Hans Rosling: Religie a dzieci

Hans Rosling zadaje pytanie: Czy w niektórych religiach współczynnik urodzeń jest wyższy niż w innych? Jaki ma to wpływ na globalny wzrost populacji? Na TEDxSummit w Doha w Katarze Hans przedstawia wykresy danych związanych z religiami, obejmujące długi okres historii. Z typowym dla siebie humorem i wnikliwością dochodzi do zaskakującego wniosku o współczynniku dzietności na świecie.

Będę mówił o religii.

To temat szeroki i bardzo delikatny,

więc muszę się ograniczyć.

Skupię się więc

na zależnościach między religią a seksualnością.

(Śmiech)

To naprawdę poważny wykład.

Opowiem o najpiękniejszym dla mnie wspomnieniu.

Gdy para młodych ludzi szepcze:

"Dzisiaj w nocy poczniemy dziecko".

Będę mówił o wpływie religii na liczbę dzieci

na jedną kobietę.

To naprawdę ważne,

bo każdy rozumie,

że istnieje jakaś granica

liczby ludzi na tej planecie.

Niektórzy twierdzą,

że populacja ludzka rośnie w ten sposób:

trzy miliardy w 1960 roku

siedem miliardów w zeszłym roku...

I będzie rosła dalej,

bo w pewnych religiach kobiety muszą mieć wiele dzieci

i może tak zostanie.

W jakim stopniu mają oni rację?

Gdy się urodziłem,
na świecie było mniej niż miliard dzieci,

a dzisiaj, w roku 2000,
są ich niemal dwa miliardy.

Co stało się przez ten czas

i co, zdaniem ekspertów stanie się

z liczbą dzieci w tym stuleciu?

Jak myślicie?

Czy spadnie do 1 mld?

Czy nie zmieni się - nadal dwa miliardy pod koniec wieku?

Czy będzie rosnąć co roku do 15 lat,

czy rozwijać się w tym samym tempie

i wyniesie 4 miliardy?

Powiem pod koniec wykładu.

A co wspólnego ma z tym religia?

Klasyfikacja religii jest trudniejsza,

niż się wydaje.

W Wikipedii pokazuje się najpierw ta mapa.

Dzieli świat na religie Abrahama i wschodnie,

ale jest zbyt mało szczegółowa.

Znaleźliśmy w Wikipedii jeszcze tę mapę,

jednak dzieli ona chrześcijaństwo, islam i buddyzm

na wiele podgrup,

czyli zbyt szczegółowo.

W Gapminder stworzyliśmy własną mapę,

która wygląda tak.

Każdy kraj jest chmurą.

Jej wielkość to populacja - duże Chiny, duże Indie.

Kolor to dominująca religia,

z którą identyfikuje się

ponad 50% obywateli.

W Indiach, Chinach i sąsiednich
krajach Azji, to religie Wschodu.

Islam dominuje od Atlantyku

przez Bliski Wschód,

południową Europę i Azję,

aż po Indonezję.

Mamy tam większość islamską.

Na niebiesko oznaczono kraje,
gdzie dominuje chrześcijaństwo.

To większość krajów w Ameryce i Europie,

wiele krajów w Afryce i kilka w Azji.

Na biało są kraje, których nie dało się sklasyfikować,

bo żadna religia nie osiągnęła 50 procent,

dane są niepewne lub z jeszcze innego powodu.

Byliśmy tu ostrożni.

Pamiętajcie o tym uproszczeniu.

To jest rok 1960.

Teraz wskazuję liczbę dzieci na kobietę:

dwoje, czworo lub sześcioro...

Więcej dzieci, mniej dzieci.

Tu jest dochód na osobę w dolarach.

Wielu ludzi twierdzi,
że najpierw trzeba zarobić,

a potem mieć dzieci.

I tak dochód jest tu niski, a tu wysoki.

I faktycznie w 1960,

by mieć mniej dzieci,
trzeba było być bogatym chrześcijaniem.

Wyjątkiem była Japonia.

Japonia została tu uznana za wyjątek.

Poza tym były to tylko kraje chrześcijańskie.

Jednak w wielu krajach chrześcijańskich

na kobietę przypadało 6-7 dzieci.

Było tak w Ameryce Łacińskiej lub w Afryce.

A w prawie wszystkich krajach, gdzie dominuje islam

na kobietę przypadało 6-7 dzieci.

niezależnie od poziomu dochodów.

We wszystkich religiach Wschodu,
poza Japonią, poziom był taki sam.

Teraz spójrzmy co się stało na świecie.

Włączam świat i jedziemy.

1962 - jak widać ludzie są trochę bogatsi,

ale liczba dzieci na kobietę spada.

W Chinach spadek jest dość szybki.

We wszystkich krajach muzułmańskich
jest spadek niezależnie od dochodu.

Tak jak w krajach chrześcijańskich
w zakresie średnich dochodów.

Na początku tego wieku

widać ponad połowę ludzkości tutaj.

A do 2010 ok. 80% ludzi żyje w krajach,

gdzie na kobietę przypada ok. dwoje dzieci.

(Brawa)

Zaszła tu zaskakująca zmiana.

(Brawa)

To kraje od Stanów Zjednoczonych

z 40 000 dolarów na głowę,

Francja, Rosja, Iran

Meksyk, Turcja, Algieria,

Indonezja, Indie

aż po Bangladesz i Wietnam,

gdzie dochód wynosi 5% tego, co w USA.

Taka sama liczba dzieci na kobietę.

Mogę powiedzieć,
że dane na temat liczby dzieci na kobietę

są zaskakująco dobre we wszystkich krajach.

Pochodzą ze spisów powszechnych.

Nie są to wątpliwe statystyki.

Można więc wywnioskować,

że nie trzeba być bogatym, by mieć mało dzieci.

To dzieje się na całym świecie.

Jeśli spojrzymy na religie,

widzimy, że dla religii Wschodu

nie ma ani jednego kraju, gdzie one dominują

i gdzie jest więcej niż troje dzieci na kobietę.

Dla dominującego islamu i chrześcijaństwa

widzimy wiele krajów.

Ale nie ma znacznych różnic pomiędzy tymi religiami.

Ale nie ma znacznych różnic pomiędzy tymi religiami.

Różnice są w dochodzie.

W krajach, gdzie na kobietę przypada wiele dzieci

dochód jest dość niski.

Większość z nich jest w Afryce Subsaharyjskiej.

Ale są też tu inne kraje,

jak Gwatemala, Papua Nowa Gwinea,

Jemen i Afganistan.

Wiele osób sądzi, że w Afganistanie i Kongo,

dotkniętych poważnymi konfliktami,

nie występuje szybki wzrost populacji.

Jest wręcz przeciwnie.

Obecnie to w krajach z najwyższą umieralnością

występuje najszybszy wzrost populacji.

Śmierć dziecka jest kompensowana przez kolejne dziecko.

W tych krajach na kobietę przypada sześcioro dzieci.

Umieralność wynosi niestety od 1-2 dzieci na kobietę.

Jednak za 30 lat
w Afganistanie nastąpi wzrost z 30 mln do 60 mln.

W Kongo - od 60 do 120.

Tam populacja rośnie najszybciej.

Wielu sądzi,
że te kraje są w stagnacji, ale tak nie jest.

Porównajmy Senegal, kraj zdominowany przez islam

z chrześcijańską Ghaną.

Cofam się do ich niepodległości,

kiedy były tu, na początku lat sześćdziesiątych.

Patrzcie, co się tam stało.

To niezwykła poprawa,

z siedmiorga dzieci na kobietę,

nastąpił spadek do czterech-pięiu.

To wielka poprawa.

Czego potrzeba?

Wiemy dobrze, czego trzeba.

Trzeba mieć dzieci, żeby przeżyć.

Trzeba poradzić sobie ze skrajną nędzą,

żeby dzieci nie były wykorzystywane do pracy w rodzinie.

Trzeba mieć możliwość planowania rodziny.

A także czwartego, być może najważniejszego czynnika.

Zilustruję go na przykładzie Kataru.

Zilustruję go na przykładzie Kataru.

Oto dzisiejszy Katar i Bangladesz.

Cofając się do lat wyzwolenia tych krajów,

czyli prawie tego samego roku - 1971, 1972,

sprawy potoczyły się dość niezwykle.

Popatrzcie na Bangladesz i Katar.

Tak różne dochody, a prawie taki sam spadek

liczby dzieci na kobietę.

Jaki jest tego powód w Katarze?

Robię to, co zawsze.

Wszedłem na stronę urzędu statystycznego Kataru.

To dobra strona, polecam.

Można się tu nieźle bawić.

Za darmo znalazłem tendencje społeczne Kataru.

Bardzo ciekawe, dużo do czytania.

Znalazłem płodność przy narodzinach
i wskaźnik płodności na kobietę.

To są naukowcy i eksperci agencji rządowej Kataru,

według których najważniejsze czynniki to:

"Większy wiek przy pierwszym małżeństwie,

większy poziom edukacji kobiet z Kataru

i większa liczba kobiet w sile roboczej".

W pełni się zgadzam. Nauka w pełni się zgadza.

Ten kraj naprawdę przeszedł bardzo ciekawą modernizację.

Ten kraj naprawdę przeszedł bardzo ciekawą modernizację.

Oto wnioski.

Dzieci powinny przeżywać i nie powinny pracować,

kobiety powinny się kształcić i dołączyć do siły roboczej,

a planowanie rodziny powinno być dostępne.

Spójrzmy znów tutaj.

Średnia liczba dzieci na świecie

jest taka jak w Kolumbii - obecnie 2,4.

Są tu bardzo biedne kraje.

Tam potrzeba planowania rodziny,
zadbania o przeżycie dzieci.

Polecam ostanią prelekcję TED Melindy Gates.

Tu jest wiele krajów,
gdzie na kobietę przypada mniej niż dwoje dzieci.

Teraz podam odpowiedź na pytanie:

dwoje.

Dotarliśmy do szczytowej liczby dzieci.

Liczba ta przestała rosnąć na świecie.

Dyskutujemy o szczycie wydobycia ropy,

ale osiągnęliśmy już szczyt liczby dzieci.

Populacja na świecie przestanie rosnąć.

Dział Populacji ONZ twierdzi,

że zatrzyma się na 10 mld.

Dlaczego populacje rosną, a liczba dzieci nie?

Pokażę wam.

Użyję pudełek, w których dostaliście notatniki.

Przydają się one na potrzeby edukacji.

Każde pudełko to miliard ludzi.

Na świecie są dwa miliardy dzieci.

Są dwa miliardy ludzi od 15 do 30 lat.

Liczby są zaokrąglone.

Następnie jeden miliard między 30 a 45,

prawie jeden między 45 a 60.

A potem moje pudełko.

powyżej 60.

Jesteśmy na szczycie.

To, co teraz się stanie, nazywamy "wielkim wypełnieniem"

Widać, że brakuje ok. 3 mld.

Nie dlatego, że umarły,
ale dlatego, że się nie narodziły.

Przed 1980 rokiem rodziło się znacznie mniej ludzi

niż w ciągu ostatnich 30 lat.

To, co teraz się stanie, jest dość proste.

Starsi, niestety, umrą.

Reszta z was będzie rosnąć i pocznie dwa miliardy dzieci.

Potem starsi umrą.

Reszta urośnie i będzie mieć 2 mld dzieci.

I znów starsi umrą, a wy będziecie mieć 2 mld dzieci.

(Brawa)

To właśnie wielkie wypełnienie.

To nieuniknione.

Widzicie, że ten wzrost nastąpił

bez przedłużania życia i dodawania dzieci?

Religia niewiele ma wspólnego z liczbą dzieci na kobietę.

Wszystkie religie świata mogą w pełni

kultywować swoje wartości
i dopasować się do teraźniejszości.

Będzie nas 10 mld na świecie,

jeśli najbiedniejsi pokonają biedę,

ich dzieci przeżyją, będą mogły planować rodzinę.

To jest potrzebne.

Ale będzie nas 2-3 mld więcej, to nieuniknione.

Więc podczas omawiania i planowania

zasobów i energii na przyszłość

dla ludzi na tej planecie,

trzeba planować dla 10 miliardów.

Dziękuję za uwagę.

(Brawa)