Anupam Mishra: Công trình thu nước cổ xưa

Bằng sự thông minh và hóm hỉnh, Anupam Mishra nói về sự khéo léo của các công trình thu nước hàng thế kỷ trước của người dân Ấn Độ sống ở Sa mạc Vàng. Các kiến trúc này vẫn sử dụng đến ngày nay - và là các đại dự án thu nước hiện đại bậc nhất.

Về cảm tính, chúng ta không nên
nói đến sa mạc quá nhanh

Trước hết, có một thông báo nhỏ

Vui lòng tắt

chương trình kiểm tra lỗi tiếng Anh

trong bộ não của bạn.

(vỗ tay)

À, chào mừng đến
Sa mạc Vàng ở Ấn Độ.

Nơi có lượng mưa ít nhất và

thấp nhất cả nước.

Nếu tính theo inch, là 9 inch,

theo cm, là 16 cm.

Mực nước ngầm sâu
300 feet, 100m.

Hầu hết là nước muối,
không uống được.

Vì thế, không thể lắp
bơm tay hay đào giếng,

vì hầu hết làng mạc
đều không có điện.

Dù dùng công nghệ sạch,
như máy bơm năng lượng mặt trời

cũng không có ích gì.

Chào mừng đến Sa mạc Vàng.

Ở đây rất hiếm khi có mây.

Mà lại có tới 40 tên mây
khác nhau theo tiếng địa phương.

Có nhiều cách để thu nước mưa.

Đó là việc hay dự án mới.

Nhưng với dân cư sa mạc

đây không là dự án
mà là cuộc sống của họ.

Và họ thu mưa bằng nhiều cách.

À, đây là công cụ đầu tiên

để thu mưa.

Nó được gọi là "kund",
nơi khác gọi là "..."

Hãy chú ý cách họ tạo ra nó

một dạng thu mưa.

Sa mạc ở kia, đồi cát,
và vài vùng nhỏ hơn.

Và có một bục lớn ở đây.

Hãy nhìn vào các hốc nhỏ.

nước mưa rơi vào các
khe thu nước,

trên một đường dốc.

Đôi khi, các kỹ sư và kiến trúc sư

không để ý các đường dốc
trong phòng tắm,

ở đây, họ thật sự chú ý tới

Và nước sẽ đi đến đúng nơi cần đến

Ở nơi có độ sâu 40 feet.

Vật dụng này chống thấm hoàn hảo,

tốt hơn cái mà
nhà thầu thành phố làm

vì không lãng phí một giọt nước nào.

Trong một mùa, họ thu được
100 ngàn lít.

Hoàn toàn là nước uống tinh khiết.

Bên dưới bề mặt,
là nước muối đặc.

mà bây giờ có quanh năm.

Đây là 2 căn nhà.

Mà chúng tôi
thường gọi là Luật lệ.

Vì chúng tôi quen lập văn bản.

Nhưng ở đây có luật bất thành văn.

Mọi người làm nhà,

và các bể chứa nước.

Được dựng lên trên nền đất
như cái bục này.

Thật ra chúng sâu 15 feet,

thu nước mưa từ trên mái,

đi theo một đường ống nhỏ
trong sân nhà.

Nó thu được khoảng
25,000 lít khi có gió mùa.

Một vật thu mưa lớn khác,

dĩ nhiên nằm ngoài
trung tâm sa mạc.

Nó gần Jaipur.
Được gọi là Jaigarh Fort.

Trong một mùa, nó có thể thu
6 triệu gallon nước mưa.

Và tuổi thọ là 400 năm.

Vì thế, cách đây 400 năm,
nó đã cung cấp

gần 6 triệu gallon nước/mùa.

Thử tính giá trị của lượng nước đó xem.

Nước được lấy từ kênh đào dài 15km đó.

Những con đường hiện nay,
hiếm khi tồn tại 50 năm.

Đôi lần hư hỏng.

Nhưng kênh đào
400 năm tuổi này, đã lấy

và giữ nước cho rất nhiều thế hệ.

Dĩ nhiên, nếu muốn đi sâu vào trong,
hai cánh cửa đã khóa.

Nhưng có thể mở ra cho thành viên TED.

(Cười)

nếu chúng ta yêu cầu.

Bạn có thể thấy một người
đi lên cùng với

2 thùng nước nhỏ.

Sẽ không có thùng rỗng,

vì mực nước luôn được duy trì.

Cư dân vùng khác có thể thèm muốn,

màu sắc, mùi vị và sự tinh khiết của
loại nước này.

Còn được gọi là nước Zero B,

vì chúng đến từ mây,

và được chưng cất tinh khiết.

Chúng ta dừng cho
một chút quảng cáo,

trước khi quay lại hệ thống truyền thống,

Chính phủ nghĩ rằng

đây là khu vực rất lạc hậu,
và ta nên mang đến

một dự án hàng triệu đôla

để đem nước từ dãy Himalaya.

Đó là lý do
tôi nói một chút quảng cáo.

(Cười)

Chúng ta quay lại, lần nữa

với truyền thống.

Nước cách xa 300, 400km,

sẽ sớm giống như thế này.

Ở nhiều vùng,

lục bình phủ khắp kênh đào
như các thứ khác.

Dĩ nhiên,
vài vùng có nước

Tôi không nói tất cả đều không,

nhưng ở cuối nguồn,
vùng Jaisalmer,

hãy để ý đến
các thứ Bikaner:

nơi mà lục bình không mọc được,

cát sẽ tràn vào các kênh đào.

Và có vài
thú hoang quanh đó.

(Cười)

Có những chương trình quảng cáo,

30, 25 năm trước khi có kênh đào này.

Nói rằng nên bỏ
các hệ thống cũ này,

các bồn chứa ximăng mới
sẽ cấp nước qua đường ống.

Đó là giấc mơ.
Và chỉ là giấc mơ.

Vì nước không thể nào
đến được các vùng này,

nên phải hồi phục các hệ thống cũ

Đây là các thành tựu truyền thống,

không thể giải thích ngay được.

Như bạn thấy,
không có phụ nữ trên đó,

(Cười)

Họ đang tết tóc.

(Vỗ tay).

Jaisalmer.
Trái tim của sa mạc.

Thị trấn thành lập
từ 800 năm trước.

Tôi không chắc
về thời gian, lúc đó,

Bombay, Delhi

hay Chennai, Bangalore
có lẽ đã có rồi.

Vì vậy, đây là điểm cuối
của Con đường Tơ lụa.

800 năm trước,
kết nối tốt với châu Âu.

Không ai đến được châu Âu,

nhưng Jaisalmer lại làm rất tốt việc này.

Và đây là vùng 16cm,

có lượng mưa hạn chế,

đời sống muôn màu nhất
được nuôi dưỡng ở những nơi này.

Bạn không thấy nước
trong trang này.

Nó vô hình.

Đó là nơi mà
dòng nước hay con lạch

chảy qua.

Nếu tô màu,
sẽ toàn là xanh dương

vì mỗi mái nhà bạn thấy trong hình

đều thu nước mưa,

và trữ trong phòng.

Ngoài hệ thống này,

còn có 52 đài nước
đẹp đẽ quanh thị trấn.

Mà chúng tôi gọi là
hợp tác công tư,

hay bất động sản cũng được.

À, bất động sản, doanh nghiệp
nhà nước và tư nhân

cùng nhau làm nên
các đài nước đẹp đẽ này.

Đài nước cho mọi mùa.

Bạn sẽ trầm trồ
khi thấy vẻ đẹp này suốt năm.

Dù mực nước dâng hay hạ,

vẻ đẹp vẫn trường tồn.

Dĩ nhiên, có đài nước,
không sử dụng

trong suốt mùa hè,

mà bạn sẽ thấy cách
cư dân truyền thống

kết hợp kỹ thuật với thẩm mỹ,
bằng tất cả trái tim.

Những bức tượng tuyệt mỹ này,

cho bạn thấy, thế nào là
mực nước ngầm.

Khi mưa đến, nước tràn vào bể,

những bức tượng chìm xuống

theo cách gọi ngày nay là
"truyền thông đại chúng."

Đây là truyền thông đại chúng.

Ai ở thị trấn cũng biết,
khi con voi bị nhấn chìm,

sẽ có nước trong 7, 9 tháng

hay 12 tháng.

Khi đó, họ sẽ đến cúng hồ này,

bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng.

Một đài nước nhỏ khác,
gọi là "..."

Rất khó dịch ra tiếng Anh,

nhất là tiếng Anh của tôi.

nghĩa gần nhất có lẽ là
"chiến thắng", danh tiếng.

Trong sa mạc, danh tiếng
của đài nước này

là nó không bao giờ khô cạn.

Khi hạn hán khốc liệt,

chưa ai thấy đài nước này

khô cạn.

Và lẽ dĩ nhiên,
trong tương lai cũng vậy.

Nó được thiết kế
cách đây 150 năm.

Có lẽ họ biết rằng,
vào ngày 6/11/2009,

sẽ có phần TED xanh dương và lục,

thế nên họ sơn thế này.

(Cười)

(Vỗ tay)

Đài nước khô, nơi
bọn trẻ đang đứng

là vật dụng rất khó diễn tả.

Được gọi là "kund". Trong tiếng Anh,
ta có nước bề mặt và nước ngầm.

Nhưng nó không phải nước ngầm.

Bạn có thể lấy nước ngầm
từ bất kỳ giếng nào.

Nhưng đây không phải giếng thường.

Nó chiết hơi ẩm

trong cát.

Đây là loại nước thứ 3
được đặt tên là ".."

Có một
dải thạch cao bên dưới.

được Mẹ Trái Đất bồi đắp,

từ ba triệu năm trước.

Nơi có dải thạch cao này,

là nơi thu nước.

Đây là đài nước khô tương tự.

Bạn không thấy bất kỳ "kund" nào;

chúng đã chìm xuống.

Khi nước rút, người dân có thể

lấy nước từ những công trình này suốt năm.

Năm nay, họ chỉ nhận 6cm.

6cm nước mưa,

khi họ gọi cho bạn,

xem bạn có vấn đề về nước
ở thành phố không

Dehli, Bombay, Bangalore, Mysore,

hãy đến chỗ 6cm này,
tôi sẽ cho bạn nước.

(Cười)

Họ giữ nước ra sao?

Có 3 cách: ý thức, kế hoạch,

dùng vào việc cần,
và gìn giữ nó.

Đó là kết cấu gìn giữ,

hàng thế kỷ, hàng thế hệ,
không ban bệ,

không lợi lộc.

Bí mật là "...",
"trân trọng".

Đó là thứ của riêng bạn,
không là tài sản cá nhân,

là thứ của tôi,
mọi lúc.

Vì vậy, những cột đá này

sẽ nhắc rằng bạn đang
đi vào vùng đài nước.

Đừng khạc nhổ hay
làm gì sai trái,

để thu được nước sạch.

Cột đá khác, phía bên phải.

Nếu leo lên 3, 6 bậc

bạn sẽ thấy cảnh rất đẹp.

Nó có từ thế kỷ 11.

Nếu đi xa hơn xuống phía dưới,

cảnh đẹp đáng ca tụng
hàng ngàn lời,

ngay lúc này đây,
hãy nói hàng ngày lời

và hàng ngàn lời nữa.

Khi nước bề mặt rút,

bạn sẽ thấy cầu thang mới.

Nếu nước lên,
vài bậc sẽ bị nhấn chìm.

Vậy, trong cả năm,

hệ thống đẹp đẽ này sẽ làm bạn hài lòng.

Ở ba mặt là những bậc thang này,
ở mặt thứ tư

có tòa nhà bốn tầng

nơi bạn có thể tổ chức TED
bất kỳ lúc nào.

(Vỗ tay)

Xin lỗi, ai đã xây những kiến trúc này?

Trước mặt các bạn,

các kỹ sư và
nhà hoạch định tốt nhất,

các kiến trúc sư giỏi nhất.

Có thể nói rằng,
bởi có họ,

tổ tiên của họ,

Ấn Độ mới có
trường kỹ thuật đầu tiên

vào năm 1847.

Không có
trường Anh ngữ lúc đó.

cả Hindi và trường "..."

Những con người này,
bắt buộc đến công ty Đông Ấn,

công ty đến đây để kinh doanh,
một thứ rất dơ bẩn...

(Cười)

chứ không phải lập ra
trường kỹ thuật.

Bởi có họ, trường kỹ thuật đầu tiên
được thành lập

ở ngôi làng nhỏ,
chứ không phải ở thị trấn.

Cuối cùng, chúng ta đều biết
ở các trường tiểu học

thì lạc đà
là "con tàu" trên sa mạc.

Vì thế, nhìn qua xe Jeep,

bạn sẽ thấy lạc đà, và xe thồ.

Đây là vỏ bánh xe máy bay.

Hãy nhìn vẻ đẹp của
cộng đồng sa mạc

những người thu nước mưa,

tạo ra vật dụng

từ vỏ bánh xe
của máy bay phản lực,

dùng cho xe thồ lạc đà.

Ảnh cuối, đó là hình xăm,

cách đây 2000 năm,

Chúng được xăm lên người.

Hình xăm, từng là

một thứ trong sổ đen,

hay thứ xấu xa,
giờ đây nó là mô đen.

(Cười)

(Vỗ tay)

Bạn có thể chép hình xăm này.

Tôi có vài tấm như vậy.
(Cười)

Cốt lõi cuộc sống là nước.

Có những con sóng đẹp.

Những bậc thang tuyệt mỹ

chúng ta thấy ở các trang trước.

Những cái cây.

Và những bông hoa

thêm hương sắc cho đời.

Và, đây là thông điệp
của sa mạc.

Cảm ơn rất nhiều.

(Vỗ tay)

Đầu tiên, tôi ước gì có tài hùng biện,
chân thật theo ngôn ngữ bất kỳ như ông.

(Vỗ tay)

Những tạo tác này
thực sự gây cảm hứng.

Ông có tin là
chúng có thể dùng được ở nơi khác không,

để thế giới học theo?

Hay chỉ dùng ở đây thôi?

Không, điều chính yếu là

dùng nước tùy thuộc
mỗi địa phương.

Ao hồ, nguồn nước công cộng,
ở khắp nơi,

từ Sri Lanka đến Kashmir,
và các vùng khác

Và những "..." chứa nước này,

có 2 loại.

Một, tái nạp,
một, dự trữ

Vì thế, tùy vào địa hình.

Nhưng với "kund",
dùng dải thạch cao

bạn phải quay lại thời gian,

ba triệu năm trước.

nếu có ở đấy, ta có thể làm ngay.

Ngược lại thì không.

(Cười)

(Vỗ tay)

Cảm ơn ông rất nhiều.

(Vỗ tay)