Hoe klimaatverandering het onderwatersoundscape verandert | Kate Stafford | TEDxCERN

Deze talk werd gehouden op een TEDx-evenement, in de stijl van de TED-conferenties, maar onafhankelijk georganiseerd door een lokaal team. Meer informatie hierover op http://ted.com/tedx

De onderwaterwereld is niet stil, hij is zo lawaaierig als elke jungle of regenwoud, maar door de klimaatverandering is het soundscape drastisch aan het veranderen zodat de impact op de planeet catastrofaal zou kunnen zijn.

Oceanografe Kate Stafford neemt ons mee op een auditieve en visuele reis van de diepten van de oceaan naar de oppervlakte met een duidelijke boodschap: ontwikkel lokale oplossingen om door de mens veroorzaakt onderwatergeluid te beperken.

In 1956 won een documentaire
van Jacques Cousteau

zowel de Palme d'Or als een Oscar.

Deze film heette 'Le monde du silence'

of 'De wereld der stilte'.

Het uitgangspunt van de titel was dat
de onderwaterwereld een stille wereld was.

We weten nu, 60 jaar later,

dat de onderwaterwereld
allesbehalve stil is.

Hoewel de geluiden
boven water onhoorbaar zijn,

afhankelijk van waar je bent
en de tijd van het jaar,

kan het onderwaterwereld 'soundscape'
even lawaaierig zijn

als elke jungle of regenwoud.

Ongewervelde dieren
zoals pistoolgarnalen, vissen

en zeezoogdieren
gebruiken allemaal geluid.

Zij gebruiken geluid
om hun habitat te verkennen,

met elkaar in verbinding
te blijven, te navigeren

en roofdieren en prooi op te sporen.

Ze gebruiken ook geluid door te luisteren
om iets over hun omgeving te vernemen.

Neem bijvoorbeeld het noordpoolgebied.

Het wordt beschouwd
als één grote, onherbergzame plek,

soms omschreven als een woestijn

omdat het zo koud, zo afgelegen

en voor een groot deel van het jaar
met ijs bedekt is.

Ondanks dit is er geen plek op Aarde waar
ik liever ben dan in het noordpoolgebied.

Vooral als de dagen lengen
en de lente komt.

Voor mij belichaamt het noordpoolgebied
echt dit onderscheid

tussen wat we zien aan de oppervlakte
en wat er onder water aan de hand is.

Je kunt uitkijken over het ijs
-- helemaal wit en blauw en koud --

en niets zien.

Maar als je onder water kon horen,

zouden die geluiden je eerst verbazen
en dan verrukken.

Terwijl je ogen alleen maar
kilometers ijs zien,

vertellen je oren je dat daar

Groenlandse en beluga walvissen,
walrussen en baardrobben vertoeven.

Ook het ijs maakt geluiden.

Het krijst en scheurt en knalt en kreunt
als het botst en schuurt,

als de temperatuur, de stroming
of de winden veranderen.

En onder die 100% zee-ijs,
in het holst van de winter,

zingen Groenlandse walvissen.

Je zou dat nooit verwachten

omdat wij mensen erg visuele dieren zijn.

Voor bijna iedereen

bepaalt het zicht
hoe we navigeren in onze wereld.

Voor zeezoogdieren die onder water leven,

waar chemische signalen
en licht slecht doorkomen,

is geluid het zintuig waarmee ze zien.

Geluid plant zich zeer goed voort
onder water, veel beter dan in de lucht,

zodat signalen kunnen worden gehoord
over grote afstanden.

In het noordpoolgebied
is dit vooral belangrijk,

want niet alleen moeten arctische
zeezoogdieren elkaar kunnen horen,

maar ook naar signalen
in het milieu luisteren

zoals of ze op ijs
of op open water afstevenen.

Hoewel ze het grootste deel
van hun leven onder water doorbrengen,

zijn het zoogdieren en moeten ze
bovenkomen om te ademen.

Ze kunnen luisteren naar plaatsen
met dun ijs of zonder ijs

of luisteren naar de echo's
van ijs uit de omgeving.

Arctische zeezoogdieren leven in een rijk
en gevarieerd onderwatersoundscape.

In het voorjaar kan het
een kakofonie van geluiden zijn.

(Zoem-, suis-, piep-,
fluit- en jammerklanken)

Maar wanneer het ijs
rotsvast gevroren is

en er geen grote temperatuur-
of stromingsveranderingen zijn,

is de arctische onderwaterwereld

een van de stilste zeeën ter wereld.

Dat is echter aan het veranderen.

Klimaatverandering en vermindering
van zee-ijs veranderen ook

het onderwaterwereld soundscape
van het noordpoolgebied,

wat een direct gevolg is van de uitstoot
van menselijke broeikasgassen.

Met de klimaatverandering

voeren we een volledig ongecontroleerd
experiment uit op onze planeet.

In de afgelopen 30 jaar

zien stukken van het noordpoolgebeid
dalingen in seizoensgebonden zee-ijs

van zes weken tot vier maanden.

Deze afname in zee-ijs wordt soms

een toename
van het open-waterseizoen genoemd,

dat is de tijd van het jaar

waarin het noordpoolgebied
bevaarbaar is voor schepen.

Niet alleen verandert
de uitgestrektheid van het ijs,

maar ook de leeftijd
en de dikte van het ijs.

Je kan hebben gehoord dat een afname
van het seizoensgebonden zee-ijs

verlies van habitat veroorzaakt voor
dieren die afhankelijk zijn van zee-ijs

zoals ijszeehonden, walrussen of ijsberen.

Afnemend zee-ijs veroorzaakt ook
toenemende erosie langs kustdorpen

en veranderende prooibeschikbaarheid
voor zeevogels en zoogdieren.

Klimaatverandering en daling
van zee-ijs veranderen ook

het onderwaterwereld soundscape
van het noordpoolgebied.

Wat bedoel ik met soundscape?

Wie de zeeën beluistert voor zijn werk

gebruikt hydrofoons, onderwatermicrofoons.

Wij registreren omgevingsgeluid,
het geluid overal om ons heen.

Het soundscape beschrijft
de verschillende bijdragers

aan dit geluidsveld.

Wat we horen via onze hydrofoons

zijn de echte geluiden
van de klimaatverandering.

We horen deze veranderingen
uit drie gebieden:

uit de lucht, uit het water
en van het land.

Ten eerste: de lucht.

Wind op het water zorgt voor golven.

Deze golven maken bellen,
die bellen breken.

Als ze dat doen, maken ze lawaai

en dit geluid is als ruis
of gekraak op de achtergrond.

Wanneer het noordpoolgebied
met ijs bedekt is,

raakt het grootste deel van het lawaai
van de wind niet tot in de waterkolom

omdat het ijs fungeert als een buffer
tussen de atmosfeer en het water.

Dit is één van de redenen
waarom het noordpoolgebied

zeer lage omgevingsgeluidniveaus
kan hebben.

Maar met dalingen
van seizoensgebonden zee-ijs

is niet alleen het noordpoolgebied
nu open voor dit golflawaai,

maar het aantal stormen
en hun intensiteit

in het noordpoolgebied zijn toegenomen.

Dit alles verhoogt het geluidsniveau
in een eerder rustige oceaan.

Ten tweede: water.

Met minder seizoensgebonden zee-ijs

verhuizen sub-arctische soorten
naar het noorden

en profiteren van een nieuwe habitat
door meer open water.

Arctische walvissen, zoals deze
Groenlandse walvis, hebben geen rugvin.

want ze zijn geëvolueerd om te leven
en te zwemmen in met ijs bedekte wateren.

Iets uit je rug hebben steken

is niet zeer bevorderlijk
voor het migreren door het ijs

en kan dieren van het ijs weghouden.

Maar nu horen we overal de geluiden

van gewone vinvissen,
bultruggen en orka's,

verder en verder naar het noorden

en later en later in het seizoen.

We horen in wezen een invasie

van het noordpoolgebied
door sub-arctische soorten,

en we weten niet wat dit betekent.

Zal er concurrentie voor voedsel komen
tussen arctische en sub-arctische dieren?

Gaan deze sub-arctische soorten

ziekten en parasieten
introduceren in het noordpoolgebied?

Hoe beïnvloeden de nieuwe geluiden
die ze produceren

het onderwatersoundscape?

Ten derde: het land.

Met land bedoel ik mensen.

Meer open water betekent meer
menselijk gebruik van het noordpoolgebied.

Alleen al deze afgelopen zomer

baande een enorm cruiseschip zijn weg
door de Noordwestelijke Passage,

de eens mythische route
tussen Europa en de Stille Oceaan.

Dalingen van het zee-ijs
lieten de mens toe

om het noordpoolgebied
vaker te bezoeken.

Het maakte de olie- en gasexploratie
en -winning mogelijk,

en ook de commerciële scheepvaart,

alsmede een toename van het toerisme.

We weten nu dat lawaai van schepen

het niveau van stresshormonen
van walvissen verhoogt

en hun voedingsgedrag kan verstoren.

Luchtgeweren voor seismisch onderzoek,
die elke 10 tot 20 seconden

luide, laag frequente
'woemp'-geluiden produceren,

veranderen het zwemmen
en het vocale gedrag van walvissen.

Al deze geluidsbronnen verminderen
de akoestische afstand

waarover arctische zeezoogdieren
kunnen communiceren.

Arctische zeezoogdieren zijn gewend
aan zeer hoge geluidsniveaus

op bepaalde tijden van het jaar,

maar in de eerste plaats van andere
dieren of van het zee-ijs.

Dat zijn de geluiden
waarmee ze zijn geëvolueerd

en die van vitaal belang
voor hun overlevingskansen zijn.

Die nieuwe geluiden zijn luid en vreemd.

Ze kunnen invloed hebben op het milieu
op een manier die we denken te begrijpen,

maar ook op manieren
die wij niet begrijpen.

Vergeet niet dat het gehoor

het belangrijkste zintuig
voor deze dieren is.

Niet alleen de fysieke habitat
van het noordpoolgebied verandert snel,

maar de akoestische habitat ook.

Het is alsof we deze dieren weg
plukten van het rustige platteland

en ze in het midden van de spits
in een grote stad dropten.

Ze kunnen er niet aan ontsnappen.

Wat kunnen we eraan doen?

Windsnelheden kunnen we niet verminderen

of sub-arctische dieren tegenhouden
naar het noorden te migreren,

maar we kunnen werken
aan lokale oplossingen

om door mensen veroorzaakt
onderwatergeluid te verminderen.

Een van deze oplossingen
is het vertragen van schepen

die het noordpoolgebied doorkruisen,

want een langzamer schip
is een rustiger schip.

We kunnen de toegang
in de seizoenen en regio's beperken

die belangrijk zijn voor de paring,
de voeding of het migreren.

We kunnen betere methodes vinden
om schepen stiller te maken

en naar betere manieren zoeken
om de oceaanbodem te verkennen.

Het goede nieuws is
dat er nu mensen aan werken.

Maar uiteindelijk moeten wij mensen
de moeilijke taak volbrengen

van het omkeren,
of op zijn minst vertragen,

van door mensen veroorzaakte
atmosferische veranderingen.

Laten we terugkeren naar het idee
van een stille wereld onder water.

Het is heel goed mogelijk

dat veel van de walvissen die vandaag
in het noordpoolgebied zwemmen,

met name langlevende soorten
zoals de Groenlandse walvis

-- de Inuit zeggen dat hij tweemaal
zo oud kan worden als een mens --

dat deze walvissen in 1956 in leven waren

toen Jacques Cousteau zijn film maakte.

Achteraf gezien, met al het lawaai
dat wij vandaag in de zee maken,

was het misschien
toch wel 'De wereld der stilte'.

Dank je.

(Applaus)