< Return to Video

Calculate your own osmolarity | Lab values and concentrations | Health & Medicine | Khan Academy

  • 0:02 - 0:05
    Bir şüşə flakonun içində plazma var.
  • 0:05 - 0:07
    Bir azdan onu qeyd edəcəm.
  • 0:07 - 0:12
    Burada üzən natriumum və
  • 0:12 - 0:15
    bənövşəyi rəngdə bəzi anionlar var.
  • 0:15 - 0:19
    Bu isə natriuma birləşən hər hansı maddədir.
  • 0:19 - 0:23
    Bu mənfi yüklənmiş ion, daha çox xlor və
  • 0:23 - 0:27
    ya bikarbonat ola bilər.
  • 0:27 - 0:32
    Burada həmçinin qlükoza da var.
  • 0:32 - 0:41
    Bundan başqa urea nitrogeni də dediyimiz urea var.
  • 0:41 - 0:43
    Plazmada bir neçə maddə var,
  • 0:43 - 0:45
    kimsə sizdən soruşur ki,
  • 0:45 - 0:48
    plazmanın ümumi osmolyarlığı nə qədərdir?
  • 0:48 - 0:50
    Siz bilirsiz ki, bu hər litr qanda
  • 0:50 - 0:56
    olan osmolların miqdarıdır.
  • 0:56 - 1:00
    Bir litr plazma yazmaq daha dəqiq olardı.
  • 1:00 - 1:02
    Çünki, biz burada plazma haqqında danışırıq.
  • 1:02 - 1:06
    Yəni, plazmanın bir litrində.
  • 1:06 - 1:09
    Bu suala cavab vermək üçün
  • 1:09 - 1:10
    plazmanın hər litrində olan
  • 1:10 - 1:13
    osmollar haqqında bilməliyik.
  • 1:13 - 1:15
    Bunun üzərindən keçək.
  • 1:15 - 1:16
    Sizə bəzi laborator göstəricilər verəcəm,
  • 1:16 - 1:19
    bu zaman görəcəksiz ki, 4 vacib həllolan
  • 1:19 - 1:23
    maddənin göstəriciləri osmolyarlığı
  • 1:23 - 1:26
    düzgün hesablamağa
  • 1:26 - 1:29
    imkan verir.
  • 1:29 - 1:32
    Yəni plazmada olan bütün osmolları
  • 1:32 - 1:33
    bilməyə ehtiyac yoxdu.
  • 1:33 - 1:34
    4 əsas maddəyə əsaslanaraq
  • 1:34 - 1:36
    bunu hesablamaq olar.
  • 1:36 - 1:38
    Gəlin onlardan birincisi, natrium ilə başlayaq.
  • 1:41 - 1:44
    Laborator göstəriciləri boz rəngdə
  • 1:44 - 1:47
    yazacam, natriumun miqdarı
  • 1:47 - 1:50
    laborator göstəricilərə əsasən
  • 1:50 - 1:53
    hər litrdə
  • 1:53 - 1:54
    140 milliekvivalentdir.
  • 1:54 - 1:58
    Bəs bunu osmola necə çevirmək olar?
  • 1:58 - 2:00
    Məxrəc artıq hazırdır.
  • 2:00 - 2:05
    Dərhal deyə bilərsiz ki, cavab elə bir
  • 2:05 - 2:08
    litrdə 140 milimola bərabərdir.
  • 2:08 - 2:10
    Çünki, bilirsiz ki, natrium bir
  • 2:10 - 2:12
    valentlidir, yəni monovalentdir.
  • 2:15 - 2:16
    Monovalent olduğu üçün ekvivalent sayı
  • 2:16 - 2:20
    mol sayına bərabərdir.
  • 2:20 - 2:21
    Molu bildikdən sonra
  • 2:21 - 2:23
    osmola keçə bilərsiz.
  • 2:23 - 2:28
    Dedik ki, bir litrdə 140 osmol və va ya milliosmol var.
  • 2:28 - 2:32
    Natrium suyun tərkibində ondan
  • 2:32 - 2:34
    gözlənilən xüsusiyyətləri göstərir.
  • 2:34 - 2:36
    O parçalanmır, çünki onsuz da
  • 2:36 - 2:39
    tək hissəcikdir.
  • 2:39 - 2:42
    O vahid hissəcik kimi davranır.
  • 2:42 - 2:44
    Vahid hissəcik.
  • 2:44 - 2:46
    Əgər tək hissəlidirsə, bir litrdə
  • 2:46 - 2:49
    140 milliosmol olacaq.
  • 2:49 - 2:53
    Problemin dörddə birini effektiv şəkildə həll etdik.
  • 2:53 - 2:57
    4 ayrı həll olan maddənin osmolyarlığını
  • 2:57 - 3:00
    müəyyən edib hamısını toplamalıyıq.
  • 3:00 - 3:02
    Artıq natriumu hesabladıq.
  • 3:02 - 3:04
    İndi isə aniona baxaq.
  • 3:04 - 3:08
    Anion üçün ipucu onun natriumla eyni olduğunu hesab etməkdir.
  • 3:08 - 3:11
    Natriumla eyni, lakin onu əksi.
  • 3:11 - 3:13
    Biz bilirik ki, bu 140-dır.
  • 3:13 - 3:17
    Burada da 140 rəqəmindən istifadə edəcik.
  • 3:17 - 3:24
    Natrium müsbət yüklüdür,
  • 3:24 - 3:26
    indi isə sizə mənfi yüklü maddə
  • 3:26 - 3:27
    lazımdır.
  • 3:27 - 3:30
    Bütün neqativ yükün anionlardan
  • 3:30 - 3:31
    gəldiyini düşünək .
  • 3:31 - 3:33
    Bunlar xloid və bikarbonat
  • 3:33 - 3:37
    kimi maddələrdir.
  • 3:37 - 3:39
    Bu maddələrin miqdarını bilməyə
  • 3:39 - 3:41
    ehtiyac yoxdur, sadəcə 140-ı götürür,
  • 3:41 - 3:45
    2-ə vururuq və digər yarısının
  • 3:45 - 3:49
    anion olduğunu hesab edirik.
  • 3:49 - 3:51
    İndi isə bu vahidləri çevirməliyik.
  • 3:51 - 3:56
    Bir litrdə milliosmollara baxmalıyıq.
  • 3:56 - 3:59
    Anion təkvalentlidir, yəni monovaletdir,
  • 3:59 - 4:02
    bu da bizə millimolu verir.
  • 4:02 - 4:04
    Yuxarıdakı məntiqin eynisindən istifadə edirik.
  • 4:04 - 4:07
    İndicə dedik ki, bu millimoldur və tək bir
  • 4:07 - 4:11
    hissəcikdir, yəni o parçalanmır,
  • 4:11 - 4:14
    suyu dəf edir və iki istiqamətdə gedir,
  • 4:14 - 4:20
    məntiqli olaraq, ikiqat effekti var,
  • 4:20 - 4:23
    əvvəlki kimi hər litrdə 140 milliosmol
  • 4:23 - 4:24
    ilə bitirəcik.
  • 4:24 - 4:27
    Bu bizim ikinci hissəmiz idi, elə deyil ?
  • 4:27 - 4:28
    2 hissə artıq hazırdır.
  • 4:28 - 4:31
    Biz natriumu və anionu hesabladıq.
  • 4:31 - 4:33
    İndi isə qlükozaya keçək.
  • 4:33 - 4:37
    Laboratoriyanın bizə verdiyi göstəricilərdən
  • 4:37 - 4:39
    qlükozanın vahid şəklində necə hesablandığını
  • 4:39 - 4:41
    sizə bir saniyədə izah edəcəm.
  • 4:41 - 4:46
    İstifadə olunan vahidə necə keçə bilərik ?
  • 4:46 - 4:51
    Gəlin keçid edək.
  • 4:51 - 4:52
    -
  • 4:52 - 4:54
    Lövhədə bir az boş sahə açaq.
  • 4:54 - 4:58
    Deyək ki, qlükoza buradadır.
  • 4:58 - 5:01
    Laboratoriya deyir ki, sizin analiz cavabları
  • 5:01 - 5:01
    hazırdır, nəticə 90 mq/dl-dir.
  • 5:01 - 5:02
  • 5:02 - 5:03
  • 5:03 - 5:06
  • 5:06 - 5:09
  • 5:09 - 5:13
  • 5:13 - 5:14
  • 5:14 - 5:17
  • 5:17 - 5:20
  • 5:20 - 5:22
  • 5:22 - 5:26
  • 5:26 - 5:28
  • 5:28 - 5:30
  • 5:30 - 5:32
  • 5:32 - 5:36
  • 5:36 - 5:38
  • 5:38 - 5:44
  • 5:44 - 5:47
  • 5:47 - 5:57
  • 5:57 - 6:01
  • 6:01 - 6:03
  • 6:03 - 6:14
  • 6:14 - 6:16
  • 6:16 - 6:18
  • 6:18 - 6:23
  • 6:23 - 6:31
  • 6:31 - 6:33
  • 6:33 - 6:37
  • 6:37 - 6:41
  • 6:41 - 6:45
  • 6:45 - 6:50
  • 6:50 - 6:52
  • 6:52 - 6:55
  • 6:55 - 7:00
  • 7:00 - 7:02
  • 7:02 - 7:06
  • 7:06 - 7:08
  • 7:08 - 7:14
  • 7:14 - 7:17
  • 7:17 - 7:21
  • 7:21 - 7:26
  • 7:26 - 7:30
  • 7:30 - 7:32
  • 7:32 - 7:36
  • 7:36 - 7:39
  • 7:39 - 7:41
  • 7:41 - 7:45
  • 7:45 - 7:50
  • 7:50 - 7:54
  • 7:54 - 7:58
  • 7:58 - 8:01
  • 8:01 - 8:04
  • 8:04 - 8:08
  • 8:08 - 8:11
  • 8:11 - 8:17
  • 8:17 - 8:18
  • 8:18 - 8:20
  • 8:20 - 8:23
  • 8:23 - 8:26
  • 8:26 - 8:33
  • 8:33 - 8:34
  • 8:34 - 8:36
  • 8:36 - 8:38
  • 8:38 - 8:39
  • 8:39 - 8:42
  • 8:42 - 8:46
  • 8:46 - 8:48
  • 8:48 - 8:51
  • 8:51 - 8:57
  • 8:57 - 8:58
  • 8:58 - 9:01
  • 9:01 - 9:04
  • 9:04 - 9:06
  • 9:06 - 9:11
  • 9:11 - 9:22
  • 9:22 - 9:28
  • 9:28 - 9:32
  • 9:32 - 9:36
  • 9:36 - 9:44
  • 9:44 - 9:48
  • 9:48 - 9:50
  • 9:50 - 9:57
  • 9:57 - 10:02
  • 10:02 - 10:04
  • 10:04 - 10:06
  • 10:06 - 10:08
  • 10:08 - 10:15
  • 10:15 - 10:17
  • 10:17 - 10:23
  • 10:23 - 10:26
  • 10:26 - 10:31
  • 10:31 - 10:34
  • 10:34 - 10:39
  • 10:39 - 10:42
  • 10:42 - 10:44
  • 10:44 - 10:48
  • 10:48 - 10:49
  • 10:49 - 10:52
  • 10:52 - 10:54
  • 10:54 - 10:59
  • 10:59 - 11:02
  • 11:05 - 11:11
  • 11:11 - 11:14
  • 11:14 - 11:23
  • 11:23 - 11:30
  • 11:30 - 11:37
  • 11:37 - 11:43
  • 11:43 - 11:49
  • 11:49 - 11:52
  • 11:52 - 11:57
  • 11:57 - 12:00
  • 12:00 - 12:02
  • 12:02 - 12:05
  • 12:05 - 12:07
  • 12:07 - 12:09
  • 12:09 - 12:10
  • 12:10 - 12:13
  • 12:13 - 12:15
  • 12:15 - 12:25
  • 12:25 - 12:41
  • 12:41 - 12:45
  • 12:45 - 12:48
  • 12:48 - 12:50
  • 12:50 - 12:53
  • 12:53 - 12:55
  • 12:55 - 12:59
Title:
Calculate your own osmolarity | Lab values and concentrations | Health & Medicine | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
12:59

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions