Dan Gilbert vraagt: "Waarom zijn we gelukkig?"
-
0:00 - 0:02Wanneer je 21 minuten spreektijd hebt,
-
0:02 - 0:05lijken 2 miljoen jaar een hele lange tijd.
-
0:05 - 0:08Maar evolutionair gezien is twee miljoen jaar niets.
-
0:08 - 0:14En toch is in 2 miljoen jaar het menselijk brein bijna verdrievoudigd in gewicht,
-
0:14 - 0:17van een hersengewicht van 550 gram van onze voorouder, Habilis
-
0:17 - 0:23naar de klomp gehakt van 1,3 kilo die iedereen hier tussen zijn oren heeft.
-
0:23 - 0:30Wat is het toch met een groot brein, dat de natuur het ons zo graag wil laten hebben?
-
0:30 - 0:33Het blijkt dat als onze hersenen verdrievoudigen in grootte,
-
0:33 - 0:37ze niet alleen drie keer groter worden, maar dat ze ook nieuwe onderdelen krijgen.
-
0:37 - 0:41Een van de hoofdredenen dat ons brein zo groot is geworden, is dat het een nieuw deel heeft gekregen,
-
0:41 - 0:45genaamd de frontaalkwab. In het bijzonder een deel dat de prefrontale cortex heet.
-
0:45 - 0:49Wat doet de prefrontale cortex voor jou, dat het de totale herziening rechtvaardigt
-
0:49 - 0:54van de architectuur van de menselijke schedel in een oogwenk van de evolutionaire tijd?
-
0:54 - 0:57Het blijkt dat de prefrontale cortex veel dingen doet,
-
0:57 - 0:59maar een van de belangrijkste dingen
-
0:59 - 1:03is dat het een 'ervaringsvoorspeller' is.
-
1:03 - 1:07Piloten oefenen in vliegsimulatoren,
-
1:07 - 1:09zodat ze geen fouten maken in echte vliegtuigen.
-
1:09 - 1:12Mensen hebben de geweldige aanpassing
-
1:12 - 1:16dat ze reële ervaringen in hun hoofd kunnen hebben
-
1:16 - 1:18voordat ze deze in het echte leven gaan uitproberen.
-
1:18 - 1:21Dit is een truc die geen van onze voorouders kon,
-
1:21 - 1:26en dat geen enkel ander dier kan doen zoals wij dat kunnen. Het is een geweldige aanpassing.
-
1:26 - 1:30Het staat bovenaan in de lijst met de opponeerbare duim, rechtop staan en taal
-
1:30 - 1:33als een van de dingen die onze soort uit de bomen heeft gekregen
-
1:33 - 1:35en de winkelcentra in.
-
1:35 - 1:38(Gelach) Jullie doen dit allemaal.
-
1:38 - 1:39Ik bedoel...
-
1:39 - 1:43Ben en Jerry's heeft geen lever-en-ui-ijs.
-
1:43 - 1:46Dat is niet omdat ze daarvan wat hebben opgeklopt, proefden en "Bah" zeiden.
-
1:46 - 1:49Dat is omdat, zonder uit je luie stoel te hoeven opstaan,
-
1:49 - 1:53je de smaak kunt simuleren en "bah" zegt voordat je het maakt.
-
1:53 - 1:58Laten we eens kijken hoe je ervaringsvoorspellers werken.
-
1:58 - 2:02Laten we een snelle diagnose stellen voordat ik verder ga met de rest van het gesprek.
-
2:02 - 2:06Hier zijn twee verschillende toekomstbeelden. Ik nodig jullie uit ze te beschouwen.
-
2:06 - 2:10Probeer ze je voor te stellen en me te vertellen welke je denkt dat je voorkeur heeft.
-
2:10 - 2:15De ene is het winnen van de loterij. Dit is ongeveer 250 miljoen euro.
-
2:15 - 2:18En de ander is het krijgen van een dwarslaesie.
-
2:18 - 2:21Denk er maar even over na.
-
2:21 - 2:24Je hebt waarschijnlijk niet het idee dat je hier over na hoeft te denken.
-
2:24 - 2:28Interessant genoeg, zijn er gegevens over deze twee groepen mensen,
-
2:28 - 2:30gegevens over hoe gelukkig ze zijn.
-
2:30 - 2:33En dit is precies wat je had verwacht, niet waar?
-
2:33 - 2:36Maar dit zijn niet de gegevens. Ik heb deze verzonnen!
-
2:36 - 2:41Dit zijn de gegevens. Je bent niet geslaagd, en de lezing is nog maar vijf minuten bezig.
-
2:41 - 2:45Want het is een feit dat na een jaar na het verlies van het gebruik van hun benen,
-
2:45 - 2:50en een jaar na het winnen van de lotto, de lottowinnaars en mensen met een dwarslaesie
-
2:50 - 2:52even gelukkig zijn met hun leven.
-
2:52 - 2:55Nou, maak je niet al te druk dat je de eerste quizvraag verkeerd had,
-
2:55 - 2:58want iedereen heeft alle quizvragen altijd verkeerd.
-
2:58 - 3:01Het onderzoek dat mijn laboratorium heeft gedaan,
-
3:01 - 3:04dat economen en psychologen in heel het land hebben gedaan,
-
3:04 - 3:07heeft iets ontdekt dat echt verrassend voor ons is.
-
3:07 - 3:10Iets wat we impactvooroordeel noemen,
-
3:10 - 3:13dat is de neiging van de voorspeller om slecht te functioneren.
-
3:13 - 3:17Want de simulator laat je geloven dat de verschillende toekomstige situaties
-
3:17 - 3:20meer van elkaar verschillen dan ze in feite echt doen.
-
3:20 - 3:22Uit veldonderzoek tot laboratorium onderzoeken
-
3:22 - 3:26blijkt dat we het winnen of verliezen van een verkiezing, het krijgen of verliezen van een geliefde,
-
3:26 - 3:31het krijgen of niet krijgen van promotie, het slagen of niet slagen voor een examen,
-
3:31 - 3:36enzovoorts, enzovoorts, veel minder impact en kracht hebben en korter duren
-
3:36 - 3:39dan mensen verwachten.
-
3:39 - 3:42Sterker nog, een recent onderzoek -- hiervan sloeg ik bijna achterover --
-
3:42 - 3:47een recent onderzoek over het effect van grote traumatische ervaringen op mensen
-
3:47 - 3:50suggereert dat als het meer dan drie maanden in het verleden ligt,
-
3:50 - 3:51met slechts een paar uitzonderingen,
-
3:51 - 3:54het helemaal geen effect heeft op je geluk.
-
3:54 - 3:57Waarom?
-
3:57 - 4:01Omdat geluk kan worden nagemaakt.
-
4:01 - 4:05Sir Thomas Brown schreef in 1642: "Ik ben de gelukkigste man op aarde.
-
4:05 - 4:11Ik heb dat in mij dat armoede in rijkdom kan veranderen, tegenspoed in voorspoed.
-
4:11 - 4:15Ik ben onkwetsbaarder dan Achilles; het lot heeft geen een plek om me te raken."
-
4:15 - 4:19Wat voor een opmerkelijk mechanisme heeft deze man in zijn hoofd?
-
4:19 - 4:24Het blijkt precies hetzelfde opmerkelijke mechanisme te zijn dat iedereen van ons heeft.
-
4:24 - 4:30Mensen hebben iets wat we kunnen zien als een psychologisch immuunsysteem.
-
4:30 - 4:35Een systeem van cognitieve processen, grotendeels onbewust,
-
4:35 - 4:39dat hen helpt hun kijk op de wereld te veranderen
-
4:39 - 4:43zodat ze zich beter kunnen voelen over de wereld waar ze zich in bevinden.
-
4:43 - 4:45Net zoals Sir Thomas heb jij dit mechanisme.
-
4:45 - 4:49Anders dan Sir Thomas, lijk jij het niet te beseffen.
-
4:49 - 4:55Wij creëren geluk, maar denken dat geluk iets is dat gevonden kan worden.
-
4:55 - 5:00Nou, het is niet nodig dat ik je veel voorbeelden geef van mensen die geluk creëren.
-
5:00 - 5:03En toch ga ik je experimenteel bewijs tonen,
-
5:03 - 5:06waarvoor je niet ver hoeft te zoeken.
-
5:06 - 5:09Als uitdaging voor mijzelf, omdat ik dit soms zeg tijdens colleges,
-
5:09 - 5:13nam ik een kopie van de New York Times en probeerde voorbeelden te vinden van mensen die geluk creëerden
-
5:13 - 5:15En daar waren drie mannen die geluk creëerden.
-
5:15 - 5:18"Ik ben zo veel beter af, fysiek, financieel, emotioneel en geestelijk gezien,
-
5:18 - 5:22en op bijna elke andere manier." "Ik heb geen seconde spijt.
-
5:22 - 5:25Het was een glorieuze ervaring." "Ik geloof dat dit de best mogelijke uitkomst is."
-
5:25 - 5:27Wie zijn deze figuren die zo verdomd gelukkig zijn?
-
5:27 - 5:29De eerste is Jim Wright.
-
5:29 - 5:33Sommigen van jullie zijn oud genoeg om het zich te herinneren: hij was de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden
-
5:33 - 5:37en hij trad eerloos af toen de jonge Republikein Newt Gingrich
-
5:37 - 5:40achter een schimmige weddenschap kwam die hij gemaakt had.
-
5:40 - 5:42Hij verloor alles. De meest machtige Democraat van het land,
-
5:42 - 5:43hij verloor alles.
-
5:43 - 5:46Hij verloor zijn geld, hij verloor zijn macht.
-
5:46 - 5:48Wat heeft hij er al die jaren later over te zeggen?
-
5:48 - 5:51"Ik ben zo veel beter af, fysiek, financieel, emotioneel en geestelijk gezien,
-
5:51 - 5:53en op bijna elke andere manier."
-
5:53 - 5:55Op welke andere manier kan je nog beter af zijn?
-
5:55 - 5:59Plantaardig? Mineraal? Dierlijk? Hij heeft ze wel zo goed als allemaal benoemd volgens mij.
-
5:59 - 6:01Moreese Bickham is iemand van wie je nog nooit hebt gehoord.
-
6:01 - 6:05Moreese Bickham sprak deze woorden bij zijn vrijlating.
-
6:05 - 6:07Hij was 78 jaar oud. Hij zat 37 jaar
-
6:07 - 6:10in een Staatsgevangenis van Louisiana voor een misdrijf dat hij niet had gepleegd.
-
6:10 - 6:12Hij werd uiteindelijk vrijgesproken
-
6:12 - 6:15op 78-jarige leeftijd, door het gebruik van DNA-bewijs.
-
6:15 - 6:17En wat had hij te zeggen over zijn ervaring?
-
6:17 - 6:19"Ik heb geen seconde spijt. Het was een glorieuze ervaring."
-
6:19 - 6:21Glorieus! Deze man zegt niet,
-
6:21 - 6:23"Nou, weet je, een paar kerels waren best aardig. Ze hadden een fitnessruimte."
-
6:23 - 6:24Het is "glorieus",
-
6:24 - 6:28een woord dat we normaliter voorbehouden aan religieuze ervaringen en dergelijke.
-
6:28 - 6:32Harry S. Langerman heeft dit gezegd, en hij is iemand die je gekend had kunnen hebben,
-
6:32 - 6:35maar je kent hem niet, want in 1949 las hij in een klein krantenartikel
-
6:35 - 6:39over een hamburgertent in het bezit van twee broers genaamd McDonalds.
-
6:39 - 6:41Hij dacht: "Dat is echt een heel goed idee!"
-
6:41 - 6:43Dus hij zocht ze op. Ze zeiden:
-
6:43 - 6:45"We kunnen je het idee in franchise geven voor 3000 dollar."
-
6:45 - 6:49Harry ging terug naar New York, vroeg zijn broer, een zakenbankier,
-
6:49 - 6:50om hem de 3000 dollar te lenen,
-
6:50 - 6:52en zijn broers onsterfelijke woorden waren:
-
6:52 - 6:53"Idioot, niemand eet hamburgers."
-
6:53 - 6:56Hij wilde hem het geld niet lenen, en zes maanden later
-
6:56 - 6:58had Ray Croc natuurlijk precies hetzelfde idee.
-
6:58 - 7:00Het bleek dat mensen wel hamburgers eten,
-
7:00 - 7:04en Ray Croc werd, voor een tijdje, de rijkste man van Amerika.
-
7:05 - 7:07En dan tenslotte -- je weet, het beste van alle mogelijke werelden --
-
7:07 - 7:12herkennen sommigen van jullie deze foto van een jonge Pete Best.
-
7:12 - 7:14Hij was de oorspronkelijke drummer van de Beatles,
-
7:14 - 7:17totdat ze hem om een boodschap stuurden en wegslopen
-
7:17 - 7:20en Ringo oppikten tijdens een tournee.
-
7:20 - 7:22In 1994 toen Pete Best werd geïnterviewd
-
7:22 - 7:25-- ja, hij is nog steeds drummer; ja, hij is studiomuzikant --
-
7:25 - 7:28had hij dit te zeggen: "Ik ben gelukkiger dan ik zou zijn geweest met de Beatles."
-
7:28 - 7:31Er is iets belangrijks dat we kunnen leren van deze mensen,
-
7:31 - 7:33en dat is het geheim van geluk.
-
7:33 - 7:35Hier is het, om eindelijk ontrafeld te worden.
-
7:35 - 7:38Ten eerste: word rijk, machtig en krijg veel aanzien,
-
7:38 - 7:41en verlies het dan. (Gelach)
-
7:41 - 7:44Ten tweede: verblijf een zo lang mogelijk gedeelte van je leven in de gevangenis.
-
7:44 - 7:49(Gelach) Ten derde: maak iemand anders heel, heel erg rijk. (Gelach)
-
7:49 - 7:53En tenslotte: ga nooit, maar dan ook nooit bij de Beatles.
-
7:53 - 7:58Nu kan ik, zoals Ze Frank, je volgende gedachte voorspellen,
-
7:58 - 8:00namelijk: "Ja, tuurlijk." Want wanneer
-
8:00 - 8:04mensen geluk creëren, zoals deze heren lijken te hebben gedaan,
-
8:04 - 8:08glimlachen we naar hen, maar we kijken bedenkelijk en zeggen:
-
8:08 - 8:11"Ja tuurlijk, je wilde eigenlijk nooit echt die baan."
-
8:11 - 8:12"Oh ja natuurlijk. Je had toch niet
-
8:12 - 8:15zo veel gemeen met haar,
-
8:15 - 8:17en je kwam daar precies achter op het moment
-
8:17 - 8:19dat ze de verlovingsring in je gezicht smeet."
-
8:19 - 8:23We glimlachen omdat we geloven dat zelf gecreëerd geluk
-
8:23 - 8:26niet van dezelfde kwaliteit is als dat wat we natuurlijk geluk kunnen noemen.
-
8:26 - 8:27Wat betekenen deze termen?
-
8:27 - 8:31Natuurlijk geluk is dat wat we krijgen als we krijgen wat we wilden,
-
8:31 - 8:36en gecreëerd geluk is wat we maken als we niet krijgen wat we wilden.
-
8:36 - 8:39In onze maatschappij geloven we heel sterk
-
8:39 - 8:42dat gecreëerd geluk inferieur is.
-
8:42 - 8:44Waarom geloven we dit?
-
8:44 - 8:48Het is heel simpel. Welke economische motor
-
8:48 - 8:49zou blijven draaien
-
8:49 - 8:55als we geloofden dat niet krijgen wat we willen, ons even gelukkig maakt als het wel krijgen?
-
8:55 - 8:59Met mijn excuses aan mijn vriend Matthieu Ricard,
-
8:59 - 9:01een winkelcentrum vol met zen-monniken
-
9:01 - 9:03zal niet echt winstgevend zijn
-
9:03 - 9:07omdat ze niet graag genoeg dingen willen hebben.
-
9:07 - 9:10Ik wil beweren dat gecreëerd geluk
-
9:10 - 9:13net zo realistisch en duurzaam is
-
9:13 - 9:16als het type geluk dat je krijgt
-
9:16 - 9:19wanneer je precies dat krijgt wat je wilde.
-
9:19 - 9:20Nu, ik ben wetenschapper, dus ik ga dit niet met retoriek doen,
-
9:20 - 9:22maar door je in een paar gegevens te laten marineren.
-
9:23 - 9:25Laat me je eerst een experimenteel paradigma tonen dat is toegepast
-
9:25 - 9:29om de synthese van geluk te demonstreren
-
9:29 - 9:31onder gewone oude mensen. En dit is niet van mij.
-
9:31 - 9:34Dit is een 50-jaar oud paradigma dat het 'vrije keuze'-paradigma heet.
-
9:34 - 9:36Het is erg simpel.
-
9:36 - 9:39Je introduceert 6 objecten,
-
9:39 - 9:41en je vraagt een proefpersoon om ze te rangschikken van de meest naar minst gewaardeerde.
-
9:41 - 9:44In dit geval, omdat het experiment waarover ik je ga vertellen ze gebruikt,
-
9:44 - 9:46zijn het posters van Monet.
-
9:46 - 9:48Iedereen kan deze Monetposters rangschikken
-
9:48 - 9:50van degene die ze het mooist vinden, tot degene die ze het minst mooi vinden.
-
9:50 - 9:52Nu geven we je een keuze:
-
9:52 - 9:55"We hebben toevallig een paar extra drukken in de kast liggen.
-
9:55 - 9:57We zullen je er een aan je meegeven als jouw trofee voor thuis.
-
9:57 - 10:00We hebben toevallig nummer 3 en 4."
-
10:00 - 10:03Dit zeggen we tegen de proefpersoon. Dit is een beetje een moeilijke keuze,
-
10:03 - 10:06omdat je er niet een veel mooier vindt dan de ander,
-
10:06 - 10:09maar natuurlijk, mensen hebben de neiging om nummer 3 te kiezen
-
10:09 - 10:11omdat ze die een beetje beter waardeerden dan nummer 4.
-
10:12 - 10:15Enige tijd later -- het kan 15 minuten zijn, het kan 15 dagen zijn --
-
10:15 - 10:18worden dezelfde posters aan de proefpersoon voorgelegd,
-
10:18 - 10:20en de proefpersoon wordt gevraagd de posters opnieuw te rangschikken.
-
10:20 - 10:22"Vertel ons hoeveel je ze nu waardeert."
-
10:22 - 10:25Wat gebeurt er? Kijk hoe geluk wordt gecreëerd.
-
10:25 - 10:29Dit resultaat wordt keer op keer behaald.
-
10:29 - 10:30Je ziet hoe geluk gecreëerd wordt.
-
10:30 - 10:35Wil je het nog een keer zien? Geluk!
-
10:35 - 10:37Degene die ik kreeg is veel beter dan dat ik dacht!
-
10:37 - 10:39Die andere die ik niet kreeg is klote!"
-
10:39 - 10:41(Gelach) Zo wordt geluk gecreëerd.
-
10:41 - 10:47En wat is de correcte reactie daarop? "Ja, tuurlijk!"
-
10:47 - 10:50Nou, hier is het experiment dat wij gedaan hebben,
-
10:50 - 10:51en ik hoop dat dit je gaat overtuigen dat
-
10:51 - 10:54"Ja, tuurlijk!" niet de correcte reactie was.
-
10:54 - 10:56We hebben dit experiment met een groep patiënten gedaan
-
10:56 - 10:59die leden aan anterograad geheugenverlies. Ze zijn opgenomen.
-
10:59 - 11:01De meesten van hen hebben het syndroom van Korsakoff,
-
11:01 - 11:06een polyneuritische psychose die -- ze dronken veel te veel,
-
11:06 - 11:08en ze kunnen geen nieuwe herinneringen aanmaken.
-
11:08 - 11:12Ze herinneren zich hun kindertijd, maar als je naar binnen loopt en jezelf voorstelt,
-
11:12 - 11:13en dan de kamer verlaat,
-
11:13 - 11:15weten ze niet wie je ben als je weer terug komt.
-
11:16 - 11:19We namen onze Monet posters mee naar het ziekenhuis.
-
11:19 - 11:23We vroegen deze patiënten om ze te rangschikken
-
11:23 - 11:26van degene die ze het meest waarderen, tot degene die ze het minst waarderen.
-
11:26 - 11:30We gaven ze daarna de keuze tussen nummer 3 en 4.
-
11:30 - 11:32Net zoals alle anderen zeiden ze
-
11:32 - 11:34"Hé, bedankt dokter! Dat is fantastisch! Ik kan wel een nieuw plaatje gebruiken.
-
11:34 - 11:36Ik neem nummer drie."
-
11:36 - 11:40We legden ze uit dat nummer drie met de post zou worden toegestuurd.
-
11:40 - 11:43We pakten onze biezen en verlieten de kamer,
-
11:43 - 11:45en telden tot een half uur.
-
11:45 - 11:48Terug in de kamer zeiden we: "Hoi, we zijn terug."
-
11:48 - 11:52De patiënten, alle goeds voor hen, zeiden, "Oh dokter, het spijt me,
-
11:52 - 11:54ik heb een geheugenprobleem, daarom ben ik hier ook.
-
11:54 - 11:56Als ik je al eerder hebt ontmoet, kan ik het me niet herinneren."
-
11:56 - 11:59"Echt waar Jim, weet je het niet meer? Ik was hier zojuist met de Monet posters?"
-
11:59 - 12:02"Sorry dokter, ik heb echt geen idee."
-
12:02 - 12:05"Geen probleem Jim. Het enige dat ik van je vraag is dat je deze rangschikt
-
12:05 - 12:10van degene die je het meest waardeert, tot degene die je het minst waardeert."
-
12:10 - 12:12Wat doen ze? Nou, laat me eerst controleren en bevestigen dat
-
12:12 - 12:14ze echt geheugenverlies hebben. We vroegen deze
-
12:14 - 12:18patiënten met geheugenverlies om ons te vertellen welke in hun bezit is,
-
12:18 - 12:21welke ze de afgelopen keer hadden gekozen, welke van hen is.
-
12:21 - 12:25Het bleek dat patiënten met geheugenverlies gewoon gokken.
-
12:25 - 12:27Dit zijn reguliere controles, wanneer ik dit met jullie zou doen,
-
12:27 - 12:29dan zouden jullie allemaal weten welke afdruk jullie moeten kiezen.
-
12:29 - 12:31Maar als ik dit doe met patiënten met geheugenverlies,
-
12:31 - 12:37dan hebben ze geen idee. Ze kunnen hun poster niet uit het rijtje pikken.
-
12:37 - 12:41Dit is wat normale controles doen: ze creëren geluk.
-
12:41 - 12:43Dit is de verschuiving in waarderingscijfer,
-
12:43 - 12:46de verschuiving van de eerste keer waarderen ten opzichte van de tweede keer.
-
12:46 - 12:47Reguliere controles tonen
-
12:47 - 12:49-- dat was de magie die ik jullie toonde,
-
12:49 - 12:52nou toon ik het jullie in grafische vorm --
-
12:52 - 12:55"Degene die ik bezit is beter dan ik dacht. Degene die ik niet bezit,
-
12:55 - 12:58degene die ik achterliet, is niet zo goed als ik dacht."
-
12:58 - 13:03Patiënten met geheugenverlies doen precies hetzelfde. Denk eens na over dit resultaat.
-
13:03 - 13:06Deze mensen waarderen datgene dat ze bezitten meer,
-
13:06 - 13:09maar ze weten niet dat ze het bezitten.
-
13:10 - 13:13"Ja, tuurlijk" is niet de juiste reactie!
-
13:14 - 13:17Wat deze mensen deden toen ze geluk creëerden,
-
13:17 - 13:20is dat ze wis en waarachtig
-
13:20 - 13:25hun affectieve, hedonistische, esthetische reacties op de afdruk veranderden.
-
13:25 - 13:28Ze zeggen het niet alleen maar omdat ze het bezitten,
-
13:28 - 13:31want ze weten niet dat ze het bezitten.
-
13:32 - 13:35Nu, als psychologen je grafieken laten zien,
-
13:35 - 13:38dan weet je dat ze gemiddelden van vele mensen tonen.
-
13:38 - 13:42En toch, heeft iedereen dit psychologische immuunsysteem.
-
13:42 - 13:44dit vermogen tot het creëren van geluk,
-
13:44 - 13:47maar sommigen zijn beter in deze truc dan anderen.
-
13:47 - 13:51Sommige situaties geven meer ruimte om dit effectief te doen
-
13:51 - 13:54dan andere situaties.
-
13:55 - 13:59Het blijkt dat vrijheid
-
13:59 - 14:02-- de mogelijkheid om zelf te kiezen en van gedachte te veranderen --
-
14:02 - 14:05de vriend is van natuurlijk geluk, omdat het je de mogelijkheid geeft om te kiezen
-
14:05 - 14:10tussen al die prachtige toekomsten en diegene te vinden die je het liefste wilt.
-
14:10 - 14:12Maar vrijheid om te kiezen
-
14:12 - 14:16-- om je mening bij te stellen en zelf te kiezen -- is de vijand van gecreëerd geluk.
-
14:16 - 14:18En ik ga jullie laten zien waarom.
-
14:18 - 14:19Dilbert weet het natuurlijk al.
-
14:19 - 14:21Jullie lezen de strip terwijl ik praat.
-
14:21 - 14:23"Dogbert's technische ondersteuning. Hoe mag ik u misbruiken?"
-
14:23 - 14:26"Mijn printer print een leeg vel na elk document."
-
14:26 - 14:28"Waarom zou u klagen over het krijgen van gratis papier?"
-
14:28 - 14:30"Gratis? Geef je me niet gewoon mijn eigen papier?"
-
14:30 - 14:32"Hmmm, joh! Kijk naar de kwaliteit van het gratis papier
-
14:32 - 14:33vergeleken met je eigen slechte normale papier!
-
14:33 - 14:36Alleen een sul of een leugenaar zou zeggen dat ze er hetzelfde uit zien!"
-
14:36 - 14:39"Ah! Nu je het zegt, het lijkt inderdaad iets meer zijde-achtig!"
-
14:39 - 14:41"Wat doe je?"
-
14:41 - 14:44"Ik help mensen dingen te accepteren die ze niet kunnen veranderen." Inderdaad.
-
14:44 - 14:47Het psychologische immuunsysteem werkt het best
-
14:47 - 14:51wanneer we totaal vast zitten, als we in de val zitten.
-
14:51 - 14:53Dit is het verschil tussen een afspraakje en getrouwd zijn, toch?
-
14:53 - 14:55Ik bedoel, wanneer je een afspraakje hebt met een kerel,
-
14:55 - 14:57en hij peutert in zijn neus, dan ga je geen tweede keer op stap.
-
14:57 - 14:59En als je getrouwd bent met een man en hij peutert in zijn neus?
-
14:59 - 15:00Ach, hij heeft een hart van goud,
-
15:00 - 15:02kom niet aan de bruidstaart! Toch? (Gelach)
-
15:02 - 15:06Je vindt een manier om gelukkig te zijn met wat er is gebeurd.
-
15:06 - 15:09Wat ik je wil laten zien, is dat
-
15:09 - 15:12mensen dit niet over zichzelf weten,
-
15:12 - 15:15en omdat we dit niet weten kan het uitermate sterk in ons nadeel werken.
-
15:15 - 15:17Hier is een experiment dat we in Harvard hebben gedaan.
-
15:17 - 15:20We creërden een cursus zwart-wit-fotografie,
-
15:20 - 15:23en we leerden studenten hoe ze een donkere kamer konden gebruiken.
-
15:24 - 15:26Eerst gaven we ze camera's. Zij liepen rond op de campus,
-
15:26 - 15:31ze schoten 12 foto's van hun favoriete hoogleraar en hun studentenkamer en hun hond,
-
15:31 - 15:33en alle andere dingen waaraan ze herinneringen van Harvard wilde hebben.
-
15:33 - 15:36Ze brachten ons de camera. Wij maakten een proefafdruk.
-
15:36 - 15:38Zij kozen welke twee foto's de beste waren.
-
15:38 - 15:40We gebruikten 6 uur om hun alles over doka's te leren.
-
15:40 - 15:42Zij vergrootten 2 van de foto's.
-
15:42 - 15:44Ze hebben twee prachtige 20 bij 25 hoogglanzende foto's van
-
15:44 - 15:46dingen die veel voor hun betekenen, en wij zeggen:
-
15:46 - 15:49"Welke wil je aan ons geven?"
-
15:49 - 15:50Zij zeggen: "Moet ik er eentje weggeven?"
-
15:50 - 15:53"Oh, ja. We hebben er eentje nodig als bewijs voor het studieproject.
-
15:53 - 15:56Dus je moet me er eentje geven. Je moet een keuze maken.
-
15:56 - 15:59Jij mag er eentje houden, en ik krijg er een om te bewaren."
-
15:59 - 16:02Nu zijn er 2 varianten bij dit experiment.
-
16:02 - 16:05Bij een deel werden de student verteld: "Maar weet je,
-
16:05 - 16:08als je van gedachten verandert, dan heb ik hier altijd nog de andere,
-
16:08 - 16:12en in de aankomende 4 dagen, voordat ik het daadwerkelijk naar het hoofdkwartier verstuur,
-
16:12 - 16:15dan kun je altijd" -- (Gelach) -- ja, "hoofdkwartier" --
-
16:15 - 16:18"dan kun je altijd nog omruilen. Sterker nog,
-
16:18 - 16:19ik zal naar je studentenkamer gaan en het je geven
-
16:19 - 16:22-- stuur me gewoon een email. Beter nog, ik zal contact opnemen met jou.
-
16:22 - 16:25Als je ooit van gedachten verandert, het is 100% omwisselbaar."
-
16:25 - 16:28De andere helft van de studenten krijgt precies het tegenovergestelde te horen:
-
16:28 - 16:30"Maak een keuze. En trouwens,
-
16:30 - 16:33de post gaat zo weg, tjonge, al over twee minuten, naar Engeland.
-
16:33 - 16:35Jouw foto zal over de Atlantische oceaan vliegen.
-
16:35 - 16:37Je zult ze nooit meer zien."
-
16:37 - 16:40De helft van de studenten in elk van deze groepen
-
16:40 - 16:42wordt gevraagd om een voorspelling te maken over in hoeverre
-
16:42 - 16:45ze de foto die ze behouden, zullen gaan waarderen
-
16:45 - 16:47en ook van de foto die ze achterlaten.
-
16:47 - 16:50Andere studenten worden gewoon naar hun kleine studentenkamers teruggestuurd.
-
16:50 - 16:55Er wordt na drie tot zes dagen gevraagd
-
16:55 - 16:57om hun waardering, tevredenheid over de foto's te geven.
-
16:57 - 16:58En kijk wat we ontdekken.
-
16:58 - 17:01Ten eerste, hier is wat studenten denken dat er gaat gebeuren.
-
17:01 - 17:05Ze denken dat ze misschien de foto die ze hebben gekozen
-
17:05 - 17:08een beetje meer leuk gaan vinden dan degene die ze achter hebben gelaten,
-
17:08 - 17:11maar dit zijn statistisch geen significante verschillen.
-
17:12 - 17:14Het is een heel kleine toename, en het maakt niet veel uit
-
17:14 - 17:17of ze in de omkeerbare of onomkeerbare groep zaten.
-
17:17 - 17:22Verkeerd! Slechte voorspellers. Want dit is wat er echt gebeurt.
-
17:22 - 17:25zowel vlak voor de inruil en vijf dagen laten,
-
17:25 - 17:27geld voor mensen die vastzitten aan die foto,
-
17:27 - 17:28die geen keuze hebben,
-
17:28 - 17:33die nooit meer hun keuze kunnen wijzigen, dat ze die heel erg waarderen!
-
17:33 - 17:36En de mensen die aan het soebatten zijn -- "Zal ik het omwisselen?
-
17:36 - 17:38Heb ik wel de goede? Misschien is dit niet de mooiste?
-
17:38 - 17:40Misschien heb ik de goede achtergelaten?" -- hebben het zelf om zeep geholpen.
-
17:40 - 17:42Ze waarderen hun foto niet, en sterker nog
-
17:42 - 17:44zelfs nadat de mogelijkheid tot omruil al verlopen was,
-
17:44 - 17:50waardeerden ze hun foto nog steeds slecht. Waarom?
-
17:50 - 17:53Omdat de omkeerbaarheid niet bevorderlijk is
-
17:53 - 17:55voor het creëren van geluk.
-
17:55 - 17:58Hier is het sluitstuk van dit experiment.
-
17:58 - 18:02We nemen een hele nieuwe groep van naïeve Harvard-studenten
-
18:02 - 18:05en we zeggen: "Weet je wat, we zijn bezig met een cursus fotografie,
-
18:05 - 18:07en we kunnen het op twee manieren doen.
-
18:07 - 18:10We kunnen het zo doen, dat als je twee foto's hebt gekozen,
-
18:10 - 18:12dat je vier dagen hebt om van gedachten te veranderen,
-
18:12 - 18:14of we doen een cursus waarin je twee foto's neemt
-
18:14 - 18:16en je zult direct moeten beslissen
-
18:16 - 18:18en je kan het nooit meer veranderen. Aan welke cursus wil je deelnemen?
-
18:18 - 18:23"Duh! 66 procent van de studenten, twee-derde,
-
18:23 - 18:27heeft de voorkeur om in de cursusgroep te zitten waarbij ze de mogelijkheid hebben om van gedachten te veranderen.
-
18:27 - 18:31Hallo? 66 procent van de studenten kiest om in de cursusgroep te zitten, waarin ze
-
18:31 - 18:35uiteindelijk uitermate ontevreden zullen zijn met de foto.
-
18:35 - 18:41Omdat ze niet weten onder welke omstandigheden gecreëerd geluk groeit.
-
18:41 - 18:46Shakespeare heeft natuurlijk alles het beste gezegd, en hij geeft me hier gelijk
-
18:46 - 18:49alhoewel hij het enigszins overdrijft:
-
18:49 - 18:52"Niets is op zichzelf goed of kwaad, doch het denken maakt het zo."
-
18:52 - 18:55Het is mooie poëzie, maar dat kan niet helemaal kloppen.
-
18:55 - 18:58Is er echt niets goed of slecht?
-
18:58 - 19:01Is het echt zo dat een galblaas-operatie en een reis naar Parijs
-
19:01 - 19:08gewoon hetzelfde is? Dat lijkt op een IQ-test bestaande uit 1 vraag.
-
19:08 - 19:10Ze kunnen niet precies hetzelfde zijn.
-
19:10 - 19:13In meer bombastisch proza, maar dichter bij de waarheid,
-
19:13 - 19:16zei de vader van het moderne kapitalisme, Adam Smith, het volgende.
-
19:16 - 19:18Dit is het overdenken waard:
-
19:18 - 19:22"De grote bron van zowel de ellende als de janboel van het menselijk leven
-
19:22 - 19:25lijkt te komen uit het overschatten van het verschil
-
19:25 - 19:28tussen de ene permanente situatie en de andere...
-
19:28 - 19:33Sommige van deze situaties kunnen, zonder twijfel, verkozen worden boven andere,
-
19:33 - 19:39maar geen van hen kan het verdienen om nagestreefd te worden
-
19:39 - 19:43met die passionele vasthoudenheid die ons de regels laat schenden
-
19:43 - 19:48zij het uit gezond verstand of rechtvaardigheid, of het verzieken van onze toekomstige zielerust,
-
19:48 - 19:52zij het door schaamte uit de herinnering van ons eigen verdwaasdheid,
-
19:52 - 19:56of door de spijt voor de afschuw van onze eigen onrechtvaardigheid."
-
19:56 - 20:01In andere woorden: ja, sommige dingen zijn beter dan andere.
-
20:01 - 20:06We zouden voorkeuren moeten hebben die ons eerder naar de ene toekomst leiden dan naar de andere.
-
20:06 - 20:10Maar wanneer deze voorkeuren ons te hard en te snel leiden
-
20:10 - 20:14omdat we het verschil tussen deze verschillende toekomstbeelden overwaarderen,
-
20:14 - 20:17zijn we in gevaar.
-
20:17 - 20:20Wanneer onze ambitie begrensd is, helpt het ons gelukkig te werken.
-
20:20 - 20:26Wanneer onze ambitie onbegrensd is, leidt dit ons tot liegen, bedriegen, stelen, het pijn doen van anderen,
-
20:26 - 20:30tot het opofferen van dingen van echte waarde. Wanneer onze angsten zijn begrensd,
-
20:30 - 20:34zijn we verstandig, zijn we voorzichtig, zijn we bezonnen.
-
20:34 - 20:37Wanneer onze angsten onbegrensd zijn en opgeblazen,
-
20:37 - 20:40zijn we roekeloos, en zijn we laf.
-
20:40 - 20:43De les uit deze gegevens, waarmee ik afsluit,
-
20:43 - 20:48is dat onze begeertes en onze zorgen beide tot enogzins onredelijk hoogte zijn opgeblazen,
-
20:48 - 20:54omdat we in ons zelf het vermogen hebben om het gevoel aan te maken
-
20:54 - 20:58die we continu najagen, als we ervoor kiezen deze ervaring te gebruiken.
-
20:58 - 20:59Dankjewel.
- Title:
- Dan Gilbert vraagt: "Waarom zijn we gelukkig?"
- Speaker:
- Dan Gilbert
- Description:
-
Dan Gilbert, auteur van "Op geluk stuiten", daagt het idee uit dat we ongelukkig worden als we niet krijgen wat we willen. Ons "psychologisch immuunsysteem" zorgt dat we ons oprecht gelukkig voelen, zelfs als de dingen niet gaan zoals we gepland hadden.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 20:59
![]() |
Els De Keyser edited Dutch subtitles for The surprising science of happiness | |
![]() |
Els De Keyser edited Dutch subtitles for The surprising science of happiness | |
![]() |
Sebastiaan Willemsen added a translation |