteit
te creëren tussen vreemden.

Het is gebruikt tussen leden
van de politie en van een gemeenschap,

en tussen mensen met
tegengestelde politieke ideologieën.

De originele versie van het verhaal,

die ik vorige zomer heb geprobeerd,

met persoonlijke vragen
en vier minuten oogcontact,

werd in dit artikel aangehaald,

maar is jammer genoeg nooit gepubliceerd.

Enkele maanden geleden gaf ik een lezing

aan een universiteit
voor alfawetenschappen.

Achteraf kwam een student naar mij toe

en zei, enigszins verlegen:

"Ik heb uw studie geprobeerd
en het is niet gelukt."

Hij leek hierdoor een beetje verward.

"Je bent dus niet verliefd geworden
op diegene met wie je het deed?"

"Nou," aarzelde hij,

"ik denk dat ze gewoon vrienden wil zijn."

"Maar zijn jullie betere vrienden
geworden?", vroeg ik.

"Vind je dat jullie elkaar
echt hebben leren kennen door die studie?"

Hij knikte.

"Dan is het gelukt", zei ik.

Ik denk niet dat dit het antwoord was
dat hij wilde horen.

In feite wil niemand dit antwoord horen

wanneer het over liefde gaat.

Ik zag deze studie voor het eerst

toen ik 29 was,

tijdens een erg moeilijke relatiebreuk.

Ik was sinds mijn twintigste
in een relatie geweest,

dus eigenlijk mijn volledige
volwassen leven.

Hij was mijn eerste echte liefde

en ik wist niet hoe en of ik
zonder hem kon leven.

Dus wendde ik mij tot de wetenschap.

Ik onderzocht alles wat ik kon vinden
over de wetenschap van romantische liefde

en ik denk dat ik hoopte
dat het mij zou beschermen tegen hartzeer.

Ik weet niet of ik het toen heb beseft

-- ik dacht gewoon
onderzoek te doen voor mijn boek --

maar achteraf gezien
lijkt het overduidelijk.

Ik hoopte dat als ik mij wapende
met kennis over romantische liefde,

ik mij nooit meer zo verschrikkelijk
en eenzaam zou hoeven voelen als toen.

In sommige opzichten
is al die kennis nuttig geweest.

Ik heb meer geduld in de liefde.
Ik ben meer ontspannen.

Ik durf beter te vragen wat ik wil.

Maar ik heb ook een betere kijk op mezelf

en ik zie dat wat ik wil soms meer is
dan ik redelijkerwijs kan verlangen.

Wat ik van de liefde wil, is een garantie,

niet enkel dat ik vandaag word bemind

en dat ik morgen zal worden bemind,

maar dat ik voor altijd zal worden bemind
door degene van wie ik houd.

Misschien is het die mogelijke garantie

waar mensen echt naar vragen

als ze willen weten of we nog samen zijn.

Het verhaal dat de media
over de 36 vragen heeft verteld,

is dat er een sluiproute zou bestaan
om verliefd te worden.

Er is misschien een manier
om het risico enigszins te beperken

en dat is een erg aantrekkelijk verhaal

omdat verliefd worden geweldig voelt,

maar ook beangstigend is.

Het moment dat je toegeeft
dat je van iemand houdt,

geef je toe dat je veel te verliezen hebt

Het is waar dat die vragen
een mechanisme zijn

om iemand snel te leren kennen

en voor anderen om jou te leren kennen.

Dit is wat de meesten van ons
echt willen van de liefde:

dat anderen ons kennen,
dat we gezien en begrepen worden.

Maar als het over liefde gaat,

willen we maar al te graag
de korte versie aanvaarden.

De versie van het verhaal die vraagt:
"Zijn jullie nog samen?"

en tevreden is met 'ja' of 'nee'.

Dus in plaats van die vraag

stel ik moeilijkere vragen voor,

zoals:

hoe beslis je wie jouw liefde verdient

en wie niet?

Hoe blijf je verliefd
wanneer het moeilijk wordt

en hoe weet je wanneer je er
maar beter mee stopt?

Hoe ga je om met de twijfel

die onvermijdelijk in elke relatie sluipt,

of nog moeilijker,

met de twijfel van je partner?

Ik weet niet per se
de antwoorden op die vragen,

maar het kan een belangrijke start zijn
van een diepzinniger gesprek

over wat het betekent
om van iemand te houden.

Dus, als je het wilt weten,

de korte versie van het verhaal
van mijn relatie is:

een jaar geleden deden een kennis
en ik mee met een studie

om romantische liefde te creëren

en we werden verliefd op elkaar.

We zijn nog steeds samen

en daar ben ik heel blij om.

Maar verliefd worden
is niet hetzelfde als verliefd blijven.

Verliefd wórden is niet zo moeilijk.

Ik sloot mijn artikel af met:
"De liefde overkwam ons niet.

We zijn verliefd omdat we allebei
hebben gekozen om dat te zijn."

Ik schrik hier een beetje van,
als ik dat nu lees.

Niet omdat het niet waar is,

maar omdat ik er niet echt
over had nagedacht

wat die keuze allemaal inhoudt.

Ik heb er niet over nagedacht hoe vaak
we ieder die keuze zouden moeten maken,

en hoe vaak ik die keuze
nog zal moeten maken

zonder te weten of hij
altijd voor mij zal kiezen.

Het zou moeten volstaan dat ik
36 vragen heb gesteld en beantwoord

en heb gekozen om van iemand te houden
die zo gul en vriendelijk en leuk is,

en ik die keuze in de grootste krant
van Amerika heb bekendgemaakt.

Maar wat ik echter heb gedaan,
is mijn relatie veranderen

in het soort mythe
waar ik niet echt in geloof.

Wat ik wil, en wat ik misschien
mijn hele leven zal willen,

is dat die mythe echt is.

Ik wil de goede afloop
uit de titel van mijn artikel,

wat trouwens het enige deel
van het artikel is

dat ik niet zelf heb geschreven.

(Gelach)

Maar wat ik wel heb,
is de keuze om van iemand te houden,

en de hoop dat hij kiest
om ook van mij te houden,

en dat is beangstigend,

maar zo zit liefde in elkaar.

Bedankt.