Jak działają Twoje nerki? - Emma Bryce
-
0:07 - 0:08Jest gorący dzień.
-
0:08 - 0:10Właśnie wypiłeś kilka szklanek wody,
-
0:10 - 0:12jedną po drugiej.
-
0:12 - 0:15Potrzebę skorzystania z łazienki
zawdzięczasz dwóm organom, -
0:15 - 0:20które kształtem przypominają fasolki
i działają jak wewnętrzne czujniki. -
0:20 - 0:22Regulują ilość płynów w twoim organizmie,
-
0:22 - 0:24wykrywają zanieczyszczenia we krwi,
-
0:24 - 0:27i wydzielają witaminy, minerały
-
0:27 - 0:29i hormony potrzebne do życia.
-
0:29 - 0:32Mowa o twoich nerkach.
-
0:32 - 0:36Ich głównym zadaniem jest
pozbywanie się zbędnych produktów -
0:36 - 0:39i zamienianie ich w mocz.
-
0:39 - 0:42Przez nerki przepływa osiem litrów krwi
-
0:42 - 0:45około 20 do 25 razy dziennie.
-
0:45 - 0:52W ciągu każdych 24 godzin
filtrują one około 180 litrów krwi. -
0:52 - 0:55Skład twojej krwi ciągle się zmienia,
-
0:55 - 0:57w miarę jak jesz i pijesz.
-
0:57 - 1:00Dlatego nerki muszą pracować cały czas.
-
1:00 - 1:03Krew dociera do nerek przez tętnice,
-
1:03 - 1:08które rozgałęziają się na małe naczynka
-
1:08 - 1:11oplatające kanaliki nefronu.
-
1:11 - 1:13W każdej nerce
-
1:13 - 1:18milion takich nefronów tworzy
potężny szereg filtrów i czujników, -
1:18 - 1:20które dokładnie badają krew.
-
1:20 - 1:23Wyraźnie widać jak wyrafinowany i dokładny
-
1:23 - 1:26jest ten wewnętrzny system czujników.
-
1:26 - 1:31Do filtrowania krwi każdy nefron używa
dwóch bardzo ważnych elementów: -
1:31 - 1:37kłębuszka nerkowego i podobnego
do słomki kanaliku nerkowego. -
1:37 - 1:41Kłębuszek nerkowy działa jak sito,
pozwalając tylko niektórym elementom, -
1:41 - 1:45takim jak witaminy czy minerały,
przejść do kanaliku nerkowego. -
1:45 - 1:47Następnie, naczynka muszą wykryć,
-
1:47 - 1:51czy którekolwiek z tych substancji
są potrzebne w naszym ciele. -
1:51 - 1:55Jeśli tak, zostaną one ponownie
wchłonięte w odpowiedniej ilości, -
1:55 - 1:58i znowu będą krążyć we krwi.
-
1:58 - 2:01Jednak krew transportuje nie tylko
potrzebne składniki, -
2:01 - 2:03ale również zbędne substancje,
-
2:03 - 2:05z którymi nefrony muszą sobie poradzić.
-
2:05 - 2:09Kanaliki wykrywają zbędne związki,
-
2:09 - 2:12jak na przykład mocznik
pozostały po rozpadzie białek, -
2:12 - 2:15i w postaci moczu transportują je z nerek
-
2:15 - 2:19przez dwa długie przewody
zwane moczowodami do pęchęrza. -
2:19 - 2:22Pęchęrz pozbywa się moczu,
-
2:22 - 2:26oczyszczając organizm z toksyn
-
2:26 - 2:28W moczu znajduje się też woda.
-
2:28 - 2:32Jeśli nerki wykryją jej za dużo we krwi,
-
2:32 - 2:35na przykład, gdy wypijesz
kilka szklanek na raz, -
2:35 - 2:39wówczas wysyłają nadmiar płynu
do pęcherza, żeby go usunąć. -
2:39 - 2:42Z kolei niski poziom wody we krwi sprawia,
-
2:42 - 2:45że część wody jest wpuszczana
z powrotem do krwiobiegu, -
2:45 - 2:48co oznacza, że do moczu
trafia mniej wody. -
2:48 - 2:52Dlatego właśnie mocz jest ciemniejszy,
kiedy jesteśmy odwodnieni. -
2:52 - 2:57Kontrola poziomu wody pozwala nerkom
regulować poziom płynów w organizmie. -
2:57 - 3:00Nie jest to jedyny atut nerek.
-
3:00 - 3:04Nerki mogą również aktywować witaminę D,
-
3:04 - 3:08która pomaga w sekrecji reniny,
która z kolei podnosi ciśnienie krwi, -
3:08 - 3:11oraz innego hormonu
o nazwie erytropoetyna, -
3:11 - 3:15który zwiększa produkcję erytrocytów.
-
3:15 - 3:19Bez nerek, nasze płyny ustrojowe
wymknęłyby się spod kontroli. -
3:19 - 3:22Po każdym posiłku,
do naszej krwi dostawałaby się -
3:22 - 3:25kolejna nieprzefiltrowana
dawka substancji. -
3:25 - 3:30Stężenie toksyn szybko przeciążyłoby
nasz system i doprowadziło do śmierci. -
3:30 - 3:33Nerki nie tylko sprawiają,
że wszystko działa poprawnie, -
3:33 - 3:35ale także utrzymują nas przy życiu.
-
3:35 - 3:39Jak dobrze, że wszyscy
mamy dwie takie magiczne fasolki.
- Title:
- Jak działają Twoje nerki? - Emma Bryce
- Description:
-
Pełna wersja lekcji dostępna pod adresem: http://ed.ted.com/lessons/how-do-your-kidneys-work-emma-bryce
W ciepły dzień, po wypiciu kilku szklanek wody możesz poczuć nagłą chęć skorzystania z toalety. Za tą potrzebą stoją dwa organy w kształcie fasolek, które działają niczym doskonałe wewnętrzne czujniki. Emma Bryce szczegółowo pokazuje nam jak nerki regulują poziom płynów w organizmie, wykrywają zanieczyszczenia we krwi oraz wydzielają witaminy, minerały i hormony potrzebne nam do życia.
Lekcja - Emma Bryce, animacja - Tremendousness
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 03:55
Dimitra Papageorgiou approved Polish subtitles for How do your kidneys work? - Emma Bryce | ||
Retired user accepted Polish subtitles for How do your kidneys work? - Emma Bryce | ||
Retired user edited Polish subtitles for How do your kidneys work? - Emma Bryce | ||
Retired user edited Polish subtitles for How do your kidneys work? - Emma Bryce | ||
Retired user edited Polish subtitles for How do your kidneys work? - Emma Bryce | ||
Retired user edited Polish subtitles for How do your kidneys work? - Emma Bryce | ||
Retired user edited Polish subtitles for How do your kidneys work? - Emma Bryce | ||
Agata Lipowska edited Polish subtitles for How do your kidneys work? - Emma Bryce |