Ταϊρόουν Χέις + Πενέλοπε Τζαζέσαρ Σάφερ: Το τοξικό μωρό;

Η παραγωγός ταινιών Πενέλοπε Τζαζέσαρ Σάφερ, στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, ενδιαφέρθηκε να μάθει για τις χημικές ουσίες με τις οποίες ερχόταν σε επαφή. Μπορούσαν να βλάψουν το μωρό της πριν γεννηθεί; Ζήτησε από έναν επιστήμονα, τον Tαϊρόουν Χέιζ, να την ενημερώσει για κάτι που εκείνος είχε μελετήσει καλά -την ατραζίνη, ένα εντομοκτόνο που χρησιμοποιείται στο καλαμπόκι. Ο Χέιζ, ως ειδικός στα αμφίβια, ασκεί δριμεία κριτική στην ατραζίνη που προκαλεί διαταραχές στην ανάπτυξη των βατρἀχων.
Επάνω στο βήμα του TEDWomen, ο Χέιζ και η Σάφερ λένε την ιστορία τους.

Πενέλοπε Τζαζέσαρ Σάφερ : Υπάρχει κάποιος γιατρός στην αίθουσα;

Αστειεύομαι.

Πριν από έξι χρόνια

όταν ήμουν έγκυος στο πρώτο μου παιδί

ανακάλυψα

ότι το πιο συνηθισμένο συντηρητικό

στα προϊόντα παιδικής φροντίδας

συμπεριφέρεται σαν οιστρογόνο

από τη στιγμή που εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό.

Είναι όντως πολύ εύκολο

να μπει μια χημική ουσία από κάποιο προϊόν

στο ανθρώπινο σώμα από το δέρμα.

Αυτά τα ίδια συντηρητικά είχαν βρεθεί

και σε καρκινικούς όγκους του στήθους.

Αυτό ήταν και η αφορμή

για την ταινία μου «Τοξικό Μωρό».

Σύντομα

ανακαλύπτει κανείς εντυπωσιακές στατιστικές

σχετικά με το θέμα.

Όπως αυτή που λέει ότι όλοι μας έχουμε

30 με 50.000 νέες χημικές ουσίες

στο σώμα μας

που δεν υπήρχαν στους παππούδες μας.

Πολλές τέτοιες χημικές ουσίες

συνδέονται πλέον με τα ραγδαία αυξανόμενα περιστατικά

χρόνιων παιδικών ασθενειών

σε όλα τα βιομηχανοποιημένα έθνη.

Θα σας δείξω μερικές στατιστικές

Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο,

τα περιστατικά παιδικής λευχαιμίας

αυξήθηκαν κατά 20 τοις εκατό σε μια μόνο γενιά.

Παρόμοιες στατιστικές και για τον παιδικό καρκίνο στις Η.Π.Α.

Στον Καναδά, μιλάμε πια για ένα στα δέκα παιδιά με άσθμα.

Δηλαδή, τετραπλάσια αύξηση.

Και πάλι, ίδιο σκηνικό σ' όλο τον κόσμο.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες,

έχουμε μάλλον τις πιο εντυπωσιακές στατιστικές

με 600 τοις εκατό αύξηση

σε περιστατικά αυτισμού και διαταραχές μέσα στο φάσμα του αυτισμού

και άλλες μαθησιακές διαταραχές.

Και πάλι, βλέπουμε αυτή την τάση

παντού στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική.

Στην Ευρώπη,

σ' ορισμένα μέρη της Ευρώπης,

παρατηρείται τετραπλασιασμός

ορισμένων γενετικών ανωμαλιών του αναπαραγωγικού συστήματος.

Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι μια απ' αυτές τις γενετικές ανωμαλίες

έχει σημειώσει αύξηση 200 τοις εκατό στις Η.Π.Α.

Πραγματική εκτόξευση, λοιπόν,

των χρόνιων παιδικών νόσων

που περιλαμβάνουν και άλλα,

όπως παχυσαρκία, παιδικός διαβήτης,

πρόωρη εφηβεία.

Μου φαίνεται λοιπόν ενδιαφέρον,

τη στιγμή που θέλω κάποιον να μου εξηγήσει

και να μιλήσει στο κοινό γι' αυτά τα θέματα,

ότι ένας από τους πιο σημαντικούς ειδικούς στον κόσμο

για θέματα τοξικότητας στα μωρά

είναι ένας εμπειρογνώμων βατράχων.

(Γέλια)

Ταϊρόουν Χέιζ: Και εγώ δεν το περίμενα

ότι θα μιλούσα για εντομοκτόνα,

ότι θα μιλούσα για τη δημόσια υγεία,

γιατί, για να είμαι ειλικρινής, ποτέ δεν πίστευα ότι μπορώ να κάνω κάτι χρήσιμο.

(Γέλια)

Βάτραχοι.

Ακόμα και η ενασχόλησή μου με το όλο θέμα των εντομοκτόνων

ήρθε σαν έκπληξη -δεν το περίμενα--

όταν με προσέγγισε η μεγαλύτερη εταιρία χημικών του κόσμου

και μου ζήτησε να κάνω μια μελέτη

για τις επιδράσεις της ατραζίνης στα αμφίβια, δηλαδή στους βατράχους μου.

Έμαθα ότι η ατραζίνη είναι το νούμερο ένα σε πωλήσεις προϊόν

της μεγαλύτερης εταιρίας χημικών του κόσμου.

Είναι ο υπ' αριθμόν ένα μολυσματικός παράγοντας

των υπόγειων υδάτων, του πόσιμου νερού, του νερού της βροχής.

Το 2003, μετά από τις μελέτες μου, απαγορεύτηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση

αλλά την ίδια χρονιά,

ο φορέας προστασίας περιβάλλοντος των Η.Π.Α καταχώρησε ξανά στα μητρώα την ουσία.

Μας έκανε μεγάλη εντύπωση όταν ανακαλύψαμε

ότι όταν εκθέταμε τους βατράχους

σε πολύ χαμηλά επίπεδα ατραζίνης -- 0,1 μέρη στο δισεκατομμύριο--

είχαμε σαν αποτέλεσμα ζώα που έδιναν αυτή την εικόνα.

Βλέπετε την ανατομία γονάδων ενός ζώου

που έχει δύο όρχεις, δύο ωοθήκες,

άλλο ένα μεγάλο όρχι, κι άλλες ωοθήκες,

το οποίο δεν είναι φυσιολογικό...

(Γέλια)

ακόμα και για αμφίβια.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, σε ένα άλλο είδος βατράχου-λεοπάρδαλης της Β. Αμερικής

τα αρσενικά μετά από έκθεση σε ατραζίνη ανέπτυξαν αυγά μέσα στους όρχεις τους.

Βλέπετε εδώ αυτούς τους μεγάλους κρόκους

να σκάνε πάνω στην επιφάνεια των όρχεων του αρσενικού.

Η γυναίκα μου λέει, και σίγουρα συμφωνεί και η Πενέλοπε,

ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο επώδυνο από τον τοκετό --

αυτό δεν θα το ζήσω ποτέ, γι' αυτό δεν θα το αμφισβητήσω--

υποθέτω όμως ότι αν είχα μια ντουζίνα αυγά κότας στον όρχι μου

θα ήμουν το θέμα της ημέρας.

(Γέλια)

Σε πρόσφατες μελέτες που δημοσιεύσαμε,

δείξαμε ότι κάποια ζώα όταν εκτίθενται στην ατραζίνη

από αρσενικά εξελίσσονται

σε θηλυκά 100%.

Εδώ έχουμε δύο αδελφούς που ολοκληρώνουν τη σχέση τους.

Και όχι μόνο αυτά τα εκ γενετής αρσενικά ζευγαρώνουν με άλλα αρσενικά,

έχουν επιπλέον την ικανότητα να γεννάνε αυγά

παρ' ότι ήταν αρσενικά εκ γενετής.

Αυτό που ισχυριστήκαμε

και για το οποίο έχουμε πετύχει υποστήριξη,

είναι ότι η ατραζίνη

δημιουργεί καταστροφικό χάος στην ισορροπία των ορμονών,

Κανονικά οι όρχεις φτιάχνουν τεστοστερόνη,

την ανδρική ορμόνη.

Η ατραζίνη όμως ενεργοποιεί ένα ένζυμο,

ένα μηχανισμό δηλαδή, την αρωματάση,

η οποία μετατρέπει την τεστοστερόνη σε οιστρογόνο.

Έτσι, τα προσβληθέντα αρσενικά

χάνουν την τεστοστερόνη τους, ευνουχίζονται χημικά,

και στη συνέχεια θηλυκοποιούνται

αφού πλέον παράγουν τη θηλυκή ορμόνη.

Αυτό με οδήγησε στα θέματα που έχουν σχέση με τον άνθρωπο.

Διότι είναι γεγονός

ότι ο υπ' αριθμόν ένα καρκίνος στις γυναίκες, ο καρκίνος του μαστού,

ρυθμίζεται από οιστρογόνα και από αυτό το ένζυμο, την αρωματάση.

Αν εμφανιστεί ένα καρκινικό κύτταρο στο μαστό,

η αρωματάση μετατρέπει τα ανδρογόνα σε οιστρογόνα,

και αυτό το οιστρογόνο ενεργοποιεί ή ενισχύει

την ανάπτυξη αυτού του καρκίνου

που καταλήγει σε όγκο και εξαπλώνεται.

Αυτή η αρωματάση είναι τόσο σημαντική στον καρκίνο του μαστού

που οι πιο εξελιγμένες θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού

χορηγούν μια χημική ουσία,την λετροζόλη,

που μπλοκάρει την αρωματάση, μπλοκάρει τα οιστρογόνα,

έτσι ώστε αν υπάρχει ένα μεταλλαγμένο κύτταρο να μην εξελιχθεί σε όγκο.

Το ενδιαφέρον, βεβαίως, είναι

ότι εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε 40 εκατομμύρια κιλά ατραζίνης

το νούμερο ένα μολυσματικό του πόσιμου νερού, που κάνει το αντίθετο--

διεγείρει την αρωματἀση, αυξάνει τα οιστρογόνα,

ενισχύει την εμφάνιση όγκων στα ποντίκια

και συνδέεται με τους όγκους-- τον καρκίνο του μαστού-- στους ανθρώπους.

Το πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι

η ίδια εταιρεία που μας πούλησε 40 εκατ. κιλά ατραζίνης,

την ουσία που ενισχύει τον καρκίνο του μαστού,

τώρα μας πουλάει και το αντίδοτο-- η ίδια ακριβώς εταιρεία.

Το βρίσκω λοιπόν ενδιαφέρον ότι

αντί να θεραπεύσουμε την ασθένεια

προλαμβάνοντας την έκθεση στα χημικά που την ενισχύουν,

αντιδρούμε απλά

προσθέτοντας κι άλλα χημικά στο περιβάλλον.

ΠΤΣ: Και μια που μιλάμε για οιστρογόνα,

μια άλλη ουσία για την οποία κάνει λόγο ο Ταϊρόουν στην ταινία

είναι η ονομαζόμενη δισφαινόλη Α, BPA,

που ακούγεται στις ειδήσεις πολύ τελευταία.

Χρησιμεύει για πλαστικοποίηση.

Είναι στοιχείο που βρίσκεται μέσα στα πολυκαρβονικά πλαστικά,

το υλικό κατασκευής των παιδικών μπιμπερό.

Το ενδιαφέρον με την δισφαινόλη

είναι ότι είναι πολύ ισχυρό οιστρογόνο,

γι' αυτό και κάποτε υπήρξε υποψήφιο για χρήση

ως συνθετικό οιστρογόνο σε ορμονοθεραπείες.

Υπάρχουν πάρα, μα πάρα πολλές μελέτες που έχουν καταδείξει

ότι η δισφαινόλη διαρρέει από τα μπιμπερό,

περνάει μέσα στο γάλα,

και τελικά φτάνει στα μωρά.

Στην ουσία διοχετεύουμε στα μωρά μας,

τα νεογέννητά μας, τα μικρά μας παιδιά,

δόσεις συνθετικού οιστρογόνου.

Πριν από δύο περίπου εβδομάδες,

η Ευρωπαϊκή Ένωση πέρασε ένα νόμο

για την απαγόρευση της χρήσης δισφαινόλης

στα μπιμπερό και στα παιδικά κύπελλα.

Για όσους δεν είναι γονείς, να εξηγήσω:

παιδικά κύπελλα είναι αυτά τα μικρά πλαστικά

στα οποία προβιβάζεται το παιδί όταν σταματήσει το μπιμπερό.

Δύο εβδομάδες πριν από αυτό όμως,

η αμερικανική Γερουσία δεν δέχτηκε καν να συζητήσει

την κατάργηση της δισφαινόλης

στα μπιμπερό και τα παιδικά κύπελλα.

Συνειδητοποιούμε λοιπόν

ότι το βάρος της ευθύνης πέφτει στους γονείς,

να ενημερώνονται, να ελέγχουν και να βρίσκουν το μέτρο

στην προσωπική τους ζωή

και καταλαβαίνουμε πόσο φοβερό είναι αυτό.

(Βίντεο) ΠΤΣ: Από τη στιγμή που πολλά πλαστικά μπιμπερό

έχουν ενοχοποιηθεί για διαρροή του χημικού δισφαινόλη Α

κατανοούμε σε ποιο βαθμό, μερικές φορές,

μόνο η επίγνωση του γονιού

στέκεται ανάμεσα στα χημικά και τα παιδιά μας.

Η ιστορία των μπιμπερό αποδεικνύει ότι

μπορούμε να προλάβουμε περιττή έκθεση σε χημικές ουσίες.

Αν όμως, εμείς ως γονείς, έχουμε άγνοια,

αφήνουμε τα παιδιά μας μόνα τους

να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.

ΤΧ: Και αυτό που λέει η Πενέλοπε εδώ

είναι κάτι παραπάνω από αληθινό.

Για όσους δεν το ξέρουν, βρισκόμαστε στο μέσον του έκτου μαζικού αφανισμού.

Οι επιστήμονες πλέον συμφωνούν.

Εξαφανίζονται είδη από τη Γη μας

με ρυθμό ταχύτερο απ' αυτόν της εξαφάνισης των δεινοσαύρων,

με πρώτο εξαφανιζόμενο είδος στη λίστα, τα αμφίβια.

Το 80 τοις εκατό όλων των αμφίβιων

απειλείται και ο αριθμός τους μειώνεται.

Προσωπικά πιστεύω, όπως και πολλοί επιστήμονες,

ότι τα εντομοκτόνα ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για αυτή τη μείωση.

Κατά κάποιο τρόπο τα αμφίβια είναι καλοί και ευαίσθητοι δείκτες

γιατί δεν διαθέτουν προστασία από τη μόλυνση του νερού--

δεν έχουν κέλυφος αυγού, ούτε μεμβράνες

αλλά ούτε και πλακούντα.

Άλλωστε η επινόησή μας-- εννοώ εμάς τα θηλαστικά--

ή έστω μια από τις μεγάλες μας επινοήσεις μας είναι ο πλακούντας.

Εμείς βέβαια ξεκινήσαμε σαν είδη του νερού.

Όμως αυτό το αρχαίο όργανο

που μας χωρίζει από τα άλλα ζώα, ο πλακούντας,

δεν μπορεί να εξελιχθεί και να προσαρμοστεί στο ρυθμό

που εμείς δημιουργούμε νέες χημικές ουσίες,

τελείως άγνωστες μέχρι τώρα.

Απόδειξη τούτου είναι οι μελέτες με ποντίκια και ατραζίνη

που φανερώνουν ότι η ορμονική ανισορροπία που προκαλεί η ατραζίνη προκαλεί αποβολή.

Γιατί η εξέλιξη μιας εγκυμοσύνης εξαρτάται από τις ορμόνες.

Στα ποντίκια που δεν αποβάλλουν,

η ατραζίνη προκαλεί ασθένειες του προστάτη

στα νεογέννητα-- έτσι τα παιδιά

γεννιούνται ήδη με μια ασθένεια ηλικιωμένου.

Στα ποντίκια που δεν αποβάλλουν,

η ατραζίνη επηρεάζει την ανάπτυξη των θηλών ή των μαστών

στα έμβρυα θηλυκά μέσα στη μήτρα

με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσονται σωστά οι μαστοί τους.

Σαν αποτέλεσμα, όταν ενηλικιώνονται

κάνουν μωρά που υστερούν σε ανάπτυξη και εξέλιξη

γιατί δεν έχουν αρκετό γάλα για να τα θρέψουν.

Έτσι λοιπόν το ποντίκι που βλέπετε κάτω έχει επηρεαστεί από την ατραζίνη

με την οποία ήρθε σε επαφή η γιαγιά του.

Αν λάβουμε υπ' όψη το χρόνο ζωής πολλών τέτοιων χημικών,

δηλαδή γενιές ολόκληρες, δεκάδες χρόνια,

καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι αυτή τη στιγμή

επηρεάζουμε την υγεία

των τρισέγγονών μας

με όλα αυτά που σήμερα διοχετεύουμε στο περιβάλλον.

Δεν πρόκειται για φιλοσοφικές θεωρίες, είναι ήδη γνωστό

ότι χημικά όπως η διαιθυλοστιλμπεστρόλη και τα οιστρογόνα,

πολυχλωριωμένα διφαινύλια και DDT

εισχωρούν στον πλακούντα

και καθορίζουν

τις μελλοντικές πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού,

όπως και τις πιθανότητες παχυσαρκίας και διαβήτη

ήδη από την εμβρυακή ηλικία.

Επιπλέον, μετά τη γέννηση του μωρού,

μια άλλη μοναδική επινόηση των θηλαστικών,

είναι ότι θηλάζουμε τα νεογέννητα παιδιά μας.

Γνωρίζουμε ήδη ότι χημικές ουσίες

όπως τα DDT, DES και ατραζίνη

μπορούν να περάσουν μέσα στο γάλα,

και πάλι προσβάλλοντας τα μωρά μας

και μετά τη γέννησή τους.

ΠΤΣ: Ο Ταϊρόουν μας λέει ότι

ο πλακούντας είναι ένα αρχαίο όργανο,

αναρωτιέμαι λοιπόν, πώς μπορώ να το δείξω;

Πώς μπορεί να το δείξει κανείς;

Όταν φτιάχνει κανείς μια τέτοια ταινία,

κολλάει στην προσπάθεια να δείξει με εικόνες την επιστήμη

ενώ τέτοιες εικόνες δεν υπάρχουν.

Εδώ χρησιμοποίησα καλλιτεχνική άδεια.

(Βίντεο) (Χτυπάει το τηλέφωνο)

Ηλικιωμένος άνδρας: Κέντρο ελέγχου πλακούντα.

Τι είπατε;

Πώς;

(Ροχαλητό)

(Κλάξον)

Υπερφθόρο, τι;

Υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ.

Ωχ!

Πρώτη φορά το ακούω.

ΠΤΣ: Κι εγώ δεν το είχα ξανακούσει

προτού ξεκινήσω να κάνω αυτή την ταινία.

Όταν λοιπόν συνειδητοποιείς ότι τα χημικά μπορούν να περάσουν τον πλακούντα

και να φτάσουν στο παιδί σου --έμβρυο ακόμα--

αρχίζω να σκέφτομαι,

τι θα μου έλεγε το έμβρυό μου;

Τι θα μας έλεγε το παιδί μας που ακόμα δεν γεννήθηκε

γι' αυτήν την έκθεση στα χημικά

που υφίσταται καθημερινά;

(Μουσική)

(Βίντεο) Παιδί: Σήμερα

πήρα κάποιες οκτυλοφαινόλες,

μερικά συνθετικά αρώματα,

και λίγη δισφαινόλη Α.

Βοηθήστε με!

ΠΤΣ: Είναι βαθιά σημαντικό

να ξέρουμε εμείς οι γυναίκες

ότι βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή.

Είναι δική μας ευθύνη,

γιατί συσσωρεύουμε αυτές τις ουσίες μια ολόκληρη ζωή

μετά τις θάβουμε μέσα μας, και στη συνέχεια

μέσα στα παιδιά μας πριν ακόμα γεννηθούν.

Στην πραγματικότητα

μολύνουμε τα παιδιά μας.

Αυτό είναι κάτι που με άγγιξε προσωπικά πριν από ένα χρόνο

όταν κατάλαβα πως ήμουν έγκυος,

και ο πρώτος υπέρηχος έδειξε

ότι το μωρό μου είχε κάποιο γενετικό ελάττωμα

λόγω έκθεσης

σε χημικά οιστρογόνα μέσα στη μήτρα,

και στο δεύτερο υπέρηχο

δεν ακουγόταν καρδιακός παλμός.

Ο θάνατος, λοιπόν, του παιδιού μου, του μωρού μου,

με άγγιξε σε σχέση με αυτό που προσπαθούσα να κάνω στην ταινία.

Είναι λίγο περίεργο μερικές φορές,

όταν ο αφηγητής γίνεται μέρος της ιστορίας

χωρίς να είναι αυτό η αρχική του πρόθεση.

Όταν λοιπόν ο Ταϊρόουν κάνει λόγο

για το έμβρυο που είναι φυλακισμένο σε ένα μολυσμένο περιβάλλον,

αυτό είναι το μολυσμένο περιβάλλον μου.

Αυτό είναι το τοξικό μου μωρό.

Αυτό είναι κάτι

τόσο βαθύ και θλιβερό,

όσο και απίστευτο

γιατί είναι κάτι που οι περισσότεροι από μας δεν το ξέρουν.

ΤΧ: Αυτό που με ενθουσιάζει για την παρουσία μου

εδώ στο TEDWomen

είναι ότι όπως πολύ σωστά χθες το βράδυ στο δείπνο

κάποια είπε « Να πεις στους άντρες γύρω σου ότι

όταν ξεκινάει επανάσταση, μας γυρνάτε την πλάτη».

Η αλήθεια είναι, γυναίκες,

ότι ήμασταν απόντες σε αυτό το θέμα για πολύ καιρό,

από τη «Σιωπηλή Άνοιξη» της Ρέιτσελ Κάρσον

στο «Κλεμμένο μας Μέλλον» της Θίο Κόλμπορν

μέχρι τα βιβλία της Σάντρα Στάινγκραμπερ

«Συμβατική ζωή» και «Έχοντας πίστη».

Ίσως να είναι η σύνδεση με την επόμενη γενιά

όπως της γυναίκας μου με την όμορφη κόρη μας εδώ, πριν 13 χρόνια

...ίσως αυτή η σχέση

κάνει τις γυναίκες ακτιβίστριες

σε αυτόν τον συγκεκριμένο τομέα.

Πρέπει όμως να πω, για τους άντρες εδώ,

ότι δεν εκτίθενται σε κίνδυνο μόνο οι γυναίκες και τα παιδιά.

Οι βάτραχοι που εκτίθενται στην ατραζίνη

έχουν όρχεις γεμάτους τρύπες και κενά

εξ αιτίας της ορμονικής ανισορροπίας

που δεν επιτρέπει τη δημιουργία σπέρματος

όπως στον όρχι εδώ.

Τα σπερματικά σωληνάρια είναι κενά

και η γονιμότητα μειώνεται μέχρι 50 τοις εκατό.

Αυτό δεν ισχύει μόνο στα αμφίβια που μελετώ.

Παρόμοια αποτελέσματα έδειξε και μια ευρωπαϊκή μελέτη στα ψάρια,

κενά στους όρχεις και απουσία σπέρματος σε ομάδα ερπετών από την Ν. Αμερική,

και στα ποντίκια, απουσία σπέρματος

από τα σπερματικά σωληνάρια.

Φυσικά τέτοια πειράματα δεν γίνονται σε ανθρώπους

αλλά εντελώς τυχαία,

ο συνάδελφος εδώ δίνει στοιχεία

για τους άνδρες με ολιγοσπερμία και ασθενοσπερμία.

Παρουσιάζουν αρκετά μεγαλύτερες ποσότητες ατραζίνης στα ούρα τους.

Πρόκειται για άντρες που ζουν

σε αγροτικές κοινότητες.

Οι άντρες που εργάζονται στον τομέα της γεωργίας

έχουν πολύ ψηλότερα ποσοστά ατραζίνης.

Αυτοί που χειρίζονται την ατραζίνη άμεσα

έχουν ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες στα ούρα τους.

Τα επίπεδα είναι 24.000 φορές μεγαλύτερα από το επιτρεπτό

στα ούρα αυτών των ανδρών.

Φυσικά, οι περισσότεροι, το 90%, είναι Μεξικανοί και Μεξικανοαμερικανοί.

Δεν εκτίθενται μόνο σε ατραζίνη.

Υπάρχει έκθεση και σε άλλα χημικά, όπως η χλωροπικρίνη,

που αρχικά χρησιμοποιήθηκε σαν χημικό όπλο.

Πολλοί από αυτούς τους εργαζόμενους

έχουν προσδόκιμο ζωής μόλις τα 50.

Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι καθετί

που συμβαίνει στη φύση είναι μια προειδοποίηση και για μας.

Ακριβώς όπως μας προειδοποίησε η Ρέιτσελ Κάρσον και άλλοι.

Είναι τόσο προφανές στην φωτογραφία εδώ από τη λίμνη Ναμπουγκάμπο στην Ουγκάντα.

Τα γεωργικά υδάτινα υπολείμματα της σοδειάς

πάνε μέσα σε αυτούς τους κουβάδες

που είναι η μόνη πηγή νερού για να πίνουν, να μαγειρεύουν και να πλένονται στο χωριό.

Αν έλεγα στους ανθρώπους αυτού του χωριού

ότι οι βάτραχοι έχουν κακό ανοσοποιητικό

και αναπτύσσουν αυγά μέσα στους όρχεις τους

ο συσχετισμός μεταξύ υγείας του περιβάλλοντος και δημόσιας υγείας

θα ήταν σαφής.

Κανείς δεν θα έπινε νερό που προκαλεί τέτοια φαινόμενα

στην άγρια φύση και τα ζώα.

Το πρόβλημα είναι ότι, στο χωριό μου, το Όκλαντ,

όπως και στα περισσότερα χωριά μας

δεν βλέπουμε αυτόν τον συσχετισμό.

Ανοίγουμε τη βρύση, το νερό τρέχει, υποθέτουμε ότι είναι ασφαλές

και υποθέτουμε ότι είμαστε κυρίαρχοι του περιβάλλοντός μας

και όχι ένα κομμάτι του.

ΠΤΣ: Δεν χρειάζεται και πολύ για να καταλάβουμε

ότι στην ουσία είναι θέμα περιβαλλοντικό.

Είναι κάτι που τριγυρνά συνέχεια

στο μυαλό μου.

Γνωρίζουμε τόσα πολλά για την υπερθέρμανση του πλανήτη, τις κλιματικές αλλαγές,

και όμως, δεν έχουμε ιδέα

γι' αυτό που εγώ ονομάζω εσωτερικό περιβάλλον.

Ξέρουμε τι εναποθέτουμε εδώ έξω,

έχουμε κάποια ιδέα των επιπτώσεων,

αλλά είμαστε τελείως αδαείς

για το τι γίνεται με τα όσα βάζουμε ή μας βάζουν

στο σώμα μας.

Πιστεύω

και θέλω εδώ να το διαμηνύσω,

ότι καθώς εμείς οι γυναίκες γνωρίζουμε και αρχίζουμε

να μιλάμε στον κόσμο γι' αυτό το θέμα

αλλά συγχρόνως που έχουμε την ευθύνη

να φέρνουμε στον κόσμο παιδιά και να εγκυμονούμε,

εμείς έχουμε κυρίως την αγοραστική δύναμη στο νοικοκυριό,

εμείς λοιπόν πρέπει να κάνουμε το βήμα μπροστά

και να διαδώσουμε στον κόσμο τη δουλειά του Τιρόν και των άλλων επιστημόνων.

Θέλω να σας προτρέψω

όταν σκέπτεστε για θέματα του περιβάλλοντος

να θυμάστε ότι δεν πρόκειται μόνο για το λιώσιμο των πάγων και των παγόβουνων,

πρόκειται και για τα παιδιά μας.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)