İşletmelerin daha iyi çalışmasını sağlayan sürpriz bileşen

Adaletsizlik nedir? İster bir arkadaşın düğününe davet edilmemek olsun, ister kötü şans ya da affedilebilir bir hata yüzünden cezalandırılmak, adaletsizlik bizi sıklıkla sağlıklı düşünmemize engel olacak kadar üzer. Bu sadece kişisel bir sorun değil, ayrıca iş için de kötü diyor Marco Alverà. Şirketinin adalet kültürü oluşturmak için nasıl çalıştığını ve doğuştan gelen doğru ve yanlış hissimize dokunmanın nasıl daha mutlu çalışanlar ve daha iyi sonuçları getirdiğini anlatıyor.

Benim için konu sadece bir arkadaşın
düğününe davet edilmemek değildi.

İlk başta gerçekten umursamadım.

Küçük bir düğün olacağını düşündüm.

Ama sonra aynı düğüne gidecek
olan insanlarla karşılaşıp durdum.

Damada benim kadar yakın
bile değillerdi...

Dışlanmış hissettim.

Bu gerçekten berbattı.

Adaletsiz hissettirdi.

Kızlarım Lipsi ve Greta için
bu durum geçen hafta geçerliydi.

Sırayla annelerinin sırtına

sırt masaj aleti ile masaj yapıyorlardı

ama kızlardan biri diğerinin
daha fazla masaj yaptığını hissetti.

İşte bu noktada odaya girdim

ve Greta'yı öfkeyle "Bu adil değil!"
diye bağırırken buldum,

Lipsi ise gözyaşları içindeydi.

Eşiminse elinde, ikisinin de aletle

tam olarak bir dakika geçirmesi
için bir kronometre var.

Yani eğer kızlarım ve ben gibiyseniz

sizi üzen en son şey

muhtemelen adaletsizlikle ilgilidir.

Bunun sebebi, adaletsizlik
bizi öyle güçlü etkiliyor ki

doğru düzgün düşünemiyoruz.

Korkak ve şüpheci bir hâle geliyoruz.

Adaletsizlik antenimiz çıkıveriyor.

Acı hissediyoruz ve çekip gidiyoruz.

Adaletsizlik toplumumuzu
tanımlayan sorunlardan biri,

kutuplaşmanın kök sebeplerinden biri

ve işler için kötü haber.

İş yerinde adaletsizlik insanları
savunmacı ve ilgisiz yapıyor.

Bir araştırmaya göre ABD'deki
işçilerin %70'i ilgisiz

ve bu da şirketlere her yıl

550 milyar dolara mal oluyor.

Bu, ABD'de eğitime harcanan
para toplamının yarısı ediyor.

Bu, Avusturya boyutundaki
bir ülkenin Gayrisafi Milli Hasılası.

Yani asıl önceliğimiz
adaletsizliği kaldırıp

adaleti teşvik etmek olmalı.

Peki bu uygulamada ne demek?

Daha fazla kural mı?
Daha fazla sistem mi?

Eşitlikle ilgili mi?

Kısmen evet ama adalet, kurallar
ve eşitlikten çok daha fazla ilgi çekici.

Adalet beklenmedik yollarla çalışır.

15 sene önce devlete ait büyük
bir İtalyan petrol şirketine katılmak için

bir Amerikan yatırım bankasından ayrıldım.

Farklı bir dünyaydı.

En iyi performansı sağlayacak
kilit uygulamanın

Yüksek performans gösterenlere
ikramiyeler ve terfiler sunulurken

düşük performans
gösterenleri endişelendirecek

bir ödül-ceza sistemi olduğunu sanıyordum.

Ama bu şirkette

maaşları ve hayat boyu işleri hallettik.

Kariyerler belirlendi,

yani alet takımım çok etkili değildi

ve hüsrana uğramıştım.

Ama sonra bu şirketin,
çok rekabetçi ve zorlu sektörlerde

rekabette galip çıktığı alanlarda

muhteşemlikler ürettiğini gördüm.

Bu ticaret için geçerliydi,

proje yönetimi için de öyle,

sondaj içinse çok geçerliydi.

Sondaj ekibimiz dünyadaki
herhangi bir şirketten

daha fazla petrol ve gaz buluyor.

Olağanüstüydü.

Herkes bunun nasıl mümkün olduğunu
çözmeye çaşıyordu.

Şans olduğunu düşünmüştüm

ama her yeni keşiften sonra
bu daha az olasıydı.

Yani özel bir aracımız mı vardı? Hayır.

Hiç kimsede olmayan gözde
bir uygulamamız mı vardı? Hayır.

Tüm takım için benzin bulan
bir dahimiz mi vardı?

Hayır, senelerdir kıdemli
birini işe almadık.

Peki işin sırrı neydi?

Onlara çok dikkatli bakmaya başladım.

yedi kuru kuyu kazan

-şirkete bir milyar dolardan
fazlaya mal oldu-

ve sekizincisinde petrol bulan
arkadaşıma dönüp baktım.

Onun için endişeliydim

ama o çok rahattı.

Demem o ki bu insanlar
ne yaptığını biliyor.

Sonra dank etti: bu adaletle ilgiliydi.

İnsanlar, kısa vadeli sonuçlar için

endişelenmeleri gerekmeyen
bir şirkette çalışıyordu.

Kötü şans ya da bağışlanabilir
bir hata için cezalandırılmayacaklardı.

Sonuçtan ziyade yapmaya
çalıştıkları şeyden dolayı

değerli olduklarını biliyorlardı.

İnsan oldukları için değerliydiler.
Bir topluluğun parçasıydılar.

Ne olursa olsun şirket onların yanındaydı.

Benim için adaletin tanımı bu.

Adaletsizlik antenlerini kapatıp
köşeye kaldırdın mı

güzel şeyler oluyor.

İnsanlar asıl amaçları olan petrol ve gaz
bulmaya sadık kalabilirlerdi.

Şirket siyaseti, hırs ya da korku için
endişelenmelerine gerek yoktu.

Fazla savunmacı olmadıklarından

ve büyük ödüller için kumar
oynamadıklarından

risk almada iyi olabilirlerdi.

Harika ekip çalışanları olabilirlerdi.

Meslektaşlarına güvenebilirlerdi.

Arkalarını kollamalarına gerek kalmıyordu.

Eğleniyorlardı.

O kadar çok eğleniyorlardı ki

biri, şirketin noel yemeğinde

kendi evindeki noel yemeğinden

daha çok eğlendiğini itiraf etti.

(Kahkahalar)

Öncelikli olarak bu insanlar bencil,
hızlı ya da pratik olan yerine

onlara doğru hissettireni yapabilecekleri

adaletli bir sistemde çalışıyorlardı.

Bize doğru hissettireni yapabilmemiz

adaletin ana bileşenlerinden biri
ayrıca çok iyi bir motivasyon.

Doğru şeyi yapanlar sadece
sondajcılar değildi.

İçeriden birini idari bir göreve
yerleştirmemi teklif eden

bir İK müdürü vardı.

Adam çok iyiydi ama liseyi bitirmemişti.

Resmi olarak bir vasfı yoktu.

Ama çok iyi olduğu için mantıklı geldi
ve ona işi verdik.

Diğer yanda Ekvator'daki
bir köyde olan fabrikamızın yanına

peynir fabrikası yaptırmak için
benden bütçe isteyen diğer adam.

Mantıklı gelmedi: Hiç kimse bir
peynir fabrikası yaptırmadı.

Ama köyün istediği buydu,
çünkü sahip oldukları süt

satamadan bozuluyordu,
bu yüzden buna ihtiyaçları vardı.

Bundan dolayı yaptık.

Bu ve bir sürü benzer örnekle

adaletli olmayı öğrendim.

Meslektaşlarımın ve benim risk almamız
ve gerçekleri görmemiz gerekiyordu

ama bunu ancak adil
bir sistemde yapabilirsin.

Adil olmaya cesaret edebilirsin.

Sonra bu insanların
ve diğer meslektaşların

hiçbir ikramiyenin satın alamayacağı
harika sonuçlara ulaştıklarını

ve harika şeyler
yaptıklarını fark ettim.

Büyülenmiştim.

Bu şeyin gerçekten nasıl işlediğini,

kendim için de daha iyi bir lider
olabilmek adına öğrenmek istedim.

Meslektaşlarım, koçlar, yetenek avcıları

ve neröbilimcilerle
konuşmaya başladım.

Keşfettiğim şey;

bu insanların peşinde oldukları şey
ve çalışma şekilleri

günümüzdeki beyin bilimi
tarafından destekleniyordu.

Ayrıca bunun her seviyedeki
ve her türdeki şirkette

uygulanabileceğini de keşfettim.

Sabit maaşa ya da istikrarlı
kariyerlere ihtiyacınız yok.

Bilim gösteriyor ki bunun sebebi

doğuştan gelen bir adalet
hissimizin olması.

Konuşamadan ya da düşünemeden önce

neyin yanlış ve doğru olduğunu biliyoruz.

Favori deneyim,

tepeye çıkmaya çalışan bir topu izleyen

altı aylık bebekler.

Topu yukarı doğru itekleyen
dostane bir kare var

ve bir de topu aşağı iten kötü üçgen.

Bunu birkaç kez izledik sonra

bebeklere oynamaları için

birini seçmelerini söylüyorlar.

Topu, kareyi ya da üçgeni seçebilirler.

Asla üçgeni seçmiyorlar.

Tüm bebekler kare olmak istiyor.

Ayrıca bilim,

adaleti gördüğümüzde ya da algıladığımızda

beynimizin bize zevk ve neşe veren
bir madde salgıladığını gösteriyor.

Adaletsizliği algıladığımızdaysa
acı hissediyoruz,

hem de daha çok acı,

gerçekten yaralanmış olmanın
acısından bile daha fazla.

Bunun sebebi, adaletsizliğin beynimizin
tehlikeler ve sağ kalmayla ilgilenen

ilkel ve sürüngen kısmını tetikler

ve adaletsizlik bir tehdidi tetiklediğinde
düşünebildiğimiz tek şey odur.

Motivasyon, yaratıcılık, takım çalışması,

hepsi geriliyor.

Bu şekilde ayarlanmış olmamız mantıklı

çünkü sosyal varlıklarız.

Sağ kalmak için bir topluluğun parçası
olmaya ihtiyacımız var.

Aciz doğduğumuzdan dolayı

belki 10 yaşına kadar birinin bize
bakmasına ihtiyacımız var.

Böylece beynimiz yemeğe
doğru evrimleşiyor.

O toplulukta olmaya ihtiyacımız var.

Yani hoşuma gitsin ya da gitmesin

bir arkadaşın düğününe davet edilmeyince

kertenkele beynim topluluğumdan
dışlanma hissine kapıldığımda

verdiği aynı tepkiyi veriyor.

Bilim oldukça iyi bir şekilde
adaletin neden iyi olduğunu

ve adaletsizliğin bizi
neden savunmacı yaptığını açıklıyor,

ama bilim aynı zamanda adil bir ortamda

sadece kare olmayı değil,
kare olma eğilimi gösterdiğimizi

ve bunun da diğer insanlara

adil bir fırsat sağladığını gösteriyor.

Bu güzel bir adalet döngüsü yaratıyor.

Ama adil başlarken

bir damla adaletsizlik
tüm havuzu kirletiyor

ve maalesef o havuzda pek çok damla var.

Yani çabamız topluluğumuzdan
ve şirketimizden başlayarak

yapabildiğimiz her yerde

mümkün olduğunca adaletsizliği temizlemek.

Bunun için çok endişeleniyorum
çünkü muhteşem insanlardan oluşan

3000 kişilik bir takımın lideriyim
ve 3000 mutlu, motive takım çalışanı ile

3000 saat gözleyicisi
arasındaki fark paha biçilemez.

Adalet mücadelemde
yapmaya çalıştığım ilk şey

kendimi denklemden çıkarmak.

Bu ön yargılarımın farkına varmak demek.

Örneğin her önerime evet diyen insanları

çok seviyorum.

(Kahkahalar)

Ama bu şirket için pek de iyi değil,

farklı fikirlere sahip insanlar için de.

Bundan dolayı aktif olarak fikir
farklılığı ve karakter farklılığı kültürü

oluşturmaya çalışıyoruz.

Yaptığımız ikinci şey
biraz daha yöntemsel.

Şirkette karar almak ve kaynakları
paylaştırmak için

kullandığımız tüm kurallar,
süreçler ve sistemlere bakıp

net, akılcı, mantıklı olmayan

kısımlardan kurtuluyoruz.

Ayrıca şirket içinde bilgi
aktarımını kısıtlayan

şeyleri düzeltmeye çalışıyoruz.

Sonra aynı sebeplerden kültür
ve motivasyona bakıyoruz.

Demek istediğim kuralları,
süreçleri, sistemleri

ne kadar gözden geçirirseniz geçirin
-bunu yapmak zorundayız-

ne kadar dikkatli olsak da

adaletin gerçek özüne ulaşmak için
yeterince çabalamış olmayacağız.

Çünkü adaletin son mili
başka bir şey gerektiriyor.

Bu, insanların duyguları,

ihtiyaçlarının ne olduğu,

özel hayatlarında olup bitenler

ve toplumun ihtiyaçlarıyla alakalı.

Bunların hepsi çalışma tablosuna,

algoritmaya aktarması zor
sorular ve unsurlar.

Bunları akılcı kararlarımızın
bir parçası yapmak oldukça zor.

Ama bunları atlarsak önemli noktaların
anahtarını atlamış oluruz

ve bunun sonucunun
adaletsiz hissettirmesi olasıdır.

Yani kararlarımızın sağlamasını
adalet merkezimiz açıkken yapmalıyız.

Bu adamın almayı umduğu işi
alması doğru mu?

Bu adamın kovulması doğru mu?

Bu ürün için bu kadar
ücret almamız doğru mu?

Bunlar zor sorular.

Ama eğer zaman ayırıp akılcı cevap

doğru cevap mı diye sorarsak...

derinlerde hepimiz cevabı biliyoruz.

Bebekliğimizden beri biliyoruz.

Karar verirken doğru cevab biliyor olmak

oldukça güzel bir duygu.

Kalplerimizi açarsak bu,

insanlardaki gerçek iyiliği
ortaya çıkarmanın anahtarıdır

çünkü umursayıp
umursamadığınızı anlayabilirler

ve sadece gerçekten umursarsanız
korkularını birkenara bırakıp

gerçek benliklerini işe getirebilirler.

Peki adalet hayatın kilit taşıysa

neden her lider bunu önceliği yapmıyor?

Daha adil bir şirkette çalışmak
harika olmaz mıydı?

60 senelik GMAT sınavları yerine

adalet ve karakter
için seçilmiş ve eğitilmiş

meslektaş ve işverenlerle çalışmak
harika olmaz mıydı?

Bir Baş Adalet Memuru'nun
kapısını çalabilmek

güzel olmaz mıydı?

Oraya ulaşacağız ama bu
neden şimdi olmuyor?

Kısmen adalet yüzünden

kısmen adaletin her zaman
kolay olmamasından.

Muhakeme ve risk gerektiriyor.

Sekizinciyi kuyuyu kazmak bir riskti.

Liseyi bitirmemiş
birini desteklemek bir riskti.

Ekvator'da peynir fabrikası
yapmak bir riskti.

Ama adalet almaya değecek bir risk.

Bu yüzden kendimize sormalıyız,

bu riski nerede alabiliriz?

Kendimizi akılcı olanın ötesine
ve doğru olanı yapmaya

hangi noktada biraz daha itebiliriz?

Teşekkürler.

(Alkışlar)