-
გადავწყვიტე
ვიდეო გავაკეთო კომუნიზმზე
-
რადგანაც ბევრს
ვლაპარაკობ მის შესახებ
-
ისტორიის ვიდეოებში
-
და არ მომიცია მისი კარგი განმარტება
-
ან იმისა თუ რას ნიშნავს იგი.
-
კომუნიზმის გაგებისთვის,
-
მე სპექტრს დაგიხატავთ.
-
კაპიტალიზმით დავიწყებ.
-
--ეს უბრალოდ მიმოხილვა იქნება.
-
სადოქტოროს დაწერაა
შესაძლებელი ამ საკითხზე--
-
კაპიტალიზმი
და ცოტახანში მეტსაც ვიზამ.
-
შემდეგ შეგვიძლია სოციალიზმდე მივიდეთ.
-
და კომუნიზმამდეც.
-
კომუნიზმის
ახლანდელი ვერსიები არიან
-
კარლ მარქსისა და
ვლადიმირ ლენინის აზრების შედეგები
-
კარლ მარქსი იყო 1800-ებში
მოღვაწე გერმანელი ფილოსოფოსი
-
რომელმაც
თავის კომუნიზმის მანიფესტსა
-
და სხვა ნაწერებში შექმნა
-
ფილოსოფიური
საფუძვლები კომუნიზმისთვის.
-
ხოლო ვლადიმერ ლენინი, რომელიც
-
წინ უძღვოდა
ბოლშევიკების რევოლუციას,
-
და შექმნა საბჭოთა კავშირი.
-
ის იყო პორველი ადამიანი
-
რომელმაც
გაამყარა კარლ მარქსის იდეები.
-
ყველა კომუნისტური ნაცია თუ ქვეყანა
-
სინამდვილეში მის ნიმუშს მიყვებოდა.
-
ჩვენ ამას მოგვიანებით განვიხიალვთ.
-
პირველ რიგში განვიხილოთ
-
ფილოსოფიური
განსხვავებები ამათ შორის.
-
მარქსი უყურებდა
კომუნიზმს როგორც პროგრესს
-
კაპიტალიზმისგან კომუნიზმამდე
სოციალიზმის გავლით.
-
რას ხედავდა იგი კაპიტალიზმში
-
და რა იყო ამაში სიმართლე?
-
არის კეძო საკუთრება,
მიწის მფლობელობა.
-
ეს არის
კაპიტალიზმის ძირითადი ასპექტი.
-
ეს არის
უმრავლესი ჩვენთაგანის სამყარო
-
პრობლემა რომელსაც
იგი ხედავდა კაპიტალიზმში
-
როგორც იგი თვლიდა, იყო ის რომ
-
როდესაც არსებობს კერძო საკუთრება
-
ადამინები,
რომლებიც კაპიტალს აგროვებენ,
-
და კაპიტალზე როდესაც ვლაპრაკობთ,
-
შეიძლება
ვგულისხმობთ მიწას, ქარხნებს,
-
ან ბუნებრივ რესურსებს.
-
ადამიანები
რომლებიც იწყებენ მათ დაგროვებას
-
-პატარა დიაგრამას დაგიხატავთ-
-
ვთქვათ, ვიღაცას აქვს ცოტა კაპიტალი.
-
ეს შეიძლება იყოს მიწა ან ქარხანა.
-
აქ კაპიტალს
დავაწერ. ვთქვათ ეს მიწაა
-
ვიღაცას ეკუთვნის მიწის ნაწილი
-
და მას უფრო მეტი აქვს ვიდრე სხვებს.
-
ანუ გვყავს რამოდენიმე ადამიანი,
-
რომელთაც არ აქვთ
მიწა მაგრამ სჭირდებათ იგი
-
თუ ეს კაცი ფლობს მთელ მიწას
-
ამ ადამიანებს
უწევთ ამ კაცზე მუშაობა.
-
ისინი მის მიწაზე მუშაობენ.
-
კარლ მარქსის გადმოსახედიდან,
-
ამ მუშებს არ აქვთ
იმდენად დიდი კაპიტალი,
-
რამდენადაც აქვს ამ კაცს.
-
ანუ მას შეუძლია აიძულოს ისინი
რომ პატარა ხელფასისთვის იმუშავონ.
-
ყველა ის დამატებითი სარგებელი
-
რომელიც ამ
შეთანხმებიდან გამომდინარეობს,
-
კაპიტალის მესაკუთრე თავისთვის დაიტოვებს.
-
მუშები ვერ გაიზრდიან ხელფასებს,
-
რადგანაც მათთვის
მაღალია შეჯიბრი
-
ამ კაცის ფერმაზე
ან მიწაზე მუშაობისთვის
-
მასრქსს ბევრი
არ უფიქრია ამის შესახებ
-
შეიძლება შეჯიბრი
სხვა მხრივ წასულიყო
-
შესაძლებელია აქ
შექმნილიყო ისეთი რეალობა,
-
სადაც ზოგ ადამიანს
-
გააჩნია კაპიტალის
გარკვეული რაოდენობა.
-
გვეყოლებოდა რამოდენიმე მუშა,
-
და ადამიანები
რომელბიც იბრძვიან მათთვის.
-
შესაძლებელია მუშების
ხელფასების გაზრდა
-
საბოლოოდ საკუთარ
კაპიტალს დააგროვებენ
-
და იქნებ საკუთარ ბიზნესსაც გახსნიან.
-
მარქსს ბევრი არ
უფიქრია ასეთ რეალობაზე
-
მან დაინახა ეს რეალობა და --
-
მის თავდაცვაში ვიტყვი,
თუმცა არ მინდა
-
მარქსის დაცვა ჩვევაში გადამივიდეს,
-
ეს არის რაც ხდებოდა 1800-ის ბოლოს.
-
ინდუსტრიული
რევოლუციის გათვალისწინებით,
-
ამერიკაშიც კი იყო --
-
როგორც მარკ ტვეინმა თქვა,
სრიალა ეპოქა იყო
-
ინდუსტრიალები
დიდ კაპიტალს აგროვებდნენ
-
მათ გააჩნდათ ბევრი ბერკეტი
მუშებთან მიმართებაში.
-
კარლ მარქსი ამბობს
-
თუ კაცს აქვს მთელი
კაპიტალიც და ბერკეტებიც
-
და გარიგებას სარგებელი მოაქვს,
-
მას შეუძლია შეინარჩუნოს სარგებელი
-
რადგან შეუძლია
დაბალი ხელფასები დატოვოს
-
რა მოხდება კაპიტალის მესაკუთრემ
-
კიდევ უფრო მეტი
კაპიტალი რომ მოიხვეჭოს
-
და მას უფრო მეტი ბერკეტიც ექნება
-
და ის შეძლებს შიენარჩუნოს
-
ამ ხალხის ხელფასები
საშუალო დონეზე ისე
-
რომ მათ საკუთარი
კაპიტალი ვერ დააგროვონ
-
მარქსის შეხედულებით
ბუნებრივი პროგრესი
-
ხალხისთვის
ორგანიზირების დაწყებაშია.
-
მათ შეუძლიათ
კავშირების ორგანიზება
-
რომ უთხრან
მიწის ან ქარხნის მფლობელს
-
"არა, ჩვენ არ ვაპირებთ მუშაობას" ან
-
"გავიფიცებით
სანამ ხელფასები არ გაიზრდება"
-
ან "უკეთესი სამუშაო
პირობების მოცემამდე"
-
როცა ვლაპარაკობთ
ამ კავშირების შესახებ
-
სოციალიზმისკენ
მიმართულ გზაზე გადავდივართ.
-
კიდევ ერთი ელემენტი
სოციალიზმის გზისაკენ
-
არის ის რომ მარქსს არ უყვარდა
-
ამდაგვარი მაღალი კონცენტრაციები.
-
სოციალისტებს
ზოგადად არ უყვადრათ
-
სიმდიდრის ასეთი
მაღალი კონცენტრაციები.
-
რეალობაში გვყავს ის
ხალხი რომელთაც შეეძლოთ
-
დაეგროვებინათ მთელი ეს სიმდიდრე
-
თავიანთი ინოვატორულობის გამო ან
-
იმიტომ რომ იყვნენ
მიწის კარგი მენეჯერები
-
თუმცა მარქსისტები
დიდად არ აფასებენ
-
კაპიტალის მფლობელებს.
-
შეიძლება მათ ჰქონდათ რაიმე
-
საქმიანობის ჩატარების უნარები.
-
მაგრამ პრობლემა ისაა რომ
-
ის გადაეცემა მათ შთამომავლობას.
-
ასე ამ სიტუაციაში კერძო საკუთრება
-
გადაეცემა მამიდან შვილზე
-
და არ ემყარება რაიმე
სახის დამსახურებას.
-
მხოლოდ მემკვიდრულ
სიმდიდრეზეა დამოკიდებული
-
და ეს ის პრობლემაა
რომელიც მოხდა ევროპაში
-
მაგალითად
საფრანგეთის რევოლუციამდე
-
არსებოდბნენ
თავადაზნაურების თაობები
-
იმისდა მიუხედავად
-
რამდენად არაკომპეტენტურები იყვნენ.
-
მათ იმდენი სიმდიდრე ჰქონდათ რომ
-
საბოლოოდ
ყველაფერს აკონტროლებდნენ.
-
და ასევე იყო
მათზე მომუშავე ღარიბი ხალხი
-
როდესაც არის
სიმდიდრის ასეთი დისკრიმინაცია
-
იგი იწვევს რევოლუციას.
-
კიდევ ერთი პრინციპი
სოციალიზმის გზისაკენ
-
არის სიმდიდრის გადანაწილება.
-
მოდით აქ დავწერ.
-
გადანაწილება.
-
სოციალიზმში მაინც
-
შეგიძლია გქონდეს კერძო საკუთრება
-
მაგრამ მთავრობას
უფრო დიდი როლი უკავია.
-
მოდით დავწერ:
უფრო დიდი მთავრობა.
-
და მთავრობის ერთ-ერთი როლი არის
-
სიმდიდრის
გადანაწილება და იგი ასევე იწყებს
-
ძირითადი საწარმოების კონტროლს.
-
რამოდენიმე დიდი ქარხანა ან
-
კომუნალური მომსახურება
-
რომლებიც ძირითად
ფუნქცებს ასრულებენ,
-
უცებ მთავრობის ხელშია ან,
-
კომუნისტების სიტყვებით,
-
ხალხის ხელში,
და გადანაწილება გრძელდება
-
ანუ თეორიაში, არაა დიდი სიმდიდრე
-
ცოტა ადამიანების ხელში.
-
ამ იდეების
ბუნებრივი დასასრული არის
-
კომუნიზმის
თეორიული მდგომარეობა.
-
და იგი არის უკლასო საზოგადოება.
-
უკლასო
-
კარლ მარქსის შეხედულებით,
-
-და უსტრუქტურო
საზოგადოების წარმოდგენა
-
ოდნავ რთულია,-
-
ასე რომ
კაპიტალიზმში არსებობენ კლასები.
-
არის კაპიტალის მფლობელთა კლასი
-
არის მუშათა კლასი.
-
და მათ ქვეგანყოფილებები და
-
ისინი განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან
-
და მას არ
წარმოუდგენია სამყარო სადაც
-
მუშას შეუძლია
დააგროვოს თავისი კაპიტალი.
-
და შეიძლება
საკუთარი ბიზნესი დაიწყოს.
-
მან უბრალოდ დაინახა დაძაბულობა,
-
რომელსაც
მივყავართ სოციალიზმამდე და
-
უკლასო საზოგადობამდე ცენტრით
-
იგი არ ჩასულა დეტალებში
-
ყველა თანასწორია
-
ყველას აქვს
მფობელობა ყველაფერზე და
-
საზოგადოება როგორღაც წყვეტს
-
სად რა უნდა წავიდეს და დანარჩენსაც.
-
და ეს ყველაფერი
უსტრუქტუროდ, რაც აძნელებს
-
ამის რეალურ მოდელად აღქმას.
-
ასე რომ ეს არის
კარლ მარქსის შეხედულებები.
-
მაგრამ ისინი არ
გახდნენ რეალიზებულები
-
ვლადიმირ ლენინის გამოჩენამდე.
-
კომუნიზმის
დღევადელი მოდელი ზოგჯერ
-
განიხილება როგორც
მარქსისტულ-ლენინისტური.
-
ლენინისტური.
-
ესენი ზოგჯერ
ერთმანეთის შემცვლელება არიან
-
მარქსიზმი
უტოპიურია, საბოლოოდ ვიღებთ
-
სამყაროს სადაც ყველა თანაბარია
-
ყველა აკეთებს იმას რაც უნდა.
-
ყველაფრის სიმრავლეა.
-
შეგვიძლია ვთქვათ
რომ აღწერს იმას რაც ხდება
-
სტარ ტრეკში სადაც ყველას შეუძლია
-
რეპლიკატორით მიიღოს რაც უნდა.
-
თუ გინდა
ნახევარი დღე შეგიძლია მღებავი იყო
-
და არამარტო მღებავი ხარ,
-
არამედ ნებისმიერი რამ, რაც გინდა.
-
ასე რომ ეს არის
ძალზედ უტოპიური რამ.
-
მოდით ჩავწერ.
-
ნამდვილი მარქსიზმი
უტოპიური საზოგადოებაა.
-
და თუ არ იცით
უტოპიური რას ნიშნავს,
-
იდეალური
საზოგადოებააა კლასების გარეშე.
-
ყველა თანაბარია, ყველას აქვს
-
მდიდარი,
განსხვავებული, სრული ცხოვრება.
-
უტოპიას ასევე
არარეალისტურად განიხილავენ.
-
უარყოფითად რომ შევხედოთ,
-
არავინ არ იცის როგორ
უნდა მივიდეთ მაქამდე.
-
არ მინდა ვიყო
უარყოფითად განწყობილი.
-
შეიძლება ოდესმე მივალთ მაქამდე.
-
ლენინიზმი უფრო
პრაქტიკული კომუნიზმია.
-
ბოლშევიკური
რევოლუციის შემდეგ, 1917 წელს
-
შეიქმნა საბჭოთა კავშირი.
-
მათ მოუწიათ სახელმწიფოს მართვა.
-
მათ მოუწიათ მისი მართვა
-
კომუნისტურ იდეებზე დაყრდნობით.
-
ლენინისტურ
იდეოლოგიაში, და ესაა სადაც
-
ის უპირისპირდება
დემოკრატიის იდეებს,
-
ლენინისტურ
ფილოსოფიას სჭირდებოდა
-
პარტიების სისტემა,
ე.წ. ვანგუარდის პარტია
-
ვანგუარდი არის
ისეთი რამ, რასაც მიყავს
-
მარში
-
იგი ქმნის რევოლუციის
-
მუდმივ მდგომარეობას.
-
მისი სამსახურია
წინ წაუძღვეს საზოგადოებას
-
ის საზოგადოების მშობლივითაა,
-
და კაპიტალიზმი
სოციალიზმის გავლით
-
მივყავართ კომუნიზმის იდეალამდე.
-
ეს ის შემთხვევაა სადაც
-
კომუნიზმის იდეალური
მდგომარეობა არ ყოფილა
-
ძნელი არის მისი მიღწევა
-
და რაც ხდება
ლენინიზმის დროს არის ის რომ
-
ეს ვანგუარდის პარტია,
რომელსაც საბოლოოდ
-
კომუნისტური პარტია დაარქვეს,
-
მუდმივი რევოლუციის
მდგომარეობაში იმყოფება
-
და ამბობს რომ
წინ უძღვის ხალხს რაღაც
-
მომავალში, რომელსაც არც აზუსტებენ.
-
როდესაც ვლაპარაკობთ
მარქსიზმ-ლენინიზმზე
-
გარდა იმისა რომ
განვიხილოთ თუ რა ხდება
-
ეკონიმიკაში, ასევე უნდა განვიხილოთ
-
ასეთი პარტიის სისტემა, სადაც
-
არის ერთი
დომინანტი პარტია, რომელიც
-
იმედია, იმოქმედებს
ხალხის კეთილდღეობისთვის
-
ერთი დომინანტი
კომუნისტური პარტია
-
რომელიც ხალხის
ინტერესებში მოქმედებს.
-
რა თქმა უნდა,
უარყოფითი აქ იმის არცოდნაა
-
მართლა ხალხისთვის
მოქმედებენ თუ არა?
-
საიდან ვიცით
რომ კომპეტენტურები არიან?
-
რა უნდა გავაკეთოთ
თუ გაირკვევა რომ ისინი
-
არ ანაწილებენ ყველაფერს?
-
რომ კორუპცია არის?
-
მარტო ერთი პარტიის არსებობისას...
-
თანამედროვე უდიდესი
კომუნისტური სტრუქტურა
-
არის ჩინეთის რესპუბლიკა.
-
თუმცა მას განაგებს
კომუნისტური პარტია,
-
ეკონომიკურად აღარაა
ძალზედ კომუნისტური.
-
ასე რომ დამაბნეველი შეიძლება იყოს.
-
ასე რომ პატარა სპექტრს დაგიხატავთ.
-
ვერტიკალურ ღერძებზე
დავსვამ დემოკრატიას.
-
აქ ავტორიტარულ ხელისუფლებას.
-
ან ტოტალიტარიზმს.
-
ავტორიტარიზმს დავტოვებ.
-
სხვა ვიდეოს
გავაკეთებ მათ განხვავებებზე.
-
-ავტორიტარიზმი-
ისინი მსგავსები არიან.
-
ტოტალიტარიზმი უკიდურესობაა
-
სადაც მთავრობა მართავს ყველაფერს
-
და ძალიან ცოტა
ხალხის ხელშია კონტროლი
-
იგი ძალზედ არადემოკრატიულია.
-
ავტორიტარიზმიც
ამ მიმართულებაშია.
-
მოცემულ სპექტრში ჩვენ გვაქვს
-
კაპიტალიზმი,
სოციალიზმი და კომუნიზმი.
-
ამერიკის შეერთებულ შტატებს
-
აქ ჩავსვავდი.
-
შტატებს აქ ჩავსვავდი.
-
მათ ოდნავ სოციალიზმი ახასიათებთ.
-
მუშათა გაერთიანებები გვაქვს.
-
თუმცა ისინი
ყველაფერს არ აკონტროლებენ.
-
ასევე არიან სხვაგან
მომუშავე ადამიანებიც.
-
მას გააჩნია
გადანაწილების ელემენტები.
-
არსებობს
მემკვიდრული გადასახადები
-
ეს არ არის
გადანაწილების უკიდურესობა.
-
მემკვიდრეობითი
კერძო საკუთრება არსებობს.
-
უსაფრთხოების ბადეებიც(საყოველთაო დაზღვევა?) არსებობს.
-
არებობს MediCare, MediCaid, Welfare
-
სოციალიზმის ელემნტებიც არის.
-
მაგრამ აქვს
კაპიტალიზმის ძლიერი ისტორიაც
-
კერძო საკუთრება,
განვითარებული ბაზარი
-
ასე რომ ამერიკას აქ ჩავსვავ
-
სსრკს, და არა თანამედროვე რუსეთს,
-
მაგრამ საბჭოთა
კავშირს მისი არსებობისას
-
მას ჩავსვამ აქ
-
საბჭოთა კავშირს აქ ჩავსვავ
-
აი ზუსტად აქ ჩავსვავ სსრკს.
-
თანამედროვე რუსეთს კი
-
აქ ჩავსვავ რადგანაც მათ
-
ნაკლები
უსაფრთხოების ბადეები აქვთ და
-
მათ ეკონომიკას
შეუძლია უფრო მეტად გაგიჟება
-
უფრო დიდი
განსხვავებულობა აქვთ სიმდიდრეში
-
ვიდრე ისეთ
ადგილში როგორც ამერიკა
-
ასე რომ ეს არის
თანამედროვე რუსეთი.
-
და ალბათ ყველაზე საინტერესო არის
-
ჩინეთის რესპუბლიკა
-
თანამედროვე
ჩინეთის რესპუბლიკა, რომელიც
-
კომუნიზმის
ზედაპირზე მაინცაა, მაგრამ ასევე
-
ამერიკაზე უფრო
კაპიტალისტური ზოგ საკითხში.
-
სიმდიდრის ძლიერი
გადანაწილების არ ქონაში
-
მათ არ გააჩნიათ
უსაფრთხოების ბადეები
-
ასე რომ ჩინეთის
ზოგიერთ ელემენტს მარცხნივ
-
მოვათავსებ...
თუმცა ისინი ამრიკასა და
-
რუსეთზეც ნაკლებად დემოკრატიულეები არიან.
-
ზოგი თანამედროვე
რუსუთზე კი იტყოდა--
-
არ ჩავუღრმავდები ამ საკითხს
-
თანამედროვე
ჩინეთს ოდნავ აქ ჩავხატავ
-
იგი შეიძლება იყოს
ოდნავ უფრო კაპიტალისტი
-
ვიდრე შეერთებული შტატები.
-
მათ კარგი მუშათა
კლასის კანონები არ აქვთ
-
და სხვა დანარჩენიც, მაგრამ აქვთ
-
მფლობელობის სტრუტქურა.
-
და კონტროლის სრუქტურა.
-
ისინი რაღაც დონეზე
ახდენენ ამ ყველაფრის
-
ბრუნვას. ასე რომ ეს არის ჩინეთი.
-
თუმცა იგი არის
კომუნისტური სტრუქტურა,
-
ზოგჯერ იგი უფრო
კაპიტალისტურია ვიდრე
-
თავისი კაპიტალიზმით ამაყი ქვეყნები.
-
სხვა ბევრ რამეში, განსაკუთრებით
-
მთავრობის კონტროლი
და ყველაფრის მფლობელობა
-
და ერთი დომინანტი
პარტიით ის ლენინისტურიაა
-
თუმცა უფრო ნაკლები მარქსიზმით.
-
ასე რომ იგი უფრო კომუნისტურია.
-
იმედია, ეს კარგი ახსნაა იმისა
-
რაც შეიძლება
გაუგებარი საკითხი გახდეს.