-
...
-
...
-
...
-
...
-
...
-
...
-
...
-
..
-
...
-
...
-
...
-
...
-
Kvadrat tənlik verilmişdir.
-
ax kvadratı üstəgəl bx üstəgəl c = 0.
-
Bunu tamamlamağa çalışq.
-
Bunu necə edə bilərik?
-
Hər iki tərəfdən c çıxaq.
-
ax kvadratı üstəgəl bx = mənfi c alınır.
-
Kvadratı tamamlamış olduq.
-
Burada əmsal saxlamamağa çalışıram.
-
x kvadratı həddinin əmsalı var,
-
gəlin hər bir həddi a-ya bölək.
-
x kvadratı b/ax
-
mənfi c/a-ya bərabərdir.
-
İndi kvadratı tamamlaya bilərik.
-
Kvadratı tamamlamaq nə deməkdir?
-
Bu ifadəyə hər hansı bir qiymət
-
əlavə edib, verilən ifadəni
-
kvadrat formada yazırıq.
-
Bu nə deməkdir?
-
Burada izah edim.
-
(x üstəgəl a) kvadratı
-
x kvadratı üstəgəl 2ax üstəgəl a kvadratına
bərabərdir.
-
Bu ifadəyə elə bir qiymət
-
əlavə etməliyik ki, sol tərəf
-
buna bənzəsin.
-
Bunun x üstəgəl nəyinsə
kvadratı olduğunu deyə bilərik.
-
Hər iki tərəfə nə əlavə etməliyəm?
-
Kvadrat ifadələrin tamamlanması haqqında
-
bir çox video çəkmişik.
-
Buradakı b/a həddi
-
buradakı 2a həddinə uyğun gəlir,
-
deməli, əmsal bunun yarısına bərabərdir.
-
Bu, a olmalıdır.
-
Daha sonra buraya a kvadratı
əlavə edirik.
-
Bunun yarısını kvadrata yüksəldib,
-
hər iki tərəfə əlavə edirik.
-
Fərqli bir rəngdən istifadə edək.
-
Çəhrayı rəngi seçə bilərik.
-
Bunun yarısını tapırıq,
-
kvadrat ifadəni tamamlamağa çalışıram,
-
üstəgəl bunun yarısı.
-
Bunun yarısı b/2a-ya bərabərdir, doğrudur?
-
Bunu 1/2-ə vururuq.
-
Bunu kvadrata yüksəltməliyik.
-
Bərabərliyin sol tərəfinə tətbiq etdiklərimizi
-
sağ tərəfə də tətbiq etməliyik.
-
Üstəgəl b/2a kvadratı.
-
Gördüyünüz kimi bərabərliyin sol tərəfi
-
x üstəgəl nəyinsə kvadratı
-
formasındadır.
-
Bu nəyə bərabərdir?
-
Bunun nəyə bərabər olduğunu yazaq,
-
bu bərabərliyin sol tərəfi nəyə bərabərdir?
-
Buradakı ardıcıllığa diqqət edin.
-
Bu, x üstəgəl nəyə bərabərdir?
-
Bunu iki üsulla həll edə bilərik.
a bu əmsalın
-
1/2 hissəsinə bərabərdir, yaxud
a kökaltında bu əmsala
-
bərabərdir, onu kvadrata yüksəltməyə
ehtiyac yoxdur.
-
b/2a a-ya uyğun gəlir.
-
Bu, (x üstəgəl b/2a) kvadratına
-
bərabərdir, bunu bir qədər
-
sadələşdirməyə çalışaq.
-
Burada ortaq məxrəc tapmağa çalışa bilərik.
-
Bunu kvadrata yüksəltdikdə
-
burada 4a kvadratı alınır,
gəlin bunu yazaq.
-
b kvadratı böl 4a kvadratı alınır
-
Doğrudur?
-
Bu iki kəsrin cəmini tapaq.
-
Burada 4a kvadratı yazmalıyıq.
-
Doğrudur?
-
Ortaq məxrəc 4a kvadratıdır.
-
Mənfi c/a nəyə bərabər olacaq?
-
Bunu məxrəcə vurmalıyıq,
-
surəti 4a-ya vurmalıyıq.
-
Burada mənfi 4ac alınacaq.
-
b kvadratı böl 4a kvadratı,
-
burada isə sadəcə b kvadratı yazırıq.
-
İfadəni sadələşdirməyə çalışıram.
-
Ümid edirəm ki, bütün
mərhələlər aydındır.
-
Bunu geniş formada yazdıq.
-
Bunu kvadrata yüksəltdik,
b kvadratı böl 4a kvadratı alınır.
-
Daha sonra bunları toplayırıq,
ortaq məxrəc tapırıq.
-
Mənfi c/a əvəzinə mənfi 4ac böl 4a kvadratı
yazırıq.
-
İndi bərabərliyin hər iki tərəfini
-
kökaltında yaza bilərik.
-
Ümid edirəm ki, bunu necə etməli
-
olduğunuzu bilirsiniz.
-
Burada x qalır.
-
Bərabərliyin hər iki tərəfini kökaltına salırıq.
-
Burada x üstəgəl b/2a alınır.
-
Burada həm surəti, həm də məxrəci
kökaltına salaq.
-
Əvvəlcə b kvadratını hesablayaq,
-
bunların yerini dəyişə bilərik,
-
kökaltında b kvadratı çıx 4ac, doğrudur?
-
Bu, surətdir.
-
Həm surəti, həm də məxrəci
-
kökaltında yazmalıyıq.
-
Kökaltında 4a nəyə bərabərdir?
-
2a, doğrudur?
-
2a.
-
İndi nə etməliyik?
-
Burada diqqətli olmalıyıq.
-
Hər hansı bir ifadəni kökaltında saldıqda
-
cavabda sadəcə müsbət qiymət alınmır.
-
Cavab müsbət və ya mənfi ola bilər.
-
Odur ki, burada müsbət və ya mənfini
-
qeyd etməliyik, həm surətdə, həm də
-
məxrəcdə müsbət və ya mənfi yazmaq əvəzinə
-
bir dəfə yaza bilərik.
-
Bunun səbəbini özünüz
tapmağa çalışın.
-
Həm surətdə, həm də məxrəcdə
-
mənfi və ya müsbət yazıldıqda
-
onlar ixtisar edilə bilər.
-
Bu haqda bir qədər düşünün.
-
İndi hər iki tərəfdən b/2a çıxmalıyıq.
-
Bunun nəyə bərabər olduğunu yazaq.
-
x = mənfi b böl 2a üstəgəl və ya çıx bu hədd,
-
kökaltında b kvadratı çıx 4ac böl 2a.
-
Ortaq məxrəcin nə olduğunu bilirik,
-
bu kəsrləri toplaya bilərik.
-
Başqa bir rəngdən istifadə edək,
-
məsələn, yaşıl rəngi seçək.
-
x = surətdə mənfi b üstəgəl və ya çıx
-
kökaltında b kvadratı çıx 4ac, böl 2a.
-
Kvadrat düstur alındı.
-
Onun isbatını göstərdik.
-
Bu qədər.