-
Şimdi, daha karışık bir denklem çözmeye çalışalım.
-
Diyelim ki elimizde 2x+3 var.
-
Bu da eşittir 5x-2
-
Öncelikle bu biraz zor görülebilir..
-
Denklemimizin her iki tarafında bilinmeyenlerimiz (x) var.
-
Bilinen sayılarla toplama ve çıkarma işlemleri yapıyoruz..
-
Nasıl çözdüğümüze bakalım?
-
ve bunu farklı yollarla yapacağız.
-
Bilmemiz gereken en önemli şey ise,
-
x i yalnız bırakmak istiyoruz..
-
yalnız bırakılan x in bi değere eşit olduğunu görüyoruz.
-
x eşittir bir değere..
-
Böylelikle denklemi çözmüş oldunuz.
-
Tekrar geriye dönüp işlem sırasını kontrol edebilirsiniz.
-
Yapacağımız şey ise, birkaç işlem yaparak
-
eşitliğin her iki tarafında, x'i yalnız bırakmak.
-
Ama bunu yaparken aslında neler olduğunu
-
görmek istiyorum.
-
Çünkü "Kurallar neydi?" ya da "Denklemi çözmenin aşamaları nasıldı?"
-
diye sormanızı istemiyorum.
-
ya da "Bunun uygun olup olmadığını unuttum" gibi
-
Eğer bunu gözünüzde canlandırırsanız, neyi yapıp yapmamanız gerektiğini
-
sezgilerinizle çözebileceksiniz.
-
O zaman bunu gözümüzde canlandıralım.
-
Denklemimizin sol tarafında 2x var
-
Bu x artı x olur.
-
Ve sonra artı 3 var.
-
Artı 3
-
Yani bu artı 1 artı 1 artı 1 yapar.
-
Bu 3'le aynı şey yapar.
-
3 tane daire de çizebilirdim
-
Aynı renkte yapalım
-
artı 3.
-
Bu da 5x eder.
-
Bunu mavi yapalım
-
Bu 5x eder.
-
O halde, 1, 2, 3, 4, 5.
-
Ve bunu netleştirmek istedim.
-
Bunu aslında hiçbir zaman bu şekilde yapmak zorunda değilsiniz
-
eğer soru çözüyorsanız.
-
Sadece cebirsel stepleri yapmalısınız.
-
Ama bunu böyle yapıyorum ki eşitliğin
-
ne dediğini kafanızda canlandırın.
-
solda turuncuyla 2x artı 3
-
sağda 5x eksi 2.
-
O zaman eksi 2, yazabiliriz ki-- Bunu farklı renkle yapayım
-
pembeyle yapayım.
-
O zaman eksi 2, bunu eksi 1 ve eksi 1 gibi yapacağım.
-
Şimdi bu x'leri aynı tarafta toplayarak
-
yalnız bırakacağım.
-
O halde bunu nasıl yapacağız?
-
Peki, bunu yapmanın yolları var.
-
Biz bu 2 x'i iki taraftan da
-
çıkarabiliriz.
-
Ve bu oldukça mantıklı.
-
Çünkü sonunda 5x eksi 2x olacak.
-
Sağ tarafta x'ler pozitif olacak.
-
Ya da aslında her iki taraftan da 5x çıkarabiliriz.
-
Ve bu cebirdeki düzenli olan şeydir.
-
Mantıklı işlemler yaparsanız, eninde sonunda
-
doğru cevabı alacaksınız.
-
O zaman her iki taraftan da 2x
-
çıkararak başlayalım.
-
Ve burada bahsettiğim, 2x'leri
-
soldan yok edeceğim.
-
Ve bu 2x'leri sola atlatarak,
-
sağdaki 2x'leri yok edeceğim.
-
Aynen böyle.
-
Bu bize ne verir?
-
2x'leri çıkarıyoruz.
-
Soldaki 2x'leri.
-
Ve sonra sağdaki 2x'leri de çıkaracağım.
-
Solda sadeleşecek ne kaldı?
-
2x artı 3 eksi 2x var.
-
Bu 2x'ler birbirini götürür.
-
O zaman sadece---sadece 3 kalır.
-
Ve burada ne var görelim.
-
Bu 2 tane x'i aldım.
-
Yalnızca artı 1 artı 1 artı 1 kaldı.
-
Sağda da 5x eksi 2x.
-
Bunlar var.
-
5x eksi 2x var.
-
Ve sadece 1,2,3x kaldı.
-
3 eşittir 3x.
-
Ve sonra burada da eksi 2 var
-
Burada eksi 2 var
-
Yani normalde soruyu çözüyor olsaydınız
-
sadece solda nelerin olduğunu yazmanız gerekirdi
-
O halde sonra ne yapabiliriz?
-
Hatırlayın, x'i yalnız bırakacağız.
-
O zaman tüm x leri sağa alalım.
-
Eğer bu eksi 2'den kurtulursak,
-
sağ taraftan atsak, x'ler yalnız kalacak.
-
Tek başlarına olacaklar.
-
Eğer gözümüzde canlandırırsak,
-
bu eksi 2'den nasıl kurtulabiliriz?
-
Bu eksi 1, bu eksi 1.
-
Peki her tarafa 2 ekleyebiliriz.
-
Burada ne oluşacağını düşünelim.
-
O halde eğer 2 eklersek, bunu yapacağım.
-
artı 1 artı 1.
-
Bunu açıkça göreceğiz.
-
2 ekliyoruz.
-
Sonra sola 2 ekleyeceğiz
-
1 artı 1 artı.
-
Ne oldu?
-
Burada da yapayım.
-
O zaman 2 ekleyeceğiz
-
2 ekleyeceğiz.
-
Sol tarafa ne oldu?
-
3 artı 2 5'e eşit oldu.
-
Ve bu 3x eksi 2 artı 2 etti.
-
Bunlar birbirini götürdü.
-
Ve sadece 3x kaldı.
-
Burada da görelim
-
Solda 1 artı, 1 artı 1 artı 1 artı 1 var.
-
5 tane 1 ya da 5'imiz var.
-
Ve solda da 3 tane x var.
-
tam burada.
-
ve sonra eksi 1 eksi1 var
-
artı 1 artı 1 eksi 1 götürdü.
-
Buradan 0 kaldı
-
Birbirini götürdü.
-
Sadece 5 eşittir 3x kaldı.
-
O zaman 1,2,3,4,5 eşittir 3x
-
yok ettiklerimizi sileyim ki,
-
daha temiz görünsün.
-
Bunlar bizim önceden götürdüklerimiz.
-
Bunları temizleyeyim
-
Bunu da temizleyeyim, şu şekilde.
-
Düzenle.
-
Temizle.
-
Şimdi sadece 1,2,3,4,5 var
-
Aslında bunu yukarı oynatalım.
-
O halde bunu sadece şuraya oynatacağım.
-
Şimdi 1,2,3,4,5 var
-
Bunlar burada toplandı, 3x'e eşitlendi.
-
Bunlar birbirini götürdü.
-
Böylece burada hiçbir şey kalmadı.
-
Şimdi bunu çözmek için her iki tarafı
-
3'e böleceğiz.
-
Bunu canlandırmak biraz
-
zor olacak
-
Ama eğer iki tarafı da 3'e bölersem ne elde edeceğim?
-
Solu 3'e bölelim
-
sağı 3'e bölelim.
-
3'e bölmemizin tüm nedeni, x'in
-
kat sayısının 3 oluşu.
-
3, x'in katsayısı.
-
Bu kelime, bilinmeyenin çarpıldığı sayı anlamına
-
gelir.
-
Çözmeye çalıştığımız sayı, bulmaya çalıştığımız bilinmeyendir.
-
O halde 3'ler gitti.
-
Sağda sadece x kaldı
-
solda 5/3 kaldı.
-
Yani x eşittir 5/3
-
Ve bu gördüklerimizden farklı.
-
Şimdi sağda x var ve solda da
-
x'in değeri var
-
Bu tamamen doğru.
-
Bu 5/3 eşittir x demekle
-
x eşittir 5/3 aynı şeylerdir.
-
Tamamen aynı.
-
Tamamen eşit.
-
Biz bazen buna daha fazla alışırız ancak bu
-
tamamen aynı şey.
-
Eğer bunu tam sayılı kesir gibi yazmak istersem,
-
tam sayılı kesir şeklinde, 5 eğer 3'e bölünürse
-
2 kalan verir.
-
O zaman bu 1 tam 2/3 etti.
-
O zaman bu 1 tam 2/3 etti.
-
O zaman biz bunu x eşittir 1 tam 2/3 olarak yazabiliriz.
-
Ve bunu bırakıp asıl
-
soruya geri döneceğim.
-
Ve bakalım sağlaması doğru çıkacak mı?
-
Şimdi düşünün ki, biliyorsunuz, nasıl 1 tam
-
2/3 elde edildi, haydi düşünelim.
-
1'i yapmak yerine, daireler çizeceğim
-
daireler çizeceğim
-
Aslında daha da iyisi, kareler yapacağım
-
Solda 5 tane karem olacak
-
Bunu aynı sarı renkle yapacağım
-
O zaman 1,2,3,4,5, var.
-
Ve bu 3x'e eşit olacak
-
x artı x artı x.
-
Şimdi her iki tarafı 3 ile böleceğiz.
-
her iki tarafı 3 ile böleceğiz.
-
Aslında burada yaptığımız,
-
iki tarafı da 3'e bölmek.
-
O halde sağda nasıl yaptığımız oldukça
-
mantıklı.
-
Bu 3 x'leri 3 gruba bölmek istiyorsunuz
-
Bu 1,2,3 grup.
-
1,2,3.
-
Şimdi 5'i 3'e nasıl böleceksiniz?
-
Çift gruplar olarak düşünülmeliler.
-
Ve cevap bize diyor ki:
-
Her grup 1 tam 2/3 olacak.
-
O zaman 1 tam 2/3.
-
O zaman bu 2/3, bir sonraki.
-
Ve sonra 1 tam 2 bölü 3'ümüz var.
-
O halde bu 1/3.
-
Başka bir taneye ihtiyaç duyacağız.
-
Başka bir 1, ve o zaman 1 tam 1/3.
-
Bir tane daha 1/3'e ihtiyaç duyacağız, o zaman
-
bu tam burada olacak.
-
En sonunda elimizde 1 tam 2/3 kaldı.
-
Bunu 3 gruba ayırmıştık.
-
Tam burada
-
Daha netleştirelim.
-
Daha netleştirirsek burası 1 tam 2/3.
-
1 tam 2/3.
-
ve sonra tam burası, bu 1/3.
-
bu başka bir 1/3, o zaman bu 2/3 ve sonra
-
Bu 1 etti.
-
O zaman bu 1 tam 2/3.
-
Ve sonunda bu 2/3 ve bu
-
1 o zaman bu 1 tam 2/3
-
O zaman iki tarafı da 3'e bölersen 1 tam 2/3 elde edersin.
-
Her bölümde, ve her kısımda, sol tarafta 1 tam 2/3 var
-
ya da diğer bir deyişle 5/3.
-
Ve sağda sadece x kaldı.
-
Bu hala işe yarıyor
-
Kesirli olması görselleştirmeyi biraz zorlaştırıyor.