Чароўнае вандраванне Ігара вугра — Джэймз Просек
-
0:08 - 0:09Яны даўгія ды слізкія,
-
0:09 - 0:11яны не вельмі яскравыя.
-
0:11 - 0:14Але яны па-свойму надзіва прыгожыя.
-
0:14 - 0:16Глядзець, як яны, нібы цёмныя хвалі,
-
0:16 - 0:17рухаюцца па вадзе,
-
0:17 - 0:19вельмі зачароўвае.
-
0:19 - 0:21І хаця яны могуць нагадваць
падводных змей, -
0:21 - 0:25вугры на самой справе
вельмі цікавыя рыбы. -
0:25 - 0:27Некалькі асаблівасцей вугроў
-
0:27 - 0:28робяць іх унікальнымі,
-
0:28 - 0:31акром іх прадаўгаватай формы
і не маючага канечнасцяў цела. -
0:31 - 0:32Пачнем з таго,
-
0:32 - 0:35што вугры могуць дыхаць праз тонкую скуру.
-
0:35 - 0:37Некаторыя могуць нават пакідаць ваду
-
0:37 - 0:40і некаторы час рухацца па зямлі.
-
0:40 - 0:42У адрозненні ад другіх мігруючых рыб,
-
0:42 - 0:43напрыклад, ласося,
-
0:43 - 0:45што нерастуе ў прэснай вадзе,
-
0:45 - 0:47але дарослае жыццё праводзіць у салёнай,
-
0:47 - 0:49вугры роду Anguilla
-
0:49 - 0:51мігруюць у супрацьлеглым напрамку:
-
0:51 - 0:53яны мечуць ікру і размножваюцца
ў акіянах і марах, -
0:53 - 0:55але жывуць большасць свайго жыцця
-
0:55 - 0:57ў прэснай вадзе.
-
0:57 - 0:59Цікава было б узяць нейкага
прэснаводнага вугра -
0:59 - 1:01і паназіраць за яго жыццём.
-
1:01 - 1:02Хутчэй за ўсё ён нарадзіўся
-
1:02 - 1:05дзесьці ў сярэдзіне паўночнай часткі
Атлантычнага акіяна, -
1:05 - 1:08дзесьці больш за 1500 кіламетраў
на ўсход ад Бермудаў. -
1:08 - 1:10Гэта мясцовасць завецца Саргасава мора
-
1:10 - 1:11і адносіцца да заходняй часткі
-
1:11 - 1:12субтрапічнага цыклу,
-
1:12 - 1:15гіганцкай варонкі пасярэдзіне акіяну.
-
1:15 - 1:18Наш вугор, няхай ён завецца Ігар,
-
1:18 - 1:21пачынае свой шлях адной
з 10 да 20 мільёнаў маленькіх ікрынак, -
1:21 - 1:23што выношваюць самкі вугра.
-
1:23 - 1:26З ікрынкі вылупліваецца
празрыстая істота, падобная да лістка, -
1:26 - 1:29яна зусім не падобна да дарослага вугра.
-
1:29 - 1:31Ігар пачынае дрэйфаваць
па акіянскіх плынях, -
1:31 - 1:33пераважна па Гальфстрыме,
-
1:33 - 1:36кіруючыся ці да Еўропы,
ці да Паўночнай Амерыкі, -
1:36 - 1:38гэта залежыць ад канкрэтнага віду.
-
1:38 - 1:40Калі ён дасягне берагоў,
-
1:40 - 1:42Ігар будзе мець даўжыню каля 5 см,
-
1:42 - 1:45будзе выглядаць як вугор,
але будзе яшчэ празрыстым, -
1:45 - 1:47на гэтым этапе ён завецца
шкляны вугор. -
1:47 - 1:49Але праз некалькі дзён
у прэснай вадзе -
1:49 - 1:52скура Ігара набудзе
карычнева-чорную пігментацыю, -
1:52 - 1:55і ён будзе выглядаць
больш як дарослы вугор. -
1:55 - 1:57Вы, вядома, заўважылі,
-
1:57 - 1:58што мы яшчэ нічога не сказалі
-
1:58 - 1:59пра пол Ігара.
-
1:59 - 2:01Таму што ён вызначаецца
-
2:01 - 2:04толькі ў той момант, калі вугор
апынецца ў прэснай вадзе, -
2:04 - 2:07але ніхто не можа растлумачыць,
як дакладна гэта адбываецца. -
2:07 - 2:09Большасць вугроў,
што селіцца ў вусцях -
2:09 - 2:11ці ў салёнай вадзе,
становяцца самцамі, -
2:11 - 2:14ты я ж, хто плыве ўверх па цячэнні,
становяцца самкамі, -
2:14 - 2:15яны вырастаюць у два і нават у тры разы
-
2:15 - 2:17большыя за іх будучых кавалераў.
-
2:17 - 2:18У нашым выпадку
-
2:18 - 2:22гэтак сталася, што наш Ігар
на самой справе Ірына. -
2:22 - 2:23Як самка вугра,
-
2:23 - 2:25Ірына большую частку жыцця
-
2:25 - 2:27правядзе самотна ў рацэ,
-
2:27 - 2:29дзе будзе харчавацца ўсім,
што ўпадзе ў ваду: -
2:29 - 2:31конікамі, цвыркунамі, маленькімі рыбкамі,
-
2:31 - 2:34лічынкамі насякомых, жабкамі
ды нават птушанятамі — -
2:34 - 2:37амаль усім, што ўлезе ў рот.
-
2:37 - 2:39Яна вырасце даволі вялікай,
-
2:39 - 2:40амаль 120 сантыметраў у даўжыню,
-
2:40 - 2:43і будзе важыць амаль 6 кілаграмаў.
-
2:43 - 2:45Мы не ведаем дакладна,
-
2:45 - 2:47калі для прэснаводных вугроў
надыходзіць час -
2:47 - 2:48вяртацца ў акіян,
-
2:48 - 2:50але іх нібы нешта кліча туды.
-
2:50 - 2:51Восеньская міграцыя вугроў —
-
2:51 - 2:53гэта адна з вялікшых
нябачных міграцый -
2:53 - 2:55жывёлаў на зямлі.
-
2:55 - 2:57Калі Ірына пакіне прэсную ваду
і апынецца ў акіяне, -
2:57 - 3:00з ёй адбудуцца
надзвычайнейшыя ператварэнні: -
3:00 - 3:02вочы яе пабольшацца ў дзесяць разоў,
-
3:02 - 3:04скура стане таўсцейшая,
-
3:04 - 3:06а плаўнікі — большымі.
-
3:06 - 3:08Гэта найбольш верагодныя
прыстасаванні -
3:08 - 3:10да надыходзячай вандроўкі па акіяне,
-
3:10 - 3:12і Ірына бязбольна пройдзе шлях
-
3:12 - 3:14з прэснае вады да салёнай,
-
3:14 - 3:17што для іншых рыб было б фатальным.
-
3:17 - 3:19Калі Ірына пакіне вусце прэснаводных рэк,
-
3:19 - 3:22яна назаўсёды згіне з поля зроку чалавека.
-
3:22 - 3:24Яшчэ нікому не даводзілася
-
3:24 - 3:27прасачыць за мігруючым дарослым вугром.
-
3:27 - 3:30Мы таксама не ведаем, на якой глыбіні
яны нерастуюць. -
3:30 - 3:33Лічыцца, што яны могуць
рухацца па некаторых знаках, -
3:33 - 3:34якія яны могуць выяўляць,
-
3:34 - 3:37напрыклад, тэмпературны бар'ер
паміж акіянскімі плынямі -
3:37 - 3:38або фронт салёнасці,
-
3:38 - 3:40гэта дапамагае ім вяртацца да тых мясцін,
-
3:40 - 3:42дзе яны нарадзіліся.
-
3:42 - 3:44Мы не ведаем дакладна,
-
3:44 - 3:46што адбываецца падчас міграцыі вугроў,
-
3:46 - 3:49мы можам толькі ўявіць сабе,
як нерасцяцца вугры. -
3:49 - 3:51Згодна з агульнай гіпотэзай,
-
3:51 - 3:52Ірына і тысячы,
-
3:52 - 3:54сотні тысяч
-
3:54 - 3:55іншых вугроў
-
3:55 - 3:57збіраюцца ў вялікія пераплеценыя масы
-
3:57 - 3:59і вылучаюць ікру і сперму
-
3:59 - 4:02падчас гіганцкай оргіі,
што завецца панміксія. -
4:02 - 4:04Праз некалькі дзён,
калі ікра адкладзена, -
4:04 - 4:05малькі вылупліваюцца,
-
4:05 - 4:07і кола жыцця пачынаецца зноў.
-
4:07 - 4:08І паколькі мы ніколі не бачылі,
-
4:08 - 4:11як дарослыя вугры вяртаюцца
да сваіх прэсных рэк, -
4:11 - 4:12мы лічым,
-
4:12 - 4:15што, калі яны скончылі сваё доўгае
вандраванне вакол свету, -
4:15 - 4:17гэтыя чароўныя і загадкавыя істоты
-
4:17 - 4:18нарэшце паміраюць
-
4:18 - 4:21у тым самым месцы, дзе яны нарадзіліся.
-
4:21 - 4:22Бывай, Ірынка!
-
4:22 - 4:24Было вельмі прыемна пазнаёміцца з табой.
- Title:
- Чароўнае вандраванне Ігара вугра — Джэймз Просек
- Description:
-
Прагледзець урок цалкам: http://ed.ted.com/lessons/eli-the-eel-a-mysterious-migration-james-prosek
Яны слізкія. Яны вёрткія. І хаця яны вельмі падобныя да падводных змей, вугры на самой справе вельмі ўнікальныя рыбы і могуць дыхаць праз скуру і нават выжыць па-за межамі вады. Джэймз Просек прасачыў за вандраваннем Ігара, вугра роду Anguilla, як рыба паплыве ў загадкавую міграцыю з мора да прэснага вадаёму і зноў у акіян.
Урок — Джэймз Просек, мультыплікацыя — Cinematic.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:39
![]() |
Hanna Baradzina approved Belarusian subtitles for Eli the eel: A mysterious migration - James Prosek | |
![]() |
Hanna Baradzina edited Belarusian subtitles for Eli the eel: A mysterious migration - James Prosek | |
![]() |
Hanna Baradzina accepted Belarusian subtitles for Eli the eel: A mysterious migration - James Prosek | |
![]() |
Hanna Baradzina edited Belarusian subtitles for Eli the eel: A mysterious migration - James Prosek | |
![]() |
Ростислав Голод edited Belarusian subtitles for Eli the eel: A mysterious migration - James Prosek | |
![]() |
Ростислав Голод edited Belarusian subtitles for Eli the eel: A mysterious migration - James Prosek | |
![]() |
Ростислав Голод edited Belarusian subtitles for Eli the eel: A mysterious migration - James Prosek | |
![]() |
Ростислав Голод edited Belarusian subtitles for Eli the eel: A mysterious migration - James Prosek |