Robert Wright: Merhametin evrimi

Robert Wright neden Karşılıklılık Etiğine (Altın Kural: "Başkalarının sana yapmasını istediğin şeyleri başkalarına yap." ) minnet duyduğumuzu, bazen göz ardı ettiğimizi ve neden yakın gelecekte İyilik Prensibinin peşinden gitmek için hepimizin merhamete sahip olabileceği umudunun olduğunu evrimsel biyoloji ve oyun teorisini kullanıyor.

Merhamet ve karşılıklılık etiği (Altın Kural) hakkında

sekular ve hatta bilmsel bakış açısından konuşacağım.

Merhamet ve karşılıklılık etiğinin

tarihçesi biraz anlatmaya çalışacağım

Bunu anlatırken bazen klinik dil kullanacağım

ve bir kısmı sizin merhamet ile ilgili konuşmalarınıza

yabancı gelebilir.

Bu konuda sizi uyarmak isterim.

Öncelikle sölemek isterim ki merhametin çok iyi bir şey.

Karşılıklılık etiği de çok iyi bir şey, ikisinin büyük destekcisiyim.

ve bence de dünya dinlerinin

ve bu dinlerin liderlerinin

merhamet ve karşılıklılık etiğini inançlarının temel ilkeleri olarak

benimsemelerini çok iyi buluyorum.

Ama aynı zamanda da dinlerin bu konuda bütün itibarı hakketmediğini düşünüyorum.

Doğanın onlara burada yardım elini uzattığını düşünüyorum.

Bu gece, merhamet ve karşılıklılık etiğini

insan doğasından kaynaklandığını göstermeye çalışacağım.

Ama merhamet ve karşılıklılık etiğinin

insan doğasından kaynaklandığını anlayıp

daha sonra bu ikisini olumlamak

gerçekten yeterli değildir.

Bundan sonra yapılacak çok şey var.

Şimdi kısa bir tarihçe

Başlangıçta merhamet vardı,

ve burda demek istediğim sadece insanoğlu ilk gözüktüğünde değil

aslında ondan önce de vardı.

Muhtemelen, insan evrim sürecinde

hatta homo sapiens'lerin ortaya çıkmasından önce

merhamet, sevgi ve sempati gibi duygular

bir şekilde gen havuzuna aktarılıyordu,

ve biyologların bunun ilk nasıl olduğu konusunda gayet net fikirleri var.

Bu olay akraba seçilimi olarak bilinen bir prensibe göre gerçekleşiyor.

Ve akraba seçilimini temel düşüncesi ise şu:

Eğer bir hayvan yakın akrabası için merhamet hissediyorsa,

bu his hayvanın yakın akrabasına yardım etmesi ile sonuçlanır.

ve sonunda, merhamet aslında genlere yardım ederek

kendi temelini oluşturuyor.

Bir biyologun bakış açısından, merhamet aslında

genin kendine yardım etme yolu.

Bunun size yakın gelmeyeceği konusunda sizi uyarmıştım.

O noktaya geleceğim. Biraz belirsizleşecek.

Bana göre belirsiz değil, beni de rahatsız etmeyecek ki

merhametin Darwinci açıklamasının altında yatan neden

genler düzeyinde bir çeşit kendine yardım etme şekli.

Aslında, akraba seçilimi ile ilgili kötü haber

akraba seçilimi içindeki merhametin

sadece aile içinde geçerli olması.

Bu kötü haber. İyi haber ise merhamet doğal bir durum.

Kötü haber akraba seçen merhamet anlayışı

doğal olarak sadece aile içinde sınırlı.

Şimdi, evrim sonrasında gelen birçok iyi haber var,

evrimsel mantığın ikinci bir çeşidi.

Biyologlar buna karşılıklı altruizm diyorlar.

Ve temel düşünce ise,

merhamet sizi daha sonra size iyilikle dönecek insanlara, iyi şeyler yapmaya yönlendiriyor.

Ve yine, geçmişte duyduğunuz gibi

bu, ilham veren bir merhamet kavramı değil,

ama bir biyologun bakış açısından, bu merhametin karşılıklı altruizm çeşidi

sonuç olarak yine kendi kendine yardım etmektir.

İnsanların merhameti hissederken düşündükleri şey bu değil.

Bilinçli olarak bir kendi kendine yardım değil; ama bir biyologa göre, mantık budur.

Ve merhameti en kolay şekilde dostlarımıza ve arkadaşlarımıza genişletebiliriz.

Eminim ki pek çoğunuz yakın bir arkadaşınızın başına kötü bir şey geldiğinde

siz kendinizi kötü hissedersiniz.

Ama gazetede okuduğunuz

ve adını hiç duymadığınız birinin başına kötü bir şey geldiğinde

bunun için aynı üzüntüyü duymazsınız.

Bu tamamıyla insan doğasıdır.

Sırada başka iyi ve kötü haberler.

Merhametin aile ötesine genişlemesi

bu tür bir evrimsel mantıkla açıkladığımızda olumludur.

Kötü haber ise bizi evrensel merhametin açıklamasına getirmiyor.

Hala yapılacak işler var.

Karşılıklı altruizmin dinamiğinin bir diğer sonucu

ki bence bu iyi bir haber

insan türünün oynadığı bu oyun

insanların karşılıklılık etiğini sezgisel olarak kazanmasını sağlıyor.

Karşılıklılık etiğinin genlerimizde yazılı olduğunu söylemiyorum,

ama büyük dini geleneklerinden herhangi birine

ve ahlak felsefesine maruz kalmayan

avcı toplayıcı topluluklara gidebilirsiniz,

ve eğer bu insanlarla vakit geçirirseniz bulacağınız şey

temel olarak, bu topluluklar iyilik yapanın iyilik bulduğuna

ve kötülük edenlerin cezalandırılması gerektiğine inanırlar.

Ve evrimsel psikologlar bu sezgilerin genlere dayandığına düşünüyorlar.

Böylece, bu insanlar eğer kendine iyi davranılmasını istiyorsan, diğer insanlara

iyi davranmanın gerektiğini anlıyorlar.

Ve diğer insanlara iyi davranmanın iyi bir şey olduğunu.

Bu sezginin içinde oluşturulmasına yakın bir şey.

Bunlar iyi haberlerdi. Şimdi

muhtemelen, kötü haberleri de bekliyorsunuz,

şudur ki biz hala evrensel sevgiye doğru yönelmiyoruz.

ve bu gerçek, çünkü karşılıklılık etiğinin öneminin doğal bir şey olmasına rağmen

karşılıklılık etiğine aykırı durumların oluşmuş olması da doğal bir şey.

Yani, örneğin, hiçbirimiz muhtemelen hapise girmek istemez,

ama hepimiz düşünüyoruz ki bazı insanlar hapise girmeli. Değil mi?

Böylece, kendimize davranıldığından daha farklı muhamele edilmesinin gerektiğini düşünüyoruz..

Şimdi, bunun için bir gerekçemiz var.

Bu insanların kötü şeyler yaptığı için hapse gitmeleri gerektiğini söylüyoruz.

Hiçbirimiz karşılıklılık etiğini evrensel biçimde düzenli dağıtarak gerçekten genişleterek kullanmıyor.

insanları özel kategorilere ayırarak, istisnalar oluşturma

kapasitesine sahibiz.

Ve problem şudur ki, insanları hapse gönderme durumuna rağmen

günlük yaşantımızda

kimin karşılıklılık etiğinden dışlanacağı

kararını alırken

daha sert ve hazır bir formul kulanıp belirleyerek

onları tarafsız yargılama hakkına sahipsiniz,

ve esas olarak bu kurallar eğer benim düşmanımsan, rakibimsen

arkadaşım değilsen, ailemde değilsen şeklinde gibidir.

Karşılıklılık etiğini uygulama konusunda sizi daha az yönlendirme eğilimindeyim.

Tüm dünya da görüyorsunuz

hepimiz bunu yapma eğilimindeyiz.

Orta Doğuda bunu görebilirsiniz.

Gazzeliler İsraile roket atıyorlar.

Kendileri de roket atmak istemezlerdi,

"Ama Israilliler veya onların bazıları, onları bu

kategorileri koycak şeyler yaptılar." diyor Gazzeliler.

İsrailliler onların üzerine ekonomik abluka dayatmak istemezlerdi,

ama Gazzeye bunu uyguladılar ve dediler ki,

"Filistinliler veya onlardan birkaçı bunu kendilerine uygulamayı zorlattılar."

Böylece, bu şekilde karşılıklılık etiğinin haricinde tutulanlar dünyada sorunları çoğuna neden oldu.

Ve bunu yapmak doğal bir şey.

Gerçek şu ki bizim içimizdeki karşılıklılık etiği, tek başına,

bize evrensel sevgiyi getiremeyecektir.

Dünyayı kurtaramayacaktır.

Şimdi, dünyayı kurtaracak iyi bi haber vereceğim.

Burda oturduğun koltukların uç kısımlarında mısınız?

Bu iyi, çünkü iyi haberi anlatmadan önce,

akademik alanda sizi biraz gezintiye çıkarmak zorundayım.

Umarım dünyayı kurtarabilecek bu iyi haber vaadiyle

dikkatinizi çekebilmişimdir.

Bu biraz hakkında duyduğunuz sıfır toplamsızlar hakkında.

Oyun teorisine hızlı bir giriş

İncitmiyecek sizi.

Sıfır toplamlı ve sıfır toplamsız oyunlar hakkında

İnsanlar arkadaş ve müttefiği olmayı olanak sağlayabilecek

bir durumun ne olabileceğini sorarsanız,

teknik cevap bir sıfırsız toplam durumudur.

Ve insanlara düşman olmalarına neden olabilecek

bir durum nedir diye sorarsanız,

bu bir çeşit sıfır toplam durumudur.

Peki, bu terimler neyi ifade etmektedirler.

Basitçe, sıfır toplam oyunu, spor karşılaşmalarında da kullanıldığı gibi

kazananın ve kaybedenin olduğu durumdur.

Böylece toplam sanşlarını, varlıklarının sıfırdır.

Örneğin teniste, her puan sizin için iyi diğer taraflar için kötüdür

veya diğerleri için iyi, sizin için kötüdür.

İki şekilde de, şanslarınızın toplamı sıfırdır. bu bir sıfır toplam oyunudur.

Ve iki misli oynuyorsanız,

o zaman netin sizin tarafınızdaki kişisi

sizinle sıfır toplamsız bir ilişkidedir,

çünkü her puan ikiniz içinde iyidir, Olumlu olarak, kazanç kazanç,

ya da ikiniz içinde kötüdür ve kaybetme kaybetme durumudur.

Bu bir sıfırsız toplam oyunu.

Ve gerçek hayatta, bir çok sıfırsız toplam oyunu vardır

Örneğin ekonomi alanında, eğer bir şey alırsanız,

bunun anlamı parayı ticaret eşyasına çevirmiş olursunuz,

ama tüccar da para kazanmış olur böylece.

İkiniz de iyi hissedersiniz.

Savaşta, iki müttefik de sıfırsız toplam oyunu oynar.

Kazanç-kazanç veya kaybetme-kaybetme olcaktır ikisi içinde.

Böylece gerçek hayatta bi sürü sıfırsız toplam oyunları vardır.

ve şimdi, önceden, merhametin ve karşılıklılık etiğinin mevzilendiği

hakkında söylediğimi yeniden biçimlendirebilirsiniz,

şöyle ki, insanların olanak dahilinde kendilerini arkadaş veya müttefikleriyle

kazanç kazanç durumunda algıladıları merhamet, doğal olarak

sıfırsız toplam kanallarıyla işliyor.

Karşılıklılık etiğinin mevzilendirilmesi de,

çoğunlukla doğal olarak bu sıfırsız toplam kanalarıyla işliyor.

Böylece, sıfırsız toplam ağları

merhamet ve karşılıklılık etiğinin sihirini

umabileceğiniz durumlardır.

Sıfır toplam kanallarıyla başka bir şeyler umarsınız.

Şimdi , dünyayı kurtaracağını söylediğim haber için hazırsınız.

Ve şimdi şunu kabul edebilirim ki, aynı zamanda öyle de olmayabilir,

3 dakikalığına sizi teknik şeylerle dikkattinizi aldım.

Ama öyle olabilir. İyi haber şudur

tarih, bu toplamsız sıfır ağlarını doğal olarak genişletti.

Bu kanallar, merhabet için varolan kanallar olabilir.

Taş devrine geri dönebilirsiniz,

değiştirilemez bir şekilde yapılmış olan

teknolojik devrimden, yollar, tekerlelek, yazı

ve bi sürü ulaşım ve iletişim teknolojisi sayesinde

Kişiler, daha uzak ve büyük uzaklıklarla ve daha fazla kişiyle olan

sıfırsız toplam ilişkiler içinde olmaya başladı.

Bu bir tür uygarlık hikayesi.

Bu bir neden sosyal organizasyonların avcı toplayacı köylerden

ilkçağ devletlerine, imparatorluklara kadar oluştuğuna dair ve şimdi küreselleşmiş dünya içinde oldumuza dair.

Ve küreselleşmenin hikayesi büyük çoğunlukla sıfırsız toplamlar hikayesidir.

Muhtemelen modern dünyaya uygulanmış 'dayanışma'

terimini duymuşssunuzdur. Aslında, dayanışma sıfırsız toplamlar için başka bir terimdir.

Eğer talihiniz şansınız başka biri ile karşılıklı bağlılık (dayanışma) içindeyse

onlarla sıfırsız toplam ilişkisi içindesinizdir.

Bunlar her zaman modern dünyada gördüklerinizdir.

Bunu son ekonomideki de kötü şeyler

olduğunda görebilirdiniz.

herkes için dünyanın çoğu için kötüydü.

Eğer dünyanın çoğu için iyi şeyler olursa, iyi şeyler olabilir

Ve , şunu söylediğim için mutluyum, bu sıfırsız toplamların

bağlantıları, ahlaksal sahayı genişletebileceğine

dair destekleyici şeyler var.

Yani, ikinci dünya savaşı sırasında

Amerikanların Japonlara karşı tavırlarına bakarsanız,

American medyasının

insanlık düzeyinde olmayan Japon tasvirlemelerinde görebilirsiniz

ve gerçeğe bakın ki fazla düşünmeden

bombaları da atan bizdik.

Ve şimdi tavırları karşılaştırdığınızda

Bunun bir kısmının ekonomik dayanışmaya bağlı olduğunu düşünüyorum.

Dayanışmanın sıfırsız toplam ilişkilerinin her türü,

insanların insaniyetini onaylamaya zorluyor sizi.

Bunun iyi bir şey olduğunu düşünüyorum.

Ve dünya sıfırsız toplam dinamikleriyle dolu.

Çevresel sorunlar, pek çok zaman, bizi aynı botun içine koyuyor.

Ve insanların farkında olmadığı daha birçok sıfırsız toplam ilişkileri var.

Örneğin muhtemelen bir çok Amerikan Hristiyan

dünyadaki yarı yolda kendilerini müslümanlarla

sıfırsız toplam ilişkisinde olmayı düşünemezler,

ama gerçekte öyledirler çünkü eğer bu Müslümanlar dünyadaki kendi yerlerinde

çok mutlu olurlarsa ve orda yerleri olduğunu düşünürlerse,

Bu Amerikalılar için iyi bir şey olur çünkü daha az terörist

Amerika güvenliğini tehdit eder.

Eğer gittikçe mutsuz olurlarsa, bu Amerikanlar için kötü bir şey olucaktır.

Böylece bir sürü sıfırsız toplamlar var.

Ve mesele şudur ki: Bu kadar çok sıfırsız toplamlar olduğu halde

neden dünya sevgi, barış ve anlayış ile kaplı değil.

Bunun cevabı karışıktır. Başka bi konuşmanın konusu olabilir.

ama tabiki bi kaç şey vardır,

öncelikle, dünyada sıfır toplamlı bir çok durum vardır.

Ve bilirsiniz, bazen insanlar dünyadaki sıfırsız toplam

dinamiklerini kabul etmezler.

Ve bence, bu iki alan içinde de

Siyasetçiler bir rol oynayabilir.

Bu sadece dinle ilgili bir durum değil.

Bence politikacılar sıfırsız toplam ilişkilerini teşvik edilmesine yardımcı olabilirler,

bilirsiniz, ekonomik sözleşmeler, ablukalardan genellikle daha iyidir, vs.

Bence bu bakımdan

ve dünyadaki insanlar politikacılara baktıklarında

aslında onların uluslarına baktıklarının

farkında olabilirler, olmalıdırlar da.

ve Amerika ya da başka bir ulus gibi

bir ulusla sıfır toplam veya sıfırsız toplam ilişkisi ile ilgili

ipuçları toplayabilirler.

insan psikolojisi şu şekilde ipuçlarını kullanabilir:

Saygı duyulduğumuzu hissedebilir miyiz?

Çünkü, tarihte, saygı duyulmadıysan

karşılıklı olarak kazançlı bulunduğun insanlarla

muhtemelen sıfırsız toplam içinde olamayacaksındır.

Ne şekilde bir işaret gönderdiğimizin farkında olmalıyız.

Ve tekrar, bunların bir kısmı, politik işler içindedir.

Eğer bunu yapmak için herkesi cesaretlendirebilecek tek bir şey varsa,

politikacıları, dini liderleri ve bizi,

Ahlaksal hayal gücünü geliştirmek diye adlandırdığım şey olabilir.

Başka bir deyişle, sizin çok farklı durumlarda, kendinizi

başkalarının yerine koyma yeteneğiniz ile ilgilidir.

Bu merhametle aynı şey değil fakat,

merhamete yardımcı olan bir şey. Merhamet için gerekli kanalları açar.

Ve korkarım ki, burada yine bir iyi haber kötü haber hikayesi durumundayız

ahlaksal hayal gücü insan doğasının bir parçası olması ile ilgili.

Bu iyi ama yine bunu seçerek konuşlandırma eğilimindeyizdir.

Bi kere birini düşman olarak tanımladığımızda

doğal olarak kendimizi onların yerine koymakta zorluk çekeriz.

Örneğin zor bir durumu ele almak isterseniz, bir Amerikan

ve Amerikan bayrağı yakan bir iranlı için diyelim ve onları tv de gördünüz.

Ortalama bir Amerikan kendini onları yerine koyma

ahlaksal alıştırmasına karşı koyacaktır

ve onlarla birçok ortak yönü olduğu fikrine de karşı koyacaktır.

Ve eğer İranlılara anlatırsanız, İranlılar Amerikanın kendilerin saygısız olduğunu

ve hatta onlara hakim olmak istediğini düşünücekler ve Amerikadan nefret ediceklerdir.

Size saygı göstermeyen birinden

nefret ettiğiniz oldu mu?

Onlar bu karşılaştırmaya da dayanamayacaklar ve bu doğal insansı bir şey.

Ve aynı şekilde İrandaki bir insana karşı

İslam kötüdür diyen Amerikadaki birini insanileştirmeye çalışırsanız

sorun yaşayacaksınızdır.

Bu insanları ahlaksal hayal etmeleri artırmak için bir yerlere getirmek

zor bir şeydir, doğal olarak ilerlemez.

Bence bu soruna değerdir, çünkü

tekrar, bu bizim anlamamıza yardımcı olur,

eğer bayrakları yakan insan sayısını düşürmek istersek,

bu, onların neyi bunu yapmaya zorladığını anlamaya yardımcı olur.

Ve bence bu ahlaksal egzersiz için iyi bir şeydir.

Burada tekrar söylüyorum, din liderlerinin bu işin içinde bulunmasını,

çünkü dini liderler bu sorunları daha farklı bir şekilde anlatabilirler, biliyorsunuz.

beynin duygu merkezlerini kullanarak

insanlarını farkındalığını değiştirmek and düşündükleri şekilleri yeniden ifade etmek.

Yani dini liderler, esinlenme vazifesi içindeler.

Din adamlarının, Tüm dünyadaki insanları ahlaksal hayal güçlerini arttırması

konusunda, onların aynı botun içinde olduğunu farklı şekillerde anlatıp,

daha iyi bir yere getirmek için şu anda çağrı yapmaları çok mükemmel bir şey.

Merhametin ve karşılıklılık etiğinin bir şekilde insan doğası içinde kurulu olduğunun

iyi bir haber olduğunu söyleyerek, merhametin

ve karşılıklılık etiğinin olabildiğince gidebileceğini, en azında bir seküler bir

bakış açısından toparlamak istedim.

Ne yazık ki, bir şekilde seçilerek yayılmış durumdalar.

Ve bunu değiştirmek samimi işler gerektirecek.

Ama hiç kimse Tanrının işini yapmanın kolay bir şey olacağanı söylemedi.

Teşekkürler. (Alkışlamalar)