Bir isyan tetikleyen bale gösterisi - Iseult Gillespie
-
0:07 - 0:12Balenin, bir isyan tetikleyecek özellikte
değil de ahenkli, zarif -
0:12 - 0:14ve gösterişli olduğunu düşünürüz.
-
0:14 - 0:18Ancak Igor Stravinsky'nin "Bahar Ayini"nin
ilk performansında, -
0:18 - 0:23seyirciler öylesine öfkelendiler ki
orkestra duyulmaz hale geldi. -
0:23 - 0:26Akşam boyunca insanlar
-
0:26 - 0:30sahneye objeler fırlattı,
kavga etti ve tutuklandılar- -
0:30 - 0:34hepsini başlatan şey ise
entelektüel bir bale gecesiydi. -
0:34 - 0:37İlk olarak Mayıs 1913'te
-
0:37 - 0:40Paris'teki Théatre des Champs-Elysées'de
sahnelenen -
0:40 - 0:43"Bahar Ayini" tarih öncesi
çağlarda geçmektedir. -
0:43 - 0:46Hikaye, Dünya'ya ibadet
eden ve mevsimlerin -
0:46 - 0:50değişimini kutlamak için
bir kadının kurban edilmesine -
0:50 - 0:52dayanan eski bir Pagan
topluluğunu anlatır. -
0:52 - 0:56Ancak bale, karakter ya da hikayeden çok
-
0:56 - 0:59insan, doğa ve kültür arasındaki
-
0:59 - 1:01şiddetli ilişkiyle daha fazla ilgiliydi.
-
1:01 - 1:04Bu temalar sert müzik, sarsıntılı dans
ve esrarengiz sahnelemeyi -
1:04 - 1:09birleştiren gerçekten üzücü bir
prodüksiyonla kendini gösteriyor. -
1:09 - 1:13Tüyler ürpertici bir tonda
solo fagot eşliğinde -
1:13 - 1:16sahneye çıkan dansçılarla başlar,
-
1:16 - 1:21Bu, dansçılar müziğe seğirirken
ani duraklamalar ile delinmiş -
1:21 - 1:23uyumsuz dizelere yol açar.
-
1:23 - 1:26Bu korkutucu figürler,
balenin izleyicileri sınırlandıran -
1:26 - 1:28ve klasik müziğin
kurallarını parçalayan -
1:28 - 1:31acımasız öncüllerini canlandırıyor.
-
1:31 - 1:33Bu ve bu gibi yollarla,
-
1:33 - 1:36"Bahar Ayini" 19. yüzyılın
orkestra geleneklerine -
1:36 - 1:37meydan okuyor.
-
1:37 - 1:40Hem Birinci Dünya Savaşı'nın
-
1:40 - 1:42hem de Rus devriminin
ucunda oluşan -
1:42 - 1:45"Bahar Ayini" ivedilikle dolup taşıyor.
-
1:45 - 1:48Bu gerilim, senkopun
veya düzensiz ritmin -
1:48 - 1:52yenilikçi kullanımları dahil olmak üzere
-
1:52 - 1:55çeşitli resmi deneylerde yansıtılmaktadır;
-
1:55 - 1:58atonalite veya tek bir anahtarın olmaması
ve çoklu zaman imzaları. -
1:58 - 2:01Bu aşırı modern özelliklerin yanında,
-
2:01 - 2:04Stravinsky,
Rus halk müziği yönlerinde sofistike, -
2:04 - 2:07kentsel izleyicilerinin beklentilerini
-
2:07 - 2:10kasten bozan bir kombinasyon oluşturdu.
-
2:10 - 2:14Stravinsky'nin
ilk halk müziği kullanımı bu değildi. -
2:14 - 2:181882'de St.Petersburg dışında küçük bir
kasabada doğan Stravinsky’nin itibarı -
2:18 - 2:22muhteşem bir bale olan
"The Firebird" ile güçlenmişti. -
2:22 - 2:24Bir Rus masalına göre
-
2:24 - 2:27bu eser Stravinsky’nin
halk kültürüne olan -
2:27 - 2:29hayranlığıyla doluydu.
-
2:29 - 2:32Ancak "Bahar Ayini"nde
daha vahşi bir yol izledi -
2:32 - 2:37ve halk ve müzikal sınırları zorlayarak
pagan ayinini en çıplak haliyle sergiledi. -
2:37 - 2:39Stravinsky bu hayalini
-
2:39 - 2:42Nicholas Roerich ile gerçeğe dönüştürdü.
-
2:42 - 2:46Roerich tarih öncesi çağlara takıntılıydı.
-
2:46 - 2:49İnsan kurbanıyla
ilgili makaleler yayınlamış -
2:49 - 2:51ve setlerde kostüm tasarımına ek olarak
-
2:51 - 2:54Slav mezarlarının kazılarında çalışmıştır.
-
2:54 - 2:57"Bahar Ayini" için ise,
Rus ortaçağ ve köylülerinden esinlenip -
2:57 - 3:01dansçıların vücutlarına asılan
-
3:01 - 3:02garip kostümler üretmiştir.
-
3:02 - 3:07Roerich, dansçıları ilkel doğanın
canlı arka planlarına yerleştirdi; -
3:07 - 3:11sivri taşlar, dev gibi ağaçlar
ve korkunç renklerle dolu bir arka plan. -
3:11 - 3:14Göz kamaştırıcı setleri
ve yakıcı skoruyla birlikte, -
3:14 - 3:17"Bahar Ayini" nin orijinal koreografisi
-
3:17 - 3:19son derece kışkırtıcıydı.
-
3:19 - 3:23Bu, efsanevi dansçı
Vaslav Nijinsky'nin işiydi, -
3:23 - 3:27"eylemin doğası"nı tekrar düşünmek
için danslar üreten kişi. -
3:27 - 3:30Stravinsky daha sonra
Nijinsky’nin zorlu provaları -
3:30 - 3:32ve müziğin tek fikirli yorumlarıyla
-
3:32 - 3:35hayal kırıklığını
dile getirmesine rağmen, -
3:35 - 3:39koreografisinin Stravinsky’nin
kompozisyonuna öncü olduğu kanıtlandı. -
3:39 - 3:41Geleneksel baleyi, izleyicisinin huşu
-
3:41 - 3:44ve korkularına dönüştürdü,
-
3:44 - 3:49oysa neredeyse hepsi zarif
ve romantik bir şey bekliyordu. -
3:49 - 3:53"Baharın Ayini"nde dansçılar,
-
3:53 - 3:58sanki ele geçirilmiş gibi kasvetli
ve düzensiz bir şekilde dans ediyorlar. -
3:58 - 4:01Çoğu zaman,
dansçılar müzikle birlikte değil de -
4:01 - 4:03ona karşı gelerek dans ediyormuş gibiler.
-
4:03 - 4:07Nijinsky,
parmaklarını içe doğru çevirmelerini -
4:07 - 4:10ve ritm dışı ağır sıçrayışlar
yapmalarını söylemiş. -
4:10 - 4:12Coşkulu son sahne içinse,
-
4:12 - 4:18bir kadın, kulak tırmalayan yaylılar
ve davullarla ölene kadar dans eder. -
4:18 - 4:22Gösteri, sert
ve rahatsız edici bir şekilde biter. -
4:22 - 4:24Bugün, "Bahar Ayini"
-
4:24 - 4:27tartışmalı başlangıcı kadar
ürpertici olmaya devam ediyor, -
4:27 - 4:32ancak orijinalinin etkileri yankılanmaya
ve ilham vermeye devam ediyor. -
4:32 - 4:36Günümüzde de Stravinsky'nin etkisini
modern cazda, -
4:36 - 4:40klasik halk müziklerinde
ve hatta korku filmlerinin -
4:40 - 4:44izleyicileri ayaklandıran
müziklerinde görebilirsiniz.
- Title:
- Bir isyan tetikleyen bale gösterisi - Iseult Gillespie
- Speaker:
- Iseult Gillespie
- Description:
-
Tüm ders için: https://ed.ted.com/lessons/the-ballet-that-incited-a-riot-iseult-gillespie
Bale genellikle uyumlu, zarif ve gösterişli olarak düşünülür - bir isyanı tetikleyecek bir şey değildir. Ancak Igor Stravinsky'nin “Bahar Ayini”nin ilk gösterisinde seyirciler o kadar öfkelendiler ki orkestranın sesini bastırdılar. İnsanlar sahneye nesneler fırlattı, kavga ettiler ve tutuklandılar. Bu şok edici tepkiye ne sebep oldu? Iseult Gillespie tartışmayı açıklıyor.
Ders: Iseult Gillespie, Yönetmen: WOW-HOW Studio.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:44
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for The ballet that incited a riot | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The ballet that incited a riot | ||
Nihal Aksakal accepted Turkish subtitles for The ballet that incited a riot | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for The ballet that incited a riot | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for The ballet that incited a riot | ||
Miraç Şendil edited Turkish subtitles for The ballet that incited a riot | ||
Miraç Şendil edited Turkish subtitles for The ballet that incited a riot | ||
esma cantürk edited Turkish subtitles for The ballet that incited a riot |