-
Khi đại dịch tiếp diễn, các biến chủng
virus trở thành mối quan ngại mới nhất,
-
với các mẫu đáng chú ý được
phát hiện tại Nam Phi,
-
Brazil và châu Âu.
-
Nhưng các biến chủng rất phức tạp.
-
Mỗi loại được cấu thành
từ một tập hợp các đột biến,
-
tất cả chúng đều có khả năng thay đổi
virus SARS-CoV2
-
một cách không thể ngờ tới.
-
Vậy các nhà khoa học có ý gì
khi nói về các biến chủng?
-
Và điều có có thể có nghĩa gì
với đại dịch trong tương lai?
-
Virus nhân lên bằng cách sao chép bộ gene
của chúng lặp đi lặp lại.
-
Nhưng giống như một chiếc máy photo cũ
chúng không phải luôn luôn hoàn hảo.
-
Mỗi bản sao không hoàn hảo là
một biến chủng.
-
Thông thường sự không hoàn hảo của các
đột biến không thay đổi cách virus hoạt động
-
và chúng thường làm virus thích nghi
kém hơn dòng virus gốc.
-
Đôi khi rất hiếm, nhưng các đột biến
có thể thay đổi được virus
-
bằng những cách rất đáng lưu ý.
-
Chúng có thể trở nên lây nhiễm dễ hơn,
-
hoặc tăng khả năng tránh né hệ miễn dịch.
-
Càng nhiều virus được sao chép
không kiểm soát,
-
càng nhiều cơ hội chúng tích lũy
các đột biến có lợi.
-
Điều đó có thể xảy ra khi virus
-
lan truyền nhanh chóng trong dân cư,
-
hoặc nếu chúng gặp vật chủ
khả năng chống lại kém,
-
như người với hệ miễn dịch suy giảm
do can thiệp điều trị
-
hoặc bệnh nhân HIV.
-
Nếu một chuỗi các đột biến
làm cho virus thích nghi tốt,
-
nó có thể chiếm ưu thể hơn các chủng khác
-
và đó là khi chúng cần được chú ý tới.
-
Các nhà dịch tễ học có thể
gán chúng là "Biến chủng đáng ngại",
-
chẳng hạn như các mẫu được xác định là
Brazi, Nam Phi và châu Âu.
-
Nhiều tháng qua, các nhà khoa học
đang nỗ lực để giải mã
-
những gì đã thay đổi trong các biến chủng,
và chúng có ý nghĩa gì.
-
Vì một biến chủng lan nhanh không nghĩa là
-
chúng mang đột biến có lợi cho chúng.
-
Ví dụ, một nhóm nhỏ người có thể
vô tình
-
lan truyền biến chủng
từ vùng này sang vùng khác
-
như du khách quay về từ
các địa điểm du lịch đông đúc.
-
Điều này làm cho biến chủng đó
lây lan ở nơi mới.
-
mặc dù không có biến đổi sinh học
đáng kể trong virus.
-
Điều này gọi là "Hiệu ứng người sáng lập"
-
Hiểu tại sao một biếng chủng nổi lên
-
cần một loạt các nghiên cứu.
-
Các nhà dịch tễ học có thể giúp điều tra
và truy vết biến chủng mới.
-
và cảnh báo về mô thức truyền nhiễm
mới đáng lo ngại.
-
Trong khi đó các phòng thí nghiệm
có thể bắt đầu chỉ ra
-
bằng cách nào đột biến đó làm thay đổi
các đặc tính của virus.
-
Và các nghiên cứu như vậy đang bắt đầu
để xác định các đột biến
-
làm cho virus có nhiều lợi thế hơn.
-
Vài biến chủng lan nhanh hơn và
có chỉ báo rằng đột biến nhất định
-
có thể làm suy yếu hoặc thậm chí vượt qua
miễn dich tự nhiên và miễn dịch từ vacxin
-
Ví dụ, đột biến D614G
các nhà virus học gọi là Doug
-
lan rộng trong những ngày đầu của đại dịch
-
và có thể tìm thấy trong
hầu hết các biến chủng
-
Nó ảnh hưởng lên protein gai
-
thứ mà virus dùng để xuyên qua tế bào.
-
Một đột biến trong bộ gene thay đổi
một amino axit này bằng một cái khác.
-
và làm biến chủng này
dễ gây nhiễm hơn chủng gốc.
-
N501Y còn gọi là Nelly là một
đột biến protein gia khác
-
có vẻ liên quan đến
gia tăng tính lan truyền
-
Đột biến này được phát hiện trong
B.1.1.7, B.1.351
-
và dòng P.1--
tất cả các biến chủng đều đáng lo ngại.
-
Vấn đề đáng ngại của cái gọi là
thoát khỏi miễn dịch cũng được gợi ý
-
với một đột biến protein gai khác:
E484K hay là Eek.
-
Eek được tìm thấy trong B.1.351 và P.1,
-
các biến chủng được tìm thấy
ở Nam Phi và Brazil.
-
Nghiên cứu đầu năm 2021 chỉ ra rằng
biến chủng này có thể thoát khỏi
-
một vài loại kháng thể chặn virus.
-
trong khi đó các thử nghiệm tại Nam Phi
-
biến thể này làm giảm hiệu quả
của vài loại vacxin.
-
Bất chấp những lo ngại này, corona virus
thật ra đột biến rất chậm
-
so với những virus khác như cúm
-
và có vẻ các vacxin được phát triển
mức nào đó
-
sẽ vẫn duy trì hiệu quả phần nào.
-
Nhưng các nhà khoa học vẫn cẩn trọng
trước đe dọa của các biến chủng.
-
Và có những điều có thể làm
để đối phó với nó.
-
Đầu tiên, để làm bất kì điều gì,
các nhà khoa học cần dữ liệu.
-
Theo dõi và truy vết sự nổi lên của
các biến chủng rất quan trọng
-
và không đơn giản để làm điều này.
-
Các tổ chức như COVID-19
Hiệp đoàn gene châu Âu, hay COG-UK
-
nỗ lực để kêt hợp
việc giải trình tự nhanh
-
với việc chia sẻ dữ liệu hiệu quả.
-
COG-UK đã giải trình tự 400,000
bộ gene SARS-CoV-2
-
Tiêp đó, các nhà nghiên cứu cần
trông chờ xem virus đột biến
-
có thể ảnh hưởng đến
nỗ lực tiêm chủng toàn cầu.
-
Các vacxin hiện nay
có thể phải điều chế lại
-
và kết hợp vacxin đang được thử nghiệm
-
nhưng có thể khó khăn để
thực hiện các thử nghiệm lâm sàng
-
giữa lúc các chương trình
tiêm chủng đang tiến hành.
-
Ngay lúc này, công việc cần được
tiến hành ở cấp độ quốc gia.
-
Các chính sách sức khỏe cộng đồng,
như theo dõi và truy vết,
-
dãn cách xã hội và
giới thiệu các vacxin mới.
-
là những giải pháp mạnh
để cắt đứt lây truyền.
-
và theo dõi sát các biến chủng mới
-
Sau tất cả, mỗi lần ngăn virus lan tràn,
-
cũng là ngăn chúng đột biến
-
chặn đứng các biến chủng từ đầu
trước khi chúng có cơ hội phát triển