Ölüm yarışı bulmacasını çözebilir misiniz? - Alex Gendler

Dersin tamamı için tıklayın: https://ed.ted.com/lessons/can-you-solve-the-death-race-riddle-alex-gendler

Çorak arazi boyunca yapılacak olan Ölüm Yarışı'ndan önceki gece amcanız, büyük mucit Slate Kanoli, acımasız Yansız çete tarafından kaçırılıyor. Onu geri alabilmenin tek yolu da amcanızın Bobin Koşucusu'yla çeteye karşı yarışmak. Kazanırsanız amcanızı geri verecekler. Kaybederseniz hem Bobin Koşucusunu hem de diğer tüm buluşlarını kaybedeceksiniz. Yarışı kazanabilir misiniz? Alex Gendler nasıl yapacağınızı gösteriyor.

Ders: Alex Gendler, yöneten: Artrake Studio.

Çorak arazi boyunca yapılacak olan
Ölüm Yarışı’ndan önceki gece

amcanız, büyük mucit Slate Kanoli,

acımasız Yansız çete
tarafından kaçırılıyor.

Onu geri alabilmenin tek yolu da
amcanızın Bobin Koşucusu'yla

çeteye karşı yarışmak.

Kazanırsanız amcanızı geri verecekler.

Kaybederseniz hem Bobin Koşucusunu hem de
diğer tüm buluşlarını kaybedeceksiniz.

Bu sıkıntılı yarış ilerledikçe

gittikçe geriye düşmekte
olduğunuzu fark ediyorsunuz.

Tek şansınız amcanızın size daha önce
bahsettiği bir kısayolu kullanmak --

Akı Geçidi gambiti.

Neyse ki Bobin Koşucusu
acil turbo iticilerle donatılmış.

Ama ne yazık ki amcanız
biraz kötü şöhretli bir tamirci

ve sistemde çözmeniz gereken
bazı ilginçlikler var.

Kontağın patlaması, reaktörün sızdırması

ya da oksijen seviyesinin
tükenmesi gibi ufak şeyler --

bunlardan herhangi biri yarış kariyerinizi
anında sonlandıracak şeyler.

Slate amca, kaçırılmadan önce

bu hayati problemlerin

iticilerden kaynaklanan
bir zincirleme reaksiyonun

sonucu olduğunu belirlemişti.

Ayrıca, bir etken iki farklı
sonucu tetikleyebilecek

ve iki etken bağımsız olarak
aynı sonuca gidebilecekken,

hiçbir sonucun iki etkinin birleşiminden
oluşmadığı konusunda emindi.

Ancak Slate amca, hangi iticinin

hangi hatayı tetiklediğini
belirlemeyi başaramamıştı.

Elinizde sadece test koşumlarından
kalan notlar bulunmakta:

1. B ve C iticileri açıkken
yakıt göstergesi parlıyor.

2. A, B ve D iticileri açıkken,

hem yakıt göstergesi parlıyor
hem de helyum tankı tıngırdıyor.

3. C, D ve E iticileri açıkken,

hem yakıt göstergesi parlıyor
hem de gravitometre dönüyor.

4. A, D ve E iticileri açıkken,

hem gravitometre dönüyor
hem de helyum tankı tıngırdıyor.

5. Helyum tankı tıngırdadıktan
ve gravitometre döndükten

kısa bir süre sonra kontak patlıyor
ve oksijen seviyesi tükeniyor.

6. Yakıt göstergesi parladıktan
ve gravitometre döndükten

kısa bir süre sonra reaktör sızdırıyor.

Farkı kapatabilme şansınızı
en iyi seviyeye çıkarmak için

felaketle sonuçlanan
bu üç hatayı tetiklemeden

mümkün olduğunca çok itici
kullanmanız gerekiyor.

Hangi iticileri harekete geçirmelisiniz?

3

2

1

Burada hatırlanması gereken en önemli şey

neyin neye neden olduğunu bilsek bile

tersinin geçerli olmak zorunda olmadığı.

Örneğin, şu panik düğmesi
Bobin Koşucusu'nun motorunu susturuyor.

Ama motorun susması,

mutlaka panik düğmesine
basıldığı anlamına gelmiyor --

Bobin Koşucusu'nun yakıtı
bitmiş, hasar görmüş

veya normal kapatılmış olabilir.

Ama motor çalışıyorsa

panik düğmesine basılmamış
olduğu sonucuna varabiliriz.

Bunu aklımızda tutup bizi yarış dışı
bırakabilecek üç kusurdan başlayarak

ve sondan başa çalışarak başlayabiliriz.

O zaman haydi Slate'in
son iki notuna göz atalım,

ne de olsa bize bu kusurlarla
ilgili direkt bilgi veriyorlar.

Gravitometre her iki durumda da dönüyor
ancak sonuçları farklı oluyor.

Yani dönen Gravitometre

belirli bir hatanın nedeni olamaz.

Öyle olsaydı, her seferinde
aynı şey gerçekleşirdi.

Parlayan yakıt göstergesinin,

reaktörün sızdırmasına
neden olduğu sonucuna varabiliriz

ve Helyum tankının tıngırdaması,
kontağın patlamasına neden olup

oksijen seviyesini tüketiyor.

Hangi iki hatadan kaçınmamız
gerektiğini öğrendiğimiz zaman

bir tablo yapıp, neden sonuç
mantığı kullanarak

iticilerden hangisinin
onları tetiklediğini görebiliriz.

Helyum tankı, B ve C iticilerinin
aktif olduğu ilk testte

sorunsuz olduğuna göre,

bu ikisinin, tankı
tangırdatmadığını varsayabiliriz.

Üçüncü koşumdan da D ve E'nin de
bunu yapmadığını biliyoruz.

O zaman geriye A kalıyor,

ki onun kullanıldığı ikinci
ve dördüncü testlerde

Helyum tankı tangırdamıştı.

Peki yakıt göstergesinin
parlamasına neden olan ne?

Dördüncü testten biliyoruz ki,
A, D ya da E iticileri olamaz.

O zaman suçlu B, C
ya da ayrı ayrı her ikisi de mi?

Bunun cevabını ikinci ve üçüncü
testte bulabiliyoruz:

yakıt tankı her iki testte de parladı

ancak birince B, diğerinde C aktifti.

Bu demek oluyor ki, B ve C iticilerinin
her biri yakıt tankını parlatıyor.

Görünüşe bakılırsa A, B ve C
iticilerinden uzak durmalıyız.

Neyse ki, diğer iki itici,
atlayışı yapmamıza yetebilecek.

Birinci sıraya uçuyorsunuz

ve çete size amcanızı
kıskanarak teslim ediyor.

Amcanız da size bolca teşekkür ediyor

ve son icadıyla demlediği bir bardak çayla
zaferinizi kutlamaya karar veriyor.