Dünya'nın kitle kaynak kullanımı tabanlı ilk uzay trafiği görüntüleme sistemi
-
0:01 - 0:04Ben bir astrodinamistim --
-
0:04 - 0:07bilirsiniz işte, "Marslı"
filmindeki Rich Purnell gibi. -
0:08 - 0:14Benim işim, uzaydaki nesnelerin
hareketlerini araştırmak ve tahmin etmek. -
0:15 - 0:21Şu anda yörüngedeki zararlı objelerin
yüzde 1'ini takip ediyoruz. -
0:22 - 0:27Bunlar; konum, tarım, bankacılık,
-
0:27 - 0:29televizyon ve iletişim gibi
sektörler için zararlıdır. -
0:29 - 0:31Hatta belki de çok ama çok yakında
-
0:31 - 0:34internet için bile zararlı olabilecekler.
-
0:34 - 0:40Şimdi, bu hizmetler yaklaşık
yarım milyon nesneden korunmuyorlar. -
0:40 - 0:43Bu nesnelerin boyutu bir zerreden
-
0:43 - 0:45bir otobüs boyutuna kadar varabiliyor.
-
0:47 - 0:49Bir zerrecik kadar olsa da dahi
-
0:49 - 0:53yeterli hızla bir nesneye çarptığında
-
0:53 - 0:56onu tamamen kullanılamaz hâle getirebilir.
-
0:56 - 1:01Fakat biz, bir zerre boyutundaki
nesneleri takip edemeyiz. -
1:01 - 1:05Olsa olsa en çok bir telefon
kadar küçük nesneleri takip edebiliriz. -
1:05 - 1:10Endişe duymamız gereken
o yarım milyon nesneden -
1:10 - 1:15sadece yaklaşık 26 bin
tanesini takip edebiliyoruz -
1:15 - 1:21ve bu 26 binin de
sadece 2 bini işe yarıyor. -
1:22 - 1:25Geri kalanı ise çöp.
-
1:27 - 1:28Bu, oldukça fazla sayıda çöp demek.
-
1:28 - 1:32İşleri biraz daha zorlaştırmak adına
-
1:32 - 1:36yörüngeye gönderdiğimiz
şeylerin çoğu geri gelmez. -
1:38 - 1:40Diyelim ki, yörüngeye bir uydu gönderdik,
-
1:40 - 1:43çalışmamaya başladı ya da yakıtı bitti,
-
1:43 - 1:45onun için başka bir şey gönderdik,
-
1:45 - 1:48sonra başka bir şey daha...
-
1:48 - 1:50Sonra yine bir şey daha...
-
1:50 - 1:53Arada sırada bizim
gönderdiğimiz şeylerden ikisi -
1:53 - 1:55havada çarpışır
ya da içlerinden biri patlar -
1:55 - 1:57veya daha kötüsü
-
1:57 - 2:01birileri yörüngedeki bir uydusunu patlatır
-
2:02 - 2:05ve bu, çok ama çok fazla parça yaratır
-
2:05 - 2:09ki onların da bir çoğu geri gelmez.
-
2:09 - 2:13Şimdi, bu şeyler yörüngede
rastgele dağılmamıştır. -
2:14 - 2:17Hatta işin aslı mevcut uzayın
"eğriliği" dikkate alındığında -
2:17 - 2:21bu tip uyduları konumlandırabileceğimiz
bazı ideal konumlar vardır. -
2:21 - 2:25Bu konumları birer uzay otobanı
olarak düşünebilirsiniz. -
2:25 - 2:28O otobanlar dünyadakilere çok benzerdir.
-
2:28 - 2:32Uzaydaki otobanlar, güvenli
bir biçimde işleyebilmek için -
2:32 - 2:36sadece belirli bir miktar
kapasiteye sahip olabilir. -
2:37 - 2:42Dünyadakinin aksine
uzayda hiç trafik kuralı yok. -
2:42 - 2:44Gerçekten de hiç yok,
anlatabiliyor muyum? -
2:46 - 2:48Vay be!
-
2:48 - 2:50Ne yanlış gidebilir ki?
-
2:51 - 2:53(Gülüşmeler)
-
2:53 - 2:55Aslında ne güzel olurdu, biliyor musunuz?
-
2:55 - 2:58Eğer bir uzay haritası gibi
bir şeyimiz olsa, -
2:58 - 3:01Waze gibi bir şey olsa da bakıp
-
3:01 - 3:04uzaydaki mevcut trafik
durumunu görebilsek, -
3:04 - 3:06hatta belki de onları tahmin edebilsek...
-
3:06 - 3:09Bu konuyla ilgili sorun şu ki
-
3:09 - 3:11eğer beş insana
-
3:12 - 3:14"Yörüngede neler oluyor?
-
3:14 - 3:15Nesneler nereye gidiyor?"
-
3:15 - 3:18sorularını soracak olursanız
10 farklı cevap alırsınız. -
3:18 - 3:19Peki, bu neden mi böyle?
-
3:19 - 3:24Çünkü yörünge ile ilgili
bilgiler ortak olarak paylaşılmıyor. -
3:25 - 3:28Peki ya küresel olarak erişilebilen,
-
3:28 - 3:31açık ve şeffaf bir uzay trafiği
bilgi sistemimiz olsa -
3:31 - 3:34ve bu, neyin nerede olduğuyla
ilgili herkesi bilgilendirse -
3:34 - 3:37ve bununla da uzayı güvenli
ve sürdürülebilir tutsa? -
3:37 - 3:40Ya bu sistem
-
3:40 - 3:44kanıta dayalı davranış kalıpları,
-
3:44 - 3:46yani uzay trafik kuralları,
oluşturabilseydi? -
3:46 - 3:49İşte bu yüzden Texas'taki
Austin Üniversitesi'nde -
3:49 - 3:52dünyanın ilk kitle kaynak kullanımlı
uzay trafiği görüntüleme sistemi olan -
3:52 - 3:54ASTRIAGraph'ı geliştirdim.
-
3:55 - 3:59ASTRIAGraph, dünyanın her yerinden
hükümetler, endüstri ve akademik camia vb. -
3:59 - 4:02birçok kaynaktan aldığı veriyi
bir araya getiriyor. -
4:02 - 4:07Bu bilgiyi herkesin ulaşabileceği
bir temel olarak sunuyor. -
4:07 - 4:12Burada Dünya'nın yörüngesinde
dönen 26.000 nesneyi görebilirsiniz. -
4:12 - 4:14Birden çok kaynak var
-
4:14 - 4:16ve bunlar, gerçek zamanlı
olarak güncelleniyor. -
4:16 - 4:20Ama bir uzay haritası oluşturma
problemime geri döndüğümüzde -
4:20 - 4:24ya bunun için sadece ABD kaynaklarından
aldığım bilgiyi kullansaydım? -
4:24 - 4:28Bu durumda uzay haritanız böyle görünürdü.
-
4:28 - 4:31Peki, Ruslar ne düşünüyor?
-
4:34 - 4:36Harita o zaman çok farklı görünüyor.
-
4:36 - 4:38Peki doğru olan kim, yanlış olan kim?
-
4:38 - 4:40Neye inanmalıyım?
-
4:40 - 4:41Neye güvenmeliyim?
-
4:41 - 4:43Bu, problemin bir parçası.
-
4:44 - 4:49Uzaydaki nesnelerin davranışlarını,
-
4:49 - 4:53yani uzaydaki hareketliliği,
nesnelerin konumunu -
4:53 - 4:57ve bunların arasındaki
tutarsılıkları uzlaştıracak -
4:57 - 5:01bilgiyi ortak kullanıma açacak
bir temelin olmayışıyla -
5:01 - 5:09aslında bizler, uzayı insalığın faydasına
kullanma yeteneğimizi riske atıyoruz. -
5:10 - 5:12Çok teşekkür ederim.
-
5:12 - 5:16(Tezahürat ve alkışlar)
- Title:
- Dünya'nın kitle kaynak kullanımı tabanlı ilk uzay trafiği görüntüleme sistemi
- Speaker:
- Moriba Jah
- Description:
-
Bir astrodinamisist ve bir TED Fellow olan Moriba Jah "Dış uzaya gönderdiğimiz nesnelerin çoğu geri gelmiyor" diyor. Bu ileriye dönük konulu konuşmada Jah, uzay otobanlarını ve bu otobanların nasıl da çöpler ile dolu olduğundan bahsediyor. Onun bu konuda kendine edindiği görevler hakkında ve onun nasıl dünyanın ilk kitle kaynak kullanımı tabanlı uzay trafiği görüntüleme sistemini geliştirdiği hakkında ve bu sistemin dünyaya yakın uzaydaki problemlerin çözümüne nasıl da faydalı olabileceği hakkında fikir edinin.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 05:29
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for The world's first crowdsourced space traffic monitoring system | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The world's first crowdsourced space traffic monitoring system | ||
Gözde Alpçetin accepted Turkish subtitles for The world's first crowdsourced space traffic monitoring system | ||
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for The world's first crowdsourced space traffic monitoring system | ||
Osman Özer edited Turkish subtitles for The world's first crowdsourced space traffic monitoring system | ||
Osman Özer edited Turkish subtitles for The world's first crowdsourced space traffic monitoring system | ||
Sedat Yılmaz edited Turkish subtitles for The world's first crowdsourced space traffic monitoring system |