Cehalet Çatışması | Shafique Virani | TEDxUTSC

Şok edici kanıtları, neşeli anekdotları, yürek-burkan kişisel hikâyeleri, dünya olaylarına parlak bakışlarını sunmak suretiyle, Dr. Shafique Virani yanlış bilginin duvarlarını anlayış köprüleri ile değiştirerek bizi Batı ve Müslüman Dünyası arasındaki Cehalet Çatışması ile yüzleşmeye çağırıyor. İnsan doğasında en iyiye çağrıda bulunarak Dr. Virani, ileriye dönük vizyoner bir yol sunuyor ve daha iyi bir gelecek için umut veriyor.

Toronto Üniversitesi İslam Çalışmaları seçkin profesörü, Güney Asya Medeniyetleri Merkezi kurucu müdürü, Tarih Çalışmaları Bölümü eski bölüm başkanı, Dr. Shafique Virani (Doktora, Harvard Üniversitesi),
50'den fazla ülkeden ve 15.000'in üzerinde dinleyiciye hitap eden ödüllü bir yazar ve tanınmış uluslararası bir konuşmacıdır. Dr. Shafique Virani’nin ünlü bir üniversitenin basımından çıkan Orta Çağda Ismaililer: Hayatta Kalma Tarihi, Bir Kurtuluş Arayışı akademik kitabı için daha önce pek rastlanmayan tanıtım filmi bile çekildi. Birleşmiş Milletler, “bilginin ve insan refahının sınırlarını genişletme çabasından dolayı” onu “bir vizyoner” olarak tanımlayarak onurlandırdı.

Bu konuşma TED konferans formatı kullanılarak bir TEDx etkinliğinde verildi, ancak yerel bir topluluk tarafından bağımsız olarak düzenlenmiştir.
http://ted.com/tedx

TED konferansı için buraya gelir gelmez

havaalanında beklerken

çok uzun zamandır görmediğim
bir aile dostunu gördüm.

Biz onu Anwar Amca diye çağırırdık

ve o komedyen Babar’a çok benziyordu,
Kanada'da yayınlanan hit komedi,

Little Mosque on the Praire
(Praire'de küçük cami).

(Kahkahalar)

O, geleneksel kurta-pijamasını
giymeyi çok seviyor,

sakallı ve çok sevimli bir Pakistan
aksanına sahip.

Bana doğru koştu ve iyice sarıldı

ve dedi ki; “Nasıl gidiyor?
Bugünlerde neler yapıyorsun?”

Ona İslam Çalışmaları'nda
profesör olduğumu,

gezerek dersler verip

özelikle 9/11 sonrasında insanların
az da olsa İslam’ı anlamalarına

yardımcı olmayla meşgul
olduğumu söyledim.

Gözlerimin içine baktı ve dedi ki;

“Bana 9/11’den bahsetme!

Gittiğim her yerde insanlar sanki
9/11 sorumlusu benmişim gibi bana bakıyor!

Ben! 9/11 sorumlusu.

7/11 belki ama 9/11 değil!”

(Kahkaha) (Alkışlar)

Anwar amcaya söylediğim gibi

ben çok geziyorum
ve birçok konuşma yaptım,

bunlardan birisi
Ulusal Basın Kulübü’ndeydi.

O zaman, DHM konusu çok konuşuluyordu.

Aslında Idaho’da anket yapılanların %86’sı

bu madde yasaklansın istiyordu.

Size bu konu hakkında
bir takım gerçekleri söylemek istiyorum,

sonra da sizin fikrinizi isteyeceğim.

Size söyleyeceğim bütün gerçekler

hakemli dergilerde yayınlanmış

ve Harvard, MIT, Toronto Üniversitesi
ve Oxford tarafından

doğrulanmış şeylerdir.

DMH renksiz, kokusuz ve tatsızdır.

DMH’nin katı yapısıyla uzun süre temasta
bulunmak, insan vücudunun dokusuna

ciddi bir şekilde zarar verir.

DHM alımının belirtileri,
aşırı terleme, idrar

ve şişkinlik, bulantı, kusma ve
vücut elektrolit dengesizliği gibi

muhtemel belirtileri kapsar.

DHM terminal kanser hastalarından
alınan tümörlerde bulundu.

DHM’nin kazara solunması,

dünya genelinde üçüncü
istem dışı ölüm nedenidir,

yılda yaklaşık 400.000 ölüm ile,

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre.

Ona bağımlı hâle gelen insanlarsa,

DHM'nin onlardan çekilmesi, kendileri
için kesin ölüm anlamına gelmektedir.

Bu bilgileri verdikten sonra kaçınız
DHM’nin serbestçe kullanılmasına

izin verecektir?

Neredeyse hiç kimse.

Sizler, Ulusal Basın Kulübü’ndeki
insanlar ile tamamen hemfikirsiniz.

İzin verin size bundan
biraz daha bahsedeyim.

DHM Dihidrojen monoksit’dir.

O ayrıca Hidrojen Hidroksit
olarak da bilinir.

Fakat çoğumuz muhtemelen
onu en yaygın ismiyle bilir,

o da “su”.

Size şimdi söylediğim her gerçek

dünya genelinde en iyi bilim
insanları tarafından doğrulanabilir.

Hâl böyle iken, buradaki
dinleyicilerin neredeyse hepsi

bizim suya ulaşımımızı
kısıtlamaya hazırdı.

Sadece belli bir bilginin
alt kümesiyle karşı karşıya kalınca

bizler hatalı yargılama ve yanlış
karar almaya meyilliyizdir.

DHM hikâyesi size bahsetmek istediğim
konu hakkında birçok şey sunarken

diğer tip DHM bundan çok daha kırıcıdır.

İlk DHM Dihidrojen monoksit’tir,

fakat ikincisi “De-Humanizing
Muslims”, yani

“Müslümanları insanlıktan çıkarma”dır.

Stratejik medya istihbaratı’nın

önde gelen dünya organizasyonlarından
biri olan Tenor Medya,

ABD ve Avrupa medyasında bir milyona
yakın haberi yeniden gözden geçirdi.

Bunların yalnızca %2’si dünya nüfusunun
çeyreği kadar olan sıradan

1,5 milyar Müslüman hakkındaydı.
%98’i ise militanlar ile ilgiliydi.

Bu durum DHM hakkında size
verdiğim bilgi ile tamamıyla paraleldir.

Sahip olduğumuz tüm bilgiler aşırı sıra
dışı bir kısım insan hakkında olduğunda,

bu kısmını ele almakta sadece
başarısız olmayız,

aynı zamanda meseleyi
tamamıyla yanlış anlarız.

Müslümanların küçük bir
kısmının eylemlerini,

dünya çapında 1,5 milyar insanla
denkleştirdik.

Bu Ku Klux Klan’ların haç yakma
davranışlarını alıp

“bu bütün Hristiyanları temsil ediyor”
demeye benzer.

Ne yazık ki, bu kamyonetin arkasındaki
mesajda gördüğümüz gibi

bu tür genellemeler giderek
yaygınlaşmaktadır.

“İslam hakkında bilmem gereken her şeyi
9/11’de öğrendim” diye yazıyor orada.

9/11’i çok iyi hatırlıyorum.

O zamanlar daha yeni Harvard
Üniversitesi’ndeki fakülteye atanmış

ve ilk dersim için hazırlanıyordum.

Sınıfı hatırlıyorum.

Ben ve öğrenciler o anda şahit olduğumuz
korkunç olayı anlayamaya çalıştık.

Cesaret verici olarak bulduğum şey,

bütün öğrencilerin açık fikirli ve
anlamaya istekli olmalarıydı.

Onlar okul hayatları boyunca

Müslüman dünyasıyla neredeyse
hiç temasta bulunmadıklarını idrak ettiler

ve bu yüzden de anlamak istiyorlardı;

bu dünyayı kendi gerçekliği
içinde görmek istiyorlardı.

Kamyon arkasındaki mesaj
ve bu öğrencilerdeki zıtlık

bana şu an çevirdiğim Orta Çağ'ın en ünlü
Müslüman bilim adamı ve filozoflarından

Nasiruddin Tusi’nin kitabında rastladığım
bir paragrafı hatırlattı.

Paragrafta diyor ki;

“Bilmeyen ve bilmediğini
bilmeyen bir aptaldır.

Ondan sakının.

Bilmeyen ve bilmediğini
bilen bir arayandır.

Ona öğretin.

Bilen ve bildiğini bilmeyen uykudadır.

Onu uyandırın.

Bilen ve bildiğini bilen akıllıdır.

Onu izleyin”

9/11’in zihnimde belki diğer
insanlarınkinden daha fazla

yer edinmesinin diğer bir nedeni

bu resimden anlaşılabilir.

Bu benim amcam Salman Dhanani.

O New York’taki cemaatinde aktif gönüllü;

gelişmekte olan dünyaya etkinlikleri
ile yardım eden gerçek bir insancıldı.

Aon sigorta adlı bir şirkette
başkan yardımcısıydı.

99. katında ofisleri olan

Dünya Ticaret Merkezi Güney Kulesi'nin

uçakların binaya çarptığı o vahim günde,

kendi meslektaşlarını binadan
çıkarmakla sorumluydu.

80 arkadaşının hayatını kurtardı
ve onlar kaçtılar.

Fakat onlar çıktıklarında
artık kendisi için çok geçti.

Tuzağa düştü

ve bugün bir zamanlar Dünya Ticaret
Merkezi olan molozların altına gömüldü

63 yaşındaydı.

Bu fotoğraf o ölmeden sadece
birkaç gün öncesine ait.

Aile üyelerim,

amcam Nizar, halam Mumtaz, kuzenim Fatima

onu ziyaret ederek Birleşmiş Milletler’in
önünde fotoğrafını çekmişlerdi.

Bunlar bizim hakkında hiçbir
şey duymadığımız sıradan Müslümanlardı.

Sahip olduğumuz bilgi boşluğu,

Müslüman dünyasındaki
insanların dörtte biri

ABD'nin en saygın kamu oylama
firmalarından biri olan

Kamu Politika Anketi

tarafından yayınlanan bir anketle
açık bir şekilde ortaya çıkıyor.

Onlar hem Demokrat, hem de
Cumhuriyetçi'lerden oluşan

bin kişi ile konuştu
ve sonuçlar öyle bir şey ki,

sizi temin ederim uğraşsaydım da
uyduramazdım.

Amerikalıların çeyreği Agrabah’nın
bombalanmasını destekliyor.

(Kahkahalar)

Agrabah Disney’ın klasik çizgi filmi
Aladdin’daki hayali krallıktır.

(Kahkahalar) (Alkışlar)

Bu durum hayrete düşürüyor ki,

insanların çeyreği hayali krallığın
bombalanmasını istiyor,

muhtemelen bu Ortadoğu’da bir
yerdedir diye.

Ama bence bu bile bir şeyler
söylüyor? Değil mi?

Çünkü dünyanın o bölgesinde yaşayan
sıradan insanlara

sahip olduğumuz imaj
oldukça hayali. Değil mi?

Ve bence bu kuşaklar boyunca
gelişen bir şeydir.

Aslına bakarsanız,

belki de bunun, Aladdin'den gelen
hayali krallık hakkında

olması kaderimle ilgilidir

Çünkü bu benim en sevdiğim
filmlerden biriydi.

Ve anlatıcının ilk şarkısını
çok iyi hatırlıyorum.

Şöyle söylüyorlardı: Ben bir ülkeden
geliyorum. Çok uzak bir yerden.

Orada kervan develeri dolaşır.

Onlar arada kulağını keserler.
Eğer ki, beğenmezlerse senin suratını.

O barbarlıktır, fakat hey,
orası memlekettir.

Çok genç yaştan itibaren çocuklar

Müslümanların barbar ve sert insanlar
olduklarını öğreniyorlar.

Bu konuda kimse Professor Jack
Shaheen’den fazla çalışma yapmamıştır.

O Hollywood yoluyla yüzyıllık süreçte
çekilen yaklaşık bin filmi inceledi

ve yalnızca on iki tanesinin

Müslümanları ve Arapları olumlu
bir şekilde sunduğunu ortaya çıkardı.

Aslında o şöyle bir gerçeğe ulaştı ki,

eğer bir filmde Müslüman veya
Arap bir erkek varsa,

o kişi %95 ihtimaldir ki ya sert, açgözlü
veya sahtekâr olarak gösterilecektir.

%95!

Samuel Huntington gibi insanlar
bizim şu anki dünyanın durumunu

“Medeniyetler Savaşı”
olarak tanımlıyorlar.

Dünyanın diğer bölümlerini kavrayan
ve anlayan daha incelikli düşünürler ise

bizim şu an karşılaştığımızın Cehalet
çatışması olduğunun farkındadırlar.

Cehalet çatışması ile nasıl karşılıyoruz?

Burada paylaşmaya değer bir fikir var.

Yönetim kurulunda bulunuyordum.

Doğu Afrika’daki Medrese Erken
Çocukluk Programı’nın,

en yoksul bölgelere yardım eden.

Çocukların okula ulaşma
imkânının olmadığı.

Yaklaşık otuz yıl önce,

bölgenin kıyı Müslüman toplulukları

büyükbabası bölgede ilk çok ırklı okulu
kuran yüce Aga Khan’a, dezavantajlı

topluluklardaki küçük çocuklara eğitim
ile yardımcı olmak için temasa geçtiler.

O zamandan beri, onlar CNN
ve BBC’de işaret edilen

yenilikçi bir ders programı geliştirdiler.

Program bir kişiden istenen
her şeyi öğretiyor.

Fakat buna ek olarak,

programın temel bir parçası

(sizin resimde gördüğünüz
çocuklarımda gibi),

en küçük yaştan itibaren,

onlar dünyanın çoğulculuğuna
açık olmaları gerekiyor,

dilsel gruplar hakkında bilgi sahibi

olmaları gerekiyor,

köylerini, kasabalarını, ülkelerini ve
dünyalarını paylaşan etnik grupların,

kabilelerin ve dinlerin çeşitliliğini
öğrenmeleri gerekiyor.

Diğer bir ifadeyle, bu çocuklar
kozmopolit bir etik ile büyüyorlar.

Şimdi çoğunuzun hatırlayacağı
üzere 2008’in başında,

Kenya korkunç bir şiddetle yüz yüze geldi.

Seçim sonrasında ülke genelinde
şiddet patlak verdi,

korkunç bir katliam vardı.

Orada başkan Mwai Kibaki’nin yandaşlarının

onun muhalifine karşı yürüttüğü

Kalenjin kabilesi birbirlerini
öldürüyorlardı.

Binlerce insan öldürüldü,
yüz binlercesi yerinden edildi.

Kenya’daki 75 okulumuzun tamamı kapatıldı.

Bizler çılgına döndük.

Okullarımız muhtemelen şiddetten
en fazla etkilenebilen,

ülkenin en yoksul yerlerinde bulunuyordu.

Sonraki yönetim kurulu toplandığında,

ben derhal bir raporun hazırlanmasını
isteyerek ‘bizim çocuklarımıza ne oldu?’

diye bize bildirmelerini istedim.

Öğretmenlerimize ne oldu?

Okullarımızdaki gönüllü
ebeveynler iyiler mi?

Bizim topluluklarımız iyiler mi?

Kaç tanesi öldü?

Rapor geldiğinde okuduklarımız
karşısında şaşkına döndük.

Topluluğumuz bünyesindeki bir
tek okulumuz bile

şiddetten etkilenmemiş.

Bir tane bile değil.

Ve ben ikna oldum ki, bunun
nedeni son otuz yıldır,

bu çocuklar komşularını, kabileleri,
dilleri, şarkıları ve herkesin

kendi mekânında ettiği dansları ve

çevrelerindeki dünyayı
öğrenerek büyüdüler.

Onlara demagogların sıklıkla yaymaya
çalıştığı nefret virüsüne

ve canavarlaştırmaya karşı bağışıklık
kazandırılmış.

Tüm dünyada çocukların bu çocuklar gibi
eğitildiğini hayal edebiliyor musunuz?

Şu an Irak ve Suriye’de gördüğümüz
mezhep savaşlarını görüyor olacak mıydık?

ABD’deki ırksal problemler
olduğu gibi mi olacaktı?

Batı dünyasındaki Islam fobisi
gördüğümüz gibi mi olacaktı?

Bilirsiniz, bizim Batı’daki eğitimli
bir kişiyi tanımlamamız

onun bize Sör Isaac Newton hakkında,
Mozart hakkında, Napoleon

hakkında bir şeyler söyleyebilmesi
anlamına gelir.

Fakat biz Batı’daki en eğitimli
insanlarda bile Müslüman dünyasının

benzer şahsiyetleriyle alakalı bu seviyede
bilgisi olanı bulmada çok zorlanırız.

Hâlbuki

“cebir” ve “algoritma” gibi birçok
kelime Arapçadan gelir,

Tac Mahal gibi dünyanın
en ikonik mimari parçalarından

bazıları Müslüman kültürlerden geliyor

ve İbn-i Sina’nın Tıbbın Kanunu

yüzyıllarca Avrupa’da
standart tıp ders kitabıydı.

Bizler en küçük yaştan itibaren
ders programlarımızda

evrensel bir vizyon uygulamalıyız ki

çocuklar topluluğumuzun parçası
olan insanları,

içinde yaşadığımız dünyayı anlayabilsin.

Birleşmiş Milletler’in giriş kapısında
13. yüzyıl Müslüman şairi

Sa’di Shirazi’nin Farsça
bir şiiri yazılıdır. Diyor ki;

Bani Adam a’za-yi yak
digarand (بنی آدم اعضای یک دیگرند)

Âdemin çocukları birbirlerinin
uzuvları gibidirler

Onların hepsi tek bir ruhtan yaratıldılar

Zaman rüzgârları bir uzva
acı ile eziyet ettiğinde

Diğer uzuvlar nasıl huzur
içinde kalabilirler?

Eğer sen başaklarının
acısını hissetmiyorsan

Nasıl kendini âdemin
çocuğu olarak sayabilirsin?

Nasıl kendini bir insanoğlu
olarak tanımlamaya cesaret edebilirsin?

Tek bir insan ailesi olduğumuz hissi,

yakın geçmişimizde en ilham
verici mertlik hikâyelerine yol açmıştır.

Son birkaç ayda, terörist
saldırıların sonucu olarak,

Batı’da bazı radikal unsurlar

bu saldırılarla hiçbir alakası olmayan
ve yanlarında yaşayan

Müslümanlara karşı çıktı.

Hareket hâlindeki otobüsün
önüne itilen kadınlar,

camilerin yakılmasını

ve çocukların okullarının önüne
domuz kafası atıldığını gördük.

Fakat bu olaylar olmaya başladığında

ve Müslümanlar korkup kendi
topluluklarına gittiklerinde,

Avustralya’da dört saat içinde
“ben seninle yürürüm”

hashtagi ile 150.000 tweet atıldı.

"Ben seninle yürürüm"

Bu da, ‘biz sizlerle birlikteyiz, siz
bizim topluluğumuzun bir parçasısınız

endişe etmeye gerek yok’
anlamına geliyordu.

Sadece haftalar önce,

el-Şabab militanları Kenya ve Somali

sınırında Mandera yolu üzerindeki
bir otobüse saldırdı.

Onlar soğukkanlılıkla otobüsteki

Hristiyanları indirip
infaz etmeye çalıştılar,

fakat otobüsteki Müslümanlar,

Hristiyan erkek ve kız kardeşlerinin
katledilmesine izin vermediler.

Teröristlere dediler ki, “Siz bu
Hristiyanları alamazsınız.

Eğer onları öldürmek istiyorsanız,
hepimizi öldüreceksiniz.”

O teröristler o kadar
korktular ki kaçtılar.

Bizler eğer, kendi komşularımız
ve dünyamızı oluşturan

insanlar hakkında bilgi ile kuşanırsak,

diğerlerini insanlıktan çıkarmak
isteyenlere, bizi bölmek isteyenlere karşı

göğüs gerecek donatımımız olur.

Çünkü Sadi Şirazi’nin sözlerinde,
biz hepimiz âdemin çocuklarıyız,

hepimiz tek bir insan ailesiyiz.

(Tezahürat) (Alkış)