Jak moderować rozmowę między ludźmi o odmiennych poglądach?

Jak w świecie pełnym podziałów można zachęcać ludzi do rozmów pełnych uwagi, ciekawości i szacunku? Doświadczona dziennikarka Eve Pearlan opowiada o „dziennikarstwie dialogu” - projekcie, w którym dziennikarze docierają do serca konfliktów społecznych i politycznych, aby zachęcać ludzi o odmiennych poglądach do dyskusji. Przekonaj się, co się stało, gdy grupa ludzi, która w innym przypadku nigdy by się nie spotkała - 25 liberałów z Kalifornii i 25 konserwatystów z Alabamy - spotkała się, żeby rozmawiać na kontrowersyjne tematy. „Prawdziwe porozumienie ponad podziałami to ratunek, którego potrzebuje nasza demokracja” - mówi Pearlman.

Tuż przed wyborami
prezydenckimi w 2016 roku,

jak większość z nas, byłam świadkiem
narastającej atmosfery niezgody, jadu

i złośliwości w naszej
przestrzeni publicznej.

Wzajemne uprzedzenia osiągnęły apogeum.

Było to demotywujące
i niepokojące zjawisko.

Dlatego wraz z moim kolegą po fachu,
dziennikarzem Jeremym Hayem,

zaczęłam myśleć nad innym sposobem
praktykowania naszego rzemiosła.

Nad sposobem dotarcia do serca podziałów,

do obszarów konfliktów,

z którymi zawsze się stykamy,

ale też nad nowymi
rozwiązaniami tych kwestii.

Chcieliśmy wykorzystać kluczowe
narzędzia naszego zawodu.

Dokładny przegląd informacji,
skrupulatne badanie, ciekawość,

oddaną służbę dobru publicznemu,

służbę demokracji,

chęć zrobienia czegoś nowego.

Opracowaliśmy proces

o nazwie "dziennikarstwo dialogu",

żeby dotrzeć do samego serca
podziałów społecznych i politycznych,

a następnie budować dialog
wspierany przez dziennikarstwo

pomiędzy ludźmi reprezentującymi
skrajnie odmienne stanowiska.

Jak jednak można to osiągnąć
w świecie pełnym podziałów,

i to bardzo głębokich,

w świecie, w którym

kuzyni, ciotki i wujkowie
nie odzywają się do siebie,

w którym żyjemy w osobnych i odległych
"ekosystemach informacji"

i rozmyślnie, czy też z przyzwyczajenia
wyszydzamy i odrzucamy osoby,

z którymi się nie zgadzamy?

Chcieliśmy jednak spróbować.

Dlatego tuż po wyborach w 2016 roku,

w okresie między wyborami
a zaprzysiężeniem prezydenta,

we współpracy z Alabama Media Group
zrobiliśmy coś zupełnie nowego.

Zebraliśmy 25 zwolenników
Donalda Trumpa pochodzących z Alabamy

oraz 25 zwolenników Hillary Clinton
pochodzących z Kalifornii.

Stworzyliśmy dla nich zamkniętą,
moderowaną grupę na Facebooku,

którą prowadziliśmy przez miesiąc.

Chcieliśmy przez to

dać im miejsce do nawiązania kontaktu
z autentyczną ciekawością i otwartością.

Chcieliśmy też wesprzeć ich
w budowaniu relacji

nie tylko między sobą,
ale i z dziennikarzami.

Ponadto chcieliśmy im dostarczyć
faktów i informacji,

które mogliby przyjmować, przetwarzać

i wykorzystywać do popierania argumentów.

Tytułem wstępu do tej dyskusji,

w ramach pierwszego kroku
"dziennikarstwa dialogu",

zapytaliśmy ich, co ich zdaniem
sądzą o nich ich oponenci.

Gdy spytaliśmy zwolenników
Trumpa z Alabamy,

co według nich myślą o nich
zwolennicy Clinton z Kalifornii,

odpowiadali między innymi:

"Uważają nas za fanatyków religijnych".

"Mają nas za zacofanych,
wiejskich przygłupów".

"Myślą, że każdy z nas ma
w ogródku flagę Konfederacji,

że jesteśmy rasistami,
seksistami i nieukami".

"Uważają nas za dzieciorobów
i brudasów z nizin społecznych".

"Mają nas za sztywniaków,

myślą, że paradujemy
w krynolinach po polach bawełny".

Kalifornijczykom zadaliśmy
to samo pytanie:

"Jak myślicie, co sądzą o was
mieszkańcy Alabamy?".

Odpowiadali: "Że jesteśmy
liberalnymi szajbusami z Kalifornii".

"Że nie jesteśmy patriotami".

"Że jesteśmy nadętymi snobami".

"Że jesteśmy bezbożni
i zbyt pobłażliwi dla dzieci".

"Że skupiamy się na karierze,
a nie na rodzinie".

"Że jesteśmy elitarystami,
rozmarzonymi myślicielami,

bogaczami jedzącymi zdrową żywność

i jesteśmy nieżyciowi".

Zadając takie pytania
na początku każdej rozmowy

oraz identyfikując
i ujawniając stereotypy,

pozwalamy ludziom
po każdej stronie barykady

dostrzec uproszczoną i często złośliwą
karykaturalność ich myślenia.

Dzięki temu

możemy przejść do procesu
autentycznej rozmowy.

W ciągu dwóch lat od rozpoczęcia
Projektu Kalifornia/Alabama

miałam okazję moderować
dialog i współpracę

z organizacjami medialnymi w całym kraju.

Dyskusje dotyczyły najbardziej
kontrowersyjnych kwestii:

broni, imigracji, rasy, edukacji.

Co istotne,

stwierdziliśmy,

że rzeczywisty dialog jest możliwy.

Jeśli damy innym szansę
i odpowiednio zorganizujemy dyskusję,

to wielu naszych obywateli,
choć nie wszyscy,

z chęcią nawiąże kontakt z drugą osobą.

Dziennikarze zbyt często
wyostrzają podziały

na potrzeby dramatyzmu, poczytności
lub promowania własnych poglądów.

Zbyt często zdarza się,
że przytaczamy skrajne argumenty

jednej i drugiej strony konfliktu,

dodając wymowny anegdotyczny lid
i zdawkowy cytat końcowy,

wiedząc, że czytelnicy
będą wypatrywać uprzedzeń.

Jednak nasz proces oparty na dialogu jest
wolniejszy i skupia się na czymś innym.

Nasza praca opiera się na przekonaniu,

że dialog pomiędzy różnymi poglądami
to klucz do dobrze działającej demokracji,

oraz że dziennikarstwo i dziennikarze
mają do odegrania złożoną rolę

w dążeniu do tego celu.

Jak działamy?

Na każdym etapie
możliwie jak najklarowniej

przedstawiamy nasze metody i motywy.

Na każdym etapie poświęcamy czas,
by odpowiadać na pytania

i objaśniać powody naszych działań.

Przypominamy ludziom, że to nie pułapka:

nikt nie powie wam, że jesteście głupi,

ani że wasze doświadczenie się nie liczy.

Zawsze oczekujemy zdecydowanej
zmiany zachowania,

odejścia od schematów,
od rozmyślnego szufladkowania,

tak utrwalonego w dyskursie,

że większość z nas, bez względu na opcję,
już nawet tego nie zauważa.

Ludzie często włączają się
w nasze rozmowy z lekkim gniewem.

Mówią na przykład:
"Jak możesz wierzyć X?"

"Jak możesz czytać Y?"

i "Czy wierzysz, że to się stało?"

Jednak ogólnie w jakiś cudowny sposób,
który za każdym razem nas cieszy,

ludzie zaczynają się otwierać.

Zaczynają opowiadać
kim są i skąd pochodzą,

a także zadawać sobie nawzajem pytania.

Z czasem powracają powoli, raz po raz,
do trudnych tematów,

za każdym razem z coraz większą
empatią, uwagą

i ciekawością.

Nasi dziennikarze i moderatorzy
robią co mogą, by ich wspierać,

ponieważ to nie debata, nie bitwa,

ani nie niedzielny talk-show.

Nie chodzi o rzucanie tematami,

ani wymianę memów i gifów,

ani artykułów z nagłówkami
dowodzącymi czyichś racji.

Ani też o pokonanie politycznego rywala
podchwytliwymi pytaniami.

Dowiedzieliśmy się, że niezgoda
nikomu nie służy.

To stan pełen głębokiego niezadowolenia.

Uczestnicy naszych rozmów
często podkreślają,

że doceniają możliwość angażowania się
w dialog pełen szacunku,

ciekawości i otwartości,

oraz że z radością i ulgą korzystają
z możliwości opuszczenia gardy.

W naszej pracy stawiamy czoła

aktualnym napięciom
politycznym w naszym kraju,

wiedząc, jak trudnym wyzwaniem jest

podtrzymywanie dialogu osób
o przeciwnych poglądach.

Mamy przy tym świadomość,
że demokracja zależy od naszej zdolności

do wspólnego pochylania się
nad problemami.

Stawiamy wspólnotę w centrum
naszej pracy dziennikarskiej.

Odsuwamy na bok nasze ego,
żeby przede wszystkim dokładnie słuchać,

ignorując przy tym uprzedzenia,

nawyki myślenia,

i żeby wspierać innych w tym działaniu.

Wykonujemy tę pracę,

wiedząc, że instytucja dziennikarstwa
oznacza wyzwanie,

że zawsze miała i będzie miała
do odegrania ważną rolę

we wspieraniu wymiany myśli i poglądów.

Wielu członków naszych grup

osiągnęło trwałe korzyści.

Wielu z nich znalazło przyjaciół
na Facebooku i w rzeczywistości,

mimo różnic politycznych.

Po zakończeniu pierwszego
projektu "Trump/Clinton",

około dwie trzecie uczestniczek
utworzyły własną grupę na Facebooku.

Wybrały moderatorkę z każdego stanu

i nadal rozmawiają
na trudne i wymagające tematy.

Wielu ludzi dziękuje nam za to,
że dostali szansę

uczestnictwa w tym projekcie.

Za to, że odkryli, że ludzie
o innych poglądach nie są wariatami.

Za to, że mieli możliwość
nawiązać kontakt z osobami,

z którymi zwykle nie chcą rozmawiać.

To, co zobaczyliśmy i poznaliśmy,

mimo naszej nazwy: Spaceship Media,

to tak naprawdę żaden kosmos!

Jeśli wyzywamy, szufladkujemy,
czy znieważamy innych ludzi,

nie będą oni chcieli nas słuchać.

Nie pomaga nam kąśliwość, zawstydzanie,

ani pogarda.

Autentyczna komunikacja
wymaga praktyki i wysiłku,

samokontroli i samoświadomości.

Nie istnieje algorytm pozwalający
rozwiązać tę kwestię.

Ponieważ komunikacja międzyludzka
to komunikacja między ludźmi.

Kierujmy się więc ciekawością,

podkreślajmy dyskusję, nie debatę,

wyjdźmy z naszych skorup,

ponieważ prawdziwe porozumienie
ponad podziałami

to ratunek, którego potrzebuje
nasza demokracja.

Dziękuję.

(Brawa)