Jim Fallon: Khám phá trí não kẻ giết người
-
0:00 - 0:03Tôi là một nhà thần kinh học, giáo sư tại trường Đại học California.
-
0:03 - 0:06Trong 35 năm qua,
-
0:06 - 0:08tôi đã nghiên cứu hành vi
-
0:08 - 0:11dựa trên mọi thứ từ bộ gen
-
0:11 - 0:13cho đến các dẫn truyền thần kinh như dopamine hay các thứ tương tự,
-
0:13 - 0:15với phương pháp phân tích mạch.
-
0:15 - 0:17Đó là công việc bình thường của tôi.
-
0:17 - 0:19Tuy nhiên, vì một số lý do,
-
0:19 - 0:21gần đây tôi lại có hứng thú với một việc khác.
-
0:21 - 0:24Điều này xuất phát từ việc các đồng nghiệp nhờ tôi
-
0:24 - 0:26phân tích một số bộ não
-
0:26 - 0:28của những kẻ giết người có vấn đề về thần kinh.
-
0:28 - 0:31Thế nên đây sẽ là một bài nói chuyện tiêu biểu của tôi.
-
0:31 - 0:34Câu hỏi là "Làm thế nào mà anh trở thành kẻ giết người tâm thần?"
-
0:34 - 0:36Khi nói tới những kẻ giết người thần kinh
-
0:36 - 0:38tôi đang nói những người này, những loại người này.
-
0:38 - 0:40Một số bộ não tôi nghiên cứu
-
0:40 - 0:42là của những người các bạn đã biết.
-
0:42 - 0:44Khi tôi nhận những bộ não đó tôi không biết phải tìm kiếm điều gì.
-
0:44 - 0:46Đó là những thí nghiệm mò mẫm. Họ cũng đưa cho tôi cả não của người bình thường và nhiều thứ khác nữa.
-
0:46 - 0:48Tôi đã xem xét khoảng 70 bộ não
-
0:48 - 0:51và đi đến một vài dữ liệu.
-
0:51 - 0:54Chúng tôi xem xét chúng trên lý thuyết,
-
0:54 - 0:56dựa vào kiến thức di truyền học,
-
0:56 - 0:59các tổn thương về não, tương tác với môi trường,
-
0:59 - 1:01và nguyên lý hoạt động của não bộ.
-
1:01 - 1:03Chúng tôi quan tâm đến nơi nào
-
1:03 - 1:05là quan trọng nhất trong bộ não.
-
1:05 - 1:08Chúng tôi nghiên cứu những điều này.
-
1:08 - 1:10Tương tác của các gen,
-
1:10 - 1:12còn gọi là ảnh hưởng biểu sinh,
-
1:12 - 1:14tổn thương về não bộ, và môi trường,
-
1:14 - 1:16và cách thức mà những yếu tố này liên quan đến nhau.
-
1:16 - 1:18Và làm thế nào để một người mắc bệnh tâm thần, rồi trở thành kẻ giết người
-
1:18 - 1:21phụ thuộc chặt chẽ vào thời điểm bị tổn thương.
-
1:21 - 1:24Một quá trình rất chính xác về thời gian.
-
1:24 - 1:26Có nhiều loại bệnh tâm thần khác nhau.
-
1:26 - 1:29Chúng ta sẽ theo dõi cái này. Đây là điểm chung của họ.
-
1:29 - 1:32Những người này, tất cả
-
1:32 - 1:35những kẻ sát nhân và giết người hàng loạt,
-
1:35 - 1:37đều có phần vỏ não ở ổ mắt bị tổn thương.
-
1:37 - 1:39Phần ngay trên mắt, ổ mắt,
-
1:39 - 1:41và cả phần trong của thùy thái dương.
-
1:41 - 1:43Đây là điểm chung của họ,
-
1:43 - 1:45song mỗi người lại có đôi chút khác nhau.
-
1:45 - 1:47Họ còn có những tổn thương khác về não.
-
1:47 - 1:49Một điều quan trọng là tác động
-
1:49 - 1:52của các gen bạo lực,
-
1:52 - 1:55như là gen MAO-A.
-
1:55 - 1:59Có một biến thể của gen này trong những người bình thường.
-
1:59 - 2:02Một vài người trong số các bạn có nó. Gen này liên quan đến giới tính.
-
2:02 - 2:04Nó nằm trên nhiễm sắc thể X. Và vì thế
-
2:04 - 2:07bạn chỉ có thể nhận nó từ mẹ mình.
-
2:07 - 2:11Điều này có thể giải thích tại sao hầu hết
-
2:11 - 2:13các sát nhân tâm thần là đàn ông,
-
2:13 - 2:15hoặc rất hung bạo.
-
2:15 - 2:18Con gái có thể lấy một nhiễm sắc thể X từ bố,
-
2:18 - 2:20một nhiễm sắc thể X từ mẹ, chúng gần như trung hòa lẫn nhau
-
2:20 - 2:22Nhưng con trai chỉ có thể lấy
-
2:22 - 2:24nhiễm sắc thể X từ mẹ.
-
2:24 - 2:27Đó là cách nó được truyền từ mẹ sang con trai.
-
2:27 - 2:31Nó liên quan đến nồng độ serotonin quá cao ở não trong giai đoạn phát triển.
-
2:31 - 2:33Điều này đáng chú ý bởi serotonin
-
2:33 - 2:36là chất giúp bạn bình tĩnh và thư giãn.
-
2:36 - 2:39Nhưng nếu có gen này, trong tử cung,
-
2:39 - 2:41não bộ đã bị ngập trong đó,
-
2:41 - 2:43và trở nên không còn nhạy với serotonin nữa.
-
2:43 - 2:46Vì thế serotonin không hoạt động nữa sau khi trẻ được sinh ra.
-
2:46 - 2:49Tôi đã có dịp phát biểu về việc này ở Israel.
-
2:49 - 2:51năm ngoái.
-
2:51 - 2:53Và nó có một số hệ quả.
-
2:53 - 2:55Trên lý thuyết
-
2:55 - 2:58để bộc lộ gen này,
-
2:58 - 3:00theo chiều hướng bạo lực,
-
3:00 - 3:02từ khi còn rất nhỏ, trước tuổi thiếu niên,
-
3:02 - 3:05người đó phải trải qua một biến cố kinh hoàng,
-
3:05 - 3:07không phải là loại căng thẳng nhẹ, không phải là bị đánh vào mông hay tương tự
-
3:07 - 3:09mà phải thực sự chứng kiến bạo lực,
-
3:09 - 3:11hoặc dính dáng vào đó, như phim 3D vậy.
-
3:11 - 3:13Đúng không? Đó là nguyên lý thần kinh phản chiếu.
-
3:13 - 3:16Vì vậy, nếu bạn có gen đó,
-
3:16 - 3:19và bạn chứng kiến rất nhiều bạo lực
-
3:19 - 3:21trong một tình huống cụ thể
-
3:21 - 3:24đó chính là các yếu tố dẫn đến thảm họa.
-
3:24 - 3:27Tôi cho rằng tại những nơi
-
3:27 - 3:30xảy ra bạo lực liên tiếp.
-
3:30 - 3:33chúng ta sẽ có nhiều thế hệ trẻ em
-
3:33 - 3:35chứng kiến tất cả những
-
3:35 - 3:38Và nếu tôi là một cô bé, sống đâu đó trong một vùng bất ổn,
-
3:38 - 3:40bạn biết đấy, một đứa bé 14 tuổi, tôi muốn tìm bạn trai,
-
3:40 - 3:43một anh chàng cứng cỏi, phải không, để bảo vệ tôi.
-
3:43 - 3:47Vấn đề là việc này có xu hướng tập trung những gen này lại.
-
3:47 - 3:49Khi đó các cô bé cậu bé sẽ lại mang chúng.
-
3:49 - 3:51Sau vài thế hệ,
-
3:51 - 3:54khu đó sẽ giống như một ổ phát lửa.
-
3:54 - 3:56Đó là ý tưởng chung.
-
3:56 - 3:58Nhưng mẹ tôi nói rằng "Mẹ nghe nói con đi đây đi đó nói chuyện
-
3:58 - 4:01về đám sát nhân tâm thần.
-
4:01 - 4:04Như thể con đến một gia đình bình thường vậy."
-
4:04 - 4:06Tôi nói "Mẹ đang nói cái gì vậy?"
-
4:06 - 4:09Lúc đó bà kể cho tôi về gia đình chúng tôi.
-
4:09 - 4:11Tất nhiên là bà đổ lỗi cho họ nội.
-
4:11 - 4:15Đây là một trong những trường hợp kể trên, vì họ ngoại nhà tôi không có trường hợp bạo lực nào.
-
4:15 - 4:17Nhưng bên nội thì có.
-
4:17 - 4:19Bà nói rằng "Có cả tin tốt lẫn tin xấu.
-
4:19 - 4:22Con có họ với Ezra Cornell, người thành lập Đại học Cornell.
-
4:22 - 4:25Tin xấu là con cũng có họ với Lizzi Borden."
-
4:25 - 4:32Tôi nói là "Ok, biết vậy. Chúng ta có Lizzi."
-
4:32 - 4:34Mẹ tôi tiếp tục "Không còn tệ hơn nữa cơ, đọc quyển này đi."
-
4:34 - 4:36Và đó là "Bị giết kỳ lạ ", cuốn sách lịch sử.
-
4:36 - 4:38Vụ ám sát đầu tiên
-
4:38 - 4:40là người mẹ bị con trai giết,
-
4:40 - 4:43đó là cụ cố nội của tôi.
-
4:43 - 4:46Ok, đó là trường hợp ám sát mẹ đầu tiên.
-
4:46 - 4:49Cuốn sách đó rất thú vị. Nó viết về các vụ xử phù thủy,
-
4:49 - 4:51và cách mà mọi người quan niệm hồi đó.
-
4:51 - 4:53Nhưng chưa hết.
-
4:53 - 4:56Bên họ nội của tôi,
-
4:56 - 5:00bắt đầu từ những người họ Cornell, còn 7 người đàn ông khác giết người.
-
5:00 - 5:03Ok, hãy tạm lắng đôi chút.
-
5:03 - 5:05(Tiếng cười)
-
5:05 - 5:07Vì bố tôi,
-
5:07 - 5:09và 3 chú khác của tôi, trong Thế chiến II,
-
5:09 - 5:12đều theo phe phản chiến, rất yếu đuối.
-
5:12 - 5:14Nhưng thỉnh thoảng, như Lizzie Borden, ba lần trong một thế kỷ,
-
5:14 - 5:16chúng tôi như đến ngày phải trả nợ vậy.
-
5:16 - 5:19(Tiếng cười)
-
5:19 - 5:21Bài học ở đây là:
-
5:21 - 5:23kẻ ở trong nhà kính không nên ném đá.
-
5:23 - 5:26Nhưng có vẻ chuyện sẽ diễn ra thế này.
-
5:26 - 5:30(Tiếng cười)
-
5:30 - 5:33Và chúng tôi phải hành động. Bây giờ bọn trẻ trong gia đình đã được biết.
-
5:33 - 5:35Và chúng đều có vẻ bình thường.
-
5:35 - 5:38Nhưng thế hệ sau đó mới là mối quan tâm.
-
5:38 - 5:41Tôi đã chụp positron cắt lớp
-
5:41 - 5:43cho mọi người trong gia đình.
-
5:43 - 5:44(Tiếng cười)
-
5:44 - 5:47Chúng tôi đã chụp PET, làm điện não đồ và phân tích gen
-
5:47 - 5:49để xem điều tệ hại xảy ra với ai.
-
5:49 - 5:51Hóa ra có
-
5:51 - 5:54một cặp anh em,
-
5:54 - 5:56chúng không ưa nhau, và hai đứa có nhiều điểm giống hệt nhau.
-
5:56 - 5:59Chúng có bộ não giống nhau, kết quả điện não đồ như nhau.
-
5:59 - 6:02Bây giờ thì hai đứa đã rất thân nhau.
-
6:02 - 6:04Nhưng sẽ còn điềm xấu ở đâu đó.
-
6:04 - 6:06Và chúng tôi không biết bao giờ nó sẽ xảy ra.
-
6:06 - 6:08Thế thôi.
-
6:08 - 6:09(Tiếng cười)
- Title:
- Jim Fallon: Khám phá trí não kẻ giết người
- Speaker:
- Jim Fallon
- Description:
-
Những kẻ giết người tâm thần là chủ đề cho nhiều chương trình TV hấp dẫn, nhưng điều gì dẫn họ tới đó? Nhà thần kinh học
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 06:11